Свет
Овчарот Џемаили станал економист со фалсификувана диплома

Иснифарис Џемаили, попознат како овчарот од Камењане, кој од државата извлече 720.000 евра отштета за ракетирано бачило и во моментов се наоѓа во притвор, пред десет години фалсификувал диплома од Универзитетот за национално и светско стопанство од Софија.
Иснифарис Џемаили, попознат како овчарот од Камењане, кој од државата извлече 720.000 евра отштета за ракетирано бачило и во моментов се наоѓа во притвор, пред десет години фалсификувал диплома од Универзитетот за национално и светско стопанство од Софија. Како што дознава „Утрински весник“, досието на оваа, ама и на дузина други фалсикувани дипломи во 2002 година им се губи секаква трага, откако екипа од 15-ина инспектори од Министерството за внатрешни работи, ги собрала од скопскиот Економски факултет. Бидејќи било утврдено дека 18 дипломи од Бугарија, Албанија и тогашна Србија и Црна Гора се фалсифукувани, тие записнички биле привремено одземени од факултетот, за актерите да бидат кривично гонети и казнети.
Меѓутоа, како што велат на Економски, „привременото станало трајно“, а тие никогаш не добиле повратна информација што станало со фалсификаторите. Иако, член 378 од Казнениот закон на Македонија за фалсификаторите на исправи предвидува парични казни или затвор до три години, дури и за оние кои имале обид за фалсификување, на досиејата им се губи секаква трага. Поточно, на дел од нив, меѓу кои е и она на овчарот од Камењане.
Во 1997 година кога Иснифарис Џемаили на Економскиот факултет при Скопскиот универзитет, ја доставил дипломата за нострификација, оваа постапка била прилично едноставна, зашто порано фалсификатите биле реткост. На овој, но и на кој било друг факултет на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ високообразовните институции ја вршеле нострификацијата на странските дипломи исклучиво врз основ на приложената документација на кандидатите.
Истото се случило и со Иснифарис Џемаили од Камењане, кој доставил диплома со број 0025176, заверена со печат. На неа бил набележан и успехот од 34 положени испити на бугарскиот Универзитет за национално и светско стопанство, така што скопскиот Економски факултет му дал зелено светло на наводниот бугарски економист Џемаили. На неа, едноставно, немало видни знаци на фалсификување, а во дипломата била посочена и темата од дипломската работа: „Анализа, планирање и сметководен отчет на нестопанските организации“ за која „заработил“ – одличен 6.
Според дипломата, за која подоцна било утврдено дека е фалсификат, несудениот економист, кој подоцна покажа и докажа дека добро знае да работи со пари, со одличен успех положил и државен испит. Апсурдот да е поголем, темата гласела: „Заштита на дипломската работа“! Иснифарис Џемаили во Софија, како што стои во дипломата, дипломирал на 6 септември 1996 година на групата Сметководство и контрола, со просечен успех од 3,29.
Клопчето почнало да се отплеткува дури во 2002 година кога на Економскиот факултет на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ помасовно почнале да добиваат барања за нострификација на дипломи стекнати главно во нашето соседство. Тогаш факултетот самоиницијативно извршил проверка на веќе нострифицираните дипломи, по што од универзитетите од Бугарија, Албанија и од СЦГ, главно, добиле одговори дека станува збор за фалсификати. Во купчето од 18 сомнителни странски дипломци е и дипломата од Бугарија, од софискиот Универзитет за национално и светско стопанство издадена на име Иснифарис Џемаили.
За да биде веродостојноста поголема, според извори на „Утрински весник“, за нострификацијата да му помине без проблеми и ништо да не биде сомнително, овчарот од Камењане го поминал вообичаениот ред. Доставил, како што стои забележано во архивите на МВР, „уверение во оригинал од 2.4. 1997 година, со заверен превод на македонски во Основен суд Скопје 1, превод на дипломата, учебен план за групата Сметководство и контрола преведен на македонски, одлука и решение“.
Зошто фалсификатот на Иснифарис Џемаили немал судска завршница, некој ќе мора да одговора. Неофицијално се говори дека тој важи за човек близок до полицијата, што не ја исклучува можноста, заради некои негови услуги, МВР да му прогледало низ прсти. Раководството на Економскиот факултет во Скопје, кое првично му ја нострифицирало дипломата, а од каде одвреме-навреме одат на судски рочишта за фалсикувани дипломи, тврдат дека Џемаили никогаш не одговарал за стореното кривично дело.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Светот во исчекување: Трамп и Путин разговараат по телефон, Зеленски чека

Телефонскиот разговор меѓу американскиот и рускиот претседател, Доналд Трамп и Владимир Путин, започна, објави CBS, повикувајќи се на функционер на Белата куќа.
Претходно, американскиот портал „Аксиос“, повикувајќи се на извор, објави дека двајцата лидери ќе разговараат по телефон.
Според написите, темата на разговорот ќе биде конфликтот во Украина.
Разговорот се одржува еден ден пред Трамп да го угости украинскиот претседател Володимир Зеленски во Белата куќа.
Трамп и Зеленски ќе разговараат за можноста Украина да добие ракети со долг дострел Томахавк.
Белата куќа не одговори веднаш на барањето за коментар.
Трамп минатата недела изјави дека му објаснил на Зеленски дека може да му постави нов ултиматум на Путин: „или Русија ќе започне сериозни мировни преговори, или Украина ќе добие „томахавки“.“
Фото: принтскрин
Свет
Европратеници: Да се забрани користењето на социјалните мрежи за деца под 16 години без согласност од родителите

Членовите на Европскиот парламент предложија да се воведе забрана за користење на социјалните мрежи без согласност од родителите за деца под 16 години во Европската Унија и побараа построги мерки за заштита на малолетниците на Интернет.
Денес беше објавена анкета, според која две третини од младите луѓе на возраст меѓу 15 и 24 години ги користат социјалните мрежи за информации за социјални и политички вести, додека 78 проценти од нив изјавиле дека барем понекогаш се изложени на дезинформации.
Комитетот на Европскиот парламент за внатрешен пазар и заштита на потрошувачите денес усвои извештај во кој се изразува загриженост поради неуспехот на големите онлајн платформи соодветно да ги заштитат малолетниците и се предупредува на ризици поврзани со зависност, ментално здравје и изложеност на нелегална и штетна содржина.
Европратениците предложија минималната возраст за пристап до социјалните мрежи, платформите за споделување видеа и придружниците на вештачката интелигенција во ЕУ да биде 16 години, освен ако родителите не одобрат, и најмалку 13 години за пристап до која било социјална мрежа.
Пратениците исто така бараат забрана за штетни технологии и практики што предизвикуваат зависност или личат на коцкање и други мерки за подобра заштита на децата на интернет.
Европскиот парламент ќе гласа за овие препораки на пленарната седница на крајот на ноември.
Според најновото истражување на Евробарометар објавено денес, младите луѓе се информираат претежно преку социјалните мрежи, а повеќето од нив знаат дека се изложени на дезинформации и лажни вести.
Резултатите покажуваат дека две третини од испитаниците од сите возрасни групи користат традиционални медиуми за секојдневно следење на општествените и политичките актуелности, а 59 проценти од испитаниците користат други дигитални извори како што се социјалните мрежи, онлајн информативните портали, платформите за стриминг, блоговите.
Во однос на изворите на информации, 71 процент изјавиле дека добиваат информации за општествените и политичките прашања преку телевизијата, 43 проценти рекле радио, 41 процент печатени весници и списанија или нивните онлајн верзии, а 40 проценти користат пребарувачи и социјални мрежи.
Анкетата покажа дека 42 проценти од испитаниците веруваат дека телевизијата станала поважна како извор на информации во последната година, додека една четвртина велат дека важноста на социјалните мрежи како што се Фејсбук, Инстаграм, ТикТок, Икс е зголемена.
Две третини од учесниците во истражувањето веруваат дека барем понекогаш биле изложени на дезинформации или лажни вести, но повеќето од нив (61 процент) се убедени дека можат да препознаат дезинформации.
Фото: принтскрин
Свет
Орбан: Европа мора да преговара со Русија, а не да чека на Америка

Унгарскиот премиер Виктор Орбан упати апел до европските лидери, предупредувајќи дека „ризикот Европа да биде вовлечена во конфликтот е поголем денес отколку во кое било време од почетокот на војната во Украина“. Орбан рече дека е крајно време Европската Унија да ја промени својата политика и да започне директни преговори со Русија, наместо да чека исход од американско-руските договори.
„Мирот бара трпение, сила и понизност. Европа мора да го промени својот став“, напиша унгарскиот премиер на социјалната мрежа X, додавајќи дека сегашната политика на Брисел е деструктивна за континентот.
„Наместо ароганција и поттикнување бесконечна војна, ни требаат преговори со Русија. Само дијалогот може да донесе мир на нашиот континент“, рече Орбан, придружувајќи ја својата објава со симболот на мировниот гулаб.
Зборувајќи подоцна на пленарната седница на Унгарската постојана конференција (MAERT) во Будимпешта, Орбан оцени дека прашањето за војната и мирот во Украина е најитното прашање на европската политика, особено за земјите од Карпатскиот басен.
„Европа мора да преговара со Русија за да постигне мирен договор и да изгради нова европска безбедносна архитектура“, рече Орбан. „Тоа не смее да биде прашање што ќе го решат други – Европа мора да преземе одговорност и да зборува со свој глас“.
Според него, унгарскиот предлог за решение е јасен: дипломатски пат, а не ескалација.
„Иако Украина е клучно прашање во секој договор, таа не е најважна. Потребна е поширока европска дискусија за прашањата за оружјето, големината на армиите и безбедносниот систем со механизми за следење“, нагласи Орбан, додавајќи дека некои од претходните договори за контрола на оружјето веќе се грубо прекршени.
Унгарскиот премиер претходно ги критикуваше европските лидери за она што го нарекува „штетна комбинација од ароганција и потчинување на интересите на другите луѓе“, нагласувајќи дека политиката на санкции и поддршка за бесконечна војна мора да се заврши во корист на мирот и стабилноста во Европа.
Фото: принтскрин