Култура
Драмски со хуманитарна изложба ќе го обележи Светскиот ден на театарот
Светскиот ден на театарот на 27 март годинава Драмски ќе го обележи со почит кон настраданите и повредените во националната трагедија во Кочани. Во 19 часот во фоајето на Драмски ќе се отвори изложба на фотографии со наслов „Ред XV … “ на авторот Драган Гајиќ (1967). Приходот од продажбата на фотографиите ќе биде уплатен на хуманитарната сметка за донации.
Изборот на фотографии на изложбата е направен од претставите што Гајиќ ги фотографирал во 2017 година за време на изведбите на претставите: „Хамлет“ , „Чија си“, „Чолак“, „Љубовници“, „Последните Македонци“ и „Живот во тесни чевли“.
Драмски театар Скопје ќе го обележи 27 март со низа активности за својата публика што ќе се реализираат во текот на целиот ден.
Програмската активност започнува со организирана посета на театарот од страна на децата од предучилишната установа „Мајски цвет“ од општина Карпош. Едукативната посета на дечињата се состои од разгледување на работните простории и разговор со актерите и вработените во театарот со што децата ќе имаат можност да се запознаат со начинот на создавање на една претстава.
Програмските активности продолживаат со покана на љубителите на театарската уметност да присуствуваат на две отворени проби на претстави што се во тек на подготовка во Драмскиот театар.
Првата отворена проба со присуство на публика ќе започне во 10:30 часот во салонот на големата сала „Ристо Стефановски“. Посетителите ќе ја следат пробата „Ифигенија за ништо“. Претставата е работена по текстот „Ифигенија од Авлида“ од Еврипид со адаптација, режија и кореографија на Филип Петковски. Сценографијата ја подготви Мартин Манев, а костимограф е Антонија Гугинска Јорданоска.
Посетителите ќе имаат прилика да присуствуваат на пробата што се реализира во време кога процесот на подготовки е веќе во својата последна фаза. Подготовките за претставата се започнати во февруари и премиерата ќе биде наредната сабота на 5 април.
Ликовите во претставата „Ифигенија за ништо“ ги играат актерите на Драмски театар : Димитрија Доксевски, Филип Трајковиќ, Јелена Жугиќ, Нина Елзесер, Стефан Вујисиќ, Сара Климоска, Марјан Наумов, Томислав Давидовски. Хорот го сочинуваат актерките Ивана Павлаковиќ, Ања Митиќ, Јована Спасиќ, Александра Павлова Бубања и како гостин Јована Миладинова.
Втората отворена проба ќе започне во 14:00 часот во просториите на библиотеката на Драмски театар Скопје. Станува збор за претставата „Гидион“ од авторката Џона Адамс во режија на Драгана Милошовска Попов. Ликовите во претставата ги играат актерките Биљана Драгиќевиќ Пројковска и Ања Митиќ. Посетителите ќе имаат можност да се запознаат со процес на подготовка на претстава во својата прва фаза која се нарекува „читачки проби“. Во таа фаза режисерот, актерите и уметничкиот тим на претставата го договатаат начинот на работа, градењето на ликовите и се подготвуваат за поставување на претставата на мизансцен.
Обележувањето на 27 март Светскиот ден на театарот продолжува со отворањето на изложба на фотографии со наслов „Ред XV … “ на авторот Драган Гајиќ (1967) во 19 часот во фоајето на Драмски. Гајиќ дипломирал на отсекот камера на Факултетот за драмски уметности во Скопје и магистратрирал фотографија и маркетинг на NSSR NY, Њујорк.
Кураторот на изложбата д-р Ивана Јарчевска истакнува дека авторот по трет пат изложува свои театарски фотографии во Скопје. Овој пат во Драмски театар, Скопје, каде рефлексијата од претставите кои веќе не се на неговиот репертоар го враќаат назад оној исечок од театарската магија која сме ја почуствувале тогаш, а сега на негов автентичен документаристички начин ни ја враќа како уметничко дело. Изборот на фотографии е направен од претставите што Гајиќ ги фотографирал во 2017 година за време на изведбите на претставите: „Хамлет“ , „Чија си“, „Чолак“, „Љубовници“, „Последните Македонци“ и „Живот во тесни чевли“.
Кураторот д-р Јарчевска за творештвото на авторот вели: „ Публиката е на своите седишта. Подготвена да отпатува во нов театарски свет и нова претстава. Помеѓу нив, во XV ред е и тој со својот соработник. Со својот фотографски апарат. Некогаш е и сам со актерите и сцената – без публиката. Повторно во тој XV ред. Не се слуша чкрапањето на копчето – како на оние старите апарати. Но, се чувствува поривот и страста кон театарот, фотографијата, сцената гледана од тој негов XV ред … Неговата љубов кон театарската претстава и нејзината минливос заробена во тие негови одбрани кадри. Љубов кон актерот. Љубов кон овековечување на онаа точна и прецизна секунда во која актерот е сржта и смислата на текстот и претставата, нивно отелотворување пред публиката“.
Обележувањето на Светскиот ден на театарот се заокружува со читањето на светската порака од грчкиот режисер Теодорос Терзопулос и македонската порака на актерот Емил Рубен пред изведбата на претставата „Фамилијата Адамс“ со почеток во 20 часот.
Резервација и подигнување на бесплатните билети за присуство на читачките проби на двете претстави во Драмски театар како и продажбата на билетите за претставата „Фамилијата Адамс“ ќе се реализира преку билетарницата на Драмски театар Скопје на телефон 076434343.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Балетското дело во два чина „Госпоѓа Бовари“ на 18 ноември на сцената на Националната опера и балет
На 18 ноември со почеток во 20.00 часот на сцената на Националната опера и балет ќе се изведе балетот „Госпоѓа Бовари“, дело поставено во два чина, инспирирано од безвременскиот роман на Г. Флобер. Балетот ја прикажува внатрешната борба на жената меѓу копнежот по страст и слобода, и стегите на општествените норми – тема која останува актуелна и денес.

Диригент на изведбата е Едуард Амбарцумјан од Ерменија, додека кореографијата ја потпишува Виктор Ишчук од Украина, кој со прецизен и суптилен современ израз го доловува духот на 19 век и емотивната комплексност на главниот лик. Музичката подлога е составена од дела на Камиј Сен-Санс, Морис Равел, Жил Масне, Феликс Менделсон и Георг Фридрих Хендл, со сценографија и костимографија на Андреј Злобин и Гана Ипатиева (Украина). Светло-дизајнот е на Милчо Александров, концерт-мајстор е Климент Тодороски, пијанист – Андреја Наунов, а менаџер на проектот е Киро Павлов.

Во главната улога на Ема Бовари ќе настапи примабалерината Марија Кичевска Шокаровска, во улогата на Шарл Бовари, Франциско Хименез Руиз и Балаж Лочеи како Рудолф Буланже, заедно со солистите, балетскиот ансамбл и оркестарот на Националната опера и балет.

„Госпоѓа Бовари“ ја претставува сложената психологија на главниот лик преку балет, музика и сценска уметност. Со внимателно избрани музички партитури и динамична кореографија, постановката ја доловува борбата на Ема Бовари меѓу личните желби и општествените ограничувања. Секоја сцена е внимателно дизајнирана да ја истакне емоционалната длабочина, визуелниот сјај и современиот пристап кон класичната приказна, создавајќи незаборавно сценско искуство.
Култура
„Филхармонија: On air“ со кларинетистот Васко Дуковски
По концертот во „Музикферајн“ во Виена, оркестарот на Македонската филхармонија се враќа на својата матична сцена, на која во четврток, со почеток во 20 часот ќе настапи заедно со македонскиот кларинетист Васко Дуковски и диригентот Марк Кадин од Украина.
На програмата се суитата „Музички вечери“ од Бенџамин Бритн, Интродукција, Тема и варијации за кларинет и оркестар од Џоакино Росини и Симфонијата бр. 41 во Це-дур, К.551 – „Јупитер“ од В.А. Моцарт.
Васко Дуковски е македонски кларинетист, композитор и педагог од исклучителен светски уметнички калибар. Настапува во големите концертни сали во светот, од Њујорк до Шангај. Како истакнат педагог, Дуковски моментално е Специјално назначен професор по кларинет на Универзитетот за уметности во Нанџинг (Nanjing University of Arts) во Кина.
Предавал на Квинс Колеџ (Queens College), Џулијард (The Juilliard School), на Летниот камп Усдан (USDAN) и е чест гостинуметник на многубројни меѓународни фестивали, одржувајќи и бројни мастер часови и предавања. Како динамичен изведувач, композитор и импровизатор, Дуковски е страстен застапник на современата и експерименталната музика. Соработувал со водечки њујоршки ансамбли, како што се International Contemporary Ensemble (ICE), Bang on a Can All-Stars, Either/Or Ensemble, Ensemble Echappe, Talea Ensemble, Wet Ink, Metropolis Ensemble и Греми наградениот Attacca Quartet, како и со оркестри како The Knights, Финикс симфонискиот оркестар, Сучоу симфонискиот оркестар… Неговите виртуозни интерпретации му донеле соработки со видни имиња како: Џон Адамс, Хелмут Лахенман, Георг Фридрих Хаас, Елиот Картер, Џорџ Луис, Џон Кориљано, Ду Јун, Џералд Коен, Џонатан До, Мајкл Жарел, Рафаел Сендо, Џон Зорн, Јанку Думитреску, Чинг Вен Чен и други. Дуковски има изведено преку 300 светски премиери на нови дела од кои многу од нив се специјално компонирани и инспирирани од неговата виртуозност.
Покрај класичната музика, Дуковски ги истражува и џезот, поп-музиката, електронските и експерименталните жанрови, настапувајќи со уметници како Џон Батист, Џејкоб Колиер, Гледис Најт, Стив Колман, Стефан Марли и Марсел Халифе. Како основач и уметнички директор на Тавче Гравче, тој ги истражува богатите традиции на балканската и сефардската музика, продуцирајќи ги афирмираните албуми Наше Село (Our Village) и Звучно опрашување (Sonic Pollination). Како солист, Дуковски премиерно настапил во Њујорк со New Juilliard Ensemble, а има настапувано и со Македонската филхармонија, ансамблот Ешапе (Echappe Ensemble), Шангајската Нова – Симфониета, Камерниот ансамбл Џангсу, ансамблот Мизен (Mi-SEN Ensemble), ансамблот LPR, освојувајќи ја публиката со изведби на концерти од Копланд, Моцарт, Вебер, Елиот Картер, Мајкл Жарел, Оскар Наваро…
Неговите композиции ги премостуваат концертните сали и уметничките галерии, со звучни инсталации изложени во Националната галерија на Македонија и на Пенсилванската академија за ликовни уметности (PAFA) во Филаделфија. Неговите дела ги изведуваат ансамбли низ целиот свет, како Metropolis Ensemble и Either/Or, а неодамна негови дела беа изведени на фестивалот (Washington Square Music Festival) во Њујорк, Милер Театарот при Универзитетот Колумбија и меѓународниот фестивал „Нова Докта“ (New Docta) во Аргентина. Како наградуван уметник, Дуковски е прогласен за „Истакнат странски експерт“ (Универзитет за уметности Нанџинг, 2022) и е признат од Американскиот синдикат на млади музичари за неговата педагошка работа. Добитник е на наградата „40 успешни Македонци под 40 години“ (Обединета македонска дијаспора, 2015) и има освоено многубројни награди на натпревари, вклучувајќи ги натпреварот за камерна музика „Аријага“, натпреварот за кларинет „Андреас Макрис“ во Букурешт.
Со над 30 албумски снимки за издавачи како Naxos, Deutsche Grammophon и Tzadik, уметноста на Дуковски се протега и во филмовите и видеоигрите. Дипломирал на Меѓународната академија за уметност „Интерлохен“ (Interlochen Arts Academy) и Џулијард (The Juilliard School) каде што студирал под менторство на Чарлс Најдих и Ајако Ошима, а својот музички пат го започнал во Охрид, на осумгодишна возраст, градејќи кариера дефинирана со непрекината иновација и мајсторство низ жанрови.
Изведбите на Марк Кадин се опишани како „маѓепсан дијалог меѓу умот и емоциите“ („Декрешендо“), „…не само концерт туку трансформативно искуство“ („Ел Универзал“). Со огромен репертоар кој ја опфаќа класичната, романтичната и современата музика, маестро Кадин диригирал на сцени ширум светот, а само во сезоната 2024/25 изведува ремек-дела од Шостакович, Прокофјев, Сибелиус, Брамс, Шопен, Лист, Дебиси, Гершвин, Мијо, Чајковски, Римски-Корсаков, како и Моцартовиот Реквием и Орфеовата Кармина Бурана.
Од 2023 година е музички директор на Филхармонијата во Керетаро, оркестар со голема традиција во Мексико, кој оваа година ја одбележува својата 33-та сезона. Претходно, бил главен диригент на Симфонискиот оркестар на Бугарското национално радио (2017 – 2023), каде што ја зацврстил позицијата на оркестарот како еден од најиновативните во државата. Како прв и единствен меѓународен уметник кој ја добил Големата награда на Бугарското национално радио за креативен придонес во развојот на симфонискиот оркестар, Марк Кадин е добитник и на Националната награда „Кристална лира“ за достигнувања во бугарската изведувачка уметност. Бил прв гостин диригент на Московскиот радио-симфониски оркестар и Литванскиот национален музички театар и музички директор на Симфонискиот оркестар во Краснојарск (2004 – 2014).
Во текот на таа сезона диригирал 40 симфониски програми, предводел три азиски турнеи, формирал Летна академија за млади музичари од различни сибирски градови и иновативен Летен фестивал на отворено во Краснојарск, кој го посетувале десетици илјади луѓе. Исто така, настапувал и со бројни оркестри низ Русија, вклучувајќи ја Руската филхармонија и Државниот симфониски оркестар на Москва. Неговите неодамнешни и претстојните гостувања ги вклучуваат: Филхармонијата Артур Рубинштајн, Симфонијата на Словачкото радио, Софиската филхармонија, Моравската филхармонија, Римската симфонија, Филхармонијата Виењавски, Гавле симфонија (Шведска), Крајстчрч оркестар во Нов Зеланд, оркестри во Кореја, Виетнам, Кина, Бразил…
Настапувал со солисти како Максим Венгеров, Вадим Репин, Кристоф Барати, Симон Трпчески, Александар Рудин, Михаил Плетњов и многу други. Истакнат е и во областа на операта и балетот, уште од неговото деби во Бољшој театарот во 2003 година. Марк Кадин е роден во Украина. Студирал диригирање на Руската музичка академија во Москва (1987 – 1993). Уште како студент ја започнал својата диригентска кариера во 1990 година со Ансамблот за современа музика во Москва. Бил резидентен диригент на Рускиот национален оркестар и на Камерниот оркестар Московски виртуози, а соработувал со Мстислав Ростропович, Кент Нагано, Валериј Гергиев, Мајкл Тилсон-Томас, Евгениј Светланов, Александар Лазарев…
Култура
Македонски врвни музички изведувачи неделава во Белград
Македонскиот КИЦ во Белград, неделава ќе биде домаќин на врвни македонски музички изведувачи, кои со светски позната музичка програма, но и со програма од македонски композитори, ќе се претстават пред белградската публика.
Вечерва во 20 часот, во Културниот Центар на Белград (Кнез Михајлова 6) КИЦ Белград во соработка со една од најпознатите културни институции во главниот град на Србија, ќе организира концерт на две наши познати пијанистки, Ана Гацева и Татјана Џорлева. Концертот за четирирачно пијано на кој ќе се претстават професорките Гацева и Џорлева содржи програма од Ерик Сати, Едвард Григ, Антонин Дворжак и нашиот македонски композитор Дамјан Темков.
В среда (12 ноември) во 19 часот, во просториите на КИЦ Белград ќе се претстави реномираниот дувачки квинтет КОНСОНАНС со: Маја Чанаќевиќ (англиски рог); Јана Каевска (флејта); Здравко Ангелов (кларинет) и Сашко Темелковски (бас кларинет). На програмата ќе бидат изведувани дела од Чајковски, Барток и Стравински, но и дела од тројца македонски композитори, Цанев, Чедомирски и Илиевски.
„Оваа недела е вистински празник за македонската музичка репродуктивна уметност, бидејќи пред некој ден, на 6 ноември, во Народниот Музеј на Србија во Белград, бевме поддршка на младиот виртуоз на гитара, 14 годишниот Коста Давчевски, со кого КИЦ Белград планира во Програмата за 2026 година, да организира неколку концерти и да го претстави и на македонската и на српската публика, а веќе, деновиве пред нас, ни доаѓаат вистински докажани музички изведувачи, за кои сме убедени дека на највисоко можно репрезентативно ниво ќе ја претстават македонската музичка репродуктивна уметност пред белградската публика.“

