Украинскиот претседател Володимир Зеленски ги предупреди европските лидери дека Доналд Трамп ќе ги игнорира доколку континентот не се грижи повеќе за сопствената одбрана. Зеленски инсистираше на тоа дека Европа мора да стане понезависна од Вашингтон бидејќи не постои гаранција дека неговиот американски колега е посветен на НАТО алијансата.

„Дали претседателот Трамп воопшто ќе ја забележи Европа? Дали го гледа НАТО како неопходност? И дали ќе ги почитува институциите на ЕУ“, праша Зеленски во говорот на Светскиот економски форум во Давос.

Зеленски го опиша својот остар говор како повик за будење до европските лидери, вклучително и оние во Британија и Франција. Зеленски тврди дека Европа мора да стори повеќе за да докаже дека може да застане на свои нозе и да биде „силен глобален“ играч и „незаменлив“ на светската сцена.

„Поголемиот дел од светот сега размислува: Што ќе се случи со нашиот однос со Америка, што ќе се случи со сојузите, трговијата? Како претседателот Трамп сака да ја заврши војната?… Но, никој не ги поставува овие прашања за Европа“, рече тој.

Zelensky at the Davos Economic Forum:

"The US doesn't care whether the EU will continue to be their ally. Washington doesn't believe that Europe can bring the US anything truly significant," Zelensky said

That is, the entire West will be represented by the US and they will… pic.twitter.com/2HGvVUb0gJ

— Victor vickop55 commentary (@vick55top) January 21, 2025

„Кога ние во Европа гледаме на САД како наш сојузник, јасно е дека тие се незаменлив сојузник. Во време на војна, сите се прашуваат дали САД ќе застанат покрај нив… Но, дали Американците се прашуваат дали Европа еден ден ќе се откаже од нив или ќе престанат да бидат нивни сојузник? Одговорот е не“, додаде тој.

„Европа не може да си дозволи да биде втора или трета по ред пред своите сојузници. Ако тоа се случи, светот ќе почне да се движи без Европа, а тоа би бил свет што не би бил пријатен или корисен за сите Европејци“, рече тој на собирот во Давос.

Бројни јавни личности ширум Европа изразија гнев поради гестот на Илон Маск, кој потсетуваше на нацистички поздрав. Додека некои го гледаа овој гест како злонамерна провокација, други го протолкуваа како израз на солидарност со екстремно десничарските групи.

Мишел Фридман, истакнат германско-француски публицист и поранешен заменик-претседател на Централниот совет на Евреите во Германија, ги нарече постапките на Маск „срамни“ и дека претставуваат „опасност за целиот слободен свет“. Фридман, чие семејство загина во Холокаустот, изјави за Тагесшпигел, пренесува Кликс, дека бил шокиран кога во живо ја гледал инаугурацијата на Доналд Трамп, за време на која, како што тврди, Маск недвосмислено извел нацистички поздрав.

I think folks have forgotten what a "Sieg Heil" from actual Hitler looks like… because it's not the neo-nazi straight in front of you… it's a bit off to their right.

It's exactly what Musk specifically did.

So, he went a bit off to the right two ways.

*This is of course… pic.twitter.com/AVAc4NtgHr

— Don Ford – The People's Strategist – (@DonEford) January 21, 2025

Шарлот Кноблох, претседател на Еврејската заедница во Минхен и Горна Баварија, ги опиша постапките на Маск како „многу иритирачки“. Таа додаде дека е уште позагрижена за неговите политички активности, вклучувајќи ја и неговата поддршка за екстремно десничарската Алтернатива за Германија (AfD) пред федералните избори.

„Далеку поопасно е мешањето на Маск во германската политика и поддршката за партија чии антидемократски цели не треба да се потценуваат“, предупреди Кноблох.

Германскиот канцелар Олаф Шолц исто така го осуди однесувањето на Маск, нарекувајќи ја неговата поддршка за крајната десница неприфатлива. Шолц повика на смиреност како одговор на контроверзната администрација на Трамп и провокациите на Маск.

Shame on Oaf Schitz! https://t.co/xtdW8D6FTo

— Elon Musk (@elonmusk) January 21, 2025

Маск одговори во свој стил на Икс со погрден коментар за Шолц, нарекувајќи го „Оаф Шиц“, што многумина го протолкуваа како навредлива игра на зборови.

Берлинскиот судија Каи-Уве Хербст изјави за Берлинер цајтунг дека гестот на Маск може да се смета за доволен доказ за покренување обвиненија според германските закони, но додаде дека злонамерната намера ќе треба да се докаже. Адвокатот Бенедикт Мик истакна дека конечната пресуда ќе зависи од севкупниот контекст на настанот.

Американскиот претседател Доналд Трамп вети дека ќе воведе царини за Европската унија. Трамп рече дека ЕУ и другите земји имаат загрижувачки трговски суфицит со САД. „Европската унија се однесува многу, многу лошо со нас“, рече тој. „Значи, тие ќе мора да се соочат со царини. Тоа е единствениот начин да се постигне правичност“.

Трамп изјави дека размислува да воведе царина од 10 отсто за увоз на кинески стоки веќе од 1 февруари. Во претходните изјави за новинарите во Белата куќа, тој ја оправда оваа мерка со тврдењето дека Кина испраќа фентанил во САД, преку Мексико и Канада. Овие изјави следеа по заканите на Трамп дека ќе воведе царини од 25 отсто на увозот од Мексико и Канада.

Трамп рече дека ќе воведе царини додека Кина не го запре протокот на нелегални дроги, особено фентанил, во САД. За време на кампањата, тој го обвини Пекинг дека не прави доволно за да го запре протокот на недозволени дроги што влегуваат во САД од Мексико. „Додека ова не престане, ние ќе и наплаќаме на Кина дополнителни 10 отсто царини, покрај сите дополнителни царини, за сите нивни многу производи што доаѓаат во Соединетите држави“, рече Трамп.

Тој претходно вети дека ќе го прекине трговскиот статус на најповолна нација на Кина и ќе воведе царини за кинескиот увоз од повеќе од 60 отсто, многу повисоки од оние воведени за време на неговиот прв мандат.

Иако не ги спомна САД експлицитно, кинескиот вицепремиер изјави во Давос дека неговата земја бара „win-win“ решение за трговските тензии и сака да го прошири својот увоз. „Сакаме да воведеме поконкурентни и поквалитетни производи и услуги за да промовираме урамнотежена трговија“, рече тој. „Протекционизмот не води никаде. Нема победници во трговската војна. Треба не само да го зголемиме уделот на економската глобализација, туку и подобро да го распределиме“, додаде тој.

Широките царини беа едно од клучните предизборни ветувања на Трамп. Сепак, аналитичарите веруваат дека тоа најверојатно ќе доведе до повисоки цени за Американците и проблеми за компаниите погодени од странска одмазда.