Поранешната шефица за надворешна политика на ЕУ, Федерика Могерини, и уште две лица се официјално обвинети за измама во јавните набавки и корупција, судир на интереси и кршење на професионална тајна, соопшти денеска Канцеларијата на европскиот јавен обвинител (EPPO).

Тројцата вчера беа приведени како дел од истрагата за измама на ЕУ и сега се ослободени во исчекување на понатамошна истрага, соопшти EPPO, додавајќи дека не се смета дека се изложени на ризик од бегство.

Другите двајца осомничени се висок член на персоналот на Колеџот на Европа во Бриж и висок функционер на Европската комисија. Три извори изјавија за „Ројтерс“ дека еден од приведените е високиот дипломат на ЕУ, Стефано Санино. Ниту Могерини ниту Санино не беа достапни за коментар, објави „Ројтерс“.

Федерика Могерини беше потпретседателка на Европската комисија и висок претставник за надворешна политика и безбедност од 2014 до 2019 година, а од 2020 година е ректор на Колеџот на Европа.

Стефано Санино е еден од најискусните европски дипломати. Тој беше генерален секретар на Европската служба за надворешни активности (EEAS) од 2021 година до оваа година, кога ја презеде Генералната дирекција на Комисијата за Блискиот Исток, Северна Африка и Заливот.

„Сите лица се сметаат за невини сè додека не се докаже нивната вина од страна на надлежните белгиски судови“, нагласи EPPO.

Белгиската полиција ги претресе просториите на EEAS и Колеџот на Европа во Бриж на барање на EPPO поради сомнение дека престижната постдипломска високообразовна институција добила однапред информации за натпревар за обука на дипломати.

Истрагата се спроведува во врска со проектот Дипломатска академија на Европската унија, деветмесечна програма за обука за помлади дипломати во земјите-членки, која Европската служба за надворешни работи (ЕЕАС) му ја додели на Колеџот на Европа во Бриж во периодот 2021-2022 година.

Истрагата се обидува да утврди дали Колеџот на Европа, елитна образовна институција каде што се образуваат многу службеници на ЕУ, бил однапред информиран за критериумите за избор во постапката за конкурс и дали претставниците на Колеџот имале доволно причини да веруваат дека ќе им биде доделена имплементацијата на проектот пред официјалното објавување на конкурсот.

Могерини и Санино, двајцата италијански државјани, се добро познати во дипломатските кругови во Брисел, а веста за нивното притворање предизвика шок во заедницата на ЕУ.

„Политико“ пишува дека скандалот ја става претседателката на ЕК, Урсула фон дер Лајен, соочена со најголемиот предизвик во нејзиниот мандат – истрага за измама во која се вклучени две високи личности во Брисел, која се заканува да ескалира во целосна криза.

Точно една година од нејзиниот втор мандат, фон дер Лајен, која веќе се соочува со прашања за нејзината посветеност на транспарентност, сега мора да најде начин да докаже дека не е вклучена во скандал што датира од нејзините рани години на функцијата, истакнува „Политико“.

Јулија Мендел, поранешна портпаролка на украинскиот претседател Володимир Зеленски, го опиша поранешниот шеф на претседателскиот кабинет, Андриј Јермак, како „многу опасна личност“ и рече дека се плаши за својот живот поради него.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски го отпушти Јермак, кој се сметаше за втора највлијателна личност во земјата, минатиот петок. Јермак остана без работа откако антикорупциските власти извршија рација во неговиот дом под сомнение за проневера во државната компанија „Енергоатом“, случај што ја преокупира украинската јавност со недели.

„Во моментов, додека го кажувам ова, сум исплашена и секој ден се молам и му благодарам на Бога што сум жива, бидејќи Андриј е многу опасна личност. Тој е многу опасна личност. И оние што го познаваат ќе разберат“, изјави Мендел за Радио Слободна Европа.

„Тој има влијание врз спроведувањето на законот“
Кога ја прашаа од што точно се плаши, Мендел одговори дека Јермак има „многу можности“, објави Украинска правда.

„Од основната кампања за клевета со користење на политички средства, фрлање секакви обвинувања против секој што е против него, нарекувајќи ги проруски, предавници и така натаму, до фактот дека тој има одредено влијание врз спроведувањето на законот, каде што кривични случаи се отвораат од никаде“, објасни таа.

„Една службеничка, кога си заминуваше, пушеше цигара и се тресеше. Ме погледна и рече: ‘Јулија, не се третираат луѓето така’. И верувајте ми, многу луѓе си заминале така и многу животи се уништени поради Андриј“, продолжи таа.

Мендел тврди дека во 2019 година, Јермак прашал еден американски политички стратег како би можел да стане претседател.

„Од 2019 година, Андриј гради своја структура на моќ. Знам дека во 2019 година, Андриј Јермак, додека бил во Соединетите Држави, разговарал со политички консултант и го прашал како би можел да стане претседател на својата земја. Значи, амбициите на Јермак се огромни“, тврди таа.

Таа забележала дека Јермак често го мамел претседателот, искривувајќи ги информациите што му ги пренесувал на Зеленски или презентирајќи ги на начин што му бил поволен. Таа нагласила дека тој бил оној што го убедил Зеленски дека нема да се случи целосна инвазија.

Советот на ЕУ и Европскиот парламент постигнаа договор за регулатива со која се воведува правно обврзувачка, фазна забрана за увоз на руски течен природен гас (LNG) и гас преку гасовод, со целосна забрана од крајот на 2026 година и есента 2027 година, соодветно.

Договорот што го постигнаа пратениците доцна синоќа за краткорочни договори склучени пред 17 јуни 2025 година предвидува забрана за увоз на руски течен гас од 25 април 2026 година и од 17 јуни 2026 година за гас испорачан преку гасовод. За долгорочните договори за увоз на течен гас, забраната ќе стапи на сила на 1 јануари 2027 година, како што е предвидено во 19-тиот пакет санкции против Русија.

Европа сака што поскоро да ја прекине зависноста од руските фосилни горива
Што се однесува до долгорочните договори за увоз на руски гас преку цевководи, забраната ќе стапи на сила на 30 септември 2027 година, под услов капацитетите за складирање на гас да бидат доволно пополнети, а најдоцна до 1 ноември 2027 година. По агресијата на Русија врз Украина, лидерите на ЕУ се согласија на самитот во Версај во март 2022 година што поскоро постепено да ја укинат зависноста од руските фосилни горива.

Како резултат на тоа, увозот на гас и нафта од Русија во ЕУ значително се намали во последните години. Сепак, додека увозот на нафта падна под 3% во 2025 година благодарение на сегашниот режим на санкции, рускиот гас сè уште сочинува околу 13% од увозот на ЕУ во 2025 година, во вредност од над 15 милијарди евра годишно.

„Ова е голема победа за нас и за цела Европа. Треба да ја прекинеме зависноста на ЕУ од рускиот гас, а трајната забрана за увоз е голем чекор во вистинската насока“, рече данскиот министер за енергетика Ларс Агард, чија земја претседава со Советот на ЕУ.

Политичкиот договор за регулативата сè уште треба да биде потврден од двете законодавни институции, Советот на ЕУ и Европскиот парламент, што се смета за формалност.

Европската комисија предложи регулатива за забрана на увозот на руски гас наместо санкции, бидејќи регулативата може да се усвои со квалификувано мнозинство, додека за санкции е потребна согласност од сите земји-членки. Со ова се заобиколува евентуалното вето од Унгарија или Словачка. Се очекува Комисијата да предложи забрана за увоз на руска нафта во Унгарија и Словачка до крајот на 2027 година во наредните месеци.