Европа
Шпанија: Лавиринтот на изборите кои може да значат крај на двопартизмот
Шпанија, каде што последните три ипол децении од воведувањето на демократијата по падот на диктатурата на Франко (1939 – 1975) на власт се менуваат конзервативната Народна партија и социјалистичката PSOЕ, во недела гласа на изборите кои ги нарекуваат „историски“ и може да дадат неизвесен исход со малцинска влада која ќе биде принудена да склучува пактови, па ќе има проблем да го доврши четиригодишниот мандат, но се чини сигурно ќе стават крај на двопартискиот систем.
Традиционалниот дуел меѓу конзервативците и социјалистите, кои од 1982 година наизменично ја формираат владата, се вмешуваат две нови политички сили: Граѓани од десниот центар, која се појави пред десет години во Каталонија и се застапува за целоста на Шпанија како пандан на каталонските сепаратисти, и партијата Podemos (Можеме – сродна и инспирирана од грчката владејачка коалиција на радикалната левица Сириза), којашто произлезе од движењето 15М (или Индигнадос) кога стотици илјади Шпанци протестираа на улиците во екот на финансиската криза против мерките за штедење на владата на актуелниот премиер Маријано Рахој, од Народната партија. Изедначеноста на силите, предизборните анкети, како и изјавите на партиските челници од последниот ден на изборната кампања за можните коалиции, укажуваат дека на помалку од 24 часа од соопштување на официјалните резултати, никој не може да предвиди кој ќе ја составува следната влада на Шпанија.Сепак, со релативна сигурност може да се каже дека првопласирана ќе биде Народната партија водена од Маријано Рахој. Според анкетата на Центарот за социолошки истражувања (CIS), која се смета за најверодостојна поради големиот обем (со неа биле опфатени 17.000 испитаници од 50 провинции и двете шпански марокански енклави Сеута и Мелила), Народната партија ќе освои 28,5 отсто, или 120 до 128 места во парламентот. Со тоа владејачката партија всушност губи, бидејќи досега го имаше апсолутното мнозинство од 186 места, што му овозможуваше на Рахој слободно да ги турка законите во парламентот во напорите за надминување на економската криза, вклучително и најнепопуларните за граѓаните мерки за жестоки штедења и кастрење на јавните расходи.Истовремено, ситуацијата со распределбата на второто, третото и четвртокот место изгледа крајно збунувачка. На почетокот од декември во истата анкета на CIS на второто место беше PSOE со 20,8 отсто од гласовите, или 77 до 89 мандати, трети беа Граѓани со 10 отсто и 63 до 66 пратеници а четворката водечки партии ја заокружи Подемос со 15,9 отсто, или од 23 до 25 места во парламентот. Во последните анкети пак од оваа седмица објавени во Андора (во самата Шпанија забрането е објавување анкети една недела пред изборите) на второто место беа социјалистите со 20,8 отсто од гласовите, со минимална предност пред Подемос со 20,1 отсто, а Граѓаните се на четврто место со 15,5 отсто од гласовите.Уште покомплицирана се ситуацијата со можните коалиции коишто ќе бидат формирани во парламентот, имајќи предвид дека ниедна од партиите во страв од губењето гласови до последниот ден од кампањата јасно не посочи со кого од конкурентите има намера да преговара.Теоретски постојат неколку опции за формирање влада. Првата е меѓу Народната партија и Граѓаните, и таа се чини најлогична, бидејќи програмата на десноцентристите воопшто е блиска на конзервативците. Но проблемот е во тоа што мнозинството од оние коишто ќе гласаат за Граѓаните всушност гласаат против Рахој како премиер. Односно за да формира ваква влада, Народната партија ќе треба да го жртвува Маријано Рахој, предложувајќи ја како негова алтернатива вицепремиерката Сораја Сајнц де Сантамарија, којашто патем на предизборните дебати меѓу четворицата челници учествуваше наместо Рахој. Или, пак, да прифати владата да ја води челникот на Граѓаните, Алберт Ривера. Меѓутоа, оваа опција е несигурна, бидејќи 36-годишниот Ривера нема доволно политичко искуство. Самиот Ривера неколку дена пред изборите индиректно навести дека тој можеби ќе ја поддржи Народната партија, негирајќи ја можноста неговата партија да се присоедини на ткн „коалиција на малцинството“. Заменикот генерален секретар на Граѓаните, Хозе Мануел Виљегас, изјави дека партијата може да се воздржи од гласањето за избор на владата, за да не се меша во формирањето на влада од страна на победникот на изборите, без разлика дали тоа ќе биде Народната партија или PSOE.Втората опција, за којашто многу беше зборувано во предизборието но никој официјално не ја потврди, е варијантата да биде формирана „голема коалиција“ на конзервативците и социјалистите. Кога станува збор за можноста од формирање ваква коалиција, таа е логична само во поглед на настојувањата да се одржи политички стабилна ситуација во земјата, но е во спротивност со политичката традиција. Рахој изјави дека „никогаш не предлагал таква коалиција“, како и дека сите преговори околу можните коалицирања може да започнат по понеделник. Покај тоа, имајќи го предвид навредливиот и крајно неприфатлив тон на кој лидерот на социјалистите Педро Санчез се обраќаше во дуелите со Рахој „еден на еден“, малку е веројатно да се очекува дека е можна таквата коалиција, па дури и да се водат преговори за неа.Некои коментатори очекуваат формирање ткн „лева коалиција“ која би ги обединела социјалистите, Подемос и помалите партии од Обединетата левица, во која влегуваат крајно левите партии и комунистите кои на изборите одат како коалиција Народно единство – Обединета левица. Кон неа би можела да се приклучи и Баскиската националистичка партија (PNV), левата националистичка баскиска партија Amaiur и Демократската конвергенција на Каталонија на главниот поборник на каталонската независност Артур Мас.Рахој изјави дека многу стравува од повторувањето во Шпанија на ткн „португалско сценарио“, кога десницата која победи на изборите, беше принудена да им ја предаде власта на левите сили, кои успеаја да договорат коалиција. „Тоа би било многу лошо за нашата земја, бидејќи ќе биде во спротивност со мнението на граѓаните“, изјави неодамна Рахој.Сепак, почистата ситуација може да ја создадат испитаниците во анкетите кои се изјасниле како неопределени, а такви се речиси третина од избирачите. Според анкетата на институтот ObSERvatorio, неколку дена пред изборите 24,5 отсто од гласачите рекле дека не знаат за кого ќе гласаат, а уште 7,9 отсто одбиле да одговорат на прашањето која политичка опција ја претпочитаат.Вкупно 36,5 милиони Шпанци имаат право да гласаат на 22.960 избирачки места, а од нив 34,6 милиони живеат во земјата и 1,9 милиони во странство. Првпат право да гласаат во неделата ќе имаат 1,5 милиони избирачи, кои ќе можат да го дадат гласот за 4.535 кандидати (2.253 мажи и 2.090 жени) од 13 партии и коалиции кои ќе се натпреваруваат за 350 членови на конгресот на претставниците (долниот дом на парламентот) и за 208 сенатори (горниот дом). Гласањето започнува од 9 часот по локално (и по македонско време), и еден час подоцна на Канарските острови, а избирачките места ќе бидат затворени во 20 часот. Првите официјални резултати се очекуваат да бидат соопштени околу 22.30 часот. За безбедноста и редот на денот на гласањето се ангажирани 92.700 припадници на различни безбедносни служби, од Националната и локалната полиција, до Граѓанската гарда и другите оддели.Изборите ќе го чинат државниот буџет 130,24 милиони ера. За кампањата потрошија социјалистите – 9 милиони евра, Граѓаните – 4 милиони, Обединетата левица – 2,5 милиони, Подемос – 2,2 милиони евра, додека Народната партија не го претстави својот отчет./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
16-годишно момче избодено во училиште во Германија
16-годишно момче е тешко повредено кога утрово околу 8 часот било избодено од тинејџер (17) во училиште во Нојкирхен-Влуин.
На нападот наводно му претходела вербална расправија.
Постариот ученик наеднаш извадил нож и го ранил 16-годишникот во горниот дел од телото.
Момчето итно било пренесено во болница, а лекарите велат дека неговата состојба е стабилна.
По прободувањето напаѓачот побегнал од училиштето, но полицијата брзо го лоцирала и го уапсила.
Според инспекторот, немало опасност по безбедноста на другите деца во училиштето.
Европа
Во Англија извикал „Алах Акбар“ и убил случаен минувач: „Го направив тоа за луѓето од Газа“
45-годишниот Ахмед Алид вчера беше прогласен за виновен за убиство и обид за убиство. На 15 октомври минатата година, барател на азил од Мароко со нож го уби 70-годишниот Теренс Карни во центарот на англискиот град Хартлпул. Тој претходно го избодел со нож својот заспан цимер Џавед Нури додека викал „Алах Акбар“.
Алид и рекол на полицијата дека сето тоа го направил „за луѓето од Газа“. Само осум дена пред да убие случаен минувач и да го рани својот цимер, милитантите на Хамас го нападнаа Израел. Алид се заколнал дека ќе убиел повеќе луѓе доколку имал митралез и друго оружје, изјави обвинителот Џонатан Сендифорд во Судот во Тесајд.
Алид делел куќа со други баратели на азил во североисточна Англија. Тој бил вознемирен што Нури го прифатил христијанството. Цимерите рекле дека Алид почнал да носи нож откако на телевизија видел прилог за настаните во Газа.
Европа
Крим главна цел: Пентагон откри за што Украина ќе ги користи моќните ракети АТАКМС
Министерството за одбрана на САД ја појасни целта за испорака на ракети со долг дострел во Украина, кои неодамна беа испорачани во тајност. Како што објави „Њујорк тајмс“, целта на испораката на американските ракети АТАКМС е да се зголеми притисокот врз Крим, кој беше анектиран од Русија по референдумот во 2014 година.
Крим го претставува центарот во кој се лоцирани голем број руски воздушни и копнени сили и кој досега, како што пишува американскиот дневен весник, „за нив бил релативно безбедно засолниште“. Ова го тврди анонимен американски функционер. Сепак, Пентагон одби да каже колку точно од овие проектили со дострел од 300 километри се испорачани на украинската страна.
Советникот за национална безбедност на Белата куќа, Џејк Саливан, претходно ја потврди испораката на овие ракети без да прецизира дали тие се модифицирани и имаат зголемен дострел.
Украинските сили веќе употребија АТАКМС, што претседателот Володимир Зеленски го потврди на 17 април, објавувајќи дека бил извршен напад врз воздухопловната база Џанкој, која се наоѓа на 165 километри од линијата на фронтот. Министерството за одбрана на Руската Федерација не ги коментираше овие наводи.
Pentagon reveals Ukraine’s targets for ATACMS missiles – NYT — (the usual baffling lack of retaliation threats from #Putin– instead just the usual bleating that ‘it’s impossible to justify’..Bring Stalin back to life please, Russia) https://t.co/8pi0Lx8tbt #CapeTown #SouthAfrica pic.twitter.com/ZtI5cG3r2m
— Peter Mayson (@theforeverman) April 26, 2024
Американскиот дневен весник потсетува дека Украина првпат добила ракети АТАКМС во септември минатата година, но дека станува збор за верзија со половина дострел. Се шпекулираше дека Украина можеби користела американски ракети за да го урне кримскиот мост, што на почетокот на месецов го потврди и самиот претседател Зеленски, велејќи дека неговата влада „навистина сака да го уништи мостот на Крим“.
Тој е симбол на руската окупација и преку овој мост Русија испорачува воена опрема и ги снабдува војниците во Украина. Во неколку наврати досега мостот беше цел на украински напади.
– Мислам дека е вистинското време, а шефот (Бајден) донесе одлука дека е вистинско време да и го обезбеди на Украина оружјето неопходно за тековната борба. Тоа е добро осмислена и многу конструктивна одлука – изјави адмирал Кристофер Грејди, заменик командант на Здружениот генералштаб на американската армија.
Руската страна го осуди потегот на САД, а рускиот амбасадор во Вашингтон Анатолиј Антонов рече дека тоа „ја зголемува заканата за безбедноста на Крим, вклучително и Севастопол и другите руски градови“.