Научниците од НАСА, проучувајќи во самото срце на планетата Марс, открија структура што не ја очекуваа. Длабоко во внатрешноста на планетата, сеизмичките податоци од лендерот InSight открија цврста маса со пречник од околу 600 километри.

Ова откритие не само што е во спротивност со претходните сознанија за целосно течното јадро на Црвената планета, туку и не се вклопува во сегашното разбирање на нејзиниот состав, пишува Science Alert.

„Невообичаено е Марс да има цврсто јадро“, рече тимот предводен од сеизмологот Хуисинг Би од Универзитетот за наука и технологија на Кина.

„Раните студии сугерираа дека јадрото на Марс содржи значителна количина на лесни елементи, што ја намалува температурата на јадрото и го прави малку веројатно јадрото да кристализира, со оглед на неговата релативно висока температура.“
Само во последните неколку години научниците успеаја детално да ја мапираат внатрешноста на Марс. Заслугата за ова му припаѓа и на лендерот InSight, кој од 2018 до 2022 година бележеше земјотресни бранови и удари од метеорити користејќи исклучително чувствителен сеизмометар.

Овие бранови, рефлектирајќи се низ внатрешноста на планетата, реагираат различно, во зависност од густината на материјалот, создавајќи еден вид акустичен „рендген“ на Марс. Податоците собрани во текот на четири години ја обезбедија првата детална внатрешна мапа на Марс, откривајќи структура слична на Земјината: тврда кора, истопена површина и густо јадро во центарот.

Постојат клучни разлики помеѓу внатрешноста на Земјата и Марс, и токму тие ги охрабрија научниците да продолжат со истражувањата.

„За разлика од Земјата, Марс денес нема глобално магнетно поле“, објаснија истражувачите. „Наместо тоа, делови од неговата кора се силно магнетизирани, што ни кажува дека Марс некогаш, во далечното минато, имал магнетно поле.“

Глобалното магнетно поле на планетата управува со „динамо“ во нејзиното јадро, кое зависи од конвекцијата во течниот надворешен дел од јадрото.

„Се верува дека овој механизам игра важна улога во одржувањето на магнетното поле на Земјата денес. Спротивно на тоа, за Марс, работите изгледа функционираат поинаку“, додадоа тие во студијата објавена во списанието Nature.

Бидејќи InSight беше стациониран само на една локација, за разлика од мрежата на сеизмички станици на Земјата, тимот се потпираше на податоци од удари на метеорити кои испраќаат бранови низ планетата. Со анализа на 23 такви настани, тие беа во можност да применат техники што вообичаено се користат за податоци од повеќе ќелии.

„Овој пристап ни овозможи да изолираме специфични сеизмички фази врз основа на тоа како тие стигнуваат до ќелиите. Можевме да детектираме бранови што патуваат низ самиот центар на марсовското јадро и рефлексија од внатрешната граница на јадрото, што дава клучни заклучоци за цврсто внатрешно јадро“, наведуваат истражувачите.

Тие пронајдоа неколку различни видови бранови кои, независно еден од друг, укажуваат на постоење на цврсто јадро.

„Овие повеќекратни фази се клучни, бидејќи тие се потврдуваат меѓусебно и сите постојано укажуваат на истиот заклучок: Марс навистина има цврсто внатрешно јадро.“

Што значи ова откритие за иднината?

Како точно може да постои цврсто јадро и покрај високата температура и присуството на полесни елементи како што се сулфур, кислород и јаглерод, засега останува нејасно. Научниците ќе треба да спроведат ново моделирање за да ги испитаат условите на температура, притисок и состав што би можеле да го објаснат ова откритие. И покрај ова, резултатите се исклучително возбудливи, пишува научниот портал.

Понатамошните истражувања би можеле да доведат до подлабоки увиди во тоа како Марс го изгубил своето „динамо“ и своето глобално магнетно поле, но исто така би можеле да откријат нови детали за еволуцијата на карпестите планети – оние за кои се верува дека имаат најголем потенцијал за развој на живот.

„Големината и својствата на внатрешното јадро на Марс служат како клучна референца за разбирање на термичката и хемиската еволуција на планетата“, заклучија истражувачите.

Фото: принтскрин

Израел го нападна раководството на Хамас во Доха, изјави израелски извор за CNN, откако се слушна експлозија во главниот град на Катар.

Неколку експлозии се слушнаа во Доха, Катар. Сведок рече дека можел да се види чад над катарскиот округ на главниот град на Катар. Жител на Доха за „Ал Арабија“ изјавил дека слушнал најмалку пет експлозии.

According to Israeli officials who spoke to Axios, the explosions in the Qatari capital of Doha are assassination attempts against senior officials with Hamas. pic.twitter.com/E0vIYuj2lF

— OSINTdefender (@sentdefender) September 9, 2025

Експлозиите во главниот град на Катар, Доха, биле резултат на израелски напад насочен кон високи функционери на Хамас.

Additional footage from the moments immediately following the Israeli strike against the Qatari capital of Doha. pic.twitter.com/4sAun5xZwU

— OSINTdefender (@sentdefender) September 9, 2025

Според првичните информации добиени од „Ал Арабија“, главниот преговарач на Хамас, Калил ал-Хаја, бил убиен во израелскиот напад во Катар.

Вкупниот број на мртви или ранети во нападот сè уште не е познат.

Израелските одбранбени сили (ИДФ) потврдија дека извршиле напад „насочен кон високото раководство на Хамас“, пренесуваат светските медиуми.

ИДФ го потврдува нападот.

„ИДФ и ИСА (Израелска безбедносна агенција) извршија прецизен напад насочен кон високото раководство на терористичката организација Хамас. Членовите на ова раководство со години ги водеа операциите на Хамас, се директно одговорни за бруталниот масакр од 7 октомври и организираа и водеа војна против Државата Израел.

Пред нападот, беа преземени мерки за минимизирање на можноста за цивилни жртви, вклучително и употреба на прецизно оружје и дополнителни разузнавачки податоци. ИДФ и ИСА ќе продолжат решително да дејствуваат за да ја поразат терористичката организација Хамас, одговорна за масакрот од 7 октомври“, соопшти ИДФ, пренесуваат агенциите.

Фото: принтскрин

Според истражувањето на социолошката компанија Cluster17, дури 60 проценти од жителите на Европската Унија сакаат претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, да поднесе оставка, објави „Ле Гранд Континент“.

Поддршката за нејзиното заминување е особено висока во Франција (70 проценти од испитаниците), додека 49 проценти од Полјаците, 54 проценти од Германците и 60 проценти од Италијанците и Шпанците веруваат дека Фон дер Лајен треба да се повлече.

Фон дер Лајен, докторка по образование и долгогодишна германска политичарка од редовите на Христијанско-демократската унија, беше министерка за одбрана на Германија од 2013 до 2019 година, кога беше избрана за првата жена на чело на Европската комисија. Нејзиниот мандат беше обележан со бројни предизвици, од пандемијата и „зелената агенда“ до енергетската криза и војната во Украина.

Фото: принтскрин