Европа
Терезеинштад, ’пробен’ логор за нацистичките пропаганди

Официјална комеморација на денот на одбележувањето на холокаустот во Чешка вторникот се одржа во Терезин, во близина на главниот град Прага, со откривање на споменикот што на жртвите на нацистичкиот погром им го посвети чешкиот скулптор Алеш Весели, како и со уметничка програма во чест на жртвите на овој нацистички логор од времето на Втората светска војна, бидејќи за нив уметноста била потврда дека се уште се човечки суштества, пренесуваат чешките медиуми.
Сторијата за своите родители, кои го преживеале логорот, ја раскажал Томаш Краус, а сопственото сведоштво по завршувањето на музичката програма го изнел и преживеаниот логораш на Терезинското гето, Феликс Колмер. По сведоштвото на израелскиот рабин Меир Лау, претседател на советот Јад Вашем, кои исто така го преживеал холокаустот, обредот бил завршен со еврејската молитва за мртвите (кадиш), и со изведба на композицијата „Ел Малеи Рашамим“.
И Меѓународниот форум во Прага и комеморацијата во Терезин биле проследени со уметничка програма, бидејќи уметност во овој логор не замрела. Многу истакната уметници од поранешна Чехословачка, Австрија, Германија и поранешна Југославија, биле затворени во Терезиенштад заедно со писатели, научници и друга интелектуална елита. „Културата во Терезин беше последната кревка спојка со човечкиот живот, како нишка која храбро остана нескината“, сведочел еден од преживеаните уметници.
За нацистичката пропаганда токму логорот Терезин и’ служел за измама на меѓународните хуманитарни организации во Втората светска војна и го претставувала како логор во кој има богат културен живот.
Пијанистката Алис Херц-Зомер која го преживеала логорот и почина минатата 2014 година, има изведено повеќе од сто концерти во Терезин, за што го сними и документарниот филм „Музиката ми го спаси животот“. Во понеделникот вечерта пијанистката Наталија Романенко во Прашкиот дворец, во кој беше одржан Меѓународниот форум, изведе дела од концертот „опус 25“ од Виктор Улман кој го компонирал во логорот, меѓу другото и опера, и го водел оркестарот сé додека не бил префрлен во Аушвиц каде е убиен во гасна комора. Композиторот Ханс Краса ја компонирал детската опера „Брундибар“, од којашто дел во вторникот на комеморацијата изведоа деца од Прага и до Терезин. Во вторникот и оркестарот на Руската национална филхармонија го изведе делот „Жолти ѕвезди“ на рускиот композитор со еврејско потекло Исак Шварц.
Гратчето во северозападна Чешка, подигнато во XVIII век како утврдување, наречено според царицата Марија Терезија, на почетокот од XX век служел како затвор, во којшто, меѓу другите, бил заточен и умрел извршителот на Сараевскиот атентат, Гаврило Принцип.
Меѓутоа, Терезиенштад, според германскиот назив, стана синоним за страдањата на чешките Евреи во текот на холокаустот во Втората светска војна. Нацистичките власти ова гратче го пренамениле во 2гето за пензионирани“ австриски германски Евреи, повозрасни до 65 години. Се проценува дека во периодот од 1941 до 9-ти мај 1945 година кога е ослободен, низ логорот минале 150 илјади, од кои најмалку 15 илјади деца, а се проценува дека во него починале меѓу 33 до 60 илјади луѓе, од епидемија, неисхранетост и исцрпени од работа, и таму со месеци и години биле држени пред со желница да бидат транспортирани во логорите на смртта како Треблинка и Аушвиц-Биркенау кај денешен Освенцим во Полска./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Човек на Трамп: Предлогот на Путин е апсурден

Кит Келог, специјалниот претставник на американскиот претседател Доналд Трамп за Украина и Русија, го отфрли предлогот на рускиот претседател Владимир Путин за тридневен прекин на огнот. Келог истакна дека Вашингтон бара долгорочно примирје.
Коментирајќи го напредокот на мировните преговори во последните денови, тој изрази верување дека САД „се во прилично добра позиција кога станува збор за Украинците“. „А тридневно примирје е апсурдно“, нагласи тој, осврнувајќи се на предложеното примирје од 8 до 10 мај.
Тој додаде дека Трамп се залага за сеопфатен прекин на огнот „на море, во воздух и на копно“ што ќе трае најмалку 30 дена. „И потоа можеме да го продолжиме“, изјави тој.
„Кога ќе погледнете на сè околу што Украинците се подготвени да соработуваат, сега е до Русите, до Путин. Имаме една страна, ни треба друга страна. И мислам дека сме блиску“, продолжи тој.
Путин најави уште едно примирје кое ќе започне на полноќ на 8 мај и ќе трае до полноќ на 11 мај. Италијанската премиерка Џорџа Мелони изјави дека тридневното примирје објавено од Кремљ не е доволно, туку дека е потребен праведен и траен мир.
Британската одбранбена разузнавачка агенција верува дека тридневниот прекин на огнот што го објави Путин на Денот на победата има за цел да ја прикаже Русија како отворена за преговори и да ги ограничи украинските напади со долг дострел.
Европа
Фон дер Лајен: Светската трговија се врти кон Европа

Светската трговија се насочува кон Европа затоа што другите земји сакаат договори со ЕУ, изјави денес претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.
Претседателот на ЕК на митингот на Европската народна партија во Валенсија истакна дека Европската унија „веќе има најголема мрежа на договори за слободна трговија, 76 од нив“ со земји од целиот свет.
„Сега светската трговија се свртува кон нас“, смета фон дер Лајен, во време кога светот е загрозен од воведувањето на американските царини што ги објави американскиот претседател Доналд Трамп на почетокот на април.
„Сега соработуваме со Индија и Индонезија, Обединетите Арапски Емирати и Тајланд, Филипините и Малезија, со Пацификот. Сите тие сакаат договор со нас. Бидејќи ние сме фер, сигурни и играме според правилата“, нагласи таа. „Затоа, да останеме на тој пат, со ладна глава и обединети“, рече таа.
Фон дер Лајен изјави дека ЕУ мора паралелно да работи на зајакнување на својот единствен пазар преку елиминирање на непотребните национални бариери, борба против фрагментацијата и бирократијата.
Европа
(Видео) Пукање во Шведска, најмалку тројца убиени

Најмалку три лица се убиени во пукотница во фризерски салон во градот Упсала, потврди шведската полиција. Полицијата соопшти дека добила повеќе пријави од граѓани кои пријавиле истрели во близина на плоштадот Ваксала во центарот на градот.
Пукањето се случило во пресрет на Валпургиската ноќ, традиционален пролетен фестивал кој привлекува голем број луѓе на улиците секоја година. Според полицијата, неколку лица биле пронајдени со повреди што укажуваат на прострелни рани.
Shocking news from Uppsala-Sweden
Multiple fatalities in a shooting at Vaksala Square. Police confirm several injured, TV4 reports more victims deceased. Serious incident unfolding. #UppsalaShooting pic.twitter.com/nGPTd05Tmw— Niyak Ghorbani (نیاک) (@GhorbaniiNiyak) April 29, 2025
Шведските медиуми јавуваат дека маскираниот убиец избегал со електричен скутер и дека е во тек голема потрага, вклучувајќи го и учеството на полициски хеликоптер.
Голем дел од областа е ограден, а истрагата е во тек. Портпаролот на полицијата, Магнус Јансон Кларин, за локалните медиуми изјави дека добиле повеќе пријави за истрели во областа.
Идентитетите на жртвите и напаѓачот засега не се познати, ниту пак мотивот за нападот.