Свет
Судиите под диригиран медиумски притисок за притворски казни

Со сензационализам и со медиумска помпа
не се добива битката со криминалот и корупцијата, порачуваат експертите
Со сензационализам и со медиумска помпа
не се добива битката со криминалот и корупцијата, порачуваат експертите
Гордана Дувњак
Тешката артилерија што се користи во борбата против корупцијата и криминалот не
смее да го „убие“ принципот на пресумпција на невиност, оценуваат експертите.
Тие предупредуваат дека секое демократско општество мора да води голема сметка
да не дојде до расчекор меѓу потребата да се обезбеди ефикасна правна држава и
човековите права и слободи. Мерката притвор не треба да биде начин за
казнување, туку само еден од начините за обезбедување присуство на лицата кои
дошле во судир со законот. Поради тоа што станува збор за најтешката мерка,
која во својата суштина претставува ограничување на слободата, познавачите на
оваа материја апелираат притоврот да се користи крајно внимателно. Медиумските
спектакли со приведувања „во живо“ на осомничени лица, создаваат дополнителен
притисок врз истражните судии, по секоја цена да се одреди притвор, дури и во
случаи кога за тоа не е неопходно.
Искуството на скопскиот адвокат и поранешен државен јавен обвинител Стеван
Павлески говори дека во практиката постојат две ситуации.
„Во таканаречените ’безначајни‘ и ’неатрактивни‘ предмети, кои не се следени со
сензација и медиумска помпа, истражните судии се крајно професионални и
коректни во изрекувањето на мерката притвор. Но, за сите оние случаи, за кои
постои нагласено интересирање од јавноста, а особено од политиката, заради
собирање политички поени, по правило истражните судии по професионална инерција
се одлучуваат да одредат притвор, дури и ако нема опасност од бегство,
повторување на делото или влијание на сведоци“.
Тој смета дека со помош на медиумите, полициски соопштенија или партиски
прес-конференции се создава претходна атмосфера дека осомничените по секоја
цена мора да се притворат, затоа што, наводно, планираат бегство или ќе влијаат
на сведоци. Според него, од неговата адвокатска практика такви биле случаите
„Југ“, „Кинески ѕид“, „Бачило“ .
Она на што сака посебно да обрне внимание Павлески е тоа што истражните судии
не ја почитуваат пресудата на Врховниот суд од 1994 година, кога токму по
барање заштита на законитоста, највисокиот суд се произнесол дека секое решение
за определување притоврска мерка треба да биде „дебело“ аргуемтнирано од
истражниот судија.
Тоа масовно не се почитува од судиите. Тие и натаму доставуваат ’голи‘
решенија, во кои само се цитираат одредбите од Законот за кривична постапка,
без да се образложи зошто судијата се сомнева дека осомничениот ќе бега, ќе го
повтори делото или ќе влијае на сведоци.
И д-р Звонимир Јанкуловски, експерт по човекови права и професор на
Американскиот колеџ, убеден е дека судиите лесно се определуваат за мерката
притвор и тоа не од сега, туку од 2002 година наваму.
„Која е логиката судијата да посегне по најтешката мерка, кога на дофат има и
други мерки за обезбедување присуство. Се прашувам каква е функцијата на
притворањето на д-р Докиќ, или на оние цариници што се фатени на дело со 10
евра мито, ако не е тоа казнување и морална и јавна дисквалификација“,
потенцира Јанкуловски.
Хелсиншкиот комитет во својот последен извештај посочи и на непочитување на начелото
на пресумпција на невиност. На тапет на оваа невладина организација се најдоа
„рамноправно“ и МВР и медиумите кои ,водени од свои цели, масовно го кршат ова
основно човеково право.
Забелешките на Хелсиншки комитет се однесуваат на објавувањето оперативни
снимки на Министерството за внатрешни работи од одделни приведувања, кои биле
доставени само до одделни медиуми, на кои претходно им се најавуваат акциите.
На овој начин е повредено правото на приватност, личниот и семеен живот и
угледот и достоинството на уапсените, права што им се загарантирани со Уставот
и Европската конвенција за човекови права. Критиките до медиумите се дека
дозволиле да бидат инструментализирани за дневнополитичките потреби на МВР, со
самото прикажување го повредиле и правото на приватност на овие лица.
На темата „пресумција на невиност“ слично размислуваат и нашите двајца
соговорници.
„Имаме апсурдни ситуации, полицијата за многу случаи тврди дека поседува
несоборливи докази, уште пред судот да го каже последниот збор“, укажува
Павлески. Тој вели дека недозволиво е и тоа што се случува во последно време во
медиумите предвреме да се најавуваат идни апсења, или да се проверува дали
некој е приведен“, додава адвокатот. „ За каква пресумпција на невиност
говориме, кога прогласуваме криминалци, без тоа да се докаже“, подвлекува
Јанкуловски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
ЕК: Секоја од нашите земји-членки може привремено да ја укине забраната за летови на авионот на Путин

Најавената средба меѓу претседателите на САД и Русија во Будимпешта е добредојдена ако може да доведе до праведен и траен мир во Украина, изјави денес портпаролот на Европската Комисија.
„Ја поздравуваме оваа средба ако помогне во постигнувањето на траен и праведен мир во Украина“, изјави портпаролот на Комисијата, Олоф Гил.
Претседателот на САД, Доналд Трамп, по телефонскиот разговор со рускиот претседател Владимир Путин објави дека двајцата ќе се сретнат во Будимпешта во следните две недели.
Во врска со логистичките прашања околу пристигнувањето на рускиот претседател во Будимпешта, Комисијата објасни дека секоја земја-членка може по исклучок да одобри отстапување од забраната за влез во европскиот воздушен простор за руски авиони.
Портпаролката на Комисијата, Анита Хипер, изјави дека како дел од санкциите против рускиот претседател Путин и министерот за надворешни работи Сергеј Лавров, средствата во ЕУ се замрзнати, но нема и забрана за влез на територијата на ЕУ.
Меѓународниот кривичен суд (МКС) издаде налог за апсење на Путин во 2023 година за воени злосторства поврзани со нелегалната депортација на украински деца.
Унгарија веќе беше домаќин на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во април оваа година, за кого МКС исто така издаде налог за апсење. После тоа, унгарската влада информираше дека се повлекува од тој суд.
Сепак, според статутот на МКС, Унгарија сè уште е должна да го уапси Путин бидејќи повлекувањето од судот стапува на сила една година откако генералниот секретар на ОН беше известен.
Во унгарскиот случај, тоа е јуни 2026 година.
Шефот на унгарската дипломатија, Петер Сијарто, денес изјави дека Будимпешта ќе обезбеди Путин непречено да влезе на нејзина територија со цел средба со Трамп и дека успешно ќе се врати во Русија.
фото:принтскрин
Свет
ОН: Потребно е време за да се намали гладот во Појасот Газа

Обединетите нации во петокот објавија дека ќе биде потребно време за да се намали гладот во Појасот Газа и повикаа на отворање на сите премини кон воено разурнатата палестинска територија.
– Ќе биде потребно извесно време за да се намали гладот - изјави портпаролката на Светската програма за храна на ОН (WFP) Абер Етефа на прес-конференција во Женева.
Светската програма за храна на ОН испорачуваше просечно 560 тони храна во Газа дневно од почетокот на прекинот на огнот, но ова е сè уште под она што е потребно, рече Абер Етефа.
– Сè уште сме под она што ни треба, но стигнуваме до таму. Прекинот на огнот отвори тесен прозорец на можности, а WFP се движи многу брзо и успешно кон зголемување на помошта за храна – изјави Етефа за новинарите, пренесува Ројтерс.
Фото: принтскрин
Свет
Песков: Многу работи треба да се договорат пред самитот Путин-Трамп

Кремљ во петокот соопшти дека самитот меѓу претседателот Владимир Путин и Доналд Трамп би можел да се одржи во рок од две недели или малку подоцна, но дека има многу работи што треба да се договорат пред да се одреди датум.
Трамп и Путин во четвртокот се согласија да одржат втор самит за војната во Украина, привремено закажан во Будимпешта, по состанокот на 15 август во Алјаска кој не донесе напредок.
Изненадувачката најава дојде пред состанокот меѓу Трамп и украинскиот претседател Володимир Зеленски, и во време кога Вашингтон размислува да го снабдува Киев со крстосувачки ракети Томахавк.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, им изјави на новинарите дека рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров и американскиот државен секретар Марко Рубио ќе мора да договорат меѓусебен состанок за да решат голем број прашања пред самитот.
– Има многу прашања, треба да се утврдат преговарачките тимови и така натаму. Затоа, сè ќе се прави во фази, но, се разбира, волјата на претседателот е тука – рече Песков.
– (Самитот) навистина би можел да се одржи во рок од две недели или малку подоцна. Постои општо разбирање дека ништо не треба да се одложува – рече тој.
Песков нагласи дека Русија останува отворена за мирно решение за ставање крај на војната во Украина.
Русија ги обвинува Киев и неговите европски сојузници за одложување на мировните преговори. Тие, пак, ја обвинуваат дека поставува неприфатливи барања и изјавија дека не веруваат дека Путин е сериозен во врска со постигнувањето мир.
Кремљ одделно соопшти дека Путин и унгарскиот премиер Виктор Орбан разговарале по телефон во петокот за претстојниот самит и дека Орбан рекол дека Унгарија е подготвена да биде домаќин на настанот, пренесува Ројтерс.
Фото: принтскрин