Култура
Костадиновска-Стојчевска: Активностите од културата поврзани со стратешкиот дијалог со САД се во напредна фаза

Форум за стратешкиот дијалог меѓу САД и Северна Македонија се одржа денеска во Даут-пашиниот амам, во организација на Македонско-американската алумни-асоцијација (МААА). Високи претставници од Владата на Северна Македонија и од Стејт департментот на САД, како и членови на МААА, дискутираа за можностите и за начините за понатамошно промовирање на стратешкиот дијалог, кој е фокусиран на продлабочување на билатералното партнерство.
На форумот воведни забелешки дадоа американската амбасадорка во нашата земја, Анџела Агелер, и министерот за надворешни работи, Бујар Османи, а во дискусијата се вклучија и вицепремиерот за европски прашања, Бојан Маричиќ, како и претседателката на МААА, Верица Јорданова, и други членови на оваа алумни-асоцијација.
Свое обраќање пред присутните имаше и министерката за култура, Бисера Костадиновска-Стојчевска, која се осврна на инцијативите и активностите од областа на културата поврзани со стратешкиот дијалог со САД.
Костадиновска-Стојчевска рече дека договорот за стратешки дијалог со САД е исклучително важен документ, кој многумина го сметаат за еднакво важен како и преговорите за членство во Европската Унија. Како што нагласи министерката за култура, овој договор не само што отвори ново квалитативно поглавје туку нашите билатерални односи добија уште пореална, опиплива, инспиративна и особено за нас – силна културна и идентитетска закрила и уважување.
„Особено ме радува што денеска можам да кажам дека културата е многу понапред во реализацијата на својот дел од задачите од акцискиот план од другите сектори опфатени со договорот“, потенцира Костадиновска-Стојчевска, која своето тврдење го поткрепи со неколку факти. Министерката за култура посочи дека во изминатиот период интензивно се работеше на исполнување на сите предуслови што треба да ни обезбедат согласност за потпишување меморандум за разбирање меѓу Соединетите Американски Држави и Република Северна Македонија за воведување ограничувања за увоз на археолошки и етнолошки материјали, односно предмети. Костадиновска-Стојчевска изрази очекување од партнерската страна во дијалогот да даде свое видување и потоа да биде финализирано потпишувањето на меморандумот.
Уште една голема поддршка од нашите пријатели и партнери во дијалогот, САД, посочи Костадиновска-Стојчевска, е и можноста за користење средства од амбасадорскиот фонд за зачувување на културата. Министерката за култура потсети дека од фондот, преку јавниот повик, досега се издвоени околу еден и пол милион долари, со кои е извршена заштита на многубројни локалитети и објекти.
„Предложивме, се разбира, со поддршка од Амбасадата на САД, организирање работилници за аплицирање на потенцијалните корисници на овој фонд. Министерството за култура ќе издвои средства за воведување едукативна компонента во проектите, што може да се изрази како дополнителен критериум кој ќе носи повеќе бодови при евалуацијата на проектите“, рече Костадиновска-Стојчевска.
Министерката за култура го посочи и минималниот интерес на младите да се образоваат во областа на заштитата на културното наследство.
Таа рече дека од исклучителна важност е и подигнувањето на нивото на практичното знаење и унапредувањето на вештините на стручните лица за управување со збирките на музејските институции, за иновативна презентација на музејските содржини со интерактивна комуникација со публиката, како и за воспоставување и спроведување протоколи за сигурност и безбедност во музеите. За оваа цел, дополни Костадиновска-Стојчевска, соработката со сродните институции од Соединетите Американски Држави e од непроценливо значење.
„Затоа, Министерството за култура предлага до 2028 година да се реализираат студиски престои на наши стручни лица од институциите од музејската дејност во институции што имаат позитивни искуства во делот со управувањето на збирките и музејската презентација во САД. Веќе се направени првични контакти“, информира министерката за култура.
Костадиновска-Стојчевска како особено важно го посочи и организирањето мастер-класи за талентирани млади музичари од нашата држава со професори од овие училишта во САД за што рече дека е од непроценливо значење за развојот и на овие уметници, како и за квалитетот на македонската музичка сцена.
„Ја посакуваме и соработката со културниот центар МАНА, во кој би престојувале и би изложувале наши уметници, куратори и други изведувачи. Со цел сето ова да го операционализираме, упатувам покана до претставници од институциите со кои е иницирана соработка на почетокот на следната година да дојдат кај нас и да оствариме директен контакт со врвните Metropolitan Museum of Art, Manhattan School of Music и Smithsonian museums, каде што би биле изложени импозантните графички – хартиени икони од доцниот среден век, збирка на Музејот во Прилеп“, истакна Костадиновска-Стојчевска.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Физиогномски белешки/потиснати соништа – ликовна изложба во Галеријата Метаоја во Скопје

Вечерва со почеток во 19 часот, во Галеријата Метаоја во Скопје ќе биде прикажана ликовната изложба „Физиогномски белешки/потиснати соништа“.
Изложбата се состои од тресеттина ликовни дела изработени во Психијатриската болница во Демир Хисар и на истата учество ќе земат единаесет лица: уметникот Тони Попов, историчарката на уметност Јасмина Котевска и девет лица штитеници на Психијатриската болница од Демир Хисар.
„Физиогномски белешки / потиснати соништа“ се ликовни дела создадени од девет лица – штитеници од Психијатриската болница во Демир Хисар, за време на сликарските работилници во 2024 и во 2025 година, предводени од ликовниот уметник Тони Попов. Сликарските работилници немаа за цел само да создадат ликовни дела кои ќе го збогатат творештвото на арт брут уметноста во земјата, туку имаа и терапевтска функција. Станува збор за групни работилници во кои учесниците имаа можност да се запознаат, да ги разменат и искажат своите мисли и емотивни состојби, главно преку сликарството како примарна форма на комуникација. Резултатите се слики – визуелни дијалози со себе, интимни исповеди на потиснатите желби.
На изложбата ќе бидат прикажани слики кои ликовно го обработуваат портретот како предмет на сликарско истражување и слики со архитектноски приказни.
Портретната уметност покрај функцијата на претставување на физиономскиот лик на личноста која се портретира, во себе носи многу подлабоко значење и во суштина претставува визуелна претстава (физиогномска белешка) на карактерот и психолошко-емоционалните состојби на личноста, ликовно обликувајќи го невидливото во човекот.
Изложбата ќе биде отворена се до 10 септември.
Култура
Концерт на музичари од поранешна Југославија во Филхармонијата

Во петок, 5 септември, во Камерната сала на Македонската филхармонија, публиката ќе има можност за прв пат во Скопје да го слушне No Borders Orchestra, ансамбл во кој свират најдобрите професионални музичари од поранешна Југославија.
Програмата ќе вклучува некои од најубавите дела некогаш напишани за гудачки оркестар: Adagietto од Малер, Verklärte Nacht од Шенберг и Metamorphosis од Штраус. Ова се дела кои, според уметничкиот директор Премил Петровиќ, претставуваат експлозија на страст собрана околу темите Љубов и Смрт.
Делата на овие тројца композитори се среќаваат и се одразуваат во делата на најважните помлади регионални композитори, меѓу кои е и една композиторка од Северна Македонија, кои го тематизираат нашето време на криза и неопходната потреба за трансформација на сите нас и на сите нивоа. Композиции од Нина Перовиќ (Црна Гора), Давор Бранимир Винце (Хрватска), Дарија Андовска (Северна Македонија) и Марко Никодијевиќ (Србија) беа напишани специјално за овој проект.
Социјалната мисија на овој ансамбл, во кој свират музичари од Западен Балкан, секогаш укажува и охрабрува позитивни општествени промени, соработка и толеранција, но исто така допира до луѓето и комуницира со публиката на иновативен и емотивен начин.
Култура
Кинотеката на Македонија ја почнува новата Филмска училница

Кинотеката на Македонија од 13 септември 2025 ја почнува новата Филмска училница, едукативна програма наменета за ученици од основното образование (11 до 14 години), кои сакаат да ја откријат магијата на филмот и да ги совладаат првите чекори во создавањето сопствени кратки филмови.
Филмската училница ќе се одвива секоја сабота, во текот на десетина последователни викенди, до почетокот на декември. Учесниците ќе имаат можност да се запознаат со процесот на создавање филм – од идеја и сценарио, преку снимање и монтажа, до финална проекција пред публика.
Сите училници ќе ги предводи режисерот Саша Станишиќ, долгогодишен едукатор и филмски професионалец, а во улога на гости предавачи ќе се вклучат и монтажери, кинематографери, сценаристи и продуценти, кои ќе им ги откријат на младите филмаџии тајните на професијата.
Филмската училница 2025 се реализира во рамките на меѓународниот проект FilmED, финансиран од Европската Унија преку програмата Creative Europe – MEDIA, со цел развој на филмска писменост, промоција на европската кинематографија и збогатување на едукативните ресурси за млади. Проектот ги обединува институциите и организациите од Македонија (Кинотека на РС Македонија), Полска (Центар за филмска култура „Анджеј Вајда“), Унгарија (Национален филмски центар на Унгарија), Чешка („Крутон“) и Словачка (кино „Усмев“), со координација на Гете-институтот од Прага.
Со оваа иницијатива Кинотеката продолжува со својата посветеност на младата публика и развивање нови генерации што критички ќе го разбираат и креираат филмот како медиум што ги поврзува креативноста, културата и современото образование.
Повеќе информации за проектот можете да пронајдете на веб-страницата https://film-ed.eu/.
Сите дополнителни информации можете да ги добиете на веб-страницата https://kinoteka.mk/, https://filmskauchilnica.mk/, како и на телефонскиот број +389 78 398 085 и на е-поштата [email protected]