Филм
Почина полскиот режисер Анджеј Вајда
Славниот полски режисер Анджеј Вајда починал во неделата вечерта на 90-годишна возраст, јави полската национална телевизија.
Вајда починал од блокада на работата на белите дробови, откако пред неколку денови бил хоспитализиран. „Во последно време режисерот боледуваше. Пред неколку дена беше префрлен во болница. Се надевавме, дека ќе излезе“, изјави за телевизијата TVN-24, сценаристот и режисер Јацек Бромски.
Почит на славниот режисер му оддаде полскиот претседател Анджеј Дуда. „Почина Анджеј Вајда, извонредниот полски режисер, лауреат на Оскар. Вечна му слава“, напиша Дуда на својот официјален микроблог на Twitter.
Кон крајот на септември на филмски фестивал беше премиерно прикажан најновиот филм на Вајда „Powidok“ (Afterimage), посветен на последните години од животот на уметникот Владислав Стржемински, пионерот на полската авангарда од периодот од 1920/1930-те години. Режисерот лично ја прими специјалната награда на жирито. Подоцна беше објавено дека овој филм Полскиот институт за филмска уметност го кандидира за наградата Оскар во номинациите за Најдобар филм од неанглиско јазично подрачје.
Андежј Вајда се прослави со трилогијата филмови „Поколение“ (1955 година) за созревањето на момче во воени услови, „Канал“ (1956) чиешто дејствие се одвива во времена Варшавското востание од 1944 година, кое претставува и негов прв голем успех и за кој добива специјална награда на фестивалот во Кан во 1957 година, и „Пепел и дијаманти“ за избувнувањето на судирот во Полска по Втората светска војна.
Како режисер, сценарист и продуцент имаше забележителен успех со екранизацијата на романите на руските класици, како „Сибирската леди Магбет“, според Лесков, „Беси“ од Достоевски и „Пилат и другите“ според Булгаков. Покрај тоа, поставува и околу 40 претстави во театри ширум светот, поради што е и лауреат на италијанската театарска награда која го носи името на Луиџи Пирандело.
Потоа следуваа „Човекот од мермер“ за социјалистичкиот „херој на трудот“ од 1950-те, “Човекот од железо“ за штрајковите во Полска од 1980 година, како и „Катин“ за ликвидацијата на илјадниците полски офицери и интелектуалци во сталиновите и нацистичките чистки во Втората светска војна на територијата на тогашниот Советски сојуз и „Валенса, човекот од надеж“, за Лех Валенса водачот на синдикатот „Солидарност“ кој се смета за покренувач на штрајковите кои доведоа до падот на комунизмот во Полска а подоцна стана и претседател на државата. Од тој опус се и филмовите „Без анестезија“ и „Дантон“.
Секогаш политички ангажиран, Вајда на своевиден начин во своите филмови ја испишуваше историјата на Полска во втората половина од XX век. Критичарите честопати го нарекуваа „таткото на полскиот филм“ и „совеста на полскиот народ“.
Во 1981 година ја доби наградата Златна палма на фестивалот во Кан за „Човекот од железо“, и во 1982 година на француската награда Сезар, а во 2000 година и Оскарот за истакнат придонес во филмската уметност. За своето творештво освои голем број награди и признанија на најзначајните филмски фестивали како Кан, Венеција и Берлин.
Анджеј Вајда е роден на 6-ти март 1926 година во Сувалки. Беговиот татко Јакуб бил офицер во полската армија и е убиен во Катин. Семејната традиција наложувала Анджеј да стане офицер, но тој прво се запишал на Академијата за ликовни уметности во Краков, а подоцна и во Вишата шола за филм во Лоѓ./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Светска премиера на „Киука – Пред летото да заврши“ во Кан – филмот е копродукција помеѓу Грција и Македонија
„Киука – Пред летото да заврши“ (Kyuka Before Summer’s End) во режија и по сценарио на Костис Харамуданис, кој е реализиран како билатерална копродукција помеѓу Грција и Северна Македонија и е поддржан од Агецијата за филм на Република Северна Македонија, својата светска премиера ќе ја има на Канскиот филмски фестивал како дел од 32. издание на програмата ACID, што ќе се одржи од 15 до 24 мај оваа година. На „Куика“ му е доверена честа да ја отвори оваа програма.
„Лист продукција“ е македонски копродуцент на дебитантскиот филм на режисерот Харамуданис со Марија Димитрова и Игор Иванов како копродуценти, а Херетик од Грција е главен продуцент со Данае Спатхара, Јоргос Карнавас и Константинос Контовракиси како продуценти.
„Киука – Пред летото да заврши“ е приказна за едно трочлено семејство, кое како и секое лето, плови со својата едрилица до островот Порос, каде што таткото Бабис и децата Константинос и Елса, кои се веќе на прагот пред полнолетството, го минуваат годишниот одмор. Додека пливаат, се сончаат и создаваат нови пријателства на островот, децата случајно ја запознаваат Ана, жената што ги родила и ги напуштила уште во најраното детство, со што ќе почне едно горко-слатко патешествие на созревање под летното сонце, а долгогодишната огорченост на Бабис избива на површина.
Програмата на ACID (Association for the Distribution of Independent Cinema – Асоцијација за дистрибуција на независен филм) на Канскиот филмски фестивал е креирана во 1993 година и прикажува 9 долгометражни филма, фикција и документарци. Овие филмови се избираат од стотиците пристигнати филмови од цел свет од страна на петнаесетина филмаџии, членови на асоцијацијата.
Снимањето на филмот се одвиваше во октомври 2022 година во Атина и на островот Порос, а постпродукцијата се работеше на релација Атина – Скопје.
Главните улоги во филмот ги играат Симеон Цакирис, Елса Лекаку, Константинос Георгопулос, Афродита Капокаки и Елена Топалиду.
Македонската екипа во овој филм ја сочинуваат Михаил Димитров, Игор Поповски и студиата за постподукција „Аудио хаус“ и „Слобода филм“.
Филм
Утре се отвора четвртиот Фестивал на грчки филм
Утре, на 7 април 2024 година, во 20 часот, во Кинотеката на Северна Македонија (Никола Русински 1, Скопје 1000) ќе биде отворено четвртото издание на Фестивалот на грчки филм. На отворањето ќе биде прикажан кусометражниот филм „Тишината на рибата кога умира“ на Василис Кекатос (2019, 19′), а потоа долгометражниот филм „Не би сакал да сум непристоен, но треба сериозно да разговараме“ на Јоргос Георгопулос (2019, 99′).
Ова се две црни комедии во кои што идејата за смртта се прикажува со доза на хумор. Филмот „Тишината на рибата кога умира“ учествуваше на некои од најважните фестивали како Sundance, а Василис Кекатос е еден од најважните претставници на кусометражните филмови со многу награди, вклучително и Златна палма во Кан.
Фестивалот е во ко-организација на Амбасадата на Грција во Скопје и Меѓународниот филмски фестивал Киненова спонзориран од фирмите Armos Balkan и Mermeren.
Влезот е бесплатен.
Култура
Во февруари 50-годишен јубилеј на Кинотека: Старите вредности во нови контексти
Пред 5 децении е формирана македонската кинотека. Честитки за сето она што досега го направила оваа значајна културна установа. Една од основните дејности на филмскава институција е да го прикаже сето она што го има, и ново и старо; ова второто во нови контексти и изданија. Тоа ќе биде карактеристика на програмата на најкусиот месев во годината – февруари. Календарски, ќе трае 29 дена. Ете можност да се види сето она што кинотеката го подготвила за февруарските денови.
Ќе се стартува со премиерна проекција. Со филм кој има наслов СЛОБОДА. Тоа е краткометражен филм во омнибус формат, чијшто автор е филмскиот критичар Златко Ѓелески. Веднаш потоа враќање децении наназад. Ќе бидат проектирани неколку архивски филмски записи од 1912 до 1952. Тоа се дел од новопримените кино-материјали што кинотеката ги прибра во текот на изминатата година.
Кинотека се решила, враќајќи се децении наназад, да потсети на филмовите создадени во 40-тите, 50-тите, 60-тите, 80-тите, 90-тите и 2000-тите. Режисерите се од различни земји – Италија, Франција, Германија, Шведска, САД. Ставени се во различни контексти, во нови програми. Всушност, станува збор за циклуси на Великаните на фестивалот на филмската камера БРАЌА МАНАКИ и пократок цилкус филмови на францускиот режисер на т.н. француски нов бран Луј Мал.
Во исклучително богатата кинотечна понуда се и неколку филмови на чехословачкиот режисер, оскаровецот Јан Кадар.
Она што е многу интересно, многу потребно за да се знае и запамети, се петте документарни македонски филмови со етнолошка содржина. Во нив е забележана традицијата, обработени се народни и религиозни обичаи од средината на 20-тиот век. Во четири од нив Вера Кличкова, пионерот на етнолошкиот филм кај нас, е сценарист, режисер или консултант.
Филмофилите ќе бидат почестени да го видат сигурно еден од најозборуваните лански филмови – НАПОЛЕОН на Ридли Скот. Во различните оценки за филмот доминираат, што е сосема разбирливо, Англичаните и Французите. Едните го фалат, другите го кудат. Критиките за најновата продукција на Скот се поделени, но не смее да се изостави фактот дека, и покрај одредени пропусти, станува збор за прецизно сработен биопик. Дело кое функционира на неколку нивоа – како биографска сторија, историска рекреација, но и омаж кон еден од омилените филмови на Ридли Скот – Бари Линдон од 1975, по сценарио и режија на Стенли Кјубрик.
Уште една филмска творба којашто предизвика интерес и претежно позитивни рецензии – УБИЈЦИ НА ЦВЕТНАТА МЕСЕЧИНА на Мартин Скорсезе– ќе биде проектирана во кино салата на Кинотека месецов.
Во финалето на месецов, ќе погледнеме два филма со музичка содржина. Познатиот ТОМИ, рок операта на Кен Расел, ќе биде прикажана на оригинална 35 милиметарска лента. Новитетот е музичкиот документарец за екс ју панк легендите Панкрти. Специјален гостин на кинотеката тие денови ќе биде фронтменот на групата, Перо Ловшин.
Февруари е можеби календарски пократок месец , но затоа ќе биде исполнет со исклучително богата кино-програма.