Зошто не се применети процедурите за спасување и извлекување на загубени/исчезнати лица на Кајмакчалан, со цел да се спасат животите на двајцата млади планинари Калина Велевска и Александар Миновски. Врз основа на информациите кои излегоа во јавноста, доколку не информираа на време, имаше доволно простор да стигнеме до Кајмакчалан да ги лоцираме и да ги спасиме Калина и Александар. За жал тоа не се случи. Или доколку имаше барем едно стручно лице таму, ќе беше доволно некој да им побара ГПС координати, со два клика на кој било мобилен телефон и веднаш ќе знајеа каде точно се наоѓаат. За жал и ова никој не го направил, вели за „Макфакс“, професионалниот спасувач Дарио Милошевиќ, раководител на Планинска спасителна служба (ПСС).

Две недели по спасувачките акции на планината Шара кога беа пронајдени исчезнатите француски, косовски и македонски државјани, Планинска спасителна служба (ПСС) објави видео и детални извештај за целата акција која се одвивала во особено тешки зимски услови. Раководителот на спасителната служба, Дарио Милошевиќ кој учествувал на повеќе од 700 интервенции во македонските планини и ски центри, укажува дека со лоцирање на нивните мобилни телефони, со сателитски снимки и ГПС уред во екстремно тешки услови како густа магла, силен ветар, ноќ, и ниски темпаратури, на тежок терен со амбиси и многу карпи, успешно се пронајдени и спасени странските туристи. Тој прашува зошто процедурите кои биле преземени на Шар Планина, не биле преземени на Кајмакчалан со цел да се спасат животите на Калина Велевска и Александар Миноски, чии тела беа пронајдени премрзнати на 11 февруари годинава, и покрај тоа  што настраданите имале мобилни и комуникација со нив, која се одржувала најмалку 5 часа.

Dario Miloshevik

„Го знам одговорот, но ќе ги оставам институциите малку повеќе да се позанимаваат со ова и конечно (се надевам) да согледаат дека проблемот почнува од катастрофалната организација токму кај нив, па дури потоа нагоре или надолу“, вели Милошевиќ за „Макфакс“ и додава: „Според проценките имало сосема доволно време да бидат спасени, само доколку се следеле неколку основни процедури за спасување и извлекување на загубени/исчезнати лица. Одговорот на моето прашање се наоѓа во текстот за двете акции. Процедурите се таму објаснети со детали. Особено околу искористување на телекомуникациите при спасителни акции“.

Во саботата на 10 февруари, во 15.30 часот, ПСС добила дојава од страна на полицијата дека се исчезнати двајца француски државјани во регионот на Шар Планина. „Нашиот тим веднаш се упати во локалната ПС заради прибирање на дополнителни информации. За жал тие беа многу оскудни. Сé што добивме беше дека лицата се заминати утрината, дека се странци, дека нема никаков контакт со нив и дека има некакава дојава дека се наоѓаат кај некаква карпа на која пишува Б92 (за која за жал никој не можеше да даде информација каде и во кој регион се наоѓа) . Од страна на ПСС веднаш веднаш беше побарано од полицијата да поднесе барање до мобилните оператори да почнат со потрага по каков било сигнал (преку локалните предаватели) на еден од телефоните на еден од исчезнатите, кој ни беше испратен од негов пријател во Куманово“, се вели во извештајот.

Во меѓувреме од Француската амбасада во Скопје пристигнала некаква фотографија од сателитска снимка на која била усликана една позиција, а подоцна оваа фотографија ќе се покаже како клучна за пронаоѓањето и среќниот крај на исчезнатите лица. „Фотографија беше внимателно разгледана од стана на нашиот тим, беа извлечени приближни координати и истите беа префрлени во ГПС уред, по што под претпоставка дека ова е локацијата на загубените, веднаш се пристапи на мобилизација на целиот тим и обезбедување дополнителни сили за изведба на ваква комплексна акција. На наша среќа, на повикот веднаш одговорија членовите на приватната компанија Eskimo Freeride (приватна компанија од Р.Хрватска која се занимава со транспорт на клиенти на терени за скијање вон патеките и истата поседува неколку ратрака) кои исто така веќе имаа некаква информација и во моментот на нашето јавување веќе вршеа подготовки за поаѓање. Од овој момент, започна координирана акција меѓу нашите две компании за пронаоѓање на исчезнатите француски државјани“, се додава во извештајот.

Тимот на ПСС и ратраците на Ескимо фрирајд се упатиле во правец на координатите кои ги имале, а за тоа време ратрак на ски-центарот со стручно лице и еден спасител од ПСС биле на пропомош, во случај нешто да се случи со првиот тим кој излегол на терен.

„Потрагата започна околу 16.20 часот во екстремно тешки услови: густа магла, силен ветар, ноќ, и ниски темпаратури. Видливоста беше речиси нула и по овие услови дури и двата искусни тима имаа проблем да се ориентираат дури и според ГПС уреди, особено заради тешкиот терен со амбиси и многу карпи. Според меѓусебниот договор, и знаејќи дека теренот од кои се координатите е исклучително тежок за комплетен пристап, се направи план да се пристапи најблиску што е можно до локацијата, а од таму да се продолжи со потрага пеш и со повикување. Ова беше во целост спроведено и по неколку неуспешни обиди поради лошиот терен и слабата видливост, сепак успеавме да најдеме безбедна рута и да се приближиме најблиску што е можно до двете лица, по што веднаш ги слушнавме нивните повици за помош.  Пронаоѓањето беше во 18 часот Лицата веднаш беа згрижени, беа извршени прегледи на нивната состојба и беше констатирано дека и двајцата, лицето Б.Г. на 21 година и Б.Н. на 25 години се во добра психофизичка состојба, по што беше отидено на местото каде лицата пробувале да се засолнат“, објаснува Милошевиќ во извештајот.

Притоа биле утврдени следните факти: Двајцата другари утрината пристигнале во ски центарот Попова Шапка, виделе некаква апликација на интеренет на која постоела некаква маркација и покрај тоа што временските услови беа катастрофални, ги занемариле основните правила за планинарење и се упатиле во длабочината на планината. Биле облечени во слаба/несоодветна облека (дуксери, тенки јакни, тенки ракавици и изнајмени панталони), се загубиле веќе по половина час откако започнале со турата. По повеќе часовно лутање низ планината, сфатиле дека нема да можат самите да се извлечат од таму и дека ќе мора да побараат помош, но за нивна несреќа и двата мобилни телефони кои ги поседувале веќе биле со празни батерии поради ниските темпаратури. Тоа што го направиле во наредните неколку минути (пред да падне ноќта) и во наредните два часа потоа со сигурност ги спасило од сигурна смрт во текот на ноќта.
Едниот од нив ја извадил батеријата од мобилниот телефон и ја загревал на препоната додека не добил 1% енергија што било доволно да го отворат ГПС уредот, да ја усликаат својата позиција и да ја испратат таа фотографија со текст камен Б92 на свој пријател во Куманово. Во овој момент и последниот телефон замрел. За среќа нивниот пријател веднаш сфатил дека нешто не е во ред и ја алармирал француската амбасада во Скопје, која пак го пријавила случајот до полицијата, а таа ја проследила информацијата до спасителите.

Тие во наредните неколку часа направиле уште неколку паметни постапки и донеле одлуки кои се од огромно значење за успехот на оваа спасителна акција. Прво одлучиле да не ја менуваат локацијата по ни една цена и да бидат активни по времето додека чекале за да ја одржат својата телесна темпаратура. Се заштитиле од директните налети на ветрот позади карпата и почнале да копаат бивак во снегот со цел  колку-толку да се заштитат. Тие во 19 часот биле безбедно транспортирани во хотел на Попова Шапка каде беа згрижени, затоплени, добија топол оброк и престој во хотелот до следниот ден кога го напуштија ски центарот.

Спасителите биле повикани на помош и наредниот ден. Во неделата на 11 февруари околу 16 часот, било добиено известување од локален планински водач Методи Чилиманов за две загубени лица (косовски државјани). Спасител на ПСС воспоставува телефонски контакт и добива информација дека лицата се на три километри од селото Бродец, според информациите добиени од GPSот од нивниот телефон. Поради блискоста кон селото, тие биле советувани да се упатат кон него и во меѓувреме да известуваат што се случува. Неколку минути подоцна почнуваат да пристигаат информации за уште 4 загубени лица (скијачи и бордери) кои стартувале со скијање од врвот на жичарата Церепашина и кои исто така не знаат каде се наоѓаат. По кратка истрага и остварен контакт преку водичот во планина, ПСС доаѓа до информации дека загубените се споиле во една група, според новите ГПС координати се наоѓаат на маркирана патека високо помеѓу селата Бродец и Шипковица и сите се во добра психофизичка состојба, по што се советувани да продолжат да се движат по истата маркација која води над село Шипковица и во правец на главниот пат Тетово – Попова Шапка, со цел да излезат на истиот и од таму да бидат превземени.

По ова се губи контактот со групата и околу 17.30 часот локален жител се упатува со моторна санка во спротивна насока по истата патека со намера да ги пресретне загубените, но овој обид останува неуспешен, по што станува јасно дека исчезнатите не се движат по зацртаната рута. Во 18, ПСС почнува да мобилизира дополнителни сили за подготовка на акција за загубени/ исчезнати лица. Повикани се: целиот тим на ПСС, локалните планински водачи, искусни планинари од ПК Љуботен-Тетово, претставници на МВР, Противпожарната служба од Тетово и неколку лица од управата на хотел „Скардус“.