Со мултимедијалниот проект „Камера“ беше отворено во Битола во петокот навечер деветтото издание на Бит Фест, манифестација којашто важи за „најдолгото културно лето“ во Македонија, со што беше направена вистинска корелација еѓу проектот „Битола Филмски град, Фестивалот „Браќа Манаки“ и браќата Манаки.

Раздвижувајќи ја Старата битолска чаршија на еден посебен начин режисерот Сашо Миленковски преку перформансот „Камера“ прави истражување на односот помеѓу реалноста и илузијата видено низ очите на кинематограферот. Браќата Манаки – првите кинематографери во овој дел на светот се почетоците на една голема епопеја на реструктуирање на реалноста во уметност.

Во претставата се користат текстови од нивни духовни наследници, кинематографи и теоретичари на филмот, но и текстови кои го опсервираат посебниот однос помеѓу реалноста и илузијата наречена – живот“. „Битола го има филмскиот град, го има Фестивалот Манаки, ја има првата камера на Балканот, го има најградскиот град, ја има Старата чаршија, сите тие елементи, вечерва во претставата ги гледаме низ очите на Браќата Манаки. На овие сокаци ни се помешаа мирисот, звукот и вкусот на Битола од почеток на дваесетти век. Вечерва гледаме една апотеоза на филмот, поврзување на целата филмска поетика – од Манаки до последните филмски изданија“, рече режисерот Миленковски.

Иван Јерчиќ и Борче Ѓаковски во мултимедијалниот проект ги играат ликовите на Јанаки и Милтон Манаки. Јанаки во „Камера“ зборува за верата или за некаква универзална телепатија преку која луѓето низ историјата го имаат истиот естетски концепт за природната средина. „Живееме меѓу два самрака: предвечерието на еден свет и зората на друг свет. Самракот е нејасен, сите насоки се збунувачки; само очи наострени од волјата за откривање на исконските и невидливи знаци на нештата и суштествата,  можат да го пронајдат патот низ магливата визија на анима мунди. Во секој случај, шестата уметност сама се наметнува на немирниот и критички дух, вели тој во дел од својата реплика. Додавјќи го сознанието од тибетските будистички учења стигнува до констатацијата за перцепциите: Имињата и значењата на нашите перцепции ги учиме од останатите луѓе. Тие не учат уште од најмали. Со други зборови, се што добиваме е од втора или трета рака, и кога ги перципираме работите, го употребуваме паметењето и ги применуваме имињата кои сме ги добиле. Затоа,Милтон нé води до реалноста преку Филип К Дик: „Реалноста е она што, кога ќе престанеме да веруваме во него, не исчезнува“.

Низ монтажа на филмски сценски кадри се доловува моќта на филмот, неговото влијание врз свеста и самосвеста. „Внатрешниот процес на себепромислувањето се префрла кон надвор. Нивното самонабљудување е механички зачувано сè до последната минута од нивните животи. Филмот за самоконтрола што оттука натаму свеста го одвиткува внатре во нивните глави, се префрла на држачот за филм на камерата, и свеста, која претходно се огледува исклучиво и само за себе, ја пренесува оваа функција на машината, која ја зачувува таа слика во огледало за и другите да можат да ја видат. На овој начин, субјективниот менталитет се претвора во социјален“, смета авторот на проектот. Најпосле „Камера“ не е проект кој може едноставно да се репродуцира, тоа е перформанс кој единствено може да се доживее и ненаметливо да насочи кон едно посебно видување на животот низ објективот на филмската камера.Во мултимедијалниот проект „Камера“ играат Иван Јерчиќ, Борче Ѓаковски, КУД Илинден, а сценариото и режијата се на Сашо Миленковски, Јован Ристовски и Александар Црвенковски.Бит Фест 2014 го отвори покровителот на фестивалот со најголем број содржини, битолскиот градоначалник Владимир Талески кој притоа истакна дека „од вечерва до 29-ти август ќе имаме вкупно 165 содржини, односно 270 настани“, кои биле селектирани од вкупно пристигнатите 320 апликации, за да се задоволат критериумите на Бит Фест и концепт да одговори на сите вкусови и генерации.„Сите содржини мора да го имаат мирисот, вкусот, аромата на македонската култура. Фаворизираме македонски уметници и поддршка на се она што значи големо историско богатство и традиција. Не случајно се одлучивме вечерва за еден таков перформанс – мултимедијален спектакл со кој го отвораме Бит Фест оваа година. Се работи за два света кои се наоѓаат на едно место, а каде ако не во магичната Битола. Реалноста и илузијата. Асоцијацијата се разбира не води точно кај Браќата Манаки, да видиме што се случува во филмска, историска Битола. Од вечерва во Битола почнува динамична културна програма која што ќе ја понудиме на домашната публика, но и на големиот број туристи кои доаѓаат во Битола“, рече градоначалникот Талески./крај/мф/аш

Извор: Макфакс