Економија
ЕК: Македонија ќе оствари раст од 1,5 отсто
Македонската економија во оваа година ќе порасне за 1,5 отсто, а во наредната година растот ќе достигне два отсто, по негативната стапка на раст од 0,3 отсто во 2012 година, предвидлива Европската комисија (ЕК) во најновиот извештај објавен во петокот.
Прогнозата растот на македонскиот БДП од страна на Европската комисија е поголема од просекот на Европската унија и еврозоната, но е пониска од прогнозите на македонската влада и ММФ, кои предвидуваа растот во 2013 година да изнесува два отсто.Предвидениот јавен долг на Македонија за 2013 година е 34,3 отсто, а за наредната година е 36,1 отсто од БДП.Македонија покажува знаци на силна економска состојба и одржливост, што не може да се каже за самата ЕУ, за еврозоната и поголем број од земјите-членки на големото европско друштво, се наведува во извештајот. ЕК предвидува во ЕУ годинава да биде остварен пад од 0,1 отсто, а во 17-члената зона на заедничка валута се предвидува пад од 0,4 отсто. Во наредната година се очекува во 27-члената ЕУ да биде остварен раст од 1,4 отсто, а во еврозоната раст од 1,2 отсто.Јавниот долг во ЕУ се очекува годинава да достигне 89,9 отсто од БДП, а во еврозоната да изнесува 95,9 отсто, што е далеку над максим дозволените 60 отсто.Единствено Луксембург и Бугарија имаат понизок јавен долг од Македонија.Бруто-домашниот производ се намали за 0,3 отсто во 2012 година, по растот од 2,8 проценти во 2011 година. Приватната потрошувачка остана слаба, остварувајќи пад од 1,2 проценти. Растот на инвестициите од 12,1 отсто се покажа еластичен и беше поттикнат пред крајот на годината со бумот во владините капитални трошоци. Сепак, позитивниот придонес на домашната побарувачка за растот на производството беа повеќе од компензирани со повлекување од надворешната побарувачка.Извозот на стоки закрепна малку во втората половина на минатата година, но во целата 2012 година беше под нивото претходната година. Со оглед на малото зголемување на увозот, веројатно поттикнат од зголемената увозна побарувачка на новопоставените странски инвестиции, трговскиот дефицит се прошири маргинално во 2012 година.ЕК наведува дека Македонија во поглед на рамнотежата на услугите влегла на негативна територија во последните месеци од годината што довело до значително намалување на годишниот суфицит. Тековните трансфери останаа силни на околу, во просек 21 проценти од БДП, иако беа во опаѓање кон крајот на годината, па оттука дефицитот на тековната сметка се зголеми на 3,9 отсто во 2012 година, во споредба со 2,7 отсто во претходната година. Финансирањето на тековната сметка силно се потпираше на силен прилив на директни странски инвестиции во последниве години, но ова се намали за околу две третини во 2012 година.Инфлацијата од 3,9 отсто во 2011 година падна до 3,3 отсто за 2012 година, главно поради слабото зголемување на цените на храната и трошоците за домувањето и за комуналиите. Ситуацијата на пазарот на трудот останува слаба, но евидентирано е мало зголемување на вработеноста во 2012 година, при што просечната стапка на невработеност за годината падна од 31,4 отсто во 2011 година на точно 31 отсто минатата година. Во прогнозата на Комисијата за Македонија се наведува и дека јавните финансии и понатаму се влошуваа во 2012 година, односно буџетскиот дефицит се искачил 3,8 отсто во споредба со 2,5 отсто претходната година што е повеќе и од ревидираниот дефицит на владата од 3,5 отсто. ЕК проценува дека економскиот раст на Македонија ќе биде поттикнат од инвестициите, додека се очекува приватната потрошувачка годинава да падне.Извозот од Македонија може да расте подинамично од увозот, како резултат на малото закрепнување на надворешната побарувачка и до завршувањето на некои извозно ориентирани проекти за директни странски инвестиции.Тековните трансфери се предвидува да останат еластични и да се обезбеди стабилен извор на финансирање на домашната побарувачка. Генерално, дефицитот на тековната сметка најверојатно ќе се продлабочи на околу 5,2 проценти во 2014 година, главно на сметка на влошување на трговското салдо.Инфлацијата се очекува да забавува до 3,2 отсто во 2013 година, по очекуваниот застој во увозниот пораст на цените и да забавува и понатаму до 2,8 отсто во 2014 година. Растот на вработеноста ќе се забрза маргинално во 2013 година, во согласност со забрзаниот раст на производството, додека стапката на невработеност е проектирана за да овозможи понатамошен пад што би стигнал до вкупен процент од 30 проценти на невработени во 2014 година. Порастот на платите се очекува да остане низок, со оглед на потребата да се остане конкурентен.ЕК прогнозира македонската влада да го исполни предвидениот буџетски дефицит од 3,6 отсто во 2013 година./крај/Copyright 2013 makfax. Сите права се задржани. Текстов не смее да се печати или емитува, во целина или во делови, без договор со makfax.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
ССКМ ја поздравува одлуката со која данокот од 5 отсто останува при првата продажба на недвижностите
Сојузот на стопанските комори на Македонија ја поздравува одлуката со која данокот од 5 % останува при првата продажба на недвижностите.
„Ја поздравуваме одлуката на Владата за 5 % ДДВ, кој е при првата продажба на станбен простор, ова ги покажува позитивните заложби на бизнис-секторот и ССКМ претставен преку Градежната комора во соработка на Министерството за финасии и Владата. Сојузот на стопанските комори на Македонија смета дека одлуката на државата стапка за првата продажба на новоизградени станови да остане 5 % е оправдана.
Според ССКМ, оправдана е и одлуката на Министерството за продолжување на важноста на повластената стапка од 5 % ДДВ и сметаат дека со нејзиното продолжување најголема корист ќе имаат купувачите на станбени единици, односно населението.
Ивица Јаќимовски, член на управниот одбор при ССКМ, посочува дека со продолжување на данокот за купување станови на 5 %, почнувајќи од 2026 година, се очекува секторот за недвижности да добие нов импулс.
„Оваа повластена стапка на ДДВ има цел да го поддржи пристапот на граѓаните до домување, да ја стимулира градежната активност и да ја зајакне стабилноста на пазарот. Имплементацијата на даночната стапка од 5 % носи неколку важни привилегии и за купувачите и за индустријата: намалувањето на даночната стапка значително ги намалува вкупните трошоци за купување стан правејќи го сопствеништвото на домот подостапно за пошироката популација; се очекува прифатливоста создадена од данокот од 5 % да ја зголеми побарувачката за нови и постојни станови, што може да ги поттикне градежните и недвижните сектори и со поповолна даночна средина, домашните и странските инвеститори може да покажат зголемен интерес за пазарот на домување, што ќе придонесе за економски раст“, вели тој.
Економија
„Македонија 2025“ со рекордни резултати во 2025: поддржани 2.573 лидери и таленти, 168 бизниси и 190 стипендисти
„Македонија 2025“ ги објави резултатите од својата работа во 2025 година, при што организацијата постигна рекордни успеси во поддршката на економскиот развој, лидерството и глобалната поврзаност на земјата. Во 2025 година „Македонија 2025“ имплементирала, преку повеќе од 40 програми и иницијативи со кои се поддржани 168 компании, доделени се 190 стипендии за едукација и усовршување, а 2.573 лидери и таленти биле директно опфатени со програмите за развој. Организацијата исто така бележи значително зголемување на својот општествен импакт, со 94 активни членови во управните и советодавните тела и развиени шест клучни предлог-политики кои веќе се интегрираат во национални стратегии и реформски процеси.
2025 беше година на значајни исчекори и во однос на глобалната дијаспора. Македонија2025 ја спроведе првата и најголема глобална анкета на дијаспората со над 1.400 учесници од повеќе од 40 земји, чијашто анализа веќе е основа за новата Национална стратегија за соработка со дијаспората 2025-2030. Во партнерство со Владата беше лансирана и кампањата „Македонска дијаспоро, добредојде дома“, која допре до над 20.000 иселеници ширум светот, а организацијата учествуваше во креирањето и на повеќе стратешки документи во областите дигитализација, конкурентност, високо образование, научно-технолошки развој и односи со дијаспората.
Паралелно, „Македонија 2025“ продолжи континуирано да ја зајакнува бизнис-заедницата и човечкиот капитал преку програми насочени кон модернизација, дигитална трансформација и развој на лидерски компетенции. Преку Центарот за дигитална трансформација – GoDigital беа изработени 30 детални проценки на дигитална зрелост, 15 дигитални стратегии за компании и беше обезбедена практична техничка поддршка за пет компании во процесот на имплементација на нови дигитални решенија. Овие услуги им помогнаа на фирмите да го подигнат својот степен на конкурентност, да ги оптимизираат процесите и да воведат алатки што ја забрзуваат нивната интеграција во современите економски текови. Воедно, 553 професионалци и менаџери посетуваа специјализирани обуки, работилници и вебинари, со што се создаде поширока заедница на практичари кои активно ја применуваат стекнатата експертиза во своите организации. Како дел од напорите за градење силна генерација претприемачи, 27 млади менаџери и основачи на компании го надградија своето бизнис знаење преку реномираната обука што ја спроведе канадската Ајви бизнис-школа во рамките на проектот „Лидер“, со што мрежата на алумни се прошири на 451 член.
Во делот на лидерството, програмите на Македонија2025 и годинава изградија нова генерација на носители на промени. Престижната програма за образование на извршни директори Зафировски, на Келог-школата за менаџмент (САД) во 2025 година ја завршија пет македонски извршни директори кои стекнаа врвни глобални менаџерски знаења и пристап до меѓународна мрежа на лидери. Со ова, нашата Зафировски алумни заедница достигна до 51 член. Дополнително, 5 професионалци беа дел од програмата за извршно образование во Канада, комбинирајќи академски модули со практично учење и размена на искуства во канадски компании.
Стипендиската програма за студентска извонредност „Атанас Близнакоф“ поддржа 121 студент, а особено значајно е што 75% од нив беа поврзани со ментори – успешни македонски професионалци од земјата и дијаспората – кои им помогнаа да ги развијат своите кариерни насоки, академски капацитети и професионални амбиции. На овој начин, програмите на Македонија2025 не само што обезбедуваат финансиска и образовна поддршка, туку создаваат и силен еко-систем на идни лидери, поврзани со глобалната мрежа на знаење и можности.
Во хуманитарната сфера, како одговор на трагедијата во Кочани, организацијата обезбеди 55.356 евра за медицинска опрема за три здравствени установи во Скопје и во Кочани, а Клубот на амбасадорите на „Македонија 2025“ му донира средства за реновирање дел од детското одделение во Специјалната болница „Св. Еразмо“ во Охрид.
Посебно влијание во 2025 година имаше и 14-тиот годишниот самит „Македонија 2025“, кој повторно се позиционира како водечки бизнис-настан во регионот. Со повеќе од 700 учесници, 38 говорници од 15 земји и богата програма од панели, дискусии и B2B-средби, самитот беше фокусиран на економскиот раст, дигиталната трансформација, иновациите и улогата на дијаспората во забрзувањето на развојот на земјата, создавајќи платформа за идеи и партнерства што ги поврзуваат бизнисите дома и во светот.
Со овие резултати „Македонија 2025“ ја заокружува 2025 година како една од најуспешните досега, поставувајќи високи стандарди за економски развој, иновации и вклученост на дијаспората и поставува темели за уште поамбициозна агенда во 2026 година.
Економија
Божиновска: Енергетиката мора да биде простор каде што жените не се исклучок, туку правило
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, се обрати на конференцијата „Родовата еднаквост во фокусот на пристапувањето кон ЕУ: Патоказ за Северна Македонија“, одржана во Скопје во организација на Министерството за европски прашања и UN Women. Настанот обедини високи претставници на институциите, експерти и партнерски организации во заедничка цел – интегрирање на родовата еднаквост како централна компонента на европската интеграција.
Во своето воведно обраќање, министерката Божиновска истакна дека родовата рамноправност е темелна европска вредност и јасен услов за членство во ЕУ, но пред сè – е инвестиција во стабилноста, економскиот раст и одржливата иднина на државата.
„Европа јасно стави до знаење дека еднаквоста не е избор, туку стандард. А ние тој стандард го прифаќаме затоа што веруваме во држава без привилегирани и непривилегирани граѓани,“ нагласи министерката.
Таа потсети дека токму енергетиката – како стратешки сектор и политички столб на европската интеграција – останува област со најниско учество на жени, што не претставува само општествена неправда, туку и пречка за успешно водена зелена транзиција.
„Жените се најмалку застапени во техничките професии, енергетските иновации и лидерските позиции. Тоа е ограничување што мора да го надминеме ако сакаме модерна, европска и конкурентна економија, Рамноправноста не се случува сама од себе – таа се гради. Во сектор како енергетиката, каде жените често мора двојно да се докажуваат, моја обврска како лидер е да ја отворам вратата за други жени. Ако институциите создадат фер правила и јасни можности, талентот ќе се истакне,“ порача Божиновска.
Министерката го истакна и фактот дека Министерството за енергетика денес е институција со целосен родов баланс – 50% жени и 50% мажи – што, како што нагласи, е доказ дека институциите можат и мора да бидат двигател на еднаквоста.
Во обраќањето беше најавено дека принципите на еднаков третман, еднаква плата, недискриминација и родово вклучување ќе бидат интегрирани во сите клучни енергетски реформи.
Министерката ја поздрави соработката со UN Women и изработката на десетте родови GAP анализи, кои ќе бидат основа за нови мерки, статистички показатели и политики засновани на докази.
„Зелената транзиција нема да успее ако половина од населението остане надвор од процесот. Нашата обврска е да креираме систем кој е стабилен, европски и праведен – систем во кој секоја жена има пристап до образование, технологија, иновации и лидерски позиции во енергетиката, Европа не гради нов енергетски систем за да ја повтори неправдата од стариот. Европа гради систем во кој секој добива шанса да придонесе – и ние мора да бидеме дел од таа визија,“ подвлече Божиновска.
Конференцијата заврши со повик за засилена координација меѓу институциите, донаторите и граѓанскиот сектор, како и со заедничка оценка дека Северна Македонија има потенцијал да стане регионски лидер во создавањето инклузивна и родово еднаква зелена транзиција.

