Свет
Смиленски опустоши цели региони во источна Македонија

Над 5.800 работници останаа без работа откако сопственик на фирмите стана контроверзниот бизнисмен
Над 5.800 работници останаа без работа откако сопственик на фирмите стана контроверзниот бизнисмен
ШТИП – Текстилни фабрики и картонажи, свињарски, краварски и живинарски фарми, илјадници хектари плодно земјиште, фабрики за сточна храна и други стопански капацитети, лоцирани главно во источниот дел на Македонија, беа дел од сега распаднатата бизнис-империја на Методија Смиленски, контроверзен македонски бизнисмен кој има своја фирма во Виена. Над 5.800 работници останаа без работа откако сопственик на фирмите стана Смиленски, кој беше уапсен на аеродромот во Белград.
Методија Смиленски е бизнисмен кој се товари дека со комбинација на бројни махинации и злоупотреби станал сопственик на огромен број фирми кои ги опустошувал по кусо време од своето влегување во нив. Најголеми штети од него претрпеа фирмите во Свети Николе. Во овој град луѓето велат дека ни најсилен ураган не можел да им нанесе толкава економска штета како што го направил тоа Смиленски. Тој на ова подрачје, како бизнисмен кој ветува, стартуваше кон крајот на деведесеттите години на минатиот век, кога ја купи фабриката за сточна храна „Зелоп", а која беше дел од имотот на комбинатот „Овче Поле". Дотогаш фабриката работеше добро, но Смиленски само за една година ја затвори, а вработените започнаа штрајк, но без резултат. Потоа Смиленски фрли око на друг вреден имот во Свети Николе. Стана сопственик на краварската и на живинарската фарма во селото Ерџелија. Во краварската фарма Смиленски наследи 320 молзни крави, а по една година стадото се намали на стотина кои беа одземени со интервенција на полицијата, бидејки тој станал голем должник кон Дирекцијата за стоковни резерви. Стотина работници реагираа, интервенираше и полицијата за да се изнесат кравите, а фармата денес е опустошена. Живинарската фарма која имаше 78.000 несилки денес, исто така, е затворена.
Големи трауми и губење на работните места доживеаја и околу 1.100 вработени во текстилната фабрика „Снитекс". Оваа фабрика беше позната како фабрика на Смиленски, а тој тврдеше дека во неа поседува само 41 отсто од акциите. Но, во фабриката постоеше и нелегитимиран газда со 25 отсто акции, за кого познавачите зборуваа дека е човек на Смиленски. „Снитекс" одамна не работи, работниците долго штрајкуваа, еден штрајкувач дури и почина за време на протестите, но фабриката не доживеа нов стопански живот. Сега таа стои како опомена на едно проблематично време. И Фабриката за картонажа „Картонтекс" се вброи во списокот на неговиот незаситен апетит. Фабриката која важеше за најдобра во својата бранша стана креатура од стопански субјект. Контроверзниот бизнисмен стана сопственик и на земјоделското стопанство „Мустафино", кое денес не функционира. Пред парламентарните избори 2002 година, тогашниот министер за земјоделство Марјан Ѓорчев му даде на Смиленски под концесија 870 хектари најплодна земја во атарот на Мустафино. И земјата остана необработувана.
Мошне индикативен беше влезот на Смиленски во најатрактивното друштво останато од некогаш големиот штипски текстилен комбинат „Македонка" во Штип. Тој во придружба на тогашниот премиер Љупчо Георгиевски двапати престојуваше во „Македонка џинс", носејќи странски партнери кои, според неговото тогашно кажување, требало да му дадат нов импулс на друштвото. Тој тврдеше дека станал сопственик на „Македонка џинс", вложувајќи 20 милиони долари. Подоцна се покажа дека неговиот влог бил лажен, но откако успеал да ги завери документите за сопственост кај надлежниот суд (останува прашањето како му успеало тоа), тој го ставил имотот под хипотека во Радо банка, од каде што зел кредит во поголем износ. Во шемата се вклучува и тогашниот гувернер на НБМ Љубе Трпевски, кој за кредитот на Смиленски дал банкарска гаранција од 11,6 милиони долари. За разлика од другите фирми кои Смиленски ги упропасти, „Македонка џинс" опстои благодарение на упорниот штрајкувачки одбор кој сам изнајде деловен партнер од Турција, а на Смиленски не му дозволи повеќе да влегува во фабриката.
Смиленски своите бизниси од Свети Николе и од Штип ги прошири кон Виница и Берово. Во Виница стана сопственик на „Трико", фабрика за трикотажа, која во тоа време имаше 700 вработени. Кусо време по неговиот влез фабриката беше ликвидирана. Оваа фабрика беше купена од непозната компанија „Топ груп" од Лихтенштајн. Подоцна се покажа дека станувало збор за компанија чиј основач бил токму Смиленски. Тој стана сопственик и на трикотажната фабрика „Беровчанка" во Берово, која, како и сите фирми купени од него, пропадна.
Бизнисмени од Свети Николе тврдат дека ексгувернерот Трпевски е најзаслужен за тоа што неговиот голем пријател Смиленски станал сопственик на фабриката за масло „Продекс" во Свети Николе. За опремата на оваа фабрика НБМ дала гаранција за кредит од 1,3 милиони евра кај Радо банка. Но, една подоцнежна стручна експертиза покажала дека не станува збор за нови машини, туку дека старите биле само пребојадисани. Само по една година Трпевски дал нова гаранција за нов кредит со кој Смиленски навистина купил нова опрема.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Американските лекари предупредуваат: Четворица починати на Флорида од бактерија што „јаде месо“

Редок тип на бактерија, која предизвикува некроза на ткивото (позната како бактерија што јаде месо) усмртила најмалку четири лица на Флорида оваа година, соопштија здравствените власти на оваа американска сојузна држава.
Во изминатите неколку месеци се пријавени најмалку 11 случаи на инфекција со бактеријата Vibrio vulnificus во округите Беј, Брауард, Хилсборо и Сент Џонс – области во централна Флорида, популарни кај туристите и крајбрежните заедници.
„Во разни води живеат многу видови бактерии“, изјави инфектологот Даниел Иган од болницата „Орландо хелт“. Vibrio vulnificus е бактерија што сака солена вода. Властите засега не откриваат повеќе информации за починатите.
Иако ретка, инфекцијата со оваа бактерија може да биде многу сериозна. Центарот за контрола и превенција на болестите (CDC) годишно бележи помеѓу 150 и 200 пријави. Бактеријата може да предизвика некротизирачки фасцитис – сериозна инфекција, при што ткивото околу отворена рана бргу умира. Многу пациенти завршуваат на интензивна нега, а во некои случаи е потребна и ампутација.
Стапката на смртност изнесува приближно 20 отсто, а доколку бактеријата навлезе во крвотокот, може да достигне и до 50 проценти. Во многу случаи смртта настапува во рок од два дена по појавата на првите симптоми. Бактеријата се развива во топли, солени и мешани (солено-сладководни) води.
Лекарите предупредуваат дека со глобалното зголемување на температурите бактеријата може да се прошири и на области во кои претходно не постоела. Најактивна е од мај до октомври кога температурите на морето се највисоки.
Симптомите вклучуваат повраќање, дијареја, висока температура, треска, забрзано чукање на срцето и дезориентација. Кај здрави лица инфекцијата може да помине без сериозни последици, но многу поранливи се лицата со хронични заболувања или ослабен имунитет, вклучувајќи и болни од рак.
Во 2024 година CDC регистрирал 82 инфекции и 19 смртни случаи – речиси двојно повеќе од претходната година. Порастот се поврзува со невообичаено големиот број доцносезонски урагани на Флорида и на југоистокот на САД.
Бројот на случаи нагло се зголемил по ураганите Милтон и Хелена кога водите од поплавата потиснале топла солена вода кон копнените населени места, што довело до поголема изложеност на луѓето на бактеријата. Научниците предупредуваат дека климатските промени дополнително ќе го зголемат бројот на вакви инфекции. Потоплите океани создаваат посилни бури и подолги урагански сезони – идеални услови за ширење на Vibrio vulnificus.
Министерството за земјоделство на САД проценува дека годишните трошоци за лекување инфекции од вакви бактерии ќе достигнат 6,1 милијарди долари до 2090 година во споредба со 2,6 милијарди долари во 1995 година.
Свет
Што стои зад историскиот воен сојуз меѓу Германија и Велика Британија?

Во Музејот „Викторија и Алберт“ во Лондон германскиот канцелар Фридрих Мерц и британскиот премиер Кир Стармер го потпишаа таканаречениот договор за пријателство: 27 страници, кои не само што треба да го потврдат туку и да го прошират германско-британското партнерство.
Целта на договорот е двете земји „да бидат водени од желбата, во пресрет на фундаменталните промени во геополитичката средина, да ги здружат силите со цел да обезбедат иднина карактеризирана со просперитет, безбедност и одржливост за своите граѓани, како и за нивните отворени демократски општества“, пишува „Дојче веле“.
По брегзитот, Германија и Велика Британија сакаат повторно да соработуваат потесно. Што предвидува таканаречениот договор за пријателство и кои области ги опфаќа? Преглед на главните точки:
Безбедност
Германија и Велика Британија потврдуваат тесна соработка во оваа област. Забележливо е дека се преговара за клаузула за заемна помош, која треба билатерално да го надополни член 5 од договорот за НАТО. Таму се вели:
„Свесни за блиското совпаѓање на нивните фундаментални интереси и верувајќи дека не постои стратешка закана за едната страна што не е исто така стратешка закана за другата, договорните страни како блиски сојузници ја потврдуваат својата длабока посветеност на заемна одбрана и си обезбедуваат меѓусебна помош во случај на вооружен напад врз другата договорна страна, вклучително и воени средства“.
Ова треба да важи и за нови области, како што е сајбер-безбедноста.
Политика за оружје
Беше договорен развој на ракета со дострел од повеќе од 2.000 километри. Германија и Велика Британија веќе ја објавија оваа цел кон средината на мај. Таков систем на оружје сè уште не постои во европско производство.
Планирана е и поблиска соработка во развојот на беспилотни воздушни системи, проекти, како што е оклопното транспортно возило „Боксер“, на источното крило на НАТО и во областа на подводната безбедност во Северното Море. Треба да се прошири соработката во извозот на оружје.
Треба да се олесни извозот на заеднички произведена воена опрема. Досега, Германија честопати ги блокира ваквите проекти поради многу строги правила. Британците се надеваат дека промената во насоката ќе донесе дополнителен извоз во вредност од неколку милијарди.
Украина
Двете земји ветија дека ќе продолжат да ја поддржуваат Украина – во нејзината одбрана од Русија, но и во нејзината реконструкција.
Западен Балкан
Велика Британија исто така сака да учествува во таканаречениот берлински процес, кој треба да ги приближи земјите од Западен Балкан до Европската Унија преку засилена меѓурегионална соработка.
Миграциска политика
За да се потисне нерегуларната миграција, двете земји сакаат да воспостават свој акциски план. Борбата против трговијата со луѓе ќе се подобри, меѓу другото, преку меѓусебна правна помош, поддршка во гонењето на криминалците и ефикасна гранична контрола.
Повеќе од 20.000 бегалци го преминале Ла Манш од почетокот на годината. Германија се смета за транзитна точка за гумени чамци и друга опрема и застанување за мигрантите.
Треба да се зајакне и соработката во борбата против прекуграничниот криминал. Ова особено се однесува на перење пари, нелегални финансиски текови и трговија со дрога.
Патувања
До крајот на годината училишните групи треба да може да патуваат без виза помеѓу Обединетото Кралство и Германија. Во моментот проблемот е што учениците без германски пасош, на пример, од Сирија или Авганистан, мора да аплицираат за виза за Велика Британија, што често е комплицирано. За да не бидат овие деца де факто исклучени од училишните екскурзии, некои училишта во моментот целосно се откажуваат од размени со Велика Британија.
Од крајот на август на Британците ќе им биде полесно да патуваат во Германија преку терминалите Е-порти на граничните премини. Причината за сегашната регулатива е тоа што Велика Британија не само што ја напушти ЕУ туку никогаш не ѝ се приклучи на шенген-зоната – создавајќи значителни тешкотии за Британците при патување во ЕУ.
Економија
Договорен е германско-британски економски форум. Соработката треба да се прошири во областите на високата технологија и деловните финансии.
Енергетика
Двете земји сакаат да соработуваат во снабдувањето со енергија преку Северното Море и во изградбата на инфраструктура за водород и CO₂.
Сообраќај
За десет години, првите директни возови од Германија до Велика Британија треба да сообраќаат – под Ла Манш. Во моментот, поради пасошката контрола, ова е можно само со префрлање. Ќе се формира работна група за реализација на железничката врска.
Свет
Орбан: Војната во Украина нема да заврши додека Трамп и Путин не седнат на преговарачка маса

Унгарскиот премиер Виктор Орбан повика на директна средба меѓу рускиот претседател Владимир Путин и неговиот американски колега Доналд Трамп опишувајќи го тоа како единствен реалистичен начин за завршување на конфликтот во Украина, објавува „24.ху“.
Во интервју за јутуб-каналот Ultrahang објавено вчера Орбан го нарече Трамп човек на мирот, но изрази скептицизам во врска со искреноста на другите западни влади и функционери во Киев.
„Сите велат дека сакаат мир, но војната сè уште трае. Тоа значи дека некој лаже“, рече тој обвинувајќи ги некои страни дека имаат свои интереси во продолжувањето на војната.
„Тие сакаат војната да продолжи, без разлика што велат. Договорот нема да дојде од Киев. Мора да дојде од Вашингтон и од Москва. Дотогаш нема да има мир. Конфликтот нема да заврши сè додека рускиот и американскиот претседател не седнат на преговарачка маса“, рече Орбан.
Тој изрази надеж дека таков состанок би можел да постави основа за широк договор, што би ја опфатил не само Украина туку и глобалната трговија и контролата на оружјето.
Претходно оваа недела, Трамп изјави дека е многу, многу незадоволен од Путин и им се закани на трговските партнери на Москва со сериозни секундарни тарифи ако нема дипломатски напредок во рок од 50 дена.
Будимпешта постојано ги критикува напорите за вооружување на Киев и се спротивставува на неговите амбиции за членство во ЕУ и НАТО предупредувајќи дека тоа го продолжува конфликтот на сметка на европската економија и даночните обврзници.
По враќањето на функцијата во јануари, Трамп имаше неколку телефонски разговори со Путин и размени изјави за тоа кој е одговорен за недостигот на напредок – Москва или Киев.