Култура
Награди на ДПМ за Благој Самоников и Ефтим Клетников
Друштвото на писателите на Македонија објави двајца добитници на годишните награди на оваа, најстара писателска асоцијација. Наградата „Ацо Шопов“ за најдобра поетска книга издадена во текот на 2010 година ја доби штипскиот поет Благој Самоников за стихозбирката „Неизносена ведрина“
Во образложението на Комисијата на ДПМ за доделување на наградата „Ацо Шопов“, која беше во состав Георги Сталев – претседател, Трајче Кацаров и Иван Василевски – членови, се нагласени најбитните карактеристики на награденото дело.„Книгата на Самоников се карактеризира со оформени и зрели поетски резултати, стилски мошне кохерентни, кои песната ја објавуваат во автохтон поетски тоталитет релевантен за афирмација на современата македонска поезија и квалитативно збогатување на нејзината развојна традиција.Над егзистенцијалната тескобност, што се чувствува во стиховите на поезијата на Самоников, авторот ја издигнува песната и нејзината вонвременска димензија како коректив на сеопштата несигурна вистина и низ луцидна иронично-апсурдна поетска разврска поентира со поетови согледби што секогаш се некаде помеѓу реалното и иреалното.Впрочем, човековиот восхит, но и трепет пред убавината треба да го бараме во тие релации, а поезијата е токму вистинскиот израз за тоа“ – стои во образложението на Комисијата за доделување на наградата „Ацо Шопов“.Добитникот на наградата, поетот Благој Самоников, потенцираше две работи кои многу му значат, а се во директна релација со личноста на поетот чие име го носи наградата – Ацо Шопов.„Првата работа е што ми е драго што таа е највисоката награда на писателите за книга со поезија во Македонија и што сите ние пишуваме надевајќи се, не да добиеме награда, туку дека ќе се најде некој што ќе кореспондира со нашите поетски мисли и согледби, и драго ни е кога ќе наидеме на читател кој ќе допре до нашите стихови, а особено ми е драго што во овој случај, кога читателите се професионалци на пишаниот збор.Втората и неизбежна работа во мојот случај е тоа што сум Штипјанец и доаѓам од Домот на културата ‘Ацо Шопов’, каде го поминав целиот работен век. Мило ми е што од 1982 година домот го носи името на големиот поет“ – изјави поетот Благој Самоников.Наградата за „Ванчо Николески“ за најдобра книга за деца и младинци за 2010 година ја додели Комисијата на ДПМ во состав: Вера Чејковска – претседател, Љубинка Донева и Петре Димовски – членови. Наградата ја доби Ефтим Клетников за книгата „Цар Салтан“ со следното образложение на Комисијата:„Создадена по мотивите на истоимената бајка на Александар Сергеевич Пушкин, ‘Царот Салтан’ на Ефтим Клетников е стихувана драма во шест чина, со наратор кој нè води низ дејството, а која уште при првиот прочит се чини погодна за сценско поставување.Во оваа книга на чудесен начин се спојуваат ненаметливата нарација, драмската тензија, мотивираната и нијансирана психологизација на ликовите, сериозниот, пред сè, длабоко морален пристап кон човековата судбина, како и поетичноста на копнежот, мечтата, сонот и љубовта.Пишувана со еден волшебен занес и изразита креативна мисла на самиот автор, со едноставен, но богат поетски израз, оваа книга ја извлекува на виделина бајковитоста на македонскиот јазик“ – стои во образложението на Комисијата за доделување на наградата „Ванчо Николески“.Добитникот на наградата, Ефтим Клетников, ја изрази својата благодарност за доделувањето на наградата и, едновремено, го нагласи својот сериозен пристап во пишувањето литература за деца.„Посебно ми е драго што ја добив наградата која го носи името на класикот на детската литература, Ванчо Николески. Морам да признаам дека тој е еден од моите омилени писатели од детството.Детската литература никогаш не сум ја сфаќал на детски начин. Дури мислам дека тоа е еден извонредно сериозен жанр и дека е потешко да се пишува во тој жанр, отколку во она што го нарекуваме сериозна литература, бидејќи детската душа и психологија се навистина длабоки, што некогаш и не сме свесни за тоа.Детската душа е способна митски да размислува и да прима митски и космолошки слики, детската фантазија е неограничена и до неа треба да се доближуваме и да растеме, а не да ја сфаќаме како нешто отсутно.Бајката е една од насушните потреби на модерната човекова душа, заситена од прогрес, технологија, интернет, и на човекот сè повеќе ќе му биде потребна бајката како една катарза во ова технолошко, стресно и невротично време“ – изјави Ефтим Клетников.Годишните награди за 2010 година на Друштвото на писателите на Македонија ќе се доделуваат на 15 февруари во просториите на друштвото.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Музичкиот ансамбл во Република Северна Македонија – Тетово добива простории за работа на трајно користење
Владата на Република Северна Македонија донесе Одлука со којашто на Националната установа Музички ансамбл во Република Северна Македонија – Тетово, му се даваат на трајно користење, без надомест, простории кои се наоѓаат на улица „Тетово” б.б, Тетово, сопственост на Република Северна Македонија.
Задолжение да се реши просторното сместување на Н.У. Галерија Гостивар, формирана со одлука на Владата
Во врска со сместувањето на Н.У. Галерија Гостивар, формирана со одлука на Владата на Република Северна Македонија, по насока на претседателот на Владата, задолжено е Министерството за култура да ја разгледа постојната документација, испратена од Н.У. Галерија Гостивар до Владата и да излезе со предлог решение во врска со нејзиното трајно сместување.
Култура
Заокружена серијата мурали што го отворија 19. издание на АКТО-фестивалот за современи уметности
Серијата мурали во државата – акцијата со која и официјално се отвори најновото 19-то издание на АКТО-фестивалот за современи уметности, во организација на здружението Факултет на работи што не се учат – ФРУ од Скопје, е заокружена со последните два мурала во Кичево и Скопје.
Во центарот на кичевската чаршија, на Националната установа Центар за култура „Кочо Рацин“, на надворешната и на предната фасада е реализиран мурал од уметницата Ивана Самандова, во соработка со уметниците Александар Џинго и Методиј Исков. Идејата зад муралот е да поттикне размислување за потребата за соработување меѓу луѓето, особено во полето на уметничките и креативните контексти/дејности.
Во соработка со ФРУ – Скопје идејата за овој мурал е делумно инспирирана од релјефот на Јордан Грабулоски, македонски академски вајар и уметник, кој го има изработено на спомен-костурницата во Кичево. Од истиот тој релјеф композициски се презема инспирацијата да се преобрази во еден поинаков контекст преку кој се нагласува хармонична соработка помеѓу луѓето (во сооднос со самата порака), но и ја доловува функцијата на домот на култура – како простор каде што се негуваат културата и уметноста иницирани од индивидуалци и групи. Кога заедно би создавале и негувале услови во кои сите би се чувствувале поддржани едни меѓу други, преку заедничката соработка би се развила и здрава потреба за творештво во заедница во која едни со други, меѓугенерациски, си помагаме и го потхрануваме нашиот заеднички и индивидуален развој.
Муралот, кој се реализира во март во Скопје, на зградата што се наоѓа на булеварот Митрополит Теодосиј Гологанов, побуди позитивни чувства и кај соседните згради, така што резултира со уште една иницијатива за реализација на мурал како вид завршно заокружување на целиот проект и подарок кон станарите. Поткрепени со ентузијазмот на станарите во зградата и поддршка од ФРУ, уметницата Ивана Самандова во соработка со Ана Трајковска и Доротеј Нешовски реализира мурал на зградата бр. 37. На овој мурал е поставен цитат од Бертхолт Брехт, кој вели: „Наместо само да бидете слободни, создадете услови што ги ослободуваат сите!“ Со овој мурал фокусот е пренасочен на визуелни елементи со деца како симболика на реална слобода, особено во аспекти на однесување, изразување и размислување.
Преземајќи го извадокот од песната за солидарност од авторот Бертхолт Брехт, идејата е да се воспостави траен повик дека со поддршката, разбирањето и постапките на заедницата може да се создадат иницијативи и услови што ја ослободуваат истата заедница од повеќето форми на опресија и рестрикција водејќи кон поздрава и поволна состојба на живеење критикувајќи го строгиот и наметнат индивидуализам.
Серијата мурали (во Скопје, Прилеп и во Кичево), од кои два се во соработка со две јавни културни институции и уште два со две заедници по нивно барање, се темелат на концептите за солидарност, правдина, соработка и слобода, со надеж дека долго време ќе останат визуелен потсетник за неопходноста на борбата за да дојдеме до нив – со силата на заедништвото.
Култура
Самостојна изложба на Камуран Горанци, „Код 4“
Самостојната изложба на Камуран Горанци во објектот Чифте амам ќе биде отворена на 9. 5. 2024 година во 19 часот. Ќе бидат изложени 22 дела изработени во техниката акрилик на платно, кои се работени во периодот од 2020 до 2024 година.
Сликите имаат техничка еволуција од неговите претходни изложби, како што се „Код 1“ во Келн, Германија, „Код 2“ во Галеријата на Тирана во Албанија и „Код 3“ во Галеријата на Скадар во Албанија, како и оваа самостојно конципирана „Код 4“ во Националната галерија на Република Северна Македонија обележан со софистицираност на изразните средства и обид за филозофирање.
Овој уметнички настан се одржува во центарот на Скопје, каде што ги гледаме традицијата и современата комуникација, една многу важна улога во контекст на неговата креативна индивидуалност.
Во повеќето случаи сликата е граматичка анализа, композиција, а во исто време дезинтеграција на оние алатки што историски му биле доверени на уметникот да се манифестира таму каде што креативното и животното искуство континуирано се негувале низ годините и страсно го чувале и сакале хроматското богатство.
Боите во овие композиции се пастуозни, камени, расфрлени овде-онде, што означуваат експресивна состојба. Така, во овие случаи се претставени некои апстрактни експресионистички слики, иако со рамнотежа на топлина и студ, светло и темно, придружени со чудни форми и голи бои. Во овие слики од периферијата на сферата на боите се преминува на површината, каде што техниката на реализација изгледа важна. Тие се реализираат со максимум изразни средства, цртежот оди до границите на небитието за да се нагласи присуството на вредноста на убавината во една средина во која владее хаос и динамизам.
Сите слики во оваа свечена пригода се разработени врз чувствителноста и хармонијата, кои сега се присутни и кодирани од уметничкиот аспект, конечно фиксирајќи ја неговата реалност, слики и емоции во структурите на неговите соништа. Тој комуницира со љубов во универзална слика, која се наоѓа далеку од нашето постоење, како нешто пооддалечено од непознатото до познатото, на фигуративен, едноставен и ветувачки начин.
Да се замрзнат во нив суптилните односи меѓу боите, во специфичен израз, следејќи ја побарувачката за нови, поатрактивни слики за да се интервенира во невидливиот свет, кој секогаш е проследен со граница, а кои се појавуваат како конечни експлозии на вртоглав просторот, но не како оние на универзумот. Она што те привлекува во композициската конструкција е несомнено справувањето со логичките формации.
Преку него се создаваат монументални композиции, каде што деталите и најголемите мерки се решаваат со намалување и зголемување на колористичките траги за да се видат понатамошни специфични третмани во нивните рекомпозиции.
Зени Балажи, куратор