Економија
Дел од научните лабoратории ќе се користат за комерцијални цели
Половината од 80-те од научни лабoратории, за кои што Владата во изминатиот период обезбедување на најсовремена опрема, во иднина ќе се користат и за комерцијални цели, односно ќе им бидат достапни на компаниите за нивни потреби.
Ова во четвртокот го истакна владиниот портпарол Алекдандар Ѓорѓиев информирајќи за текот на реализацијата на капиталниот проект за „Опремување на лаборатории за научно-истражувачка и апликативна дејност”, кој стартуваше во 2010 година.Вкупно 1,6 милијарди денари или околу 26 милиони евра вложени се досега од страна на Владата за 80 лаборатории на високообразовните институции и јавните научни установи.Станува збор за лаборатории кои нудат бенефиции за научната јавност и за студентите, но и за стопанството во целина. До овој момент првата цел од проектот за овозможување на поддршка на научно-истражувачката и високо образовна дејност е комплетно заокружена, односно покрај тоа што овие лаборатории се поставени во научно-истражувачките и високообразовни установи, истите активно се користат во рамките на практичната настава и се од корист за студентите и професорите, рече Ѓорѓиев.Тој дополни дека втората цел на проектот е комерцијализација на овие лаборатории, односно нивно ставање во функција на бизнис заедницата и на стопанството, да може да бидат користени за цели на бизнисот и да овозможуваат поддршка на економскиот развој. Кон крајот на минатата и почетокот на оваа година, Владата доби мислење од Институтот за акредитација дека четириесетина од овие 80 лаборатории покрај употреба во научни и образовни цели може да се употребуваат и во комерцијални цели односно да бидат ставени во функција на бизнис заедницата и да служат за задоволување на потребите на стопанството, информира Ѓорѓиев. Министерството за образование и наука во соработка со институциите и установите на кои овие лаборатории им се доделени за работа отпочна процес на акредитација, преку кој сите овие лаборатории во соодветна постапка ќе добијат документ дека со нивните технички способности може да бидат употребувани во издавање на сертификати и тестови за потврда на квалитет на материјали, постапки и останати процедури кои се од интерес за бизнис заедницата. Акредитацијата носи позитивни резултати, пред сé признаеност на тест извештаите и сертификатите кои се издаваат, во светски рамки, а со тоа и поголема употреба од страна на домашните компании.Може да истакнеме дека покрај неколку лаборатории кои веќе претходно имаат добиено акредитација, останатите 32 лаборатории кои се погодни за комерцијализација веќе го отпочнаа процесот на стекнување на акредитација на лабораториите. Се работи за лаборатории кои би давале услуги на компании од областа на градежништвото, металургијата, нафтената индустрија, екологијата, медицината, фармацијата, биохемијата, електрониката, текстилната индустрија, енергетиката, минералните суровини и други дејности, рече Ѓорѓиев.Согласно планот, сите овие лаборатории треба да бидат акредитирани и ставени во функција на бизнис заедницата и стопанството кои имаат потреба од нив најдоцна до крајот на оваа година, при што согласно динамичкиот план, некои од овие лаборатории ќе бидат акредитирани веќе кон крајот на вториот квартал од 2014 година што значи дека веќе кон крајот на вториот квартал од годината некои од овие лаборатории ќе може да бидат употребувани од страна на компаниите за нивни потреби.Лабораториите нудат услуги коишто во минатото во земјата биле тешко достапни за компаниите, а сега како ресурс ги имаме во Македонија, што значи дека за многу тестови и сертификати во иднина компаниите нема да имаат потреба да одат да вршат испитувања во странство туку тоа ќе го прават тука во земјата, со што ќе заштедат во време бидејќи резултатите ќе ги добиваат побрзо, а ќе заштедат и во пари затоа што нема да имаат потреба за трошоци за транспорт.Согласно анализите, испитувањата кои ќе се вршат во домашните лаборатории ќе бидат од 2 до 4 пати поевтини во однос на испитувањата кои се прават во странство. На пример, Лабораторијата за обликување со деформација и брзи прототипови инсталирана на Машински факултет за услугата за испитување на механичките карактеристики на лимени материјали има цена од околу 15 000 денари или околу 230 евра, а истата услуга во западноевропските земји чини 450 евра плус трошоци за транспорт. Проценките и анализите покажуваат дека со комерцијализацијата на лабораториите, со нивната дејност и со услугите кои ќе ги нудат, институциите на кои им се доделени ќе ја повратат инвестицијата за набавка на лабораториите во рок од 3 до 5 години. /крај/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Минималната плата ќе се зголеми во март за 1.500-2.000 денари, зголемување пред март ќе значи отпуштање работници, вели Дурмиши
Економско – социјалниот совет на денешната седница не се договори за зголемување на минималната плата барем на 500 евра, според барањето на Сојузот на синдикати на Македонија од мај 2024 година, пред изборите. Министерот за економија Бесар Дурмиши по седницата кажа дека минималната плата во март, со редовното усогласување ќе се зголеми за 1500 до 2000 денари, точно ќе се знае по Нова година, а интервентно зголемување на минималната плата рече дека ќе значи отпуштање работници од малите и средни претпријатија кои нема да го издржат ударот.
„Проекциите се дека следната година инфлацијата ќе падне под 3%. Ние како Влада никогаш не сме биле против зголемување на минималната плата туку преку дијалог оставаме таа да биде договор помеѓу работодавачите и работниците. Сепак, според нашите индикатори во вакви економски услови нема оправданост за интервентно зголемување на минималната плата пред редовното усогласување во март кое е јасно утврдено со закон и кое би било меѓу 1500 до 2.000 денари. Со интервентно покачување малите и средни претпријатија со економски и финансиски проблеми ќе ги отпуштаат вработените. Мене ако ме прашате 1000 евра треба да биде минималната плата, може така да кажеме и да бидеме херои пред народот, но тоа ќе предизвика проблеми кои ќе се видат за два – три месеца“, рече министерот Дурмиши и нагласи дека во регионот добро стоиме оти пониска минимална плата отколку кај нас има во Бугарија, Албанија и Турција.
Го демантираше претседателот на Сојузот на синдикати на Македонија (ССМ), пак, Слободан Трендафилов кој кажа дека од први јануари 500 евра е минималната плата во Албанија, 430 па од јуни 500 евра во Косово, 550 евра во Србија, а Босна и Херцеговина, се веќе далеку, минималната плата таму ќе биде колку просечната плата во Македонија.

Како и во 2022 година во јануари и февруари и оваа 2026 година Трендафилов вели дека ќе преземат конкретни мерки и активности за зголемување на минималната плата и на сите останати плати
Трендафилов вели дека на седницата се зборувало за различен износ на минималната плата кој се движел од 500 до 1000 евра, па остава простор Владата во следните денови да се изјасни за зголемување на минималната плата. Побара да се договорат што е можно побрзо оти во спротивно тие ќе се организираат и ќе постапат како пред три години.
„Ако ја чекавме претходната Влада во 2022 година да го почитува само законот за минималната плата, да не протестиравме, да не штрајкувавме за негова измена и промена на критериумите, денеска работниците ќе имаа 19.000 денари минимална плата“, рече претседателот на ССМ, Трендафилов.
Како и во 2022 година во јануари и февруари и оваа 2026 година Трендафилов вели дека ќе преземат конкретни мерки и активности за зголемување на минималната плата и на сите останати плати.
Минималната плата изнесува 24.397 денари.
Економија
Усвоен буџетот на Општина Илинден за 2026 година
Советот на Општина Илинден го усвои Буџетот за 2026 година, кој изнесува 742.557.000 денари, односно над 12,5 милиони евра.
„Споредбено со минатата година, може да се забележи значителен пораст во средствата со коишто ќе располага Општината. При неговото креирање беа земени предвид остварените приходи и расходи од претходните години, како и реалните проекции за приходите во 2026 година. Буџетот има изразена развојна насока и е подготвен согласно принципот на партиципативно буџетирање, со фокус на реалните потреби и барања на граѓаните и локалната заедница“, соопшти Општина Илинден.
Голем дел од планираните капитални инвестиции се насочени кон изградба, реконструкција и санација на локалните улици и патишта, со цел унапредување на патната инфраструктура во општината. Дополнително, се предвидуваат средства за подобрување на инфраструктурата во стопанските комплекси и локалните економски зони, како и за редовно одржување на постојната патна мрежа.
Во рамки на програмата за заштита и унапредување на животната средина, планирани се средства за изградба на фекална канализација, чистење на одводни канали и речни корита, одржување на јавната чистота, уредување и проширување на зелените површини, пошумување, како и доделување субвенции од најразличен вид со цел подигнување на еколошката свест кај граѓаните.
Буџетот предвидува и значајни вложувања во образованието и предучилишното воспитание, преку набавка на нова опрема, реконструкција и доградба на училишните објекти и детската градинка, како и инвестиции во развој на спортската инфраструктура.
Економија
ЕСМ: Потпишани договори за 97 милиони евра, започнува историски инвестициски циклус во обновливи извори
Денеска беа потпишани договорите за државна гаранција и договорите за заем во вкупна вредност од 97 милиони евра, наменети за два капитални енергетски проекти кои ќе ја трансформираат енергетската слика на државата, соопшти АД ЕСМ.
Од овие средства, вкупно, 87 милиони евра кон АД ЕСМ се наменети за најголемата фотонапонска електрана „Битола 3“, 50 милиони евра од КфВ и 37 милиони евра од Европската банка за обнова и развој(ЕБОР). Уште дополнителни 10 милиони евра од КфВ ќе бидат насочени за реализација на третата фаза од ревитализацијата на државните хидроелектрани.
На настанот на кој присуствуваше претседателот на Владата, Христијан Мицкоски, договорите за државна гаранција ги потпишаа министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска, претставникот на ЕБОР во земјава, Фатих Туркменоглу и директорот на регионалната канцеларија на КфВ, Мориц Реме. Истовремено, генералниот директор на АД ЕСМ, Лазо Узунчев, ги потпиша посебните договори за заем со претставниците на меѓународните финансиски институции.
Министерката за финансии Гордана Димитриеска -Кочоска се заблагодари на Европската банка за обнова и развој и германската КфВ банка кои континуирано стојат зад Република Македонија во реализацијата на значајни проекти во инфраструктурата и особено во енергетскиот сектор и истакна дека Министерството за финансии преку обезбедување државна гаранција овозможи овој проект да добие вкупно 87 милиони евра – 50 милиони од КфВ и 37 милиони од ЕБОР, како и дополнителни 10 милиони евра за ревитализација на хидроелектраните.
„Со овие капитални инвестиции, заедно со АД ЕСМ, ја зајакнуваме домашната енергетска продукција, обезбедуваме стабилно снабдување со електрична енергија и ја поттикнуваме економската стабилност и одржлив развој. Министерството за финансии останува посветено на поддршка на проекти кои ја граделе иднината на нашата држава – зелена, економски силна и енергетски независна“, изјави Димитриеска-Кочоска.
Генералниот директор на АД ЕСМ, Узунчев, истакна дека овој чекор е од суштинско значење за оперативната одржливост на компанијата и за енергетската безбедност на Македонија.
„Нашите стратешки цели веќе се реализираат со голема динамика на терен. Токму денеска ги отвораме понудите за избор на изведувачи за фотонапонските електрани ’Осломеј 2’ и ’Битола 1 и 2’, а истовремено интензивно се работи и на теренска реализација на втората фаза од ветерниот парк ’Богданци’. Преку сите овие проекти, вклучувајќи ја и новата електрана ’Битола 3’, во следните две до три години ќе го зголемиме домашното производство од обновливи извори за повеќе од 200 MW. Тоа не само што значи енергетска стабилност, туку и значаен еколошки придонес со намалување на годишните емисии на јаглерод диоксид за повеќе од 260.000 тони, годишно“, изјави Узунчев.
Како што рече амбасадорката на СР Германија Петра Дрекслер, во текот на изминатите години, Германија и ЕУ обезбедуваа континуирана поддршка за земјава на патот кон одржлива и отпорна енергетска иднина.
„Договорите потпишани од Германската развојна банка KfW, ЕБОР, Владата и ЕСМ се уште еден чекор за овозможување непречена енергетска транзиција преку правилна комбинација на обновливи извори на енергија“, смета Дрекслер.
Посебен фокус во овој инвестициски циклус е ставен и на проектот Ревитализација на хидроелектраните, чија вкупна финансиска конструкција изнесува 47,3 милиони евра, заокружена со денешниот дополнителен договор за заем од КфВ и значаен грант од 10 милиони евра преку ВБИФ механизмот на Европската Унија. Реализацијата на овој капитален проект ќе резултира со зголемување на домашното производство на електрична енергија од нашите хидропотенцијали за дополнителни 50 GWh, годишно.

