Европа
Лондон разгледува мерки против Русија за случајот Литвиненко, Москва ги отфрли заклучоците на британската истрага
Британија разгледува преземање на натамошни мерки против Русија, откако нејзината утврдила дека „најверојатно“ рускиот претседател Владимир Путин го одобрил труењето на поранешниот шпион Алесандар Литвиненко, додека Москва ги отфрлија заклучоците на истрагата како пристрасна и нетранспарентна и оти од криминален случај прави политички.
Во Лондон во четвртокот беше објавен извештајот на истрагата за смртта на поранешниот офицер на руското разузнавање Александр Литвиненко, за кој се верува дека бил отруен во Велика Британија во ноември 2006 година. Британските власти утврдиле дека извршители на убиството се руски државјани, особено Андреј Луговој, сегашен пратеник во Државната Дума од либералната партија, и претприемачот Дмитриј Ковтун, како и дека „најверојатно“ за тоа наредба дал рускиот државен врв, алудирајќи дека наредбата за ликвидација на двојниот шпион дошла од рускиот претседател Владимир Путин.
„Заклучокот дека убиството е одобрено на највисоките нивоа на руската држава е крајно вознемирувачки. Тоа не е начин на кој се однесува една држава, а не пак членка на Советот за безбедност на ОН. Во светлината на наодите на истрагата го разгледуваме преземањето на натамошни акции“, изјави во четвртокот портпаролката на британскиот премиер Дејвид Камерон.
Руското министерство за надворешни работи ги отфрли заклучоците на британската истрага за ликвидацијата на поранешниот агент на КГБ, Александар Литвиненко во Лондон во 2006 година, соопшти дека водењето на овој случај на овој начин може да им наштети на билатералните односи.
Портпаролката руската дипломатија, Марија Захарова, на брифинг во Москва кој беше директно пренесуван на интернет ја обвини Велика Британија за политизирање на криминален случај.
„Жалиме што едно чисто криминално дело се политизира и ја пореметува атмосферата во нашите билатерални односи. Тој процес…., не беше транспарентен за руската страна, ниту за тамошното општество, поради начинот на кој материјалите се разгледувани зад затворени врати под изговор дека се тајни“, истакна Захарова.
Според неа, конечниот исход е резултат на „политички мотивиран и крајно нетранспарентен процес“.
Британската министерска за внатрешни работи Тереза Меј изјави дека владата ќе го повика рускиот амбасадор во Лондон да му изрази незадоволство поради, како што вели, несоработката на Москва во истрагата за убиството на Литвиненко, за кое се обвинети .
„Резултатот од истрагата којашто година ипол се одвиваше без јавност, водена од наводно професионален судија, за нас не е неочекуван…. Тоа е логичен резултат на квазисудскиот процес. Единствената цел е да се обвини Русија, нејзините претставници, нејзиното водство…. држејќи го случајот во тајност и далеку од јавноста“, одговори портпаролката на руското министерство за надворешни работи.
Британските власти првично во јули 2013 година одбија да спроведат јавна истрага за труењето на Литвиненко. Судскиот вештак изјави тогаш дека владата на Велика Британија го одбила неговото барање за спроведување јавна истрага за убиството на поранешниот советски шпион Александар Литвиненко во Лондон во 2006 година. Вештакот од судска медицина Роберт Овен го испрати тоа барање до британското министерство за правда откако утврдил дека неговата сопствена истрага имала недостатоци, бидејќи не можел да истражи дали Москва стои зад убиството.
Јавната расправа/истрага го замени другиот правен процес – истрагата, стопирана по решението на Овен да се разгледуваат како значајни документи, коишто можеби се однесуваат на можната улога на руската држава во смртта на Литвиненко и прашањето за можноста за спречување на неговата ликвидација.
Јавна расправа, за разлика од истрага, дозволува одржувањето затворени состаноци на коишто може да се разгледуваат тајни документи. Тоа е причината зошто вдовицата на поранешниот офицер на руската федерална безбедносна служба ФСБ офицер. Марина Литвиненко инсистираше на одржување на постапката. Доколку британските власти ја одбиеја расправата, таа се закани дека ќе се повлече од истрага.
Литвиненко почина на 23-ти ноември 2006 година, на 44-годишна возраст набргу по добивањето на британското државјанство, како резултат на труење со високо радиоактивен полониум 210. Неговото здравје брзо се влошувало по состанокот со поранешните руски колеги, Андреј Луговој и Дмитриј Ковтун со кого пиел чај во лондонскиот хотел „Милениум“. Наводно, според британските медиуми, тој на смртната посетела го обвинил рускиот претседател Владимир Путин.
За неговата смрт обвинети се руските тајни служби, конкретно Андреј Луговој. Смртта на Литвиненко доведе до нагло заострување на односите меѓу Москва и Лондон.
Истрага, која треба да ги утврди причините и околностите на смртта на Литвиненко, официјално беше отворена многу брзо по неговата смрт во 2006 година, а главната расправа започна на 2-ти октомври 2013 година.
Како заинтересирани страни, на кои им се претставени сознанијата се тимот адвокати, вдовицата Марина Литвиненко, беше рускиот бизнисмен Борис Березовски, кој бил близок пријател и спонзор на починатиот агент и кој минатата година беше пронајден мртов во неговата куќа во Англија откако претходно му пишувал покајнички писма на Путин, лондонската полиција, Кралското обвинителство, британската влада (во чијашто надлежност се специјалните служби).
Исто така, како заинтересиран страна се јави и Истражната комисија на Руската Федерација. Претходно, Андреј Луговој, главниот осомничен за убиството на Литвиненко според британската страна, го објави своето повлекување од истрагата, бидејќи не е уверен во нејзината непристрасност, што уследи откако судијата од независната истрага се согласи да не се откриваат дел од документите во овој случај, чиешто објавување според настојувањето на британското министерството за надворешни работи може да ја загрози националната безбедност.
Претходно во 2012 година на расправата пред отворањето на истрагата за смртта на поранешниот руски разузнавачки офицер, адвокатот Бен Емерсон, кој ја застапува вдовицата на Литвиненко, соопшти дека Литвиненко бил платен британски агент. Според него Александар Литвиненко бил регистриран платен агент на МI-6, а негова врска бил агентот под псевдоним Мартин, преку кој се поврзал со шпанските разузнавачки служби. Работата за британските, како и за шпанските разузнавачки служби била плаќана со пари кои биле префрлани на банкарската сметка на Александар и Марина Литвиненко, додека некои биле плаќани и во готово, рече тогаш Емерсон.
Адвоактот Емерсон, исто така, соопшти дека Литвиненко се сретнал со Мартин на 31-ви октомври 2006 година, ден пред труењето и дека истиот тој Мартин ќе биде повикан како сведок да учествува во предистражната постапка.
Истрагата за смртта на Литвиненко ја води антитерористичкиот оддел на Скотланд јард. Сите информации поврзани со причините за смртта на Литвиненко се држат во тајност.
По смртта на Литвиненко британските агенции за заштита на здравјето тврдеа дека во неговиот организам нашле големи количества од радиоактивниот елемент полониум-210. Но, ден пред смртта на Литвиненко, неговиот лекар тврдел дека нема никакви знаци на труење со радиоактивни супстанци.
Таткото на Литвиненко, Валтер, претходно ги обвини руските власти за смртта на својот син, но на почетокот на минатата година го нарече својот син предавник и изрази желба да се врати во Русија. Валтер Литвиненко рече дека го сменил мислењето за синот кога дознал дека во целито случај, според сè судејќи, е вмешана британската разузнавачка служба.
Според сведочењето на сопругата Марина Литвиненко, првата исплата во износ од 18 илјади фунти била префрлена на сметката на сопружниците Литвиненко кон крајот на 2003 и почетокот на 2004 година. Потоа MI-6 на Александар Литвиненко му дал лажен пасош. Уплатите во износ од две илјади фунти продолжиле да доаѓаат месечно сѐ до март 2007 година./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Зеленски: За разлика од целиот свет, јас не се плашам од Трамп
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека, за разлика од многу западни лидери, не се плаши од Доналд Трамп и ги негираше медиумските извештаи за бурна средба во Вашингтон, нагласувајќи дека има добри односи со американскиот претседател.
Во интервју за Гардијан, тој исто така откри дека британскиот крал Чарлс помогнал во градењето врски со Трамп, опишувајќи го како монарх кој силно го поддржува.
Зеленски ги негираше тврдењата дека Трамп луто ги отфрлил мапите на бојното поле што му ги презентираше украинската делегација во октомври во Белата куќа. „Тој не фрли ништо. Сигурен сум“, рече Зеленски, опишувајќи го нивниот однос како „нормален“, „деловен“ и „конструктивен“.
Тој се спротивстави на извештајот на Фајненшл тајмс дека Трамп извршил притисок врз Зеленски да ги прифати максималистичките услови на Владимир Путин. Според украинскиот претседател, целта на средбата била да се презентираат мерки, вклучително и оружје и санкции, што би ја „ослабиле“ Москва и би го принудиле Путин да преговара.
На прашањето дали се плаши од Трамп, со оглед на тоа што, како што вели, „сите во светот“ се плашат, Зеленски одговори: „Не… ние не сме непријатели со Америка. Ние сме пријатели. Па зошто да се плашиме?“. Тој додаде дека го почитува изборот на американскиот народ и дека САД се долгорочен стратешки партнер на Украина со кој делат длабоки заеднички вредности.
Зеленски, исто така, ја откри претходно непознатата задкулисна улога на кралот Чарлс, кој наводно го охрабрил американскиот претседател да ја зајакне својата поддршка за Украина. Нивната средба за време на државната посета на Трамп на Обединетото Кралство во септември беше клучна.
„Не ги знам сите детали, но разбирам дека Неговото Височество испрати некои важни сигнали до претседателот Трамп“, рече Зеленски. Тој нагласи дека Трамп го почитува кралот и го смета за „многу важен“, комплимент што, според него, не им го дал на многумина. „Неговото Височество е многу чувствителен кон нашиот народ. Можеби чувствителен не е вистинскиот збор. Тој нè поддржува многу силно“, рече украинскиот претседател.
Интервјуто се одржа во претседателската палата во Киев, а струјата двапати се исклучи за време на разговорот, што драматично ја илустрираше состојбата во земјата. „Ова се нашите услови за живот“, рече Зеленски со иронична насмевка додека беа вклучени резервните генератори.
💡 During Zelenskyy’s interview for The Guardian at the Mariinsky Palace, the power went out. pic.twitter.com/P3a9iTAeia
— UATV English (@UATV_en) November 9, 2025
Русија систематски ја таргетираше електроенергетската мрежа на Украина во последните недели, предизвикувајќи значителни прекини во снабдувањето. Нападите во текот на викендот го намалија производствениот капацитет на „нула“, соопшти државната компанија „Центренерго“. Зеленски рече дека Путин наредил „терористички напади“ врз цивилната инфраструктура за да „создаде тензии во нашето општество“.
Украинскиот претседател нагласи дека тесно соработува со партнерите за заштита од руски беспилотни летала, но го повтори долгогодишното барање за борбени авиони. Тој рече дека сака да нарача 27 системи за воздушна одбрана „Патриот“ и дека европските земји во меѓувреме би можеле да ги позајмат своите постоечки системи.
На прашањето дали ЕУ и Велика Британија прават доволно пред суровата зима, тој одговори: „Никогаш не е доволно. Доста е доволно кога војната ќе заврши. И доволно е доволно кога Путин ќе разбере дека мора да престане.“
Кога стануваше збор за можното распоредување на странски сили, што Франција и Велика Британија го споменаа како дел од мировниот договор, Зеленски беше претпазлив. „Секако“, рече тој кога го прашаа дали би сакал британските трупи да пристигнат порано, но додаде дека на прашањето мора да се пристапи внимателно.
„Лидерите се плашат од своите општества. Тие не сакаат да се вклучат во војна“, рече тој, свесен за ризикот дека премногу притисок може да го чини Киев клучна финансиска и воена поддршка.
Зборувајќи за ситуацијата на бојното поле, Зеленски рече дека најжестоките и најбруталните борби се воделе во регионот Донецк, каде што Русија испратила огромни сили – „170.000 луѓе“ – во обид да го освои градот Покровск.
„Таму нема руски успех. А има многу жртви“, рече тој, тврдејќи дека Москва претрпе рекордни 25.000 убиени и ранети војници само во октомври. Тој предупреди дека Кремљ води „хибридна војна против Европа“ и ги тестира црвените линии на НАТО.
Тој рече дека е можно Русија да отвори втор фронт против европска земја дури и пред крајот на војната во Украина. „Верувам дека ќе биде така. Тој може да го направи тоа. Мора да заборавиме на општиот европски скептицизам дека Путин прво сака да ја окупира Украина, а потоа можеби да оди некаде на друго место. Тој може да ги направи и двете истовремено.“
На прашањето дали се согласува со проценката дека повоениот поредок базиран на правила е завршен, Зеленски одговори со лична желба: „Никој не треба да ви наметнува ништо однадвор. Сакам да живеам во свет каде што едноставно ќе бидам почитуван. Не заплашен, не убиен. Сакам да живеам во таков свет“.
На прашањето како се справува по речиси четири години исцрпувачка војна, тој рече: „Па, јас едноставно ја сакам Украина. Навистина не можам да најдам никакви причини за тоа, знаете. Мислам дека нешто поголемо од логиката ги држи луѓето заедно. Многу ги сакам нашите луѓе“.
Непосредно пред интервјуто, Зеленски им додели одликувања на украинските падобранци. Откако војниците ја напуштија палатата и интервјуто заврши, тој им се обрати на своите помошници. „Сега кога завршивме, ќе ја намалиме потрошувачката на електрична енергија тука. Мора да ја заштедиме“, заклучи тој.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Нов напад врз Крим: погоден важен руски складишен објект за нафта
Украинските војници во неделата нападнаа руско складиште за нафта во близина на селото Гвардејское на окупираниот украински полуостров Крим, објави рускиот Телеграм канал АСТРА, како што пренесе „Киев Индепендент“.
Локалните жители пријавија дека слушнале неколку експлозии во близина на складиштето, додека руското Министерство за одбрана соопшти дека нивната воздушна одбрана соборила 10 украински беспилотни летала над полуостровот. Фотографија на која наводно се гледа светло осветлено ноќно небо над селото по нападот е исто така споделена на социјалните мрежи, а се споделуваат и снимки од последиците.
BREAKING:
Ukrainian suicide drones have struck the Russian Hvardiskye Oil Depot in Russian-occupied Crimea.
A major Ukrainian drone swarm is hitting targets on the peninsula right now. pic.twitter.com/H3SEVRNYjx
— Visegrád 24 (@visegrad24) November 9, 2025
Украинската војска сè уште не го коментираше нападот, а медиумите не беа во можност независно да ги потврдат извештаите.
Целта на нападот, мета и на претходни операции
Ова нафтено складиште претходно беше цел на украинските сили. Украинските специјални сили потврдија на 17 октомври дека нивните беспилотни летала го оштетиле складиштето и објектот во Гвардејское.
Нафтените складишта се наоѓаат во близина на воздухопловната база Гвардејское, која Русија ја користи како лансирна рампа за разни авиони вклучени во нападите врз Украина. Украина рутински извршува напади длабоко на руска територија, таргетирајќи воени и индустриски објекти, потпирајќи се првенствено на дронови произведени во земјата.
Нападите врз руската нафтена и гасна индустрија се дел од стратегијата на Киев да го ослабне примарниот извор на финансирање на Москва за нејзините воени операции.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Судир на возови во Словачка, десетици повредени
Два воза се судрија ноќеска во Словачка откако едниот се удрил во задниот дел на другиот, при што се повредени десетици патници, соопштија полицијата и словачкиот министер за внатрешни работи.
Јавувајќи се од местото на несреќата, министерот за внатрешни работи Шутај-Ешток рече дека десетици луѓе се полесно повредени, додека 11 се пренесени во болница. Нема смртни случаеви, додаде тој.
🚨🇸🇰#BREAKING | NEWS ⚠️
Two trains collide on a section of Pezinok-Bratislava Main Station in Slovakia. Massive search and rescue teams on site with the emergency no word on fatalities or injuries just yet or how the two trains collided. Mass casualty incident. pic.twitter.com/K3QmCV8EnN— Todd Paron🇺🇸🇬🇷🎧👽 (@tparon) November 9, 2025
Несреќата се случила на коридорот помеѓу главниот град Братислава и Пезинок, 20 километри североисточно. „Според првичните информации, немало директен судир меѓу возовите, ниту пак возот излетал од шините“, соопшти полицијата на Фејсбук.
Новинскиот сајт Aktuality.sk цитираше патник кој го опишал судирот како гласен експлозивен звук. Ова е втора ваква несреќа во Словачка во изминатиот месец. Два воза се судрија на истокот од земјата на 13 октомври, при што беа повредени 91 лице.
фото: принтскрин

