Делегација на владата на Бугарија во петок, 19-ти декември, ќе ја посети Москва за преговори со рускиот министер за енергија Александар Новак за можноста за продолжување на изградбата на гасоводот Јужен тек, од кој на почетокот од декември Русија објави дека се откажува, обвинувајќи ја Европската унија за опструкции на проектот. Москва, пак, објави дека на споменатиот датум нема да се одржи средбата, но не го отфрли нејзиното одржување.
 

Делегација на владата на Бугарија во петок, 19-ти декември, ќе ја посети Москва за преговори со рускиот министер за енергија Александар Новак за можноста за продолжување на изградбата на гасоводот Јужен тек, од кој на почетокот од декември Русија објави дека се откажува, обвинувајќи ја Европската унија за опструкции на проектот. Москва, пак, објави дека на споменатиот датум нема да се одржи средбата, но не го отфрли нејзиното одржување.

„Бугарија никогаш немала намера да се откаже од проектот Јужен тек, и веќе во петок во Москва ќе се одржи состанокот меѓу бугарскиот и рускиот министер за енергетика во врска со тој проект“, изјави во вторникот навечер во Белград бугарскиот министер за економија Божидар Лукарски, во рамките на Самитот на премиерите на Кина и на 16-те земји од централна и источна Европа.

Од своја страна средата портпаролот на министерството за енергетика на Руската Федерација, изјави дека Москва ја разгледува можноста за одржување на состанокот со бугарската делегација, но по 19-ти декември, бидејќи станува збор за однапред подготвен распоред на министерот Александар Новак.

„Ја планираме средбата, но не на 19-ти декември, бидејќи министерот има многу набиена агенда, а покрај тоа и предлогот од бугарската страна дојде предоцна“, изјавиле од руското министерство за РИА Новости. Додале дека датумот ќе биде одреден подоцна.

Лукарски претходно во Белград тврдеше дека средбата во Москва ја иницирало бугарското министерство за енергија кое добило брз одговор од рускиот министер Александар Новак, кој наводно уште за текот на седмицата ги закажал разговорите за Јужен тек.

„Сакавме да го слушнеме ставот на министерот за енергетика на Русија“, изјави Лукарски и додаде дека повеќе детали за судбината на гасоводот Јужен тек ќе се знае по таа средба.

Повтори дека Бугарија нема намера да го прекинува проектот Јужен тек истакнувајќи дека од бугарска страна „секогаш постоеше желба дека тој проект да се оствари, но во рамките на европските енергетски правила“.

Лукарски истакна и дека ќе се оди натаму со тој проект кој е важен за Бугарија и повтори дека тој проект за Софија не е завршен.Германската канцеларка Ангела Меркeл ја повика во понеделникот Бугарија да започне нови преговори со Русија за гасоводот Јужен тек, откако Москва објави дека се откажува од вој проект во полза на новиот правец за снабдување преку Турција.. Мораме да ги разгледаме сите правни прашања на проектот Јужен тек, и тоа да го искористиме за разговори со Русија“, изјави Меркел по средбата со бугарскиот премиер Бојко Борисов во Берлин. Додаде дека многуте договори веќе биле склучени и важно е двете страни да останат доверливи партнери.

Борисов од своја страна по средбата изразил уверување дека тешкотиите можат да бидат надминати, и надеж дека Брисел ќе го изнесе својот став за ова прашање.

„Мислиме дека руските и бугарските партнери мора да продолжат на правна основа, инаку би го кршеле договорот, кој беше потпишан со Бугарија пред да биде со Европската унија како партнер во 2006-та“, појаснила Меркел. За сите отворени прашања во врска со проектот, според германската канцеларка, треба да се разговара „многу разборито“. Меркел притоа истакнала дека од европска страна не бил откажан проектот Јужен тек. „Претставниците на германското стопанство имаат искуство во соработката со Русија како партнер од доверба“, истакна Меркел додавајќи дека го има предвид покрај другото и снабдувањето со руски енергенси на Германија. Европската унија, којашто ги залади односите со Русија, под влијанието на САД, поради нејзиното наводно вмешување во кризата во Украина, изнесуваше низа забелешки за гасоводот Јужен тек кој заобиколувајќи ја Украина требаше да минува под Црното Море и на територијата на ЕУ да влегува преку Бугарија. Брисел тврдеше дека овој проект проценет на 40 милијарди евра, во формата којашто беше понуден, ги кршел европските закони.

За време на посетата на Турција на 1-ви декември, рускиот претседател Владимир Путин изјави дека проектот нема да продолжи и дека наместо тоа Русија ќе гради гасовод до Турција, наместо до Бугарија, која според него го попречила проектот. Европската комисија претходно ја предупредуваше Бугарија да не продолжи со изградбата на Јужен тек, бидејќи проектот не бил усогласен со европските правила, вклучувајќи ја и легислативата позната како „Трет енергетски пакет“.

Поборниците на проектот истакнуваа дека гасоводот кој со заобиколувањето на Украина, всушност нудеше непречено испорачување на рускиот природен гас имајќи претходните две ткн „гасни војни“ во 2006 и 2009 година меѓу Киев и Москва поради украинското одбивање да ги прифати цените и руското обвинување за поткраднување на гасот наменет за европските корисници вклучително и најновата украинска криза од 2014-та.

Рускиот претседател ја изненади Европската унија пред две седмици во Анкара кога објави дека се откажува од Јужен тек, префрлајќи ја вината врз Брисел, кој според него го опструирал проектот.

Путин ја обвини ЕУ дека и’ ја негира сувереноста на Бугарија, којашто инаку во моментов е силно зависна од рускито гас и предупреди дека блокирањето на проектот е „штетно и против европските економски интереси“. Русија задоволува околу 30 отсто од европските потреби од гас, а половина од тоа количество одеше преку Украина.

И Србија и Унгарија, кои исто така сакаат да си обезбедат гас преку Јужен тек, се поборници на продолжување на проектот.

Изградбата на новиот гасовод во Турција по дното на Црното Море беше најавена на 1-ви декември, за време на посетата на рускиот претседател Владимир Путин на Анкара. Новиот гасовод ќе биде изграден како замена за веќе напуштениот проект Јужен тек, за што Путин објави по разговорите со турската страна, како што рече, поради опструкциите и „неконструктивната позиција“ за негово градење од страна на Европската унија. Овој гасовод требаше, исто така, по дното на Црното Море да ја заобиколи Украина, и да излезе на копното во Бугарија, да минува низ Србија, Унгарија и Словенија до Австрија и Италија.

Веќе истиот ден „Газпром“ и турската компанија „Ботас“ потпишаа меморандум за разбирање за изградба на гасовод преку Црното Море со капацитет од 63 милијарди кубни гас годишно, исто како и Јужен тек. Од ова количество, 14 милијарди кубни метри гас ќе бидат наменети за Турција, којашто најверојатно добива и повластена цена, а другите 49 милијарди кубни метри руски гас ќе бидат пренасочени кон гасниот центар на границата меѓу Турција и Грција./крај/мф/сн

Извор: Макфакс