Daily news
(Видео) Последна битка за планинарскиот дом Матка, црквата го презема со извршители, планинарите го бараат на суд
Македонската православна црква (МПЦ) и Федерацијата на планинарски спортови бијат битка за сопственоста на планинарскиот дом на Матка. МПЦ најавува дека се подготвува со извршител да си го преземе објектот, а Федерацијата, пак, истовремено ја комплетира тужбата со која на суд ќе се обиде да се избори за сопственоста на домот. И едните и другите велат дека имаат ексклузивно право на домот, а реално објектот во целост сега го користи приватник со ресторан и хотел и за тоа плаќа месечен надомест од 1000 евра. Парите по пола ги делат спелеолошкото друштво „Пеони“ и Федерацијата на планинарски спортови. Тие се само дел од Гордиевиот јазол во кој е врзан домот и целиот кањон Матка каде што се преплетени и МПЦ, Град Скопје, Катастарот, Јавното претпријатие за управување и заштита на повеќенаменското подрачје „Јасен“, Министерствата за животна средина и за култура, како и судовите во кои од 2012 се водат постапки за утврдување на сопственоста.
По шестгодишен лавиринт низ судовите и институциите, Федерацијата на планинарски спортови одлучи јавно да проговори за проблемот со планинарскиот дом на Матка. Ја обвини црквата дека по седум децении користење на домот, сака насилно да им го земе, запишувајќи го како свој имот во Катастарот во сомнителна постапка. За обвинувањата Федерацијата покажа и низа документи кои биле основа и за судските постапки. Тие се обидуваат да докажат дека домот, имот на државата, треба да им припадне нив, а не на црквата, која веќе има извадено имотен лист со право на сопственост. Федерацијата од 2012 година до денес решение на проблемот барала на Управниот суд, во Основниот суд – Скопје 2, во Апелациониот суд, од државниот правобранител, но секаде ја изгубиле битката и не успеале да се изборат за сопственоста. Во 2013 година тужба против Федерацијата, „Пеони“ и приватникот кој го користи домот, поднела МПЦ. Судскиот процес во 2017 година резултирал со налог за извршување со кој им се наложува да го испразнат објектот и да го предадат на МПЦ. Федерацијата има бројни забелешки и сомневања за можни злоупотреби во целиот процес па затоа сопственоста ќе ја бара низ нова судска постапка, која е веќе иницирана.
Поделени мислења околу тоа кој треба да го добие домот имаат и сите кои имаат допирни точки со домот и со Матка. Територијално, тој припаѓа под управување на „Јасен“. Михаил Малахов, поранешен директор на „Јасен“, кој близу една деценија бил сведок на сите случувања, вели дека без двоумење домот треба да го добијат планинарите и спортистите, кои, според него, сега имаат најмалку пристап таму.
„Тој планинарски дом, според моите сознанија, е изграден како полициска станица. Полициската станица била во служба на заштита и обезбедување на хидроцентралата што е пуштена во употреба 1938 година. По исполнувањето на својата функција, односно по изградбата на повеќе објекти и викенд-населба таму околу Матка, полицијата се собира долу, а овој дом е оставен и од тогашниот Сојузен Совет на Република Македонија е даден на користење на спортисти, односно во тоа време Сојуз на планинари“, вели Малахов.
Сојузот на планинари одлучил за домот да се грижи спелеолошкото друштво „Пеони“, кое стопанисувало со него сè до моментот кога Федерацијата на планинарски спортови, каде што членува и друштвото, одлучила да се прошири дејноста и со хотелиерство. За тоа било неопходно да се реновира целиот објект. Иван Жежовски, претседател на „Пеони“, вели дека нивното друштво успеало со сопствени средства да го смени покривот, да вароса, да го одржува објектот, но немале пари да изградат бања во секоја соба па затоа Федерацијата го дала под наем на приватна форма која и денес стопанисува со него. Жежовски вели дека 500-те евра кои како наем ги добиваат од приватникот се единствениот извор на средства од кои се финансира друштвото. Ако ги немаат, нема да постојат. Тој сведочи дека црквата нема право на домот.
„ За планинарскиот дом ‘Матка’ нема некоја документација за сурово да се одлучи чиј е. Црквата нема цигла ставено во домот, можеби земјиштето го добиле на некаков начин, но немаат никаква инвестиција во него. За да се реши проблемот треба да има широчина од сите страни. Црквата треба да има предвид дека пред да се отвори домот, тука немаше луѓе. Го отворивме домот, ги донесовме луѓето. Претходно во Св. Андреја се влегуваше само со најава, сега црквата е отворена секој ден”, вели Жежовски.
Скопскиот Катастар потврди дека документација за сопственоста на домот е оскудна. Првпат како објект бил заведен во Катастар во 1961 година, но не како планинарски дом, како што се користел, туку како верски објект на вакафски имот на манастирот Св. Андреја. Потоа следувале низа измени со кои црквата од објект без право на сопственост го заведуваат како објект со право на сопственост на Св. Андреја во 2010 година, а потоа од сопствеништвото се брише Св. Андреја и планинарскиот дом се заведува како сопственост на МПЦ-ОА. Во бројните измени се менува и квадратурата на домот, се зголемува па се намалува, факти поради кои Федерацијата се сомнева во податоците и нагласува дека уште при првиот упис на домот во Катастар во 1961 година е направена грешка што се провлекува до денес.
Владика Тимотеј: Случајот со домот на Матка е исто како „Охридско лето“ да го присвои просторот кај Св. Софија оти со години го ползуваат
Гордана Јанакиевска, пак, туристичка работничка, половина век посветена на Матка и поранешен претседател на спелеолошкото друштво „Пеони“, смета дека црквата треба да го има главниот збор за сè што е на Матка.
„ Јас мислам дека целото подрачје треба да биде под заштита на црквата, но да остане на користење на планинарите бидејќи тоа е една мала Света Гора. Освен Свети Андреа, има уште десетина цркви, кои се во одлична состојба. Тука е и Марковиот град, целиот тој кањон е природна реткост од тропски периоди, навистина уникатен во европски рамки и заслужува да биде заштитен. Своевремено, кога е направен Свети Андреа во 14 век, било сопственост на црквата, и тоа сите многу добро го знаат“, вели Јанакиевска и нагласува дека на ѕидовите од црквата стои запишано од Андреја дека црквата, лозјата и сите имоти околу ги остава на црквата.
Нејзиниот став се поклопува со ставот на МПЦ. Митрополитот на Дебарско-кичевската епархија, Тимотеј, смета дека околу сопственоста воопшто не треба да се расправа.
„По логика на нештата беспредметно е да зборуваме за сопственост на имотот онаму каде што има манастир од 14 век. Сега се појавил некој што го користел извесен период и посегнува по сопственоста. Самата црква е показател на сопственоста. Тоа е исто како сега ‘Охридско лето’, затоа што го користи просторот кај Св. Софија во Охрид, да рече дека земјиштето е нивно само затоа што со години го ползуваат“, вели владиката Тимотеј, но посочува дека најупатени за целата проблематика се од Скопската епархија.
Од нив добивме само кус коментар дека секој момент очекуваат извршителите да влезат во домот и да го иселат закупецот.
Во меѓувреме на барање на Федерацијата истрага отвори и Управата за финансиска полиција. Од таму велат дека постапуваат по пријавата и ги прибираат потребните податоци за да утврдат дали и каде има отстапки од утврдените постапки.
Изолирано од судските постапки и пребивања меѓу МПЦ и Федерацијата, на Матка во објектот на некогашниот планинарски дом секојдневно гости пречекува ресторанот и хотел „Кањон Матка“. Планинарите можат да престојуваат во него, но не бесплатно туку по привилегирана цена со одобрение од Федерацијата. Вака поставените работи, според Малахов, може да покажат и добри резултати, но тој смета дека е неопходно Матка да почне да се почитува како споменик на културата, а законите точно припишуваат што може, а што не може да се прави во еден таков споменик.
Дека е неопходно Матка, па од тука и планинарскиот дом, да се стават во правна рамка, смета и Јанакиевска. Таа на претходниот градоначалник на Скопје, Коце Трајановски, му предложи да формира јавно претпријатие што ќе стопанисува со Матка за да има некој што константно ќе се грижи и ќе го одржува кањонот, но сите обиди завршиле со молк од другата страна. Истиот план го изложила и кај сите други засегнати институции, но на сите им било комплицирано да почнат да го решаваат проблемот со Матка. Таа алармира дека сегашната негрижа за кањонот може да доведе до неповратно губење на ендемските видови.
„Во ресторанот се посадени петунии, а на пет метра од нив е ‘Рамонда Наталија“, која ја има единствено тука и на ниту едно друго место, една темјанушка од тропски период на која научниците буквално ѝ се поклонуваат кога ќе дојдат бидејќи ја знаат само како препарирана во учебници и од фотографии, а тука ја гледаат во живо во огромни количини. Прашање на време е дали ќе се случи некоја мутација на нештата тука, и никому не му е грижа за тоа. Навистина е болно“, вели Јанакиевска.
Има забелешки и за начинот на кој сега се прават посети на пештерата Врело. Град Скопје во времето на Коце Трајановски дал одобрение на фирма која со чамци ги превезува посетителите и наплаќа за услугата.
„ Сега е во ничии раце. Со нив стопанисуваат оние што ги возат чамците и едноставно тие ја диктираат целата таа посета и можност да го посетите тоа бидејќи само со нив може да отидете таму. Кај нив е клучот и тие можат да ве однесат таму иако законски тоа може да го прави само спелеолошки водич. Ние имаме лиценцирани спелеолошки водичи, но тоа не се применува. Јас сум се обидела неколкупати да интервенирам со инспекција, но тоа не дало никакви резултати“, вели Јанакиевска.
Од Град Скопје, и по смената на власта го имаат истиот одговор во врска со проблемите на Матка. Чекаат ревалоризација од страна на Министерството за животна средина. По изработката на елаборатот точно ќе се определело од каков степен на заштита ќе биде целиот кањон и во чија надлежност ќе припадне заштитата на природата.
Маја Илиевска – Пачемска
Снимател: Тони Кузмановски
Монтажа: Бојан Ефремов
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Daily news
Прва правна конференција Tres Partes
На 26 декември година во хотелот „Континентал“, со почеток во 10 часот, ќе се одржи првата правна конференција Tres partes, во организација на „Јанаки знае“, а ќе биде поделена во три дела.
Првиот дел е со работен наслов „Дали е потребно укинување на извршителите?”, на кој ќе учествуваат Зоран Василевски, кој ќе ја застапува тезата ПРО укинување на извршителите, извршител Снежана Андреевска, која ќе ја застапува тезата КОНТРА укинување на извршителите и извршител и поранешен судија за извршување, Христо Јованов, кој ќе предава во делот на извршувањето пред да се укинат судиите извршители.
Вториот дел е со работен наслов „Дали се шаблонизира институтот надомест на нематеријална штета“, на која предавачи ќе бидат адвокатката Маруша Митровска, судијката Љубица Колиќ од Основен суд Скопје 2 и судијата Ѓорѓи Радојков од Апелациониот суд Скопје.
Третиот т.н. кривичен дел е со работен наслов „Неприменување на кривично-правните институти“, во кој предавачи ќе бидат адвокатот Јанаки Митровски, Никола Тупанчевски, редовен професор по казнено право при „Јустинијан Први“, Александра Деаноска, вонредна професорка по казнено право при „Јустинијан Први“, и Оља Ристова, судијка при Основниот суд Скопје 1.
Предвиден е и интерактивен дел со публиката преку поставување прашања и коментари од учесниците.
Daily news
Груевски оди во затвор – Апелација му ја потврди казната
Апелациониот суд Скопје, постапувајќи по кривичниот предмет познат во јавноста под името „Тенк“ по одржана јавна седница, донесе пресуда со која му ја потврди двегодишната затворска казна на премиерот Никола Груевски. „Жалбите на обвинетиот Никола Груевски изјавени лично и преку неговите бранители ги одби како неосновани, а првостепената пресуда ја потврди во целост, со што му ги потврди двете години затворска казна“, пишува во соопштението од судот.
Второстепениот суд делумно му ја уважи жалбата на Ѓоко Поповски и му ја намали казната на 4 години и 6 месеци, а во останатиот дел првостепената одлука ја потврди.
За Гордана Јанкулоска за „Тенк“ е издвоена во друга постапка и пресудата за неа, под обвинение дека ја злоупотребила службената положба и го натерала Поповски да го намести тендерот за „мерцедесот“ што го посакал Груевски, ќе биде изречена на 8 октомври.
Daily news
Бизнисменот Минчо Јорданов треба да сведочи дали бил уценет со пари во шпионската афера
Бизнисменот Минчо Јорданов утрово во кривичниот суд е повикан да сведочи во предметот што го презеде специјалното јавно обвинителство под кодно име „Шпион“.
Обвинетите Миќо Наскоски, Зоран Божиновски и Марјан Маџовски, како што рече на минатото рочиште обвинителката Елизабета Јосифовска, со цел да се стекнат со противправна имотна корист, му се заканиле на бизнисменот Минчо Јорданов дека ќе објават податоци за наводна криминална приватизација и откуп на акциите во АД „Бетон“ и на други негови фирми. Во намерата не успеале, а Јорданов не ги исплатил парите.
„Обвинетиот Александар Диневски прибавувал податоци со степен на државна тајна, а потоа ги доставувал или директно на странските разузнавачки служби или му ги давал на обвинетиот Марјан Ефремов, кој ја формирал групата за уцени, изнуди и шпионажа и ја координирал од 2009 до 2013 година, регрутирајќи нови членови во мрежата. Со обвинетиот Мирослав Зафировски од УБК прибирале податоци за луѓе од ЦИА присутни во Македонија и за штаб на ЦИА во Ирак. Тие прибирале и податоци за организациската поставеност на УБК“, рече Јосифовска за „Шпион“, кое СЈО врз база на нови прислушувани разговори го презеде од Обвинителството за гонење организиран криминал и корупција.
Ефремов, според обвинението, групата за изнуда и тргување со тајни информации од безбедносните служби на Македонија ја направил во 2009 година и, како што тврди обвинителството, тој е мозокот на целата операција. Информациите им ги продавале на Кост Н. од грчката разузнавачка служба, Петар Н. и Јуриј Н. од унгарската и на други лица од странски разузнавачки служби.
Секој од обвинетите, зависно од тоа во која институција работел, снимал службени документи, кои потоа им ги продавал на грчката, руската, унгарската и српската разузнавачка служба. Обвинети во овој случај се и тогашниот шеф на Кабинетот на претседателот на Собранието, Трајко Вељаноски, генералот Горан Стојков, Миќо Насковски, Ѓорѓи Хаџимицев, Цветан Дамјановски (заедно со други нивни колеги од МВР, УБК, АР и Военото разузнавање, кои дел се веќе осудени) и Зоран Божиновски, кој во групата имал улога ако уценуваните не дадат пари, тој да ги објавува, како што вели обвинителката, во порталот „Буревесник“ или во други медиуми во кои работел. Божиновски е обвинет за злосторничко здружување, шпионажа и уцена.
Обвинетите не се чувствуваат виновни, а тврдат и дека целиот процес е монтиран. Во предметот првично беа опфатени 19 лица, од кои неколкумина ја одлежаа затворската казна. Предметот го суди судијата Владимир Туфегџиќ. На конференциска врска треба да сведочи и Драган Даравелски, кој, според обвинението, исто така бил уценуван од обвинетите.