Свет
Нехумани услови во македонските затвори

Лебарки шетаат по подот, затворениците спијат по ходници, а на менито само грав, компир и макарони
Лебарки шетаат по подот, затворениците спијат по ходници, а на менито само грав, компир и макарони
Даниела Трпчевска
„Во просториите каде што се сместени осудениците има по седум-осум железни кревети, на кои постелнината е чиста, но стара и дотраена, прозорците се многу стари, но големи и овозможуваат добра светлина и природна вентилација. Ѕидовите во собите, како и во ходниците, се зачадени, бидејќи во зимскиот период за огрев се користат дрва и очигледно е дека повеќе години не се молерисани. Најлоша е состојбата со санитариите кои се дотраени и одвај ги задоволуваат најосновните потреби, поради што е неопходно итно реновирање". Ова е оцената на народниот правобранител по увидот направен во текот на мај и јуни годинава во Отвореното одделение на Казнено-поправната установа „Идризово", како и во другите казнено-поправни установи во земјава.
Општата констатација на омбудсманот е дека затворениците ја издржуваат казната во нехумани услови, со исклучок на затворот во Штип и Отвореното одделение на затворот „Битола" во Прилеп. Како најдобра се посочува и состојбата во Отвореното одделение во Струмица и затворот во Гевгелија, каде што се обезбедени добри услови за престој на затворениците, додека алармантни се условите во затворот во Тетово и ВП Домот за малолетници, кој е сместен во Шуто Оризари, во кругот на затворот „Скопје", поради што се бара негова итна дислокација.
„Лошата состојба поради руинираниот и дотраен мебел, присуството на лебарки, недоволната хигиена, осветлување и свеж воздух, присуството на влага и спиењето по под и ходници го нарушуваат човековото достоинство и се во спротивност со пенолошките стандарди за современи услови за престој", заклучува народниот правобранител. Оваа институција има забелешки и за количината и квалитетот на храната која е недоволна и несоодветна, бидејќи за главните оброци најчесто се приготвуваат грав, компир и макарони. Омбудсманот нема забележано случаи на насилство и тортура врз осудениците, иако во мал обем е забележана употреба на средства за присила во функција на одржување на куќниот ред.
„Некои лица од обезбедувањето се однесуваат некоректно спрема осудениците, ги малтретираат и не им овозможуваат целосно остварување на правата, особено во однос на посетите и слободните викенди, при што селективно и неосновано им се скратуваат тие права", се наведува во извештајот. Сепак, најголемиот број забелешки се однесуваат на просторните услови. Најалармантна е состојбата во затворот „Скопје", каде што во една просторија се сместени многу поголем број лица отколку што е предвидено со законските прописи, а поради недостиг од кревети има осуденици кои ноќеваат на душеци поставени на подот и во ходниците, што, пак, негативно се одразува на нивното здравје. Во затворот во Шуто Оризари, чиј сместувачки капацитет изнесува 226 кревети, престојуваат двојно повеќе, односно 416 лица. Според извештајот, не е задоволителна ниту кадровската состојба, иако во текот на годинава беа преземени лица од АРМ кои се распоредени по установите. Но, се забележува дека тие не поминале никаква обука за работа во казнено-поправна установа или со осудени лица.
„Во трпезариите нема прибор за јадење и инвентар, недостига облека, обувки и постелнина, чие одржување не е на задоволително ниво и најчесто е на товар на затворениците. Одржувањето на личната хигиена на осудените и притворените лица е загрижувачка, а поради неисправност на бојлерите осудениците се принудени да затоплуваат вода на грејни тела во спалните соби. Спортските и забавните активности се сведени на минимум поради недоволниот број спортски реквизити и технички помагала", укажува народниот правобранител.
Во затворите во Тетово, Битола и во „Идризово", поголем број осуденици не се работно ангажирани, а на оние, пак, што работат не им се исплаќа паричен надоместок ниту, пак, им е овозможено дополнително одржување на личната хигиена. Во извештајот се укажува и на проблемот со здравствената заштита, бидејќи некои од затворите немаат вработен медицински персонал. Како особено загрижувачка се посочува состојбата со осудените лица-зависници од опојни дроги, па се поздравуваат напорите на „Идризово" за надминување на овој проблем со отворањето на метадонскиот центар. Народниот правобранител препорачува реорганизација на мрежата на затворите, со што ќе се растоварат од сегашната прекубројност.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Масовен напад врз Русија: Украинските дронови направија хаос во три региони, има загинати

Најмалку три лица ги загубија животите во серија напади од украински беспилотни летала на територијата на Русија. Инциденти беа регистрирани во Самара, Ростов и Пензенска област, додека руските воздушни одбранбени сили соборија вкупно 112 беспилотни летала. Пожарите и оштетувањата на инфраструктурата дополнително ја влошија ситуацијата.
– Во нападите со беспилотни летала на територијата на Русија, маж загина во Самара кога неговата куќа во Кујбишевската област беше зафатена од пожар откако паднаа остатоци од беспилотното летало – објави гувернерот Вјачеслав Федоришев.
Итните служби работат на терен.
Unidentified drones reportedly attacked Taganrog in southern Russia overnight, with witnesses reporting approximately 10 explosions and air defense activation #Taganrog #DroneAttack #Breaking pic.twitter.com/zBi3yL8rVA
— Conflicts Tracker (@ConflictsT) August 1, 2025
Сличен инцидент се случил во селото Углеродовски во Ростовскиот регион, каде што пожар зафатил зграда на компанија за време на напад со беспилотно летало, при што загинал вработен кој го обезбедувал објектот.
Тој додаде дека во селото Углеродовски во Красносулинскиот округ имало пожар во една фирма и дека е изгаснат, објави РИА Новости.
Вршителот на должноста гувернер на Ростовскиот регион Јуриј Сљусар објави дека украинскиот масовен напад со беспилотни летала бил одбиен во седум области.
„Една жена е убиена, а две лица се ранети во напад на украински беспилотни летала во Пензенскиот регион“, објави гувернерот на овој руски регион, Олег Мелниченко, на Телеграм каналот.
Several Russian regions were hit by drone attacks overnight, including oil refineries in Samara and Ryazan, a facility in Penza, an airfield area in Lipetsk, and a fuel depot in Feodosia, Crimea. Fires were also reported near military sites in Rostov and Krasnodar regions—key… pic.twitter.com/YsvgkEOYQA
— WarTranslated (@wartranslated) August 2, 2025
Во текот на ноќта, руските воздушни одбранбени сили соборија вкупно 112 украински дронови над различни региони на Русија, соопшти Министерството за одбрана на земјата.
Меѓу погодените области се Ростовската област – 34 дронови, Краснодарскиот крај – 31, Воронежската област – 12, Рјазан – 11, Самара – пет дронови, Пенза – четири, Белгород – два дрона, како и по еден дрон во Крим и Липецка област.
Исто така, 11 беспилотни летала беа уништени над водите на Црното Море и Азовското Море.
Свет
Извештај: Бројот на ХИВ-позитивни руски војници пораснал за 2.000%

Бројот на случаи на ХИВ кај руските војници се зголемил за 2.000 проценти од почетокот на инвазијата на Украина, според нов извештај, кој го припишува порастот и на незаштитен секс и употреба на дрога меѓу војската, како и на политичките одлуки на Кремљ.
Според извештајот на весникот „Carnegie Politika“, бројот на откриени случаи на ХИВ во руските вооружени сили се зголемил 13 пати до крајот на 2022 година, а 20 пати до крајот на 2024 година.
„Демографските и економските загуби кои Русија ќе ги претрпи како резултат на оваа епидемија ќе имаат последици со децении, и би можеле дури и да ја надминат штетата која ја претрпе од инвазијата на Украина“, се наведува во извештајот.
Зголемувањето на бројот на заразени се должи на неколку фактори, меѓу кои се:
– трансфузија на крв за ранети војници
– повеќекратна употреба на истиот шприц во болниците на првата линија
– незаштитен сексуален однос
– употреба на дрога меѓу војниците.
Извештајот, исто така, ја истакнува пошироката ситуација со ХИВ во Русија, која од 2022 година е меѓу петте земји во светот по број на нови случаи на ХИВ , веднаш зад Јужна Африка, Мозамбик, Нигерија и Индија.
„Нема објективна причина зошто бројот на заболени од ХИВ опаѓа низ целиот свет – освен во Русија. Причините за ова се чисто политички“, се наведува во извештајот.
Кремљ презеде голем број чекори што придонесоа за зголемување на бројот на ХИВ- позитивни лица, честопати во име на одбрана на она што го нарекува „традиционални вредности“, пишува „Киев Индепендент“.
Русија ја стави хуманитарната организација на британскиот музичар Елтон Џон , која се занимава со превенција, грижа и подигнување на свеста за ХИВ и СИДА, на листата на „непожелни организации“ поради наводно „промовирање на нетрадиционални сексуални односи“, објави руското обвинителство на 3 април.
Непрофитната организација, основана во 1992 година и со седиште во Соединетите Американски Држави и Обединетото Кралство, вели дека работи во повеќе од 90 земји „со цел зголемување на пристапот до здравствена заштита, борба против стигмата кон ЛГБТК+ луѓето и искоренување на СИДА-та“.
Во својата изјава, руските обвинители тврдат дека мисијата на оваа фондација е „насочена кон промоција на нетрадиционални сексуални односи, западни семејни модели и промена на полот“.
Свет
Трамп нареди две нуклеарни подморници да се преместат поблиску до Русија

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека наредил две нуклеарни подморници да бидат „позиционирани во соодветните региони“ како одговор на „многу провокативните“ коментари на поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев.
Трамп рече дека дејствувал „за секој случај“, пишува Би-Би-Си.
„За секој случај, ако овие глупави и провокативни изјави се повеќе од тоа. Зборовите се многу важни и честопати можат да доведат до несакани последици, се надевам дека ова нема да биде еден од тие случаи“.
Тој не кажа каде се распоредени двете подморници, во согласност со американскиот воен протокол.
Дмитриј Медведев неодамна им се закани на САД како одговор на ултиматумите на Трамп до Москва да се согласи на прекин на огнот во Украина или да се соочи со строги санкции.
Медведев го обвини Трамп дека игра „ултиматум со Русија“.
Во објава на X, тој рече дека „секој нов ултиматум е закана и чекор кон војна“.
Тој, исто така, го опиша ултиматумот на Трамп како „театарски“ претходно во јули, велејќи дека „на Русија не ѝ е гајле“.
Пишувајќи на Телеграм во четврток, Медведев предупреди на заканата од „мртва рака“ – што некои воени аналитичари го протолкуваа како референца на кодното име на рускиот систем за контрола на нуклеарни напади за одмазда.
Трамп одговори на коментарите на Медведев. Во четврток, тој го опиша Медведев како „неуспешен поранешен претседател на Русија кој мисли дека е сè уште претседател“.
Трамп, исто така, го предупреди Медведев да „внимава на своите зборови“, додавајќи дека „стапнува во многу опасна територија!“