Филм
Oкаровецот Алан Старски држи предавање за филмска сценографија на „Браќа Манаки“

Директорот на фестивалот Благоја Куновски и уметничкиот директор Гена Теодосиевска претставија уште тројца кинематографери од помладата генерација, чии филмови се дел од Главната компетиција и програмата „Перспективи на европскиот филм“.
Фестивалот е домаќин на кинематограферот Јани Петери Паси од Финска, кој работел на филмот „Најсреќниот ден во животот на Оли Маки“, како и на младите кинематографери Давид Гајч и Акос Ковач од тимот на филмот „Не е времето на мојот живот“ на унгарскиот режисер Заболч Хајду. И двата филмови котираа одлично на европските филмски фестивали оваа година.Јани Петери Паси веќе осум години работи во тандем со режисерот Јухо Куосманен, а нивниот последен филм „Најсреќниот ден во животот на Оли Маки“ е добитник на признанието „Un certain regard“ на овогодинешниот кански филмски фестивал. Во филмот се раскажува приказната за боксерот Оли Маки, кој се соочува со растргнатост помеѓу професијата и љубовта на неговиот живот. Филмот во пост-продукција е изведен во црно бело, со цел да се долови атмосферата од минатиот век. „Најпрво мислевме дека ќе го снимаме филмот во боја, но кога отидовме со материјалот во студиото за пост-продукција во Стокхолм, сфативме дека е нужно филмот да биде црно- бел, во спротивно немаше да се долови периодот од минатиот век кој го прикажува“, објасни Паси. Јани Петери Паси говореше и за предизвиците на филмската индустрија во Финска. „Финска е мала држава, а филмовите обично не добиваат големи буџети. И покрај тоа, среќни сме што годишнно имаме 15 премиери, што може да се смета за добар успех“, вели Паси. По разговорот со Јани Петери Паси, Гена Теодосиевска ги претстави младите унгарски кинематографери Давид Гајч и Акос Ковач. Тие во тим од 13 кинематографери работеа со режисерот Заболч Хајду на нискобуџетниот филм „Не е времето на мојот живот“, кој ја добија главната награда „Кристален глобус“ на фестивалот во Карлови Вари. Тие објаснија дека иако работеле во тим од 13 кинематографери, сепак во филмот нема никаква неконзистентност. „Искрено, беше малку чудно тринаесет кинематографери да снимаат еден филм. Секој ден по еден од нас снимаше, а останатите работеа како техничка поддршка. Филмот го снимивме за три недели, во станот на Заболч. Практично живеевме кај него дома и бевме како дел од неговото семејство, кое патем глуми во филмот“, вели Акос Ковач. Ковач додаде дека Заболч Хајду според него е еден од најголемите унгарски режисери на денешницата, па на почетокот како штотуку завршени студенти биле малку уплашени од помислата дека ќе работат со него. „Чувството на страв дека работиме со едно такво големо име исчезна по неколку дена и сите ние многу уживавме во текот на снимањето“, вели Ковач. Филмот е направен со многу низок буџет од околу 10 000 евра, бидејќи режисерот имал несогласувања со Министерството за култура во Унгарија, објаснија младите кинематографери. „Заболч и Министерството за култура во Унгарија не се согласуваат баш најдобро, па кога побара да направи филм не доби пари. И покрај тоа, сепак го напиша сценариото и направи театарска претстава која што беше доста успешна. Потоа ни предложи нас да направиме филм и ги замоли неговите пријатели и семејството да глумат во него. Немавме ниту професионална опрема, па понекогаш осветлувавме со лампи од „ИКЕА“, но најчесто работевме со природна светлина“, вели Акос Ковач. Давид и Акос беа видно задоволни што добија можност да гостуваат на „Браќа Манаки“ и истакнаа дека Битола е преубав град и би сакале повторно да го посетат, а можеби и да снимаат филм овде. Околу перспективите на младите филмаџии во Унгарија, кинематограферите објаснија дека во изминатите неколку години постојат добри програми за финансирање на млади режисери. Секоја година по неколку режисери кои што ги завршиле своите студии и успешно аплицирале за грант, добиваат околу 100.000 евра за да снимат филм. Давид Гајч и Акос Ковач се надеваат дека филмската индустрија во Унгарија е на добар пат и дека младите генерации ќе го вратат сјајот на унгарскиот филм. Денеска, во рамки на фестивалските настани, се одржа и презентација на потпрограмата МЕДИА од програмата Креативна Европа на ЕУ, наменета за европската аудиовизуелна индустија и поддршка на европските филмските работници за развој на нови филмски проекти. Македонскиот деск на МЕДИА програмата го претстави Владимир Стојчевски, кој потенцираше дека Македоинија е членка на МЕДИА од 24 јули 2015 година, додека со конкретни проекти почна да функционира од 1 април 2016. Тој ја објасни процедурата за аплицирање на проекти за поддршка од потпрограмата МЕДИА и најави дека на 14 септември ќе биде отворен ден на МЕДИА во рамки на фестивалот „Браќа Манаки“. Инаку, Фестивалот на филмската камера Браќа Манаки и Македокс се двата фестивали што годинава добија поддршка од оваа европска програма. Грациела Билдесхајм, експерт за оценување на проектите кои ја добиваат поддршката на МЕДИА програмата, одржа работилница, на која даде поширока слика за филмските проекти што аплицираат за програмата и кои треба да се базирани на продукциска основа што се потпира на универзални правила. Таа е претставник на тренинг програмата МАИА која ги обучува филмските продуценти како се одвива продукцискиот процес на филмот. Билдесхајм ги опфти сите аспекти на продукцијата од идеја за снимање филм до обезбедување поддршка за разој на проект. Светски познатиот филмски сценограф, оскаровецот Алан Старски, кој гостува во рамките на програмата „Првите филмови први“, организирана во соработка со Гете Институтот, денеска одржа мастер клас, на кој, на студентите, младите режисери и сите заинтересирани им презентираше различни аспекти на современата филмска сценографија во рамки на продукцијата на филмовите. Алан Старски е добитник на Оскар за сценографијата на филмот „Шиндлерова листа“. Македонското здружение на кинематографери, како дел од Друштвото на филмски професионалци на Македонија е домаќин на дводневното ИАГА 2016, годишно собрание на Меѓународната федерација на кинематографери – ИМАГО, кое денеска и утре се одржува во Битола, во рамки на фестивалот. Утрово, собранието започна со работа, а делегатите, повеќе од 50 на број, ги поздравија Благоја Куновски, директор на фестивалот и Гена Теодосиевска, уметнички директор и на претставниците на асоцијациите на кинематографери им посакаа плодна и успешна работа. Големо внимание и посетеност како и секогаш на фестивалот „Браќа Манаки“ привлекуваат и проекциите на филмовите од Детската програма кои годинава се збогатени со претстави, кои децата ги подготвуваат за фестивалот./крај/со/бб
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Холивуд се збогува со Редфорд: „Замина еден гениј“

Веста за смртта на Роберт Редфорд го потресе филмскиот свет. Холивудската икона и основач на филмскиот фестивал Санденс почина денес, а бројни реакции од колеги и соработници продолжуваат да пристигнуваат.
Актерката Марли Матлин ја истакна неговата клучна улога во независниот филм. „Нашиот филм, CODA, го привлече вниманието на сите поради Sundance. А Sundance се случи поради Роберт Редфорд. Почина еден гениј“, напиша таа на социјалната мрежа Икс.
Film at Lincoln Center, исто така, му оддаде почит на легендата, нарекувајќи го „вистинска икона на големото платно, неуморен застапник на филмските режисери во подем“.
Our film, CODA, came to the attention of everyone because of Sundance. And Sundance happened because of Robert Redford. A genius has passed. RIP Robert. pic.twitter.com/nwttVD1GvL
— Marlee Matlin (@MarleeMatlin) September 16, 2025
Новинарот Пирс Морган се потсети на некои од неговите најпознати улоги. „Почивај во мир Роберт Редфорд, 89. Една од најголемите филмски ѕвезди на сите времиња. Вистинска холивудска легенда која глумеше во толку многу од моите омилени филмови: Butch Cassidy and the Sundance Kid, The Sting, The Way We Were, All The President’s Men. Каква кариера, каков актер, каква тажна загуба“, рече тој.
Robert Redford has passed away. He was part of a new and exciting Hollywood in the 70s and 80s. Hard to believe he was 89.
— Stephen King (@StephenKing) September 16, 2025
Писателот Стивен Кинг го нагласи неговото влијание врз филмската индустрија: „Роберт Редфорд почина. Тој беше дел од новиот и возбудлив Холивуд од 70-тите и 80-тите години. Тешко е да се поверува дека имаше 89 години.“
Маријана Вилијамсон се осврна на неговите пошироки општествени придонеси. „Малкумина во својот живот направиле повеќе за да придонесат за американското општество од Роберт Редфорд. Во области од филмот до екологијата и политиката, тој ја користеше својата огромна моќ за да помогне во создавањето подобар свет“, напиша таа.
Бројни други познати личности, вклучувајќи ја и Роузи О’Донел, му оддадоа почит на социјалните медиуми.
Култура
Почина Роберт Редфорд

Почина актерот и режисер Роберт Редфорд. Имаше 89 години.
Редфорд, кој е најпознат по своите улоги во класици како што се „Butch Cassidy and the Sundance Kid“ и „President’s Men“ и кој ја оживеа американската независна кинематографија како член-основач на Филмскиот фестивал Санденс, почина во вторник наутро во својот дом во Јута.
Синди Бергер, извршен директор на фирмата за односи со јавноста „Rogers & Cowan PMK“, ја сподели веста во изјава за „Њујорк тајмс“. Таа рече дека Редфорд починал во сон, но не наведе конкретна причина.
Роберт Редфорд, роден како Чарлс Роберт Редфорд помладиот на 18 август 1936 година, во Санта Моника, Калифорнија, беше еден од најважните и најразновидните американски филмски уметници од втората половина на 20 век. Тој беше познат како актер, режисер, продуцент и основач на филмскиот фестивал Санденс, а неговата кариера траеше повеќе од шест децении.
Пораснал во семејство од средната класа – неговиот татко Чарлс бил сметководител, а неговата мајка Марта починала кога Роберт имал 18 години, што оставило длабок белег врз него. Како млад човек, бил склонен кон бељи и често запаѓал во неволји, но откако добил стипендија за студирање уметност на Универзитетот во Колорадо, почнал посериозно да размислува за својата иднина. Се откажал, патувал низ Европа и живеел некое време како млад уметник во Париз и Фиренца. По враќањето во Соединетите Држави, се запишал на часови по глума на Американската академија за драмски уметности во Њујорк, што го означило почетокот на неговата актерска кариера.
Најпрво, Редфорд се појавуваше на телевизија и во театарски претстави, а привлече пошироко внимание со својата улога во бродвејската претстава Sunday in New York. Својот прв значаен филмски успех го постигна со улога во комедијата Barefoot in the Park (1967) со Џејн Фонда, а светска слава стекна со вестернот Butch Cassidy and the Sundance Kid (1969), во кој глумеше заедно со Пол Њуман. Филмот стана култен класик и му ги отвори вратите кон светот на најголемите холивудски продукции.
Нивниот втор заеднички филм, криминалистичкиот трилер The Sting (1973), му донесе номинација за Оскар и го потврди неговиот статус на ѕвезда.
Врв на кариерата
1970-тите и 1980-тите беа врвот на неговата актерска кариера. Редфорд глумеше во филмови како што се The Candidate (1972), All the President’s Men (1976), кој следеше по скандалот Вотергејт, и Out of Africa (1985) со Мерил Стрип, кој ја освои наградата Оскар за најдобар филм.
Покрај глумата, тој почнал и да режира – неговото режисерско деби Ordinary People (1980) му донесе Оскар за најдобар режисер и го потврди како автор со одлично разбирање на човечката психологија и сложените семејни односи.
Покрај неговата филмска работа, Редфорд беше познат по своите придонеси во независното кино. Тој го основа Институтот Санденс и го лансираше Филмскиот фестивал Санденс, кој стана најважната платформа за млади и независни филмски режисери во Соединетите Американски Држави. Неговиот активизам се прошири и на областите на екологијата и човековите права – со години се залагаше за зачувување на животната средина и поддржуваше прогресивни социјални иницијативи.
Својот приватен живот го држеше што подалеку од јавноста. Беше во брак со Лола Ван Вагенен од 1958 до 1985 година и имаа четири деца, иако изгубија едно дете на рана возраст. Во 2009 година, се ожени со Сибил Сагарс, германска уметница.
Се смета за еден од последните големи актери од „златната ера“ на Холивуд, кој успеа да ги комбинира комерцијалниот успех и уметничкиот интегритет, оставајќи зад себе неизбришлив белег како актер, режисер и културен визионер.
Култура
„Галичник филм фестивал“ од 1 до 3 август

Галичник Филм Фестивал го најавува своето шесто издание, кое ова лето ќе донесе 35 внимателно одбрани филмови од целиот свет во – Галичник.
Од 1 до 3 август, во срцето на планината Бистра, фестивалот ќе биде место на среќавање за автори и публика, за смели идеи и длабоки емоции, за традиција и современост. Оваа година, програмата ќе понуди филмови што го преиспитуваат светот, што допираат длабоко, што зборуваат гласно – и тивко.
„Галичник не е само локација – тоа е став, историја и инспирација што се прелива на големо платно,“ вели директорката на фестивалот, Јана Пауноска. „Горди сме што токму тука ги прикажуваме овие 35 филмови – на место каде што секој камен има приказна, а секој залез изгледа како последен кадар.“
Се додава дека фестивалот годинава се случува без поддршка од Агенција на филм, но со огромна верба – во филмот, во местото, и во луѓето што не се откажуваат.
Целосната програма е објавена на: [www.galichnikfilmfestival.com]