Култура
Овации и два биса за Симон Трпчески во Загреб

Во петокот навечер во хрватската престолнина Загреб се случи балканската премиера на Концертот за пијано и оркестар инспириран од македонскиот фолклор што нашиот композитор и музичар Дамир Имери му го посвети на македонскиот виртуоз на пијаното со светско реноме Симон Трпчески.
Со долготрајни овации и две изведби на бис беше одбележан синоќешниот концерт во престижната концертна сала „Ватрослав Лисински“ во Загреб на Симон Трпчески, кој заедно со Загрепската филхармонија под диригентската палка на маестро Иван Репушиќ, ги изведе Концертот за пијано и оркестар број 2 од Камиј Сен Санс, но и „Фантазијата на две фолклорни теми“ од Дамир Имери. Делото беше изведено и во чест на одбележувањето 20 години од воспоставувањето дипломатски односи меѓу Македонија и Хрватска.
„Ваквата блескава завршница на денот на културното претставување на Македонија во Хрватска (во чии рамки работна средба остварија министерките за култура на Хрватска и на Македонија, Андреа Златар – Виолиќ и Елизабета Канческа – Милевска, а во загрепската Национална и универзитетска библиотека беше претставена и донирана едицијата „130 тома македонска книжевност на англиски јазик“ – з.р.), можеше само да се посака“, изјави Канческа-Милевска:
„Мислам дека дадовме определена важност во презенирањето на македонската култура преку концертот на нашиот, но светски виртуоз Симон Трпчески заедно со Загрепската филхармонија, особено со изведбата на македонското дело од Дамир Имери кој и самиот беше присутен со нас. Мислам дека имавме прекрасна вечер и голема можност за уживање наградено со аплаузи, овации и изведби на бис, што само ја потврди подготвеноста на Симон за сѐ да мине онака како што помина“, дополни министерката за култура на Македонија .
Новата средба со загрепската публика очигледно беше дополнителен предизвик и за „магичниот Трпчески“, како што го најавија неговото гостување хрватските медиуми.
„Атмосферата во Лисински беше многу добра. Концертот одамна беше распродаден и особено ми беше драг овој настап поради изведбата на ‘Фантазијата на две фолк теми’ од Дамир Имери. Многу ми беше мило што се вратив во Загреб, особено откако и минатата година ме примија фантастично“, истакна Трпчески.Балканска премиера во петокот навечер пред преполната „Лисински“доживеа и првиот став од Концертот за пијано и оркестар, што во моменталната варијанта се нарекува „Фантазија на две фолклорни теми“, кој е посвета за Симон Трпчески, од авторот – македонскиот композитор и музичар Дамир Имери, кој уште еднаш со радост ја проследи изведбата на своето дело:
„Вечерва сум пресреќен. Изведбата на Симон беше фантастична. Публиката беше фантастична. Фолклорот што е длабоко содржан во моето дело, луѓето во салата го препознаа и како секој пат претходно, му се одушевуваа директно во нивните срца. Мислам дека беше полн погодок“, рече Имери.
По премиерните изведбите во Ставангер и Загреб, „Фантазијата на две фолклорни теми“, ќе се изведе уште двапати во првата половина од годинава, и тоа на два континента: во Сиетл, САД, и Познањ. Европа./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Изведбата на моќното ремек-дело „Набуко“ од Џузепе Верди во рамките на 53. издание на Мајските оперски вечери

Моќното ремек-дело од Џузепе Верди, операта „Набуко“ ќе се изведе на сцената на Националната опера и балет на 19 мај со почеток во 20.00 часот во рамките на 53. издание на фестивалот „Мајски оперски вечери“. Операта ќе се изведе под диригентската палка на гостинот од Грција, Мирон Михаилидис, режијата е на Ренато Бонајуто (Италија), сценографијата и костимографијата се на Флавио Арбети и Артемио Кабаси од Италија, кореограф е Маја Митровска-Богојевска, концерт-мајстор е Јане Бакевски, хор-мајстор е Јасмина Ѓорѓеска, а светло дизајн, Милчо Александров.
Насловната улога (Набуко) ќе ја толкува, Луис Кансино од Шпанија, во улогата на Абигаиле ќе настапи Ханјинг Цо од Кина, Николина Јаневска ќе ја толкува улогата на Фенена, Уго Тарквини (Италија) ќе настапи како Исмаил, а во улогата на Захарие ќе настапи Џовани Пароди (Италија), во останатите улоги ќе настапат Диме Петров, Ана Ројдева, Дејан Стоев, хорот, оркестарот, балетскиот ансамбл на Националната опера и балет и ученици при ДМБУЦ „Илија Николовски – Луј“.
„Набуко“е лирско-драматична опера во четири чина, едно од најпопуларните дела на Џузепе Верди и е омилено кај публиката. Својата праизведба оваа опера ја имала во 1842 година во Миланска Скала. Тоа е третата опера на Верди за која што се смета дека трајно ја воспоставила неговата репутација како композитор. Темата на операта е тешката историја на еврејскиот народ, нападнати и поразени, протерани од својата татковина, иако историските настани се користат само како позадина на романтичниот и политички заплет. Верди во една ноќ ја напишал надалеку познатата хорска арија која станала драматуршки и музички столб на делото „Va, pensiero, sull’ali dorate“ („Летај на златести крилја”).
Култура
Објавен првиот том на Правописно-нормативниот речник на македонскиот стандарден јазик

Во издание на „Бата прес“ објавен е првиот том на Правописно-нормативниот речник на македонскиот стандарден јазик, на кој автори и редактори се осум универзитетски професори. Објавувањето на речникот е поддржано од Министерството за култура како проект од национален интерес за 2024 година.
Својата прва промоција речникот ќе ја има на годинешниот Саем на книгата во арената „Борис Трајковски“, на штандот на издавачот, во вторник, во 11.30 часот. Речникот ќе го претстават рецензентката проф. д-р Весна Костовска и авторката редактор проф. д-р Елизабета Бандиловска.
Во првиот том се поместени зборовите од буквата А до буквата Ж, а авторите (универзитетските професори) и соработниците постојано работаат, така што во наредните изданија ќе бидат обработени зборовите до буквата Ш, и правописно-нормативниот речник како плод на повеќегодишен труд ќе биде комплетиран.
Овој капитален лексикографски зафат се надоврзува на повеќето изданија од овој вид, почнувајќи првиот македонски правописен прирачник Македонски правопис со правописен речник од Блаже Конески и Крум Тошев (1950) до Правопис на македонскиот јазик во издание на Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“ и издавачката куќа „Култура“ (2015 и 2017 година).
Автори и редактори на изданието се: Лидија Аризанковска, Елизабета Бандиловска, Снежана Велковска, Виолета Јанушева, Елена Јованова-Грујовска, Искра Пановска-Димкова, Симон Саздов, Људмил Спасов.
Соработници на проектот се Марија Антевска, Филип Белчев и Македонка Додевска.
Култура
Изложба ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ во Загреб

Во македонскиот КИЦ во Загреб во рамките на програмата по повод 145-годишнината од постоењето на Музејот на уметности и занаети – Загреб, на 13-ти мај ќе биде отворена изложбата ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ на една од најзначајните македонски графичарки, Менча Спировска. На изложбата ќе бидат претставени речиси непознати дела за хрватската јавност создадени во 1950-тите години во Загреб.
Изложбата се реализира како заеднички проект на загребскиот Музеј на уметностите и занаетите и македонскиот Културно-информативен центар во Загреб по повод 145-годишнината од основањето на загребскиот Музеј за уметности и занаети. Директорката на македонскиот Културно-информативен во Загреб, Мими Ѓоргоска Илиевска, ги потврди заложбите на директорот на Музејот за уметности и занаети, Сањин Михелиќ дека со оваа изложба се промовираат вредностите на меѓународната соработка и културните врски меѓу Хрватска и Македонија, кој потенцираше дека во годината кога ја одбележуваат 145-годишнината од постоењето на Музејот ќе следи уште една исклучителна изложба на фотографии од студиото на семејството Арсовски во соработка со македонскиот Културно-информативен центар во Загреб и Музејот на Град Скопје.
Изложбата насловена ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ за првпат го претставува комплетниот уметнички опус на Менче Спировска создаден за време на нејзиното студирање во Загреб, кој што се чува во фондовите на Музејот на уметности и занаети. Централно место на изложбата е нејзиното до сега неизложено дело од областа на графичкиот дизајн, „Концептуален дизајн за рекламна туристичка брошура на Загреб“, кое сега за првпат ќе биде изложено во целост, создадено за време на нејзините студии на поранешната истакната Академија за применети уметности во Загреб, којашто оставила значаен траг во развојот на уметноста, дизајнот и визуелната култура во Хрватска.
Изложбата го прикажува и придонесот на македонските студенти на загрепската уметничка сцена во 1950-тите, а Менче Спировска зазема посебно место како посредник на културните и естетските вредности на двете земји.