Култура
Изложба по повод сто години од раѓањето на Димо Тодоровски
Во Националната галерија на Македонија на 3 декември (идниот петок), во 12 часот, во објектот Даут пашин амам, ќе биде отворена изложбата по повод сто години од раѓањето на Димо Тодоровски – првиот академски образуван скуплтор во Македонија
Оваа година Националната галерија на Македонија, и целата наша културна јавност, ја одбележува стогодишнината од раѓањето на Димо Тодоровски (1910-1983). Неговото уметничко творештво го претставуваме во јавноста ретроспективно, согледувајки го по многу години, под друг агол, под друга светлина.„Сто години е убав повод за повторно да ги разгледаме уметниковиот живот и кариера и пак да го преоцениме неговото место во историјата на уметноста во нашата земја. Уметникот Димо Тодоровски е прв академски образован скулптор во Република Македонија, исто така тој припаѓа на групата први ликовни педагози во нашата држава“, Маја Крстевска директорка, на Националната акедемија на Македонија.Хриничарите на македонската ликовна уметност ќе забележат дека во малата група пионерски личности, основоположници на современото македонско ликовно творештво, спаѓа и Тодоровски. Така, во стручната литература денес ќе најдете податок дека сега јасно се профилира историската улога на Димо Тодорвоски, во една од најдинамичните области на македонската национална историја. Имено, самиот Тодоровски ја имал големата културна и историска одговорност да биде основач на модерната македонска уметност заедно со Димитар Пандилов, Лазар Личеноски и Никола Мартиноски.Од животописот за Димо Тодоровски ќе издвоиме дека роден на 12 ноември 1910 г. во Солун. Во 1929 г. се запишува во Уметничката школа во Белград, а во 1935 г. ја завршува Уметничката школа со академски курс на скулпторскиот отсек во класата на П. Палавичини во Белград. Од 1945 до 1979 г. учествува во формирањето на Уметничката школа во Скопје и е еден од првите професори. Таму останува до заминувањето во пензија во 1979 г. Исто така, тој е еден од основачите на Уметничката галерија во Скопје во 1949 г. Во 1969 г. е избран е за дописен член на Македонската академија на науките и уметностите. Димо Тодоровски почина во 1983 г. во Скопје. Голем број дела се наоѓаат во Националната галерија на Македонија, во Музејот на современата уметност во Скопје, во МАНУ, како И голем број монументални споменици низ нашата земја, во Трница, Крушево, Велес, Струга итн. Автор на јубилејната изложба „Димо Тодоровски-100 години од раѓање“ е Мирјана Талеска, кустос-советник во Националната галерија на Македонија.Изложбата се реализира во соработка со Македонската академија на науки и уметности и е подржана од Министерството за култура на Република Македонија.За делото на Димо Тодоров на отворањето ќе говорат Маја Крстевска, директор на Националната галерија на Македонија, академик Георги Старделов, претседател на МАНУ и академик Цветан Грозданов.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Поддршка за културата во Битола: MINT зад Шекспир фестивалот 2025
Денес официјално започнува Шекспир фестивалот во Битола, еден од најзначајните и најреномирани театарски настани во регионот, кој годинава повторно ги обединува највлијателните и најиновативните Шекспирови продукции од светот.
Организиран од Народниот театар Битола, фестивалот претставува платформа каде класичните драмски текстови добиваат современи интерпретации, а Битола станува центар на висока сценска уметност.
Во пресрет на свеченото отворање, денес се одржа работна средба помеѓу директорот на Народниот театар Битола, Васко Мавровски, и генералниот директор на MINT Fintech Group, Никола Јошевски. MINT е долгогодишен партнер и спонзор на Народниот театар Битола, а годинава ја проширува својата поддршка и како клучен спонзор на Шекспир фестивалот.
Средбата, одржана во фоајето на театарот, беше можност за разговор за заедничката визија, новите идеи и стратешкото планирање на програмските и културните иницијативи за 2026 година.
„MINT продолжува да вложува во културата не како обврска, туку како уверување дека уметноста ја гради заедницата, а силната културна сцена значи силно и одржливо општество,“ истакнаа од компанијата.
Вечерва, со кревање на завесата, Битола повторно ќе стане театарски центар чијашто традиција, енергија и визија ја прават препознатлива на културната мапа на регионот.
(ПР)
Култура
Објавен „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половина на ХХ век“ од Славчо Ковиловски
„Македоника литера“ објави нова книга на Славчо Ковилоски со наслов „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половинана ХХ век“.
Овој речник се надоврзува на „Речникот на псевдонимите во македонската книжевност од XIX век“, од истиот автор, публикуван во 2022 година. Покрај лажните имиња од сите видови (псевдоними, кратенки, знаци) овде се вклучени и одредници со прекари на публицисти, родените имиња на авторите, како и одреден број партизански псевдоними.
Во Речникот се наоѓаат книжевни псевдоними на 187 автори и 36 псевдоними од други области со вкупен број од 223 лица со скриени имиња. Исто така, има 19 родени (крстени) имиња на луѓе од книжевноста и културата, како и 37 автори чии прекари се споменуваат покрај нивните имиња. Вкупниот број на псевдоними изнесува повеќе од петстотини. Посебно поглавје е посветено на теорискиот пристап при објаснувањето на методологијата, односно постапките за дешифрирање и категоризирање на скриените имиња. Овој дел е особено важен, бидејќи без соодветен критички метод на потврдување или негирање на авторството препишано според псевдоним, не може да се добие релевантен одговор, прецизно дефиниран, елабориран според современите концепции на теоријата на книжевноста, но и на книжевно-историските односи и практики.
Славчо Ковилоски (Скопје, 1978) е македонски книжевен историчар, културолог, поет, прозаист. Автор е на неколку прозни, поетски и монодрамски дела, како и на повеќе монографии од областа на книжевноста, историјата и културологијата. Прикази и статии објавувал во повеќе македонски списанија и дневните весници. Има преведено шест белетристички и научни дела од хрватски и бугарски на македонски јазик и повеќе преводи од српски јазик објавени во периодиката. Делови од неговото прозно и поетско творештво се преведени и препеани на неколку европски јазици.
Работи во Институтот за македонска литература (Одделение за македонска литература во XIX век), при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Култура
Пијано-рецитал „Скопје во петолиние 2028“
Културниот информативен центар – Скопје го најавува пијано рециталот „Скопје во петолиние 2028“ – македонска музичка приказна во чест на Скопје, Европска престолнина на културата 2028.
Овој уникатен рецитал ќе ја раскаже музичката приказна на нашиот град преку внимателно одбрани дела на македонски композитори, претворајќи го Скопје во вистинска партитура, а пијаното – во раскажувач. Рециталот претставува интимна пијанистичка нарација која го пренесува духот и енергијата на градот директно до срцето на публиката.
На пијаното ќе настапи Давид Павиќ, млад, но веќе признат пијанист кој го претставува новиот бран на македонски уметници. Со внимателно одбраниот репертоар, рециталот ќе го истакне генерацискиот премин на македонските композитори и континуитетот на музичкото изразување во Македонија.
Овој рецитал е прв целовечерен концерт од ваков вид воопшто кај нас, во кој младата надеж на македонската пијанистичка сцена, Давид Павиќ, преку својот личен уметнички израз ќе ги претстави делата на македонските композитори во ново светло.
Со внимателна интерпретација и емоционална длабочина, тој не само што ги оживува музичките дела на македонските композитори, туку и ги афирмира пред домашната и меѓународната публика.

