Контакт

Наука

Нобеловата награда за хемија за спознавањето на животот на молекуларно ниво

Објавено пред

Еден Германец и двајца американски научници ја добија во средата Нобеловата награда за хемија, бидејќи со нивните истражувања овозможија да се видат поединечните молекули во жива клетка, односно да се проучи структурата на различни објекти во мали димензии со рекордно висока резолуција.
 

dobivaj vesti na viber

Еден Германец и двајца американски научници ја добија во средата Нобеловата награда за хемија, бидејќи со нивните истражувања овозможија да се видат поединечните молекули во жива клетка, односно да се проучи структурата на различни објекти во мали димензии со рекордно висока резолуција.

 

Американците Вилијам Морнер, кој инаку последните неколку години беше споменуван како еден од можните лауреати, од универзитетот Стенфорд, и Ерик Бетциг од Медицинскиот институт „Хауард Хјуз“ во Ешбурн, и Германецот Стефан Хел од Институтот за биофизичка хемија „Макс Планк“ со употреба на флуоросценција го подигнаа микроскопските уреди на нови ниво, премостувајќи ги пречките кои за оптичкиот микроскоп ги претставуваше минијатурноста на молекулот. Предноста на нивните методи е што тие овозможуваат разгледување објекти чијашто големина е многу помала од ограничувањата на резолуцијата на конвенционален светлосен микроскоп, се истакнува во соопштението на стокхолмскиот Нобелов комитет при Кралската шведска академија на науките.

Научниците сега можат во реално време да ги проучуваат создавањето на синапсите меѓу мозочните клетки, на пример. Особено нивното откритие овозможува проучување на структурата на одделните живи клетки и молекулите во нив, што е посебно важно од аспект на создавање нови лекови. „Новината на научниците се состои во тоа што на светлинската микроскопија тие ја издигнаа на нивно на нанодимензии“, се додава во соопштението.

Во далечната 1873 година научниците мислеле дека постојат ограничувања на она што може да се види, бидејќи тогаш Ернст Ејби востановил дека резолуцијата на оптичкиот микроскоп не може да биде подобра од 0,2 микрометри, што е 500 пати помалку од пречникот на човечко влакно.

Меѓутоа, тројцата годинешни носители на наградата на Нобел за хемија ја пробиле таа бариера со скенирање на флуоросцентните молекули и создавање попрецизна слика. Тие ја осмислија „наноскопијата“ со која научниците сега доста се служат во одредување на молекуларниот состав на клетката. Модерните микроскопи можат да следат конкретна белковина поради подоброто разбирање на болести, како што се Алџхајмер или Паркинсон, а можат и да го следата делењето на оплодена јајце-клетка и настанувањето на ембрионот.

„Тоа е многу важно за разбирање на работата на клетките и она што се случува доколку се разболи клетката“, изјави Хел во телефонската прес-конференција откако му соопштија дека е еден од добитниците на најпрестижната награда во сферата на науките. За него ова признание е „потполно изненадување“, рече.

Вториот добитник, Бетциг, изјави дека е шокиран (од наградата). „Последниот час време одам наоколу како низ магла, а во Минхен е сончев ден и се плашам дека животот ми се промени“, изјави телефонски за Reuters од Минхен каде во средата одржа предавање.

Бетциг и Морнер независно еден од друг сфатиле дека како може да се гледа преку микроскоп посебна молекула со „вклучување“ или „исклучување“ на флуоросценцијата на одредена површина под дејство на светлина. Правејќи ги голем број снимки и „наметнувајќи“ ги едни врз други, се покажало дека може да се добие многу појасна слика за секоја индивидуална молекула. Хел, пак, дошол до можноста како да се „засили“ молекулот да флуоросцира под влијание на ласерски зрак, а потоа со помош на друг зрак да се „засече“ само областа којашто е од интерес за експерименталното набљудување која е со многу мали димензии.

Според научниците, доделувањето на признанието за флуоросцентната микроскопија, всушност, претставува признание за новите технологии, а не за некое фундаментално откритие.

Во историјата на Нобеловите награди има многу случаи кога оваа награда се доделува за методи на истражувањето на различни супстанции и објекти. Што се однесува до истражувањата со микроскопите, ова е петти пат во историјата тие да го добиваат највисокото научно признание. Во 1925 година Нобеловата награда за хемија ја добил тогаш австроунгарскиот научник Рихард Жигмонди за методот за развој на ултрамикроскопијата, со чијашто помош го проучувал Брауновите движења на мали честички. Во 1953 година, Германецот Фирц Цернике ја добил наградата за создавање на фазо-контрастнито микроскоп, а во 1982 година Британецот Аарон Клуг беше награден за развој на кристалографската електронска микроскопија., во 1986 година беа наградени германските научници, Ернс Руска за изумување на електронскиот микроскоп, а Герд Биниг ио Хенрих Рорер за методот за скенирање во тунелната микроскопија.

Церемонијата на доделувањето на наградите ќе се одржи на 10-ти декември, според традицијата во Стокхолм и на денот на смртта на основачот на Нобелова награда, шведскиот претприемач и пронаоѓач Алфред Нобел (1833-1896). Износот на секоја на Нобеловата награда во 2014 година изнесува осум милиони шведски круни или 1,2 милиони американски долари.

Четирите од пет премии се вклучени во тестаментот на Нобел, за физиологија или медицина, физика, хемија и литература, додека признанието за економија, воспоставено во 1968 година во знак на сеќавање на основачот ја доделува Шведската централна банка. Тие се врачуваат во Стокхолм, додека Нобеловата награда за мир, според волјата на основачот, се врачува во Осло./крај/мф/сн

Извор: Макфакс

Наука

230 милиони луѓе живеат во опасност од топењето на ледените покривки

Објавено пред

Ново истражување покажува дека светските ледени покривки на Гренланд и Антарктикот се топат и се поместуваат. Ова може да предизвика пораст на нивото на морето и големи миграции од крајбрежните области.

dobivaj vesti na viber

Научниците сакале да дознаат која е „безбедната граница“ на глобалното затоплување за опстанокот на ледените покривки. Тие ги користеле податоците од сателити, климатски модели и други извори, дури и ДНК од октоподи.

Резултатите се загрижувачки. Дури и ако светот успее да го ограничи затоплувањето на 1,5 степени Целзиусови, ледениот покрив може да продолжи да се топи брзо. Тоа ќе доведе до зголемување на нивото на морето, што ќе има сериозни последици.

Ледените покривки на Гренланд и Антарктикот имаат доволно мраз што може да го подигне нивото на морето за околу 65 метри. Топењето на мразот е главната причина за порастот на морската вода. За последните 30 години, порастот на морето се забрзал двојно.

Околу 230 милиони луѓе живеат на помалку од еден метар надморска височина. Зголемувањето на морето ќе ги натера многу да се иселат од крајбрежните области.

Научниците велат дека е тешко точно да се предвиди кога ќе дојде до голем колапс на ледените покривки. Но, знаат дека опасноста постои и дека „безбедните“ температурни прагови сè повеќе се намалуваат.

Првично се мислеше дека покривките ќе се дестабилизираат при зголемување од околу 3 степени, но сега истражувачите сметаат дека не е доволно е ни 1,5 степен.

За да се спречи брз колапс, светот треба да го ограничи затоплувањето на најмногу еден степен над прединдустриското ниво. За тоа е потребно драстично намалување на согорувањето на фосилни горива. Сепак, тоа изгледа тешко, бидејќи многу земји, вклучително и САД, сè уште користат нафта, јаглен и гас.

Прикажи повеќе...

Наука

Научниците открија на која возраст лошите навики почнуваат сериозно да му штетат на здравјето

Објавено пред

Лошите навики како што се пушењето, консумирањето алкохол и физичката неактивност почнуваат сериозно да го оштетуваат здравјето од 36-годишна возраст, според новата студија на фински истражувачи од Универзитетот Лауреа.

dobivaj vesti na viber

Во студија која ги следела учесниците родени во 1959 година до нивната 61 година, било утврдено дека оние кои пушеле, пиеле и воделе пасивен начин на живот подолго време почесто завршувале со сериозни физички и ментални заболувања, пишува Net.hr.

„Колку порано престанеме со ризичните навики, толку се поголеми шансите за здрава и исполнета старост“, вели д-р Тија Кекелаинен. Иако, како што наведува тој, никогаш не е предоцна да се премине на поздрави навики – придобивките се забележуваат и кога промените се случуваат во средната возраст.

Студијата, исто така, откри дека:

– Физичката неактивност има најголемо влијание врз лошото физичко здравје,
– Пушењето генерално е поврзано со влошување на менталното здравје,
– Алкохолот има негативен ефект и врз физичката и врз менталната состојба.

Научниците забележуваат дека лошите навики и лошото здравје честопати се поврзани во двата правци – депресијата и болестите можат да доведат до пушење и алкохол, а истите навики можат да ги продлабочат здравствените проблеми.

Иако истражувањето се однесувало на генерацијата родена кон крајот на педесеттите години, резултатите даваат важни предупредувања за денешните помлади генерации, чии ризични навики вклучуваат феномени како што е вејпирањето.

Прикажи повеќе...

Наука

Седум милиони луѓе во светот годишно умираат како последица на загадениот воздух – што не смее да правите?

Објавено пред

Дури седум милиони луѓе во светот, односно двојно повеќе од алкохолизам и пет пати повеќе од сообраќајни несреќи, годишно умираат како последица на загадениот воздух, покажуваат проценките на Светската здравствена организација (СЗО).

dobivaj vesti na viber

Загадениот воздух буквално го напаѓа целото човечко тело

Лекарите укажуваат дека загадениот воздух ги загрозува речиси сите витални системи на човечкото тело и буквално го „напаѓа“ секој орган. Околу една петтина од смртните случаи од мозочен удар, срцев удар и коронарна артериска болест се предизвикани од загаден воздух, а исто така предизвикува аритмија, конгестивна срцева слабост и покачен крвен притисок.

Во извештаите на СЗО се наведува и дека е поврзан со рак на белите дробови, мочниот меур, дебелото црево, бубрезите и желудникот, како и со леукемија кај децата. Тоа му штети на когнитивниот развој на децата, а кај постарите луѓе го зголемува ризикот од деменција или смрт од Паркинсонова болест.

Зошто се толку штетни ПМ честичките?

ПМ честичките се мешавина од прашина, чад и саѓи, создадени од комбинираното влијание на греењето, индустријата и сообраќајот и содржат тешки метали како никел и арсен.

Што не смеете да правите кога загаденоста на воздухот е висока?

1. Не отворајте ги прозорците од домот кога квалитетот на воздухот е оценет како „загаден“ или „многу загаден“, што е во утринските, доцните попладневни и раните вечерни часови.

2. Во оние периоди од денот и воопшто во периоди кога воздухот е претерано загаден, не носете надвор доенчиња, мали деца и деца кои веќе имаат респираторна инфекција.

3. Излегувањето надвор со висока загаденост на воздухот треба да избегнуваат и бремени жени, пациенти со хронична астма и хронична опструктивна белодробна болест.

4. Не вежбајте на отворено и воопшто избегнувајте ги сите спортски или рекреативни активности, од пешачење до трчање, бидејќи за време на вежбањето бројот на вдишувања се зголемува меѓу 40 и 60 во минута, па затоа поголеми количини загаден воздух влегуваат во респираторниот тракт.

5. Не применувајте физичка активност во области со многу сообраќај и во области од секторот за топлинска енергија.

Што да направите кога загаденоста на воздухот е висока?

1. За почеток, пред да излезете надвор или да планирате да излезете надвор, дознајте го моменталниот квалитет на воздухот. За овие цели, на вашиот телефон можете да инсталирате голем број апликации кои го мерат загадувањето на воздухот во реално време.

2. Проветрувајте ги просториите на домот неколку пати во текот на денот и за тоа изберете ги периодите кога се очекува концентрацијата на загадувачи во воздухот да биде најмала, што е приближно помеѓу 11 и 15 часот.

3. Користете домашни прочистувачи на воздух.

4. Користете климатизери кои имаат соодветни филтри или се дизајнирани да не го вовлекуваат надворешниот воздух во дневната соба.

5. Користете природни средства за прочистување на воздухот во домаќинството, како што се растенијата.

6. Доколку навистина останувате надвор во периодот на зголемено загаденост на воздухот, правете почести паузи во движењето и дишете плитко.

7. Избегнувајте прометни улици и патишта каде што концентрацијата на загадувачи во воздухот е поголема поради издувните гасови од возилата.

8. Користете специјални маски за филтрирање за ПМ честичките, бидејќи обичните хируршки маски не помагаат.

9. Што се однесува до исхраната, лекарската препорака е во областите со прекумерно загадено воздух да се јаде храна богата со витамини Б, витамини Ц и Е и омега-3 масни киселини, што е поврзано со антиоксидантните и антиинфламаторните својства на овие состојки.

Прикажи повеќе...

Најново

Топ58 минути

Лихварска шема во Гостивар: Заем од 35.000 евра со камата од 15.000 за една година, па по 3.000 евра месечно

Против две лица, меѓу кои еден нотар од Гостивар и една фирма, тетовската полиција поднесе кривични пријави поради сомнение за...

Македонија2 часа

Свадба во струмичкиот затвор – осуденик го кажа судбоносното „да“

Во струмичкиот затвор денес се одржа невообичаен, но длабоко хуман чин – законска регистрација на брак на осудено лице кое...

Топ4 часа

Тешко злосторство во Кавадарци – го убил својот брат, па го закопал во дворот

Четириесет и тригодишен маж е осомничен дека по расправија го убил својот една година помлад брат, а потоа неколку дена...

Македонија8 часа

Децата на подолго болничко лекување нема да губат настава, на Детската клиника се воведува формално образование

За да нема прекин на воспитно-образовниот процес на учениците што имаат посериозни здравствени предизвици и се на болничко лекување повеќе...

Македонија8 часа

Хелсиншкиот комитет го осудува националистичкото скандирање на фудбалскиот натпревар меѓу „Шкендија“ и „Карабах“

Хелсиншкиот комитет за човекови права изразува сериозна загриженост и го осудува националистичкото и политизирано скандирање за време на фудбалскиот натпревар...

Македонија11 часа

Девет години од катастрофалните поплави во Гази Баба, во кои загинаа 22 лица

Денеска се навршуваат девет години од катастрофалните поплави во Стајковци и околните села и Сингелиќ во кои загинаа 22 лица....

Македонија11 часа

Над 360 лица ќе ја искористат мерката на Владата за пожарникари

Точно 364 лица, од кои 34 во Скопје, ќе ја искористат мерката на Владата предводена од ВМРО-ДПМНЕ, на која ќе...

Свет11 часа

ОН предупреди на катастрофални последици ако Израел ги прошири своите воени операции во Газа

Висок функционер на Обединетите нации предупреди дека може да има „катастрофални последици“ ако Израел ги прошири своите воени операции во...

Свет13 часа

Хирошима: 80 години од првата атомска бомба во светот, која уби над 100.000 луѓе

Јапонскиот град Хирошима одбележува 80 години од американскиот нуклеарен напад што го уништи градот и одзеде десетици илјади животи. Хирошима...

Свет13 часа

Трамп именува наследник

Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, денес посочи дека потпретседателот Џ. Д. Венс би можел да биде неговиот најверојатен...

Регион13 часа

Српскиот министер, кој доживеа мозочен удар во емисија, е свесен, но сè уште во критична состојба

Министерот за јавни инвестиции на Србија, Дарко Глишиќ, се разбуди по операцијата поради мозочен удар и е свесен, но има...

Топ1 ден

Извршил обљуба врз деветгодишно девојче: уапсен скопјанец

Вчера полициски службеници од СВР Скопје го лишиле од слобода Л.О.(32) од скопско село. Полицијата постапила по претходна пријава дека...

Топ1 ден

Семејството го барало неколку дена, во куќа во Кавадарци пронајден починат маж покриен со земја

Полицијата пронајде починат 42-годишен маж во Кавадарци, постојат сомненија за убиство. Дежурен јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Кавадарци изврши...

Македонија1 ден

Скопјанец преку веб-страница продавал билети за непостоен концерт

Полицијата поднесе кривична пријава за скопјанец кој преку веб-страница продавал билети за непостоен концерт. Денеска, Секторот за компјутерски криминал поднесе...

Македонија1 ден

Клиниката за детски болести доби нов дигитален мобилен рендген-апарат, донација од Јапонија

На Клиниката за детски болести денеска беше промовиран дигитален мобилен рендген-апарат, обезбеден со поддршка од Амбасадата на Јапонија. „Станува збор за...

Топ1 ден

Разоткриена мрежа на шверцери – купувале цигари на фришоп во Грција и ги пренесувале со цистерна со нафта

Царинска управа преку Секторот за контрола и истраги, откри и спречи криминална шема поврзана со шверц на цигари. Против пет...

Македонија1 ден

Гром го предизвикал пожарот во велешката фабрика, велат од „Мирана“

Удар од гром е причината за пожарот што синоќа избувна во дел од производствениот погон на „Биокосмос“ во Велес, информираат...

Македонија1 ден

(Видео) Еден качен на хауба, друг вози без дозвола – поднесени пријави за скопјаните што дивееја на улиците

Министерството за внатрешни работи поднесе пријави против двајца млади скопјани, откако на социјалните мрежи се појави видео од опасна и...

Македонија1 ден

Полициска интервенција во Струга: Над 500 лица и 120 луксузни возила на собир по полноќ, запленети автомобили

Доцна синоќа, нешто по полноќ, струшката полиција интервенирала на паркинг во градот по пријава за гласна бучава и вознемирување на...

Свет2 дена

Сѐ повеќе луѓе остануваат без работа поради вештачката интелигенција – најголем удар врз младите

„Мајкрософт“ годинава отпушти повеќе од 15.000 луѓе, од кои 9.000 само во јули, што е речиси 7 отсто од вкупната...