Контакт

Hitech

Првиот електричен автомобил на светот бил направен пред 116 години од 'Porshe'

Објавено пред

Првиот електричен автомобил е конструиран уште во 1989 година, а неговиот творец е авторот на денес популарните спортски автомобили Фердинанд Порше, пишува во вторникот германскиот дневен весник Frankfurter Allgemeine Zeitung, според кој возилото и денес постои и функционира

dobivaj vesti na viber

Од порано беше познато дека Фердинанд Порше, конструкторот на во подоцнежните години популарниот истоимен автомобил и на уште попопуларниот „ Volkswagen“ , експериментирал со автомобилски мотор на електричен погон, а неодамна било откриено дека тој прв електричен автомобил сé уште работи. Волфганг Порше, внук на Фердинанд Порше и претседател на надзорниот одбор на акционерското друштво „Porshe“, минатата 2013 година добил понуда да го откупи првиот модел на електричниот автомобил кој го конструирал неговиот дедо. Возилото се повторно е во сопственост на семејството Порше и ќе биде изложено во музејот на производителот во Штутгарт. Продавачот сакал да остане анонимен, а кога електромоторот бил приклучен на батерија се покажало дека тој сé уште работи, пишува Frankfurter Allgemeine Zeitung.

Но автомобилот во кој е вграден електричниот мотор не е од брендот „Porshe“, туку е „Egger-Lohner“, но несомнено станува збор за конструкција на Фердинанд Порше, од периодот кога како студент работел за споменатата австриска компанија, пред да се осамостои и да ја направи кариерата во соседна Германија. На воланот од автомобилот, кога бил откриена, висело парче хартија со рачно испишана белешка на Фердинанд Порше, а на самото возило на неколку места е гравиран знакот „Р1“, што претставува негова авторски потпис.

Марката „Egger-Lohner“ настанала во соработката на Бел Егер, сопственик на компанијата којашто е претходник на виенското електростопанство и познатиот виенски произведувач на кочии Јакоб Лохнер. Двајцата претприемачи размислувале за предностите и недостатоците на електричните автомобили и оние на фосилни горива и во нивните планови извесен период предност имал електричниот автомобил. Тогаш младиот Фердинанд Порше соработувал на првиот модел, кој никогаш не е изграден, потоа конструирал сопствен модел, кој под ознаката „Еgger-Lohner C.2“ во јуни 1989 година се појавил на улиците на австриската престолнина Виена, а неофицијално ја носел ознаката „Р1“ според својот конструктор.

Порше го конструирал и моторот од три коњски сили тежок 130 килограми, кој висел на задната оска. Оловните батерии, тешки по 500 килограми овозможувале автомобилот да измине растојание до 80 километри при просечна брзина од 25 километри на час. Имајќи ги предвид претходните податоци, разбирливо е што ова возило тежело 1,35 тони,а долго е 2,55 метри.

Весникот Frankfurter Allgemeine Zeitung потсетува дека компанијата „Porshe“ со својот електричен автомобил во 1899 година учествувал на трка во Берлин и победил, возејќи со просечна брзина од 25,8 километри на час.

Фердинанд Порше во 1900 година за истиот производител го конструирал и првиот автомобил на хибриден погон, со мотор придвижуван од енергија добиена со комбинација на електрична енергија и бензини, кој следните две години дури бил сериски произведуван, речиси еден век, поточно 95 години пред современите.

Во меѓувреме производителите се откажале од електричната енергија како погонско гориво за автомобилите, а Фердинанд Порше минал во „Daimler“ во Германија, за подоцна по налог на властите во времето на Адолф Хитлер да ко конструира првиот „Volkswagen“ и ја основал фабриката којшто денес ја води неговиот внук Фердинанд Пиех. Фердинанд Порше го конструирал во 1949 година првиот автомобил кој го носи неговото име./крај/фм/сн

Hitech

„Фејсбук“ тестира наплата за споделување линкови

Објавено пред

Фејсбук тестира систем кој би можел да им наплаќа на корисниците за споделување линкови преку интернет, потег што би можел да се покаже како дополнителен удар за медиумите и другите издавачи. Мета, сопственикот на социјалната мрежа, потврди дека спроведува „ограничен тест“ во кој корисниците без платена претплата Meta Verified, која започнува од 12 евра месечно, можат да објавуваат само два надворешни линка месечно, објавува The Guardian.

dobivaj vesti na viber

Што носи новиот тест?

Се чини дека тестот вклучува подмножество на Фејсбук страници и кориснички профили кои го користат „Професионален режим“, кој е дизајниран првенствено за креаторите на содржини да ги монетизираат своите објави. Иако медиумските организации сè уште не се директно вклучени во тестот, овој потег би можел силно да ги погоди бидејќи би можел да ги одврати нивните читатели од споделување содржина.

Издавачите веќе забележаа огромен пад на веб-сообраќајот по одлуката на Мета во 2023 година да ги деприоритизира вестите и да се префрли на прикажување видеа и вирална, кратка содржина.

Сообраќајот од Фејсбук кон страниците со вести се опоравува оваа година, но според некои мерења во 2024 се намалил за дури 50% за една година.

Цел да се поттикнат претплатите
Најновиот тест е дел од кампањата на Мета за охрабрување на корисниците на Фејсбук да се претплатат на нивната услуга Meta Verified, која чини од 12 до речиси 500 евра месечно по профил, во зависност од нивото на услугата. Претплатата нуди дополнителни функции на сметката и повисоко ниво на безбедност.

Во снимки што ги споделуваат корисниците, Фејсбук предупредува: „Почнувајќи од 16 декември, одредени профили на Фејсбук без Meta Verified ќе бидат ограничени на споделување на две органски [т.е. бесплатни] објави месечно. Претплатете се на Meta Verified за да споделувате повеќе линкови на Фејсбук, плус да добиете значка за верификација и дополнителни бенефиции.“

Стратешка промена на Мета
Дејвид Батл, основач на медиумската консултантска куќа DJB Strategies, рече дека Мета „намерно се повлекувала од вестите неколку години“.

„По повлекувањето од плаќање на издавачите и целосното блокирање на линковите за вести во Канада како одговор на регулативата, јасно стави до знаење дека вестите повеќе не се стратешки“, рече Батл.

„Овој последен експеримент – кој засега ги исклучува издавачите – го зајакнува поместувањето од бесплатната дистрибуција кон монетизација на досегот, бидејќи Мета се стреми да извлече поголема вредност од своите постари платформи. Ова може да биде поврзано со нејзиниот скап и широко признат погрешен чекор во метаверзумот, бидејќи сега ги удвојува своите напори за вештачка интелигенција“, додаде тој.

Портпаролот на Мета рече: „Ова е ограничен тест за да се разбере дали можноста за објавување зголемен број поврзани објави додава дополнителна вредност за претплатниците на Meta Verified“.

За потсетување, Мета во јануари изјави дека ќе „заземе поперсонализиран пристап кон политичката содржина, така што луѓето кои сакаат да видат повеќе од неа во своите канали можат да ја видат“.

Се чини дека овој потег доведе до повторно оживување на вестите, според анализата на Press Gazette и Similarweb. Еден од најголемите победници беше британскиот „Експрес“, чиј сообраќај од „Фејсбук“ порасна за 26% за една година, а во март, социјалната мрежа учествуваше со дури 75% од вкупниот сообраќај на социјалните медиуми.

Прикажи повеќе...

Hitech

Пет совети за да избегнете измама на интернет

Објавено пред

Не мора да бидете хакер за да останете безбедни на интернет. Само следете неколку едноставни совети што ќе ве направат побезбедни на интернет.

dobivaj vesti na viber

Сајтот Engadget подготви неколку совети, па затоа ги споделуваме овде. Лесни се за следење, а ќе бидете многу побезбедни онлајн.

1. Инсталирајте безбедносни ажурирања веднаш
Една од најважните работи што можете да ги направите за да ја осигурите вашата дигитална безбедност е да ги инсталирате сите софтверски ажурирања штом ќе станат достапни на вашите уреди. Кога ќе видите известување, не чекајте и стекнете навика веднаш да ја преземете ажурирањето.

Не сите ажурирања на софтверот се поврзани со безбедноста, но оние што се поврзани со безбедноста се вашата најдобра линија на одбрана од хакери. Кога програмерите ќе откријат пропуст што може да се искористи, тие објавуваат ажурирање за да го поправат.

Додека пропустот биде поправен, големи се шансите дека и хакерите ќе знаат за него, па изгубеното време значи дека би можеле да бидете следните што ќе бидат експлоатирани.

2. Користете силни лозинки
Слабите лозинки, кои лесно се погодуваат, се една од најчестите причини за протекување на податоци и напади од малициозен софтвер. Ако вашата лозинка е една од најчестите, напаѓачот би можел да ја погоди без никакви други информации. Ако е поврзана со вас – вашиот датум на раѓање или моминското презиме на вашата мајка – може да се погоди врз основа на информации што секој може да ги најде на интернет.

Дури и ако вашата лозинка е случаен низ од знаци, сепак може да се погоди ако е премногу кратка. Хакерите можат да користат програми за да ги погодат сите можни комбинации и да ја испробаат секоја од нив. Колку е подолга лозинката, толку е експоненцијално потешко да се погоди.

Ова значи дека ви се потребни лозинки кои се и долги и бесмислени. Можеби со право се жалите дека е тешко да се запомнат, но постојат апликации наречени менаџери за лозинки кои можат да го направат тоа за вас. Апликацијата или екстензијата на прелистувачот за управување со лозинки може да креира лозинки кога ви се потребни, да ги чува безбедно и автоматски да ги пополнува. Сè што треба да запомните е една главна лозинка што ги отклучува сите други.

3. Поставете двофакторска автентикација
Дури и најбезбедната лозинка може да биде компромитирана без ваша вина, како на пример ако е зачувана некриптирана и протечена при упад во податоци. Затоа помага двофакторската автентикација (2FA), позната и како повеќефакторска автентикација (MFA).

Веројатно веќе ја знаете 2FA како тој досаден дополнителен чекор што бара да посегнете по телефонот, но тоа не е единствениот начин. Многу апликации, вклучувајќи ги Google и Apple, сега ви дозволуваат да се најавите со лозинка.

Не само што не бараат да внесете код или лозинка, туку користат асиметрично енкрипција, споделувајќи ги акредитивите помеѓу вашиот уред и услугата што ги користи клучевите за пристап. Тоа е многу побрзо за вас и не остава ништо за кражба.

4. Направете резервна копија од сè
Ransomware и неговите „роднини“ се растечка индустрија во економијата на сајбер криминалот. Овие напади ги оштетуваат вашите датотеки или го блокираат вашиот пристап сè додека не платите откуп за да го вратите пристапот до вашите датотеки. Најлесниот начин да се спречи напад со ransomware или да се отстрани кој било друг вид малициозен софтвер од вашиот уред е да го вратите целиот систем од неодамнешна резервна копија (back-up).

За да бидете сигурни дека навистина имате резервна копија, експертите препорачуваат правило 3-2-1: три различни резервни копии, на два различни типа складирање, со барем една физички оддалечена од вашиот главен систем.

На пример, можете да имате една резервна копија на друг уред во вашиот дом, една во облакот и една на преносен хард диск.

5. Научете да препознавате социјален инженеринг

И покрај целиот технички жаргон што циркулира во светот на сајбер безбедноста, голем број измами и хакирање се вршат со користење на методи што би ги препознал измамник од 19 век. Измамниците се претставуваат како експерти или авторитетни фигури за да ја добијат вашата доверба и користат застрашувачки јазик за да го заобиколат вашето критичко размислување. Тајмери ​​за одбројување, емоционална манипулација и лажни идентитети се е тоа во нивниот арсенал.

Добар пример за ова е фишингот, процес во кој хакерите ве измамат доброволно да ги предадете вашите информации. Во овие случаи, на пример, напаѓачите се претставуваат како банка, кредитно биро или друга служба. Потоа може да побараат ваш ПИН или број на социјално осигурување со цел наводно „веднаш да решат неправилност со вашата сметка“.

Други вообичаени пристапи вклучуваат предупредување за казни за пребрзо возење што никогаш не сте ги направиле или испраќање сметки за претплати што никогаш не сте ги купиле.

Нападите од социјално инженерство постојано се развиваат, но тие често се потпираат на истите стратегии. Најдобриот начин да ги спречите е внимателно да размислите за секоја е-пошта или текстуална порака што ја добивате, а потоа темелно да ги истражите: добро погледнете ја е-поштата, проверете го дизајнот за да бидете сигурни дека испраќачот е оној што тврди дека е и запрашајте се – дали е можно пораката да е вистинска?

Прикажи повеќе...

Hitech

Ажурирајте го „Хром“ веднаш: откриена ранливост што хакерите веќе ја експлоатираат

Објавено пред

Google издаде итно предупредување до сите корисници на својот прелистувач Chrome откако беше потврдено дека веќе се во тек хакерски напади што ја експлоатираат новооткриената безбедносна ранливост.

dobivaj vesti na viber

Компанијата потврди во понеделникот: „Google е свесен дека постои експлоатација за CVE-2025-13223“. Ранливоста, откриена од сопствениот тим за анализа на закани на Google, бараше итен одговор и издавање ажурирање за сите корисници на десктоп компјутери, објавува Forbes.

Сериозноста на заканата беше дополнително нагласена од Агенцијата за сајбер безбедност и безбедност на инфраструктурата на САД (CISA), која им наложи на федералните вработени да ги ажурираат своите прелистувачи или да престанат да ги користат. CISA го додаде CVE-2025-13223 во својот каталог на познати експлоатации во среда и постави рок до 10 декември за ажурирање.

Иако наредбата на CISA формално се однесува само на федералните вработени, агенцијата нагласува дека нејзиниот мандат е „во корист на заедницата за сајбер безбедност и бранителите на мрежата – и да им помогне на секоја организација подобро да управува со ранливостите и да биде чекор пред заканите“. Затоа, сите корисници на Chrome треба да го сфатат ова предупредување исклучително сериозно и веднаш да ги ажурираат своите прелистувачи.

Што е ранливоста „Type Confusion“?
Станува збор за пропуст наречен „Type Confusion in V8“, кој влијае на JavaScript компонентата на Chrome. Иако Google не објави детали за самите напади, овие типови на пропусти би можеле да им дозволат на напаѓачите да го дестабилизираат системот, да извршат произволен код, да крадат податоци или да инсталираат малициозен софтвер на уредот на жртвата. Ваквите пропусти може да се комбинираат и со други пропусти за да се обезбеди почетна точка за влез во уред или мрежа.

Според Националниот институт за стандарди и технологија на САД (NIST), овој пропуст „во Google Chrome пред верзијата 142.0.7444.175 би можел потенцијално да му дозволи на оддалечениот напаѓач да ја искористи штетата на меморијата (heap corruption) преку специјално изработена HTML страница“. Ранливоста е оценета како висока сериозност.

Google, како и обично, објави дека „пристапот до деталите за грешките и линковите може да остане ограничен сè додека повеќето корисници не ажурираат со поправката“.

Како да го ажурирате Chrome?
Ажурирањето треба автоматски да се преземе на вашиот компјутер, но за да го инсталирате, треба да го рестартирате прелистувачот. По рестартирањето, сите ваши вообичаени прозорци и јазичиња ќе бидат обновени, освен оние отворени во инкогнито режим.

Новата, безбедна верзија на прелистувачот е 142.0.7444.175/.176 за Windows, 142.0.7444.176 за Mac и 142.0.7444.175 за Linux. Иако Google вели дека ажурирањето доаѓа „во наредните денови/недели“, се очекува дека веднаш ќе биде достапно за повеќето корисници.

Иако ваквите „нулти-ден“ недостатоци во Chrome станаа редовна појава, Google заслужува пофалби за брзината со која развива и дистрибуира безбедносни закрпи. На сите корисници им се препорачува да го ажурираат својот прелистувач штом ќе го забележат известувањето за рестартирање.

фото: принтскрин

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија3 часа

ДПИ со засилени контроли: издадени се 96 прекршочни платни налози во износ од 2,8 милиони денари

Државниот пазарен инспекторат во текот на месец декември спроведе засилени инспекциски надзори кај угостителските објекти на територија на цела држава...

Топ3 часа

Петарда експлодира во раката на осумгодишно дете од Врапчиште, заврши на Клиника

Осумгодишно дете од селото Врапчиште, гостиварско, се здобило со сериозни повреди на раката кога му експлодирала петарда. Настанот бил пријавен...

Македонија4 часа

Електродистрибуција со засилено отчитување за празниците

Во насока на обезбедување на поголемо отчитување во најоптоварениот период од годината и задоволување на потребите на корисниците, Електродистрибуција ќе...

Македонија5 часа

Вонредни контроли во рестораните, месарниците и рибарниците: уништени 624 килограми небезбедна храна

Во пресрет на новогодишните и божиќните празници, инспекциските служби на Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ), со цел обезбедување на...

Македонија5 часа

(Фото) Се преврте цистерна на патот Струга – Ќафасан, сообраќајот во прекин

Министерството за внатрешни работи информира дека во моментов во целосен прекин е сообраќајот на патниот правец Струга – Граничен премин...

Свет6 часа

Украина: Нема докази за напад врз резиденцијата на Путин, тоа не се случило

Украина соопшти дека не постојат докази за тврдењата на Русија дека украински беспилотни летала нападнале една од официјалните резиденции на...

Економија6 часа

Зголемени цените во индустријата во ноември

Продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар во ноември 2025 година се зголемени за 0,3 отсто во...

Македонија7 часа

Декемвриската пензија ќе се исплати навремено, на 2 јануари 2026 година, известува Фондот на ПИОМ

Фондот на ПИОМ ги известува сите корисници на пензија дека целосно се обезбедени потребните средства за исплата на пензиите за...

Македонија7 часа

„Дали на Бихаќка Нова година ќе си честитаат по дубајско време“, прашуваат од ВМРО-ДПМНЕ

„Откако лидерот на СДС, Зоран Заев одамна се смести во Дубаи, а Венко Филипче побрза да избега кај него за...

Македонија8 часа

(Видео) Зајкова: Реформи за Судски совет донесени на брза лента не градат доверба

Претседателката на Либерално-демократската партија (ЛДП) и пратеничка во Собранието, Моника Зајкова, остро реагираше на начинот на кој се носи новиот...

Регион8 часа

До кога Бугарите ќе можат да плаќаат и во лева и во евра по 1 јануари 2026 година

За разлика од неограничената размена на лева за евра, плаќањата во обете валути, познати како период на двојна циркулација, се...

Топ9 часа

Уапсен возачот кој во скопски Чаир со автомобил удри во дете и избега

Вчера полициски службеници од СВР Скопје го лишија од слобода 65-годишниот С.И. поради сторено кривично дело по член 300 од...

Европа10 часа

Медведев: Зеленски ќе мора да се крие до крајот на животот

По нападот со беспилотни летала врз резиденцијата на рускиот претседател Владимир Путин во регионот Новгород, Володимир Зеленски ќе мора да...

Македонија11 часа

Земјотрес почувствуван во Охрид и блиската околина

Телеметриската сеизмолошка мрежа на Република Северна Македонија, на сеизмолошките станици инсталирани ширум нашата територија, одржувани од Сеизмолошката опсерваторија при Природно-математичкиот...

Свет23 часа

Украина: Русите измислија напад врз резиденцијата на Путин, имаат две причини за тоа

Украинскиот министер за надворешни работи Андриј Сибиха изјави дека руските тврдења за наводниот „обид за напад врз резиденцијата на Путин“...

Македонија1 ден

Доживотен затвор за братоубиецот во Кавадарци: го убил бидејќи верувал дека сака да го преземе целиот имот

По поднесено обвинение од Основното јавно обвинителство Кавадарци, Основниот суд во Кавадарци изрече пресуда врз основа на признание на вина...

Македонија1 ден

(Видео) Мицкоски: Стапката на сиромаштија бележи намалување, а „џини индексот“е првпат под 30% во последните 30 години

Во текот на денешната посета на Универзитетската клиника за гинекологија и акушерство – Скопје, претседателот на Владата, Христијан Мицкоски одговарајќи...

Македонија1 ден

Алиу: Клиниката за гинекологија e симбол за нов живот, извршено реновирање и унапредување на условите за мајките и новороденчињата

Министерот за здравство, Азир Алиу заедно со претседателот на Владата, Христијан Мицкоски денеска ја посетија Универзитетската клиника за гинекологија и...

Економија1 ден

Од полноќ нови цени на горивата

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука...

Македонија1 ден

(Видео) Апасиев: Не може лекар да одговара за лекарска грешка, а судија да не одговара за непримена на право

Пратеникот од Левица, Димитар Апасиев, на собраниска седница го критикуваше предложениот закон за судството оценувајќи дека станува збор за козметички,...