Филм
„Уставот на Република Хрватска“ од Рајко Грлиќ, филм за љубовта и омразата, храброста и кукавичлакот, еротиката и нетрпеливоста кон другите

Филмот „Уставот на Република Хрватска“ од режисерот Рајко Грлиќ на угледниот Montreal World Film Festival ја освои Гран при на Америка, награда за најдобар филм, со едногласна одлука на жирито и ја освои паричната награда од 100. 000 американски долари.
Покрај „Уставот на Република Хрватска“, Рајко Грлиќ ги има режирано филмовите „Чаруга“, „Караула“, „Браво Маестро“, „Само еднаш се љуби “, „Штефица Цвајг во челуста на животот“, „За среќа се потрбни тројца“, „ Ново, ново време“ , „Нека остане меѓу нас“. Грлиќ е еминентен професор по филмска режија на Охајо универзитетот во САД. Грлиќ има добиено дваесетина Гран при награди досега.
Филмот „Уставот на Република Хрватска“ донесува приказна за нашите нетрпеливости кон различностите, нашите предрасуди кон оние кои се поинакви. Филмот говори за храброста денес да бидеш она што си, и обидот да сакаш, наспроти се.
Во главната улога се појавува српскиот глумец Небојша Глоговац во најкомплексната улога во кариерата. Небојша во филмот глуми професор, кој покрај тоа што образува и воспитува деца е и деклариран хомосексуалец и трансвестит. Дејството е сместено во Загреб, во сегашноста. Во поширокиот центар, во подрумот на зградата живее брачната двоја Самарџиќ. Маја (којашто ја толкува Ксенија Маринковиќ) е медицинска сестра, која постојано го прекорува својот сопруг поради посетите во биртијата, но иако строга по тоа прашање, сепак, е добродушна и среќна жена. Најмногу жали што не се реализирала како мајка, но поради својот став нејзината тага е речиси незабележлива.
Нејзиниот сопруга Анте (го игра Дејан Аќимовиќ) е полицаец кој треба да го научи Уставот наизуст за да го помине испитот и да ја задржи работата. Во слободно време е вистински веселник, љубител на мотори и своето куче, кои на некој начин му ја заменуваат празнината во родителскиот поглед. На горниот кат во зградата живее Вјекослав Краљ (Небојша Глоговац), нивниот сосед, кој е дење професор по историја, а ноќе хомосексуалец кој се трансформира во жена, ја облекува облеката од својата покојна мајка, се шминка, кити, облекува чевли со високи потпетици и оди во оближното кафуле.
Покрај тоа што е хомосексуалец и трансвестит, уште поинтересно е што Вјекослав е десничар, љубител на Анте Павелиќ и поборник на усташкиот режим, а своето искривено сфаќање на историјата го пренесува на децата во училиштето. Дома тој се грижи за својот татко Хрвоје (Божидар Смиљаниќ), бивш припадник на усташката војска, сега инвалид кој е прикован за кревет, за кој се грижи Вјекослав и сосетката Маја.
Дејствието е класично хрватско, полицаецот не може да го научи Уставот наизуст, професорот Вјекослав го претепале скинхедси… Вјекослав на моменти е контрадикторен кон себе и другите, чувствителен, благ и попустлив и ние гледаме на платното едно цивилизирано, култивирано суштество кое предизвикува љубов и сомилост кај публиката, но на моменти тој се трансформира во закоравен лик кој живее во минатото на своето семејство.
Својата хомосексуалност тој ја оправдува со однесувањето на грците во античка Грција.Кога ќе падне мракот,тој ,таа се трансформира во сензуално суштество, заминува во оближното кафуле на чашка фин пијалок, една чаша за него, една за неговиот мртов љубовник, музичар и концерт мајстор. Неговата трагичност ја чинат неговите љубовници, мртви или бивши. Вјекослав така ни ја доловува и љубовта и омразата. Филмот е полн со автоиронија и сарказам на хрватското секојдневие, и ни ги претставува проблемите во целост. Секој човек кој ја сака својата земја би морал да го знае Уставот. Луѓето на кои државноста им е побитна од се на светот ги обожаваат институциите и страсно говорат за државноста со многу еротски набој. Очигледно еросот се наоѓа во разни работи,па и во текстот на уставот на Република Хрватска.
Режија :Рајко Грлиќ, сценарио: Рајко Грлиќ ,Анте Томиќ,музика: Дуке Бојаџиев,улоги :Небојша Глоговац, Дејан Аќимовиќ, Ксенија Маринковиќ,Божидар Смиљаниќ ,фестивали :Montreal World Film Festival./крај/мф/св
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
(Видео) Tри филма што Скорсезе ги смета за врв на кинематографијата

Мартин Скорсезе, еден од највлијателните американски режисери, со децении ги поместува границите на филмскиот израз. Неговата филмографија опфаќа широк опсег на жанрови – од насилни урбани приказни до сложени љубовни драми и духовни дилеми.
Иако неговите понови филмови, како „Ирецот“ и „Тишината“, сè уште се препознатливи по нивната визуелна раскош и длабока анализа на ликови, многумина сè уште сметаат дека неговите најголеми дела потекнуваат од поранешниот период – со насловите „Таксист“, „Добри момци“ и „Разјарениот бик“.
Во текот на својата кариера Скорсезе често ги издвојуваше режисерите што го инспирираа, меѓу кои и Акира Куросава, Ингмар Бергман и Џон Форд. Сепак, еден особено го допре – јапонскиот режисер Кенџи Мизогучи, познат по класичните филмови, кои прикажуваат емоции преку поетски ритам и внимателно изработени слики.
Како негов омилен го наведува филмот на Мизогучи, „Приказни под месечината и дождот“ (Ugetsu monogatari) од 1953 година, кој ја следи приказната за амбициите, љубовта и за војната во 16 век.
„Овој филм имаше најголемо влијание врз мене. Има моменти во тој филм што ги гледав одново и одново и кои секојпат ми го одземаат здивот“, рече Скорсезе, пренесе магазинот „Фар аут“.
Иако „Приказни под месечината и дождот“ често се смета за ремек-дело, Скорсезе ја цени целата трилогија, која ги вклучува и „Животот на Охару“ (Saikaku ichidai onna) и „Саншо судијата“ (Sanshô dayû), а за која вели дека е врвот на светската кинематографија.
Работата на Мизогучи го отелотворува она што многумина го сакаат во јапонскиот филм – суптилност, емоции и елеганција. Неговото влијание може да се види и кај современите режисери, како Хироказу Коре-еда, кој го комбинира секојдневниот живот со длабоки емотивни слоеви. Восхитувањето на Скорсезе кон Мизогучи е уште еден доказ за неговата длабока поврзаност со филмската историја – и неговата непоколеблива почит кон мајсторите на визуелното раскажување приказни.
Култура
„Македокс“: Платформата „Некстас“ го носи документарниот филм во училница

Употреба на документарниот филм како едукативна алатка во формалното образование е силна мисија на Здружението за промоција на документаристиката „МакеДокс“. Оваа децениска посветеност резултира со бројни успеси, а новитет во едукативната програма на „МакеДокс“ е „Некстас“, платформата за наставници кои се стремат да поттикнат критичко размислување кај младите луѓе и се подготвени да иновираат со нови аудиовизуелни средства во наставата.
Во насока на претставување на платформата „Некстас“ пред професори од средните училишта во Скопје, во петок, 11 април, во просториите на „Јуроп хаус Скопје“, со почеток во 11:00 часот, „МакеДокс“ ќе одржи презентација и кратка обука проследена со дискусија. Свои обраќања ќе имаат Надица Таневска Јанева, социолог и професорка во СУГС „Георги Димитров“ – Скопје, и Сашо Алушевски од „МакеДокс“.
Настанот е од отворен тип, но пријавувањето за присуство на настанот е задолжително. Линк за пријавување: https://forms.gle/cpEnERjVx4etdAsm8
Оваа образовна платформа на наставниците и учениците им нуди бесплатен пристап до динамична дигитална средина која содржи обемна колекција на документарни филмови од целиот свет, придружени со помошни материјали во насока на наставните планови на речиси секој предмет во средното образование. „Некстас“ е достапна на неколку јазици, отсега и на македонски јазик, а користењето на оваа платформа како ново аудиовизуелно средство е одобрено од Бирото за развој на образованието и Министерството за образование и наука на РСМ.
„Некстас“ е партнерски проект на „Docs Barcelona“ (Шпанија), „DOK.fest Munich“ (Германија), „Thessaloniki Film Festival“ (Грција), „Indie Lisboa“ (Португалија), „Sottodiciotto Film Festival“ (Италија) и „МакеДокс“ (С Македонија), а проектот е поддржан од програмата „Креативна Европа“ – потпрограма Медиа.
„Некстас“ веќе ја користат над 10.000 наставници и професори ширум Европа. Линк до платформата: https://nextus.global/mk
Култура
„Бруталистот“ и „Емилија Перез“ доминираа на Златните глобуси – над 10 милиони луѓе го следеа емитувањето

Овогодинешната церемонија на доделување на Златните глобуси привлече повеќе од 10 милиони гледачи на телевизиските екрани, што е благ пораст на гледаноста во споредба со претходната година, изјавија во понеделникот продуцентите на настанот, на кој доминираа филмовите Бруталист и Емилија Перез во однос на наградите.
Зголемувањето на гледаноста на неделната гала во последниве години покажува благ нагорен тренд кога станува збор за интересот за слични настани, бидејќи Холивуд се обидува да се оддалечи од влијанието на штрајковите и пандемијата, а наградите Глобус постепено се опоравуваат од сопствените контроверзи и скандали.
Просечната бројка од 10,1 милиони гледачи кои го гледале шоуто е зголемување од 7 отсто во споредба со галата во 2024 година и значителен скок од едвај шест милиони гледачи една година порано.
Златните глобуси, холивудски филмски и телевизиски награди, кое некогаш беше второ по популарност по Оскарите, беше во криза во последниве години. Во 2022 година, гала настанот не се ни емитуваше. Поранешната телевизија Ен-Би-Си ја донесе ваквата одлука затоа што нејзиното раководство беше огорчено од недостатокот на различност и етички пропусти на групата новинари кои претходно ги организираа наградите.
Церемонијата на доделување на престижните награди беше повторно лансирана минатата година под нов приватен сопственик, а беше емитувана на „Си-Би-Ес“ во неделата навечер. Исто така, вреди да се напомене дека наградите им беа доделени на холивудските ѕвезди од А-листата во блескавата сала за бал во Беверли Хилс. На овогодинешните награди доминираа мјузиклот Емилија Перез и епската имигрантска драма Бруталист.
Мексиканскиот филм Емилија Перез на францускиот режисер Жак Аудиар освои четири награди, вклучително и за најдобра комедија или мјузикл, додека „Бруталистот“ беше прогласен за најдобра драма, а наградата за најдобар актер му припадна на главниот лик на филмот Адриен Броди, кој го игра архитектот Ласло Тот, Евреин којшто го преживеал холокауст.