Култура
Овации и два биса за Симон Трпчески во Загреб
Во петокот навечер во хрватската престолнина Загреб се случи балканската премиера на Концертот за пијано и оркестар инспириран од македонскиот фолклор што нашиот композитор и музичар Дамир Имери му го посвети на македонскиот виртуоз на пијаното со светско реноме Симон Трпчески.
Со долготрајни овации и две изведби на бис беше одбележан синоќешниот концерт во престижната концертна сала „Ватрослав Лисински“ во Загреб на Симон Трпчески, кој заедно со Загрепската филхармонија под диригентската палка на маестро Иван Репушиќ, ги изведе Концертот за пијано и оркестар број 2 од Камиј Сен Санс, но и „Фантазијата на две фолклорни теми“ од Дамир Имери. Делото беше изведено и во чест на одбележувањето 20 години од воспоставувањето дипломатски односи меѓу Македонија и Хрватска.
„Ваквата блескава завршница на денот на културното претставување на Македонија во Хрватска (во чии рамки работна средба остварија министерките за култура на Хрватска и на Македонија, Андреа Златар – Виолиќ и Елизабета Канческа – Милевска, а во загрепската Национална и универзитетска библиотека беше претставена и донирана едицијата „130 тома македонска книжевност на англиски јазик“ – з.р.), можеше само да се посака“, изјави Канческа-Милевска:
„Мислам дека дадовме определена важност во презенирањето на македонската култура преку концертот на нашиот, но светски виртуоз Симон Трпчески заедно со Загрепската филхармонија, особено со изведбата на македонското дело од Дамир Имери кој и самиот беше присутен со нас. Мислам дека имавме прекрасна вечер и голема можност за уживање наградено со аплаузи, овации и изведби на бис, што само ја потврди подготвеноста на Симон за сѐ да мине онака како што помина“, дополни министерката за култура на Македонија .
Новата средба со загрепската публика очигледно беше дополнителен предизвик и за „магичниот Трпчески“, како што го најавија неговото гостување хрватските медиуми.
„Атмосферата во Лисински беше многу добра. Концертот одамна беше распродаден и особено ми беше драг овој настап поради изведбата на ‘Фантазијата на две фолк теми’ од Дамир Имери. Многу ми беше мило што се вратив во Загреб, особено откако и минатата година ме примија фантастично“, истакна Трпчески.Балканска премиера во петокот навечер пред преполната „Лисински“доживеа и првиот став од Концертот за пијано и оркестар, што во моменталната варијанта се нарекува „Фантазија на две фолклорни теми“, кој е посвета за Симон Трпчески, од авторот – македонскиот композитор и музичар Дамир Имери, кој уште еднаш со радост ја проследи изведбата на своето дело:
„Вечерва сум пресреќен. Изведбата на Симон беше фантастична. Публиката беше фантастична. Фолклорот што е длабоко содржан во моето дело, луѓето во салата го препознаа и како секој пат претходно, му се одушевуваа директно во нивните срца. Мислам дека беше полн погодок“, рече Имери.
По премиерните изведбите во Ставангер и Загреб, „Фантазијата на две фолклорни теми“, ќе се изведе уште двапати во првата половина од годинава, и тоа на два континента: во Сиетл, САД, и Познањ. Европа./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Поддршка за културата во Битола: MINT зад Шекспир фестивалот 2025
Денес официјално започнува Шекспир фестивалот во Битола, еден од најзначајните и најреномирани театарски настани во регионот, кој годинава повторно ги обединува највлијателните и најиновативните Шекспирови продукции од светот.
Организиран од Народниот театар Битола, фестивалот претставува платформа каде класичните драмски текстови добиваат современи интерпретации, а Битола станува центар на висока сценска уметност.
Во пресрет на свеченото отворање, денес се одржа работна средба помеѓу директорот на Народниот театар Битола, Васко Мавровски, и генералниот директор на MINT Fintech Group, Никола Јошевски. MINT е долгогодишен партнер и спонзор на Народниот театар Битола, а годинава ја проширува својата поддршка и како клучен спонзор на Шекспир фестивалот.
Средбата, одржана во фоајето на театарот, беше можност за разговор за заедничката визија, новите идеи и стратешкото планирање на програмските и културните иницијативи за 2026 година.
„MINT продолжува да вложува во културата не како обврска, туку како уверување дека уметноста ја гради заедницата, а силната културна сцена значи силно и одржливо општество,“ истакнаа од компанијата.
Вечерва, со кревање на завесата, Битола повторно ќе стане театарски центар чијашто традиција, енергија и визија ја прават препознатлива на културната мапа на регионот.
(ПР)
Култура
Објавен „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половина на ХХ век“ од Славчо Ковиловски
„Македоника литера“ објави нова книга на Славчо Ковилоски со наслов „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половинана ХХ век“.
Овој речник се надоврзува на „Речникот на псевдонимите во македонската книжевност од XIX век“, од истиот автор, публикуван во 2022 година. Покрај лажните имиња од сите видови (псевдоними, кратенки, знаци) овде се вклучени и одредници со прекари на публицисти, родените имиња на авторите, како и одреден број партизански псевдоними.
Во Речникот се наоѓаат книжевни псевдоними на 187 автори и 36 псевдоними од други области со вкупен број од 223 лица со скриени имиња. Исто така, има 19 родени (крстени) имиња на луѓе од книжевноста и културата, како и 37 автори чии прекари се споменуваат покрај нивните имиња. Вкупниот број на псевдоними изнесува повеќе од петстотини. Посебно поглавје е посветено на теорискиот пристап при објаснувањето на методологијата, односно постапките за дешифрирање и категоризирање на скриените имиња. Овој дел е особено важен, бидејќи без соодветен критички метод на потврдување или негирање на авторството препишано според псевдоним, не може да се добие релевантен одговор, прецизно дефиниран, елабориран според современите концепции на теоријата на книжевноста, но и на книжевно-историските односи и практики.
Славчо Ковилоски (Скопје, 1978) е македонски книжевен историчар, културолог, поет, прозаист. Автор е на неколку прозни, поетски и монодрамски дела, како и на повеќе монографии од областа на книжевноста, историјата и културологијата. Прикази и статии објавувал во повеќе македонски списанија и дневните весници. Има преведено шест белетристички и научни дела од хрватски и бугарски на македонски јазик и повеќе преводи од српски јазик објавени во периодиката. Делови од неговото прозно и поетско творештво се преведени и препеани на неколку европски јазици.
Работи во Институтот за македонска литература (Одделение за македонска литература во XIX век), при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Култура
Пијано-рецитал „Скопје во петолиние 2028“
Културниот информативен центар – Скопје го најавува пијано рециталот „Скопје во петолиние 2028“ – македонска музичка приказна во чест на Скопје, Европска престолнина на културата 2028.
Овој уникатен рецитал ќе ја раскаже музичката приказна на нашиот град преку внимателно одбрани дела на македонски композитори, претворајќи го Скопје во вистинска партитура, а пијаното – во раскажувач. Рециталот претставува интимна пијанистичка нарација која го пренесува духот и енергијата на градот директно до срцето на публиката.
На пијаното ќе настапи Давид Павиќ, млад, но веќе признат пијанист кој го претставува новиот бран на македонски уметници. Со внимателно одбраниот репертоар, рециталот ќе го истакне генерацискиот премин на македонските композитори и континуитетот на музичкото изразување во Македонија.
Овој рецитал е прв целовечерен концерт од ваков вид воопшто кај нас, во кој младата надеж на македонската пијанистичка сцена, Давид Павиќ, преку својот личен уметнички израз ќе ги претстави делата на македонските композитори во ново светло.
Со внимателна интерпретација и емоционална длабочина, тој не само што ги оживува музичките дела на македонските композитори, туку и ги афирмира пред домашната и меѓународната публика.

