Култура
Научна трибина на ДММ

Во рамките на 34-тите Денови на македонската музика денес се одржа научна трибина со наслов „Културната политика и македонската уметничка сцена“.
Во рамките на 34-тите Денови на македонската музика денес се одржа научна трибина со наслов „Културната политика и македонската уметничка сцена“.Поканети учесници на трибината, која се одржа во Центарот за конференции и студии при Националната и универзитетска библиотека „Свети Климент Охридски“ беа Маја Таневска, раководител на Сектор за дејностите од областа на културата и уметноста при Министерството за култура на Македонија, Маја Чаначевиќ, директорка на Македонската филхармонија и инструменталист, Живојин Глишиќ, вонреден професор на Факултетот за музичка уметност (ФМУ) и композитор, Марија Вршкова, уметничка соработничка на ФМУ и пијанистка, и Дамјан Темков, професор во ДМБУЦ „Илија Николовски – Луј“ и композитор. Учесник и, едновремено, модератор на трибината беше Марко Коловски, претседател на Сојузот на композиторите на Македонија (СОКОМ) и музиколог.Темите за кои се дискутираше на трибината опфаќаа голема област од музичката уметност, но најмногу се дискутираше за потребата од носење Закон за музичко-сценска дејност, стимулирањето и валоризацијата на творештвото на македонските композитори и музички уметници.Во името на Министерството за култура Маја Таневска ја изложи актуелната состојба во однос на поддршката на проектите од областа на музичката уметност.Музикологот Марко Коловски, во својство на учесник на трибината, нагласи две теми кои негативно делуваат врз развојот на музичкото творештво во Македонија. Според првата тема, во однос на периодот пред дваесет години во Македонија неколкукратно е намален обемот на нови дела. Причината за таквата состојба ја посочи во дисбалансот на вреднувањето на уметничките дела од различните области на уметничкото дејствување.Втората тема на која се осврна Коловски е уништувањето на ансамблите на МРТ, состојба која директно влијае врз новото творештво, бидејќи без ансамблите, како Биг бендот, Танцовиот оркестар и Чалгиите, оневозможено е да се изведуваат голем број музички дела.Директорката на Македонската филхармонија, Маја Чаначевиќ, нагласи дека културната политика е комплексна работа и дека е базирана на интерактивна соработка меѓу институциите и уметниците.Чаначевиќ ја нагласи и потребата да се создадат концертни и менаџерски агенции кои ќе го подигнат нивото на професионалноста на музичките уметници. Во своето излагање директорката на Македонската филхармонија предложи да се востанови конкурс со кој македонските композитори ќе можат да пишуваат дела по нарачка на Филхармонијата.Композиторот Живојин Глишиќ даде краток историски преглед на состојбата со македонското творештво и нагласи дека овој вид дејност е активен по Втората светска војна, односно со големо заостанување зад другите европски држави. Во однос на сегашната состојба истакна дека мора да се прецизира што е уметност, а што не е. Исто така го посочи фактот дека престанувањето на работата на ансамблите при МРТ ја прекина традицијата на негување на фолклорното наследство во Македонија.Пијанистката Марија Вршкова изложи едно свое искуство со проект поддржан од Министерството за култура и потенцираше дека вредноста на средствата што се добиваат како поддршка не се доволни за реализација на понудените проекти.Композиторот Дамјан Темков ја потенцирање улогата на СОКОМ и дека без функционирањето на композиторската асоцијација постои можност да не постои музичко творештво. Како мерка за стимулирање и повисоко вреднување на музичкото творештво предложи да се востанови конкурс за симфониски дела. За актуелната состојба на музичките уметници во Македонија нагласи дека авторите треба самите да вложуваат во себе, во спротивно ќе пропаднат како уметници.Во дебатата по воведниот дел на научната трибина учествуваа повеќе музичари и композитори.Музичарот Дејан Теодосиевски го изложи својот пример како успеал да поднесе амандман за Законот за култура во моментите пред неговото донесување. Со таквото искуство упати апел до Министерството за култура да ги информира музичките уметници за законите и измените кои ги предложува на усвојување во Собранието на РМ пред донесувањето на законите, бидејќи музичарите не размислуваат правнички, туку уметнички.Музичарот Љупчо Мирковски од Музичката продукција на МРТ се осврна на моментите на згаснувањето на оркестрите во куќата, но и го осуди однесувањето на СОКОМ кон другите музички уметници кои не компонираат симфониска музика.На тема вреднување на музичкото творештво зборуваа и Љубиша Кировски и Никола Паскалов. Кировски го потенцираше фактот дека музичарите дејствуваат единствено на база на ентузијазам. Паскалов дополни дека својата кариера ја прави на основа на лична иницијатива и многу саможртви во име на уметничкото творештво. Како дополнителен проблем се појавува отсуството на професионални агенции кои ќе се грижат за музичките уметници.Композиторот Стојан Стојков предложи да се одржи пообемна и повеќеслојна трибина за музичкото творештво бидејќи повеќе години се повторуваат проблемите со валоризацијата на творештвото на македонските композитори. Стојков нагласи дека треба поактивно да се дејствува на правец на политиката што ја водат културните институции во државата. Тој додаде дека носењето Закон за музичко-сценска дејност е неопходност, но и дека треба да се подготват нови Правилници за валоризација на музичките дела и за работата на музичарите. Како позитивен пример ја посочи работата на Маја Чаначевиќ, директорка на Македонската филхармонија.Научната трибина во рамките на 34-тите Денови на македонска музика ја организираа Елени Новаковска, музиколог и Ивона Опетческа – Татарчевска, етномузиколог./крај/т.д.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Вино, платно и инспирација: Скопје доби нов урбан простор, каде што секој може да биде уметник

Во Скопје официјално беше отворен простор за цртање на платно и дегустација на вино, сместен кај „Едера руфтоп“.
Зад овој свеж и инспиративен проект стои млад ентузијаст – тој има 25 години и со поддршка од семејството и од девојката создаде нешто што ѝ недостигаше на уметничката и на социјалната сцена во градот.
„Сакавме да создадеме простор, каде што луѓето ќе може да се опуштат, да го променат своето секојдневие и да ја изразат својата креативност без притисок, сето тоа со чаша квалитетно вино во рака“, вели тимот на Art Room.
Идејата е едноставна, но моќна: резервираш термин, доаѓаш без потреба да знаеш да црташ, а професионален уметник те води низ процесот додека се опушташ со вино и музика. Секоја сесија трае 2 и пол часа, а темите се менуваат месечно и се најавуваат однапред.
Вината се внимателно избрани – од македонското на „Тиквеш“, Special Selection, па сè до етикети од Италија, Франција и од Шпанија.
Она што го издвојува овој концепт е неговата мултифункционалност: покрај редовните термини, просторот може да се изнајми за родендени, team buildings и за приватни забави, a за време на викендите просторот ќе може да се резервира дури и за најмладите: нудат детски креативни сесии со времетраење од 2 часа, сокчиња наместо вино и многу бои. Родителите може да бидат присутни за време на овие сесии доколку сакаат или, едноставно, може да ги остават децата да уживаат во уметноста.
„Имаме и креативен ѕид, каде што секој може да напише како се чувствува тој ден, има и мало катче за одмор и шанк за оние што сакаат да наздрават со уште една чаша вино“.
Свеченото отворање на Art Room беше проследено со позитивна енергија, насмевки, музика и инспирација.
Култура
Меѓународна поетска награда за Никола Маџиров

Никола Маџиров е лауреат на 17-тата меѓународна награда за поезија „Поезија и луѓе“ (Poetry and People – International Poetry Award) која викендот му беше доделена во кинескиот град Гуангџоу. Оваа независна поетска награда е востановена од книжевното списание „Поезија и луѓе“ и се доделува од 2005 година за посебен придонес во современата светска поезија.
Досегашни лауреати се добитниците на Нобеловата награда за литература Дерек Волкот и Томас Транстромер, кој беше лауреат и на Струшките вечери на поезијата. Меѓу останатите добитници се и неколкумина други лауреати на Златниот венец на СВП како Адонис, Адам Загајевски, Томаж Шаламун и Ханс Магнус Енценсбергер, а исто така на листата добитници на оваа награда се и Ен Карсон, Лез Мари, Гери Снајдер, Рита Дав, Еуженио де Андраде како и минатогодишниот добитник на британскиот кралски златен медал за поезија и добитникот на наградата „Т.С. Елиот“, Џорџ Сиртеш.
Наградата, која се состои од скулптура изработена од академскиот скулптор Жанг Јапинг, објавена книга на кинески јазик и паричен износ, му беше доделена на Никола Маџиров на свечена церемонија во Центарот за уметности во Гуангџоу. Скулптурата е инспирирана од стих на Маџиров од песната „Од секоја лузна на моето тело“, а на церемонијата премиерно беше изведена композиција според стиховите на песната „Оној што пишува“, како и кратка драмска изведба според песната „Совршеноста се раѓа“. Маџиров на церемонијата го прочита говорот на благодарност, како и три песни на македонски јазик. Никола Маџиров е најмлад досегашен странски добитник на оваа престижна награда за современа поезија.
Во образложението на жирито со кое претседаваше поетот и критичар Хуан Лихаи и кое беше прочитано од поетот Јан Ке, претседателот на Друштвото на писателите на Гуангџоу, се вели:
„Поезијата на Никола Маџиров е длабоко вкоренета во плодната почва на балканската меморија. Надминувајќи ја неизбежната судбина, преминувајќи ги урнатините на историјата и јазовите во културата, тој изнедрува од маглата на времето за да понуди нов светилник преку кој можеме да ги разбереме болката, надежта и човечноста.
Почитувајќи ја традицијата на критички медитации од негови претходници-поети кон историското наследство, тој води дијалог со големите умови, ја воочува вистината со непоколеблива храброст и чекори осамено кон зрелоста. Маџиров зрачи со светлечки хуманизам на една нова генерација поети. Исполнето со свеж спектар од слики, неговото пишување продира во заборавените одаи на животот, а забрзувачката фреквенција на сликите предизвикува моќна емпатија кај слушателите, дозволувајќи им на читателите постојано да ја препознаваат интимноста на зборовите.
Блиската сосредоточеност на Маџиров кон непосредното и неговата далекусежна визија кон светот му овозможуваат неотуѓиво сетилно искуство, дури и кога му се дарува себеси целосно на универзумот. Неговото пишување е двоен акт меѓу присуството на животот и крикот на духовното, штитејќи ја светлината меѓу луѓето, таму каде што, длабоко во пепелта, останува незгаснатата искра на поезијата.
Сместен помеѓу замисленото минато и посакуваната иднина, Маџиров пишува со немилосрдна искреност. Ослободен од земните ограничувања, преку безграничната имагинација тој му дава глас на скриениот јазик што раскошно цути од внатрешниот копнеж. Во него, креативноста добива слободна волја; преку него, светот започнува одново — чиниш нови видови поезија се раѓаат од сопствените урнатини.“
Ова е трето меѓународно признание за Никола Маџиров годинава, по европската награда за поезија „Н.К. Казер“ во Италија во мај и признанието „Почесен гостин“ на меѓународниот фестивал „Денови на поезија и вино“ во Словенија, во август.
Култура
75 години ДФРМ: од 3 септември филмска ревија со македонски филмови во Кинотеката

По јулските проекции, филмската ревија во Кинотека во чест на јубилејот – 75 години од основањето на Друштвото на филмски работници (ДФРМ) ќе продолжи во септември, по завршувањето на летните одмори.
На 3 септември програмата ќе биде отворена со „Трето полувреме“ на Дарко Митревски, а во деновите што следуваат публиката ќе има можност да ја проследи јубилејната филмска ревија од избрани македонски филмови кои оставиле длабока трага во нашата кинематографија.
4 септември: „Денес треба нешто да се случи“ (1978); „Ругање со Христос“ (2018)
5 септември: „Северен пол“ (2012); „Соба со пијано“
10 септември: „Види ја ти неа“ (2017); „Домаќинство за почетници“ (2023)
12 септември: „Вирово“ (1968) документарен филм; „Сестри“ (2021)
-Јубилејната филмска ревија претставува потсетување на 75 години активна работа на Друштвото на филмски работници на Македонија и истовремено – почит кон сите генерации визионери, филмски автори, актери, филмски работници и соработници кои низ сите овие години ја граделе и сѐ уште ја градат македонската кинематографија. Ревијата отвора простор за средби, дијалози и нови идеи за иднината на седмата уметност во нашата држава. Во време кога вниманието е фрагментирано, јубилејната ревија нѐ потсетува дека добриот филм останува моќна сила – да нѐ трогне, инспирира и обедини, вели Игор Иванов – Изи, претседател на ДФРМ.
Сите проекции се бесплатни.