Култура
Мементо
Димитрие Османли повторно режира современ филм. Се работи за евокација на скопскиот земјотрес од 1963 година и неколку човечки судбини врзани за и по овој настан
Сценариото е на Јован Бошковски, а музиката на Бојан Адамич. Во филмот настапуваат Раната Фрејскорн, Стево Жигон, Драги Костовски, Предраг Ќерамилац, Петре Прличко, Златко Голубовиќ и Нада Гешовска. Мементо е добар филм со оглед дека дотогашните обиди за екранизација на совремното живеење не донесоа некое посебно ниво.
Мементо се чини е сосема доследен на жанрод со сите потребни драматуршки и естетски премиси. Овој филм е секако исчекор во современата македонска кинематографија, и покрај определени слабости кои едноставно се резултат на недоволното искуство за филмското толкување на совремието.
Актерската екипа главно ја следи идејата на режисерот за создавање карактери со определени психолошки својства и реакции и добро се вклопува во целата драматуршка комплексност. Користењто на документарни снимки од скопскиот земјотрес се користени соодветно, во функција на надградба на драмското дејствие. Што се случуваше во филмскиот свет во овој период од 1960 до 1967 година?
Од филмовите кои останаа да живеат како историко наследство на седмата уметност ќе ги спомнеме: Виридијана и Убавицата на денот на Луис Буњуел, Осум ипол и Сладок живот на Федерико Фелини, Доктор Стренџлав на Стенли Кјубрик, Лудиот Пјеро на Жан Лик Годар, Ќорсокак и Нож во вода на Роман Полански, Бледоликиот самурај на Жан Пјер Мелвил, Андреј Рубљов на Андреј Тарковски, Бони и Клајд на Артур Пен, Дипломец на Мајк Николс, Жил и Џим на Франсоа Трифо, Лоренс од Арабија на Дејвид Лин, Човек за сите времиња на Фред Цинеман, Плеј Тајм на Жак Тати, Психо на Алфред Хичкок, Приказна од западната страна на Роберт Вајс, Јуџимбо на Акира Куросава и т.н.
Најпопуларни актери во овој период беа: Жан Пол Белмондо, Ален Делон, Жана Моро, Софија Лорен, Ворен Бити, Феј Данавеј, Дастин Хофман, Ентони Перкинс, Тоширо Мифуне, Натали Вуд, Берт Ланкастер, Одри Хепберн, Џон Вејн, Марчело Мастројани, Стив МекКвин и др.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

