Свет
Државата плаќа за неправедно апсење

Над двесте илјади евра по човек, или по 25.000 евра
за секој поминат ден во притвор, плус затезна камата за последните две години,
побарале двајца прилепчани како надомест за нематеријална штета за осумте дена
неосновано задржување во притвор.
Министерството за правда преплавено со барања за
надомест на штета за незаконско лишување од слобода
Над двесте илјади евра по човек, или по 25.000 евра
за секој поминат ден во притвор, плус затезна камата за последните две години,
побарале двајца прилепчани како надомест за нематеријална штета за осумте дена
неосновано задржување во притвор. Поранешниот генерален директор на прилепскиот
Мермерен комбинат, Никола Стефков, и финансиската раководителка Лидија
Младеновиќ во пролетта 2000 година, само една недела по притворањето биле
пуштени на слобода и против нив била запрена истрагата за даночно затајување.
Оттогаш, па сў досега, значи цели пет години, трае нивната правна битка против
државата, во кои тие се обидуваат да добијат надомест за предизвиканите душевни
болки, страдање, како и повредата на угледот и честа. Со пресудата на
највисокиот судска инстанција, Врховниот суд, која е донесена на 26 ноември,
случајот со двајцата прилепчани конечно доби судски епилог
Гордана Дувњак
Над двесте илјади евра по човек, или по 25.000
евра за секој поминат ден во притвор, плус затезна камата за последните две
години, побарале двајца прилепчани како надомест за нематеријална штета за
осумте дена неосновано задржување во притвор. Поранешниот генерален директор на
прилепскиот Мермерен комбинат, Никола Стефков, и финансиската раководителкаиnbsp;
Лидија Младеновиќ во пролетта 2000 година, само една недела по притворањето
билеиnbsp; пуштени на слобода и против нив била запрена истрагата за даночно
затајување. Оттогаш, па сў досега, значи цели пет години, трае нивната правна
битка против државата, во кои тие се обидуваат да добијат надомест за
предизвиканите душевни болки, страдање, како ииnbsp; повредата на угледот и
честа.
Со пресудата на највисокиот судска инстанција,
Врховниот суд, која е донесенаиnbsp; на 26 ноември, случајот со двајцата
прилепчанииnbsp; конечно доби судски епилог. Државата, поточно Министерството
за правда е должно да им исплати по 200.000, односно 150.000; но не евра,
туку денари, бидејќи Врховниот суд проценил дека побараниот износ е енормно
висок. Претходно, и Апелациониот суд во Скопје ја преполовил првобитната сума
на четири милиони денари за Стефков, а 3 милиони денари за Милутиновиќ. Но,
врховните судии сметале дека второстепениот судиnbsp; направил погрешна процена
и оти претрпениот страв не може да биде посебна основа за утврдување надомест
на нематеријална штета.
Во образложението на тужбеното барање надомест,
двајцата невино притворени ги навеле околностите под кои биле лишени од
слобода, а особено условите во кои биле држени во истражен затвор.
Ексдиректорот Стефков на 14 април 2000 година бил на службено патување во
Скопје, кога пред наплатната рампа во Петровец било сопрено неговото возило од
службени лица на МВР, кои му ставиле лисици и го спровеле во СВР-Прилеп. Истиот
ден во канцеларијата на Милутиновиќ, како што се наведува во тужбата, насилно
влегле службени лица на МВР, кои со полициско возило ја однеле во полиција.
Тужителите сметаат дека поминатите 8 дена во притвор биле крајно недолични и
понижувачки, а дополнителен стрес за Милутиновиќ било и тоа што се наоѓала во
иста ќелија со женско лице притворено за дрога. Нивниот случај добил огромен
публицитет во медиумите, а во написите тие биле прикажани како криминалци, што
според нив, влијаело на целиот нивен натамошен живот, бидејќи им предизвикал
огромни проблеми, губење на работното место, како и големи непријатности за
семејствата.
Случајот со прилепските директори, за жал, не е
осамен.
Во Министерството за правда информираатиnbsp; дека
само по основа на неоправдано осудени лица, неосновано или незаконито
лишени од слобода, оваа година имаат добиено 63 барања. Во 2001 година тој број
изнесувал 49, во 2002 – 78,иnbsp; во 2003 биле поднесени 85 барања, а минатата
година била рекордна со 110 поднесоци за надомест на нематеријална штета.
Во ресорното министерствоиnbsp; нагласуваат дека до
лани предвидениот Буџет за оваа намена изнесувал само два милиона денари, што е
недоволно за надоместување на штетата на еден тужител, бидејќи има и такви кои
побаруваат и по пет милиони денари. Оваа година, износот во Буџетот за оваа
намена е зголемен на пет милиони денари, но иако вредноста е двојно зголемена,
средствата се недоволни.
"Министерството за правда не сака да прави
селективен пристап и доколку не се постигне спогодба со оштетната страна, тие
се упатуваат правдата да ја бараат пред надлежен суд", вели портпаролката
на Министерството за правда, Убавка Матовска. Таа нагласува дека стасуваат и
судски пресуди, но поради немање доволно средства доаѓа до присилна наплата од
сметката на Министерството, поради што се принудени да прават пренамени на
средства. Таму очекуваат дека до крајот на годинава ќе им бидат симнати од
сметка уште девет милиони денари.
Анализата на Министерството за правда покажала дека
постои голема неусогласеност во судската практика во поглед на пресудените
износи на средства. Во Основниот суд Скопје 1, најниско досудениот износ
изнесува 500.000 денари за 101 ден во притвор, а највисоко досудена сума
еиnbsp; 1.200.000 денари за 23 дена, што во првиот случај изнесува 4.950иnbsp;
денари за еден ден, а 52.173 денари во вториот случај. Во Гевгелија,
најнизокиnbsp; пресуден износ е 30.000 денари, а највисок 236.111 денари за
еден ден затвор. Во Струмица тој сооднос варира од 5.500иnbsp; до 58 139
денари, во Битола од 9.090 до 29.850; денари, во Основниот суд Скопје 2
најниско пресуден ден изнесува 598 денари, а најскапо платен ден е 12.121
денар.
Поради ваквите проблеми со неуедначената судска
практика, Министерството за правда веќе остварило контакти со првите луѓе на
Врховниот суд, како и со трите апелациони суда. Наедно, Министерството за
правда побарало од Министерството за финансии повторна корекција во буџетската
ставка за оваа намена.
Судиите се категорични дека е тешко да се
воспостави некаква судска практика, бидејќи, како што велат, секој предмет е
различен и треба да се разгледува од случај до случај. Но, не е ли време,
подобро да се направи процена пред некој да се упати во притвор, зашто која е
таа цена што може да надомести баремиnbsp; еден ден поминат зад решетки на
невин човек?
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Вучиќ: Претседателот на Кина лично ме покани во државна посета, верувам дека тоа ќе биде во наредните шест месеци

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, изјави дека денес ја имал најважна средба во Пекинг со претседателот на Кина, Шји Џјинпинг. Истакна дека средбата била исклучително пријателска и срдечна.
„Она што би го кажал како добра вест за граѓаните, што го потврдува пријателството и говори за она што доаѓа потоа – претседателот Шји лично, а не преку кабинетот или на вообичаен бирократски начин, туку сам во разговор ми упати покана како на претседател и на нашата делегација да дојдеме во државна посета на Кина“, рече Вучиќ.
Наведува дека во краток временски период ќе дојде до државна посета и претпоставува дека тоа ќе биде во наредните шест месеци.
Тој нагласи дека брзиот експоненцијален раст на увозот и извозот со Народна Република Кина ги покажува нивото и сериозноста на соработката и искреното пријателство.
„Молев за дополнителни инвестиции, за дополнително вработување на нашите луѓе. Претседателот нè информира дека нивните експерти работат и на она за што зборувавме во Москва и дека ќе продолжат да работат и на други проекти и дека Србија како исклучително пријателска земја може да очекува понатамошна поддршка и помош од Народна Република Кина“, изјави тој.
Истакна дека тоа може да се очекува и по разни политички прашања – од Косово и Метохија, територијалниот интегритет на Србија, исто како што и Србија го почитува принципот на една Кина.
Вучиќ нагласи дека е многу среќен кога разговорот завршува вака затоа што знае дека е направено нешто добро за земјата, дека ќе има нови фабрики, нови патишта и железници.
„Тие се израдуваа на фактот дека за 15 дена ја отвораме пругата Белград – Суботица, дека ние го завршивме нашиот дел до Будимпешта. Се гордеам на тоа, тоа се резултати што никој не може да ни ги одземе“, рече тој.
Вучиќ му се заблагодари на претседателот Шји за поддршката – од железарницата, преку ковидот и респираторите, до поддршката за резолуцијата за Сребреница, „без Кина немаше да можеме да ја добиеме поддршката од мнозинството нации во светот“.
„Разговаравме за немешање во внатрешните работи и за управувањето со шарени револуции, за денешните обиди тоа да се направи и во Белград. Кинеското раководство и претседателот сигурно добро ги согледуваат работите во нашата земја и добро ги разбираат притисоците со кои се соочуваме и тоа за нас беше важно“, додаде Вучиќ.
Тој нагласи и дека имал многу добар состанок и со претседателот на Народниот конгрес на Кина, „многу сериозен и воздржан човек, кој ретко покажува емоции, но не ја криеше искрената наклонетост кон Србија“.
Најави дека набргу потпретседателот на Народниот конгрес ќе ја посети Србија, а в година и самиот претседател.
Вучиќ посочи и дека денес имал разговори со три компании, а со уште една ќе разговара подоцна.
Говорејќи за односите, рече: „Некои велат дека Путин не ме цени. Па кому Путин му даде толку висок орден во нашата земја, освен на мене? По повеќе од еден век, го добив јас. Исто е и со Шји Џјинпинг. Србија е европска земја во која дошол најмногупати. И имав чест да го угостам. Толку пати сум бил со претседателот Шји што многу нешта научив од него“.
Вучиќ додаде дека Шји дури го продолжил состанокот за петнаесетина минути од предвиденото, што е редок гест, и дека разговарале и за историјата на српскиот и на кинескиот народ.
Свет
(Видео) Тригодишно момче ја преживеа несреќата во Лисабон, го загуби таткото, мајка му се бори за животот: семејство од Германија беше во жичарницата

Португалија прогласи национален ден на жалост по трагедијата што се случи во средата попладне кога познатата жичница „Глорија“ излета од шините и удри во зграда. Бројот на загинати се искачи на 17, а меѓу нив е и татко од Германија.
Сè уште малку се знае за жртвите и за повредените, но се знае дека меѓу нив има и странски државјани. Според португалските медиуми, во жичницата имало и семејство од Германија.
Тригодишно момче ја преживеа несреќата со полесни повреди. Татко му почина во несреќата, а мајка му е пренесена во болница во тешка состојба.
🚨BREAKING🚨:LISBON FUNICULAR DERAILS 🚋
Close-up footage shows the Elevador da Glória, one of the city’s most iconic trams, after it jumped the tracks in central Lisbon. Emergency services rushed to the scene, with at least 3 fatalities confirmed. pic.twitter.com/zZ3D03PAXi
— The_Independent (@TheIndeWire) September 3, 2025
Детето моментно е под надзор на властите, пренесуваат тамошните медиуми.
Министерството за надворешни работи на Германија сè уште не ја потврди оваа вест.
„Нашите мисли се со жртвите од трагичната несреќа со жичницата во Лисабон. Жалиме со нивните семејства и им посакуваме брзо закрепнување на повредените. Во контакт сме со португалските власти за да им дадеме поддршка“, напиша Министерството.
Полициски извор за „Обсервер“ изјави дека едно германско семејство било во жичницата: таткото починал на самото место, а мајката е во критична состојба. Тригодишниот син на двојката ја преживеал несреќата со полесни повреди и бил спасен од службеник за јавна безбедност.
„Тој е член на нашиот Оддел за кривични истраги, еден од првите што пристигнал на местото на настанот. Тие биле во областа и работеле на спречување на криминалот“, потврдил извор за „Обсервер“.
Според „Си-ен-ен Португалија“, мајката на детето била хоспитализирана на интензивна нега поради сериозноста на повредите. Детето, кое сега е под надзор на надлежните органи, ќе биде прегледано од педијатар.
Од 21 лице повредени во несреќата, познато е дека две лица се од шпанска националност, а една Италијанка претрпела скршена рака. Засега е познато дека меѓу жртвите е еден странски државјанин – татко од Германија. Бројот на жртви се искачи на 17.
Полицијата ја истражува причината за несреќата, а според порталот „Сапо“, кабелот наводно се скинал.
Една жена изјави за телевизиската станица SIC дека жичницата се движела по стрмната улица со полна брзина.
„Жичницата удрила во зградата со брутална сила и се распаднала како картонска кутија“, рекле сведоци.
Таа превезувала повеќе од 40 лица.
Властите веруваат дека несреќата е предизвикана од лабав кабел или дефект на сопирачките.
Португалската влада прогласи национален ден на жалост и тридневна жалост во Лисабон.
Бригадата на судската полиција беше повикана да ја испита причината за несреќата на жичницата „Глорија“, која може да прими до 42 патници и е обележје на Лисабон, кое е многу популарно меѓу туристите.
Жичницата „Глорија“ беше отворена пред повеќе од еден век, во 1885 година.
Фото: принтскрин
Свет
Зеленски до Европа: Сетете се што направи Путин со Крим

Украинскиот претседател Володимир Зеленски предупреди дека откажувањето од кој било дел од украинската територија само ќе го охрабри рускиот лидер Владимир Путин и ќе послужи како почетна точка за идни напади врз Европа, освен ако континентот не остане цврст во својата поддршка. Зеленски нагласи дека повлекувањето од Донбас ќе го разоткрие Харков, град со 1,5 милион жители, и ќе ѝ дозволи на Русија да го заземе клучниот индустриски центар Днепар, пишува „Киев пост“.
Оваа изјава доаѓа во контекст на предлогот на американскиот претседател Доналд Трамп, кој, по средбата со Путин во август, е за конечен мировен договор.
Трамп рече дека Зеленски би можел да ја заврши војната речиси веднаш, ако сака, но додаде дека Украина не може да го врати Крим сугерирајќи дека Киев треба да се согласи на територијални отстапки во замена за мир. Зеленски решително ги отфрли ваквите идеи неколкупати.
„Некои медиуми тврдат дека ако украинските војници ги напуштат источните региони на нашата земја, таму ќе се врати мирот. Но, тоа не е вистина“, рече Зеленски во интервју за француското списание „Ле Поинт“.
„Путин го зазеде Крим за да го користи како база за опкружување на југот. Во 2014 година тој зазеде дел од истокот за да се подготви за целосна окупација на овие региони“. Тој нагласи дека повлекувањето на Русија од Донбас ќе отвори нови можности за понатамошна агресија.
Претседателот истакна дека опстанокот на Украина директно одредува каде ќе биде источната граница на Европа.
„Ако Украина не издржи, таа граница ќе биде Полска или дури и Германија“, предупреди тој.
Додаде дека новата технологија на оружје го прави растојанието ирелевантно. „Верувајте ми, за две години Русите ќе имаат многу ракети – а и ние – со дострел од 5.000 километри. Морето нема да заштити никого, океанот нема да заштити никого“, рече тој.
Неговите коментари дојдоа кога рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров во среда повтори дека Москва бара меѓународно признавање на анектираните и на окупираните делови од Украина како руска територија.
Русија тврди дека анектирала пет украински региони: Донецк, Луганск, Херсон и Запорожје, покрај полуостровот Крим, кој го окупира во 2014 година.
„За да се постигне траен мир, новите територијални реалности што се појавија… мора да бидат признати и формализирани во согласност со меѓународното право“, рече Лавров.
Украинскиот министер за надворешни работи Андриј Сибиха остро ја критикува Москва за упорност во она што го нарече стари ултиматуми додавајќи дека Русија не ги променила своите агресивни цели и не покажува знаци на подготвеност за значајни преговори.
Во исто време, рускиот претседател Владимир Путин, зборувајќи во Пекинг, рече дека ќе ја продолжи борбата доколку не се постигне мировен договор.
„Ако нема мировен договор, тогаш ќе мора да ги решиме сите наши задачи воено“, рече Путин.
Зеленски, кој истиот ден пристигна во Париз на разговори со европските сојузници, рече дека не гледа знаци оти Москва е сериозна во врска со завршувањето на војната.