Регион
Турските парламентарни избори тест за власта на Ердоган

На турските парламентарни избори во недела на кои е повикани да излезат точно 53.741.838 гласачи, нема да се одлучува само за тоа дали претседателот на државата Реџеп Тајип Ердоган ќе ја зацврсти власта, туку и за идниот мировен процес со Курдите.
Како што сметаат аналитичарите, овие две прашања нераскинливо се поврзани, делумно и поради невообичаено високиот изборен праг во Турција од 10 отсто.
Доколку курдската Демократска народна партија (HDP) успее да го мине прагот, ќе земе многу пратенички места на владејачката Партија на правдата и развојот (AKP). Со Курдите во 550-члениот парламент, AKP нема да има никакви шанси да дојде до двотретинско мнозинство што е нејзината крајна цел. Воедно тоа би било првпат некоја курдска партија директно да биде избрана во турскиот парламент. Во спротивно, AKP, којашто владее од 2002 година би можел да има доволно мандати за усвојување на уставните реформи и менување од парламентарен во претседателски систем.
Анкетите, на коишто инаку во Турција многу не им се верува, укажуваат дека поддршката на Ердогановата AKP опаѓа, а дека прокурдската HDP е блиску изборниот праг.
„Доколку на изборите се потврди дека на Ердоган и AKP им опаѓа популарноста, тоа ќе претставува, нема сомневање, шлаканица по образот на најмоќниот човек во Турција“, смета Фади Хакур, аналитичар за Турција, во центарот Чатам Хаус во Лондон.
Според него, забавувањето на турската економија е клучното прашање. Растот во оваа година според предвидувањата би требало да изнесува околу 3 отсто, што е проблем за владејачката партија која во јакнењето на популарноста најмногу се потпира на економскиот „бум“. Според предвидената стапка на невработеноста, сега на 11,2 отсто, нема да може да биде намалена.
Ердоган директно не се кандира на овие избори, бидејќи минатото лето, повеќе од деценија откако беше премиер, убедливо победи на претседателските избори, но сака што поубедлива победа на неговата партија, за дополнително да се зацврсти на власта.
Дури и доколку AKP не успее да дојде до двотретинско мнозинство, неопходно за промена на уставот, нема знаци дека Ердоган има намера да се откаже од насоката којашто неговите критичари ја нарекуваат пат во авторитаризам. Ердоган беше активно вклучен во кампања, на незадоволство на опозицијата којашто смета дека со тоа ја крши уставната одредба според која шефот на државата не смее да учествува во партиските политики. Неговата крајна цел, сметаат аналитичарите, е промена на уставот со кој Турција ќе ја воведе во полн претседателски мандат. Тоа можеше да се насети уште на минатогодишните претседателски избори кога Ердоган правеше споредби, на пример, со претседателскиот систем во САД.
Неговата повремена националистичка реторика, меѓутоа, го попречува мировниот процес со Курдите започнат уште во март 2012 година. Во еден момент Ердоган изјави дека „Турција повеќе го нема курдскиот проблем и го испровоцира гневот меѓу групите Курди коишто сочинуваат 18 отсто од турското население, од кои религиозно најтврдокорните го поддржуваа.
Исламистичко конзервативната Партија на правдата и развојот (AKP) е на власт од 2002 година, а на минатите парламентарни избори победи со 49,8 отсто од гласовите. Нејзиниот формално прв кандидат е партискиот претседател и премиер Ахмет Давутоглу. Партијата се зазема за промена на уставот и воведување претседателски систем. А тоа е потребно двотретинско мнозинство, а ниедна друга партија тоа не го поддржува. Но од друга страна, партијата сака и да го заврши започнатиот мировен процес со Курдите за ставање крај на непријателствата кои во изминатите речиси четири децении загинаа неколку десетици илјади луѓе.
Републиканската народна партија (CHP) е најголемата опозициска партија. Пред четири години на изборите освои 26 отсто од гласовите. Оваа партија на левиот центарот ја основал таткото на модерната турска држава Мустафа Кемал Ататурк, а сега нејзин водечки кандидат е Кемал Киличдароглу.
Ултранационалистичката Партија на националното движење (MHP) на минатите избори освои 13 отсто.
И се залага за итен прекин на преговори со Курдите. MHP сака зголемување на издвојувањата за пензионерите и воените ветерани, а ветува и пониска цена за струјата и поголема минимална плата. Првпат
Прокурдската Демократска народна партија (HDP) првпат се кандидира на избори. Како и секоја друга функција во партијата и претседателството е поделено меѓу жена – Фиген Јуксекдаг и маж – Селахатин Демирташ. Партијата, во прв ред, ги заговара малцинските права. И таа се залага за подигнување на минималната плата./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Цените на становите во Белград скокнаа до 167 проценти, нема квадратен метар под 1.000 евра

Минималните цени по квадратен метар на становите во Белград забележаа драстичен скок во првиот квартал од 2025 година, според податоците од Републичкиот геодетски завод (РГЗ), објави B92.net.
Пазарот на недвижности во Белград, како и во остатокот од Србија, бележи постојан пораст на цените со години.
Становите во главниот град се уште се најбарани, но и најскапи. Според податоците од Републичкиот геодетски завод (РГЗ) за првите три месеци од оваа година, постојат докази за континуирано зголемување на просечните цени, но и за значително поизразен скок на минималните цени по квадратен метар, особено во сегментот на стари згради.
Најниската регистрирана цена по квадратен метар во стари згради во Белград е 1.067 евра, што претставува зголемување од дури 167 проценти во споредба со истиот квартал минатата година, кога најниската цена беше само 400 евра.
Сличен тренд се забележува и кај новите градби – најниската цена по квадратен метар во Белград во првиот квартал од 2025 година изнесуваше 1.100 евра, додека една година претходно изнесуваше 600 евра, што претставува зголемување од 83 проценти.
Дури и споредбата со последниот квартал од 2024 година покажува дека растот се интензивирал, и тоа на краток рок: тогаш минималната цена по квадратен метар во старите згради била 700 евра, а во новите згради 870 евра. Само три месеци подоцна, минималните цени се повисоки за 52% (стари згради) и за 26% (нови згради).
Додека минималните цени брзо се зголемуваат, просечните цени на квадратни метри бележат поумерен, но сепак значаен раст. Во старите згради во Белград, просечната цена на квадратен метар во првиот квартал од 2025 година изнесувала 2.513 евра, што е зголемување од 18% во споредба со истиот квартал од 2024 година. Во новите згради, просечната цена на квадратен метар изнесувала 2.472 евра, што е зголемување од 3% на годишно ниво.
Интересен факт е дека првите три месеци од 2025 година покажуваат дека најниските цени на квадратни метри сега се четирицифрени во секоја општина во Белград, и во новите згради и во старите згради. Фактот дека минималната цена има четири цифри не е изненадувачки кога станува збор за нови згради. Во старите згради, пак, во истиот период минатата година, ова беше случај само во две општини – во Врачар и Савски Венац.
Додека цените во новите згради во Белград стагнираат и не бележат радикален раст, цените во старите згради покажуваат поинаква слика. Иако растот во однос на просечните цени е умерен, истото не може да се каже за минималните цени по квадратен метар, кои речиси „експлодираа“.
Некои општини во Белград забележаа речиси двојно повисоки почетни цени на недвижностите. Најголем скок е забележан во Палилула, каде што минималната цена на становите во старите згради се зголеми од 800 евра по квадратен метар во првиот квартал од 2024 година на дури 1.992 евра во истиот период во 2025 година – што претставува зголемување од дури 149 проценти.
Цените значително се зголемија и на попрестижните градски локации, како што се Стари Град и Врачар. Во Стари Град, минималната цена на стан се зголеми од 940 евра на 1.667 евра, додека во Врачар е забележан скок од 1.130 на 1.887 евра за квадратен метар.
Савски Венац, кој се смета за една од најскапите општини, забележа малку помало зголемување – од 1.250 на 1.449 евра, што може да укажува на заситеност на пазарот.
Во Звездара, минималната цена се зголеми од 910 на 1.290 евра, додека во Земун е забележан скок од 972 на 1.542 евра. Во Чукарица, цените се зголемија од 715 на 1.250 евра, додека Стара Раковица достигна цена од 1.266 евра од минатогодишните 930 евра за квадратен метар.
Регион
Вучевиќ: Време е оние што повикуваат на насилство да одговораaт

Претседателот на Српската напредна партија и советник на претседателот, Милош Вучевиќ, денес изјави дека верува оти Обвинителството ќе си ја заврши работата и дека оние што јавно се залагаат и промовираат насилство ќе бидат повикани на одговорност. „Пет до дванаесет е, а можеби и дванаесет и пет за оние што повикуваат на насилство да одговорат“, рече Вучевиќ за „Танјуг“.
Тој исто така оцени дека протестите пред семејните домови се чист фашизам. „Она што го гледаме сега, дека одат по куќи, станови, ги напаѓаат нашите семејства и соседи, сè најлошо и најодвратно, покажува немоќ и отсуство на каква било политичка смисла. Тие покажуваат кукавичлак, безгрижност“, рече Вучевиќ.
Според него, последниот чин од оваа претстава сè уште треба да се одигра. „Тие беа трипати пред мојот стан, ние веќе сме навикнати на таква ситуација, колку и да е непријатна. И тие само ни даваат уште поголема сила да се бориме против нивните политики, а не да молчиме. Како што видовте, никој не се повлече ниту се засолни“, рече тој. ж
Оние што го организираат тоа, изјави, се вистинските цели на оние пред чии станови протестираат.
„Тие нè прават вистински цели, ако сме убијци и криминалци, тие се одговорни ако нешто им се случи на нашите семејства. Сакам она што им се случува на нашите семејства никогаш да не им се случи ним. Првото нешто што би го направил е да ги заштитам нивните семејства ако нешто се случи.
Се боревме против фашизмот во Втората светска војна, ќе се бориме и сега“, рече Вучевиќ, според „Танјуг“.
Регион
Трагедија во Грција: бебе се задави со сувлаки – итно било префрлено во болница, но немало начин да се спаси

Трагедијата се случи синоќа во Ираклион, Крит, кога 20-месечно девојче се задави додека јадеше сувлаки.
Девојчето зело парче месо додека семејството вечерало. Детето се задавило и веднаш било однесено во болницата „Венизелио“.
Според информациите доставени до Cretalive од директорот на болницата, лекарите успеале да извадат парче сувлаки од неговите дишни патишта и вршеле кардиопулмонална реанимација повеќе од еден час, но не можеле да го одржат во живот, објавува „Прототема“.
Во истиот град во средата попладне се удави 11-годишно дете. Пливачите се обидуваа да му помогнат сè додека не пристигна брзата помош. Малото дете беше однесено во болница, но и покрај напорите на лекарите, почина.
Фото: принтскрин