Култура
Монтажерот на „Пред дождот“ награден за животно дело на фестивалот „Синематик“
Третото издание на фестивалот на филмската монтажа „Синематик“ од Скопје ќе се одржи утре и задутре во Кинотеката на Македонија. Фестивалот, кој го организира Асоцијацијата на филмските професионалци на Македонија, и годинава ќе го стави својот фокус на професионалците кои публиката не ги гледа на филмското платно, но без нивната работа, не е возможно да се случи филмската магија.
Отворањето на „Синематик“ ќе биде на 12 декември во 20 часот, со проекцијата на наградуваниот шпански филм „Убивајќи го Бога“ во режија на Каје Касас и Алберто Пинто. Фестивалот ќе го отвори Љупчо Тодоровски, претседател на Асоцијацијата на филмските професионалци на Македонија.
На првиот фестивалски ден ќе бидат прикажани: комедијата „Хотел Гагарин“ (16 часот), „Голијат“, швајцарска драма во режија на Доминик Лохер (18 часот)
Швајцарскиот детски филм „Господин Мол и фабриката за чоколадо“ ќе биде прикажан на 13 декември во 16 часот. Од 18 часот ќе следува германскиот „Четири раце“. Фестивалот ќе биде затворен во 20 часот, со проекција на германската комедија „Стрикер (Гол натрапник)“ на Петер Луиси.
Наградата „Златен рез“ за најдобар монтажер ќе ја додели жирито во состав: Гоце Кралевски, Мартин Иванов и Сандра Ѓоргиева.
Добитник на наградата за животно дело годинава е британскиот монтажер Ник Гастер, човекот со богата монтажерска биографија, кој има дадено огромен белег и во македонската кинематографија.
Гастер е монтажерот на два филма на Милчо Манчевски – неприкосновениот „Пред дождот“ и „Прашина“, амалгам на националниот револт и традиционалниот вестерн (како што Гастер го опишува). Тој е потпишан и на монтажата на филмовите на Теона Митевска („Како убив светец“ и „Жената што си ги избриша солзите“). Ник Гастер го монтираше и „Ослободување на Скопје“ на Раде Шербеџија.
Ник Гастер нема да може да биде гостин во Скопје поради ангажман на филм, па по тој повод испрати порака за македонската јавност:
„Многу ми значи времето што го поминав во Македонија, работејќи и создавајќи пријатели со сите талентирани техничари и уметници од македонската филмска индустрија. Јас сум многу благодарен за топлината и гостопримливоста што ме пречека кога работев всушност во сите републики на поранешна Југославија. Филмските луѓе сме посебна раса: го зборуваме истиот специјален јазик на соработувачка уметничка креативност што го прави животот вистински возбудлив! Драго здружение на филмски професионалци на Македонија, ми причинувате огромна чест што ме наградувате со награда за животно остварување за монтажа. Ви благодарам многу. Многу ми е жал што не можам да бидам со вас лично. Сѐ уште сум активен во процесот на монтажа на филм за Катерина Велика и затоа не можам да дојдам во Скопје. (Но, ќе можам да монтирам филмови подоцна!) Како што можете да видите од мојата фотографија, облечен сум за церемонија на награди. Ја вклучив и мојата сопруга Сузан во оваа фотографија, исто така. Таа, исто така ви се заблагодарува. Таа вели дека конечно, таа не мора да ме слуша како се жалам дека ми недостига признание, за што таа ви е длабоко благодарна. Јас сум многу благодарен што ја имав прекрасната привилегија да ја посетам Македонија толку многу пати. Тоа место е многу блиску до моето срце“, вели мотажерот.
Ник Гастер е роден во Хампстед, Лондон, во 1946 година. Учел во Уметничко училиште, отсек Сликарство. Со тек на време неговиот интерес се менувал и почнал да се опседнува со филмот. Две години учел во Лондонското училиште за филмска техника, каде што ги научил сите аспекти на филмската вештина, вклучувајќи режија, светло и камера, монтажа на звук и слика.
Работел и како фриленсер на ТВ-филмови и документарци. Во 1974 година соработувал со Feature Films, како музички монтажер на „Монти Пајтон и Светиот грал“.
Работел на многу успешни филмови, меѓу кои е и номинираниот за „Оскар“ Whales of August на Линдзи Андерсон со Бет Дејвис во главната улога, како и A World Apart на Крис Менгес, кој освои специјална награда од жирито и награда за најдобра актерка во Кан.
Гастер работел на индискиот митолошки класик „Махабхарата“ во режија на Питер Брук. Овој шестчасовен филм беше прикажан во цел свет, а освои и „Златен глобус“ за најдобар ТВ-филм. Во 2001 со Брук го снимиле радикалното дело „Хамлет“. Британскиот монтажер работел и на филмот „Розенгранц и Гилденстерн се мртви“, филм на Том Стопард, што освои „Златен лав“ на Венеција. Гастер монтирал и два филма на Ралф Фајнс („Кориолан“ и „Невидлива жена“).
„Среќниот принц“ е последниот филм на кој работел Гастер. Станува збор за режисерското деби на Руперт Еверет, кое зборува за последните денови на Оскар Вајлд.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
11 претстави обединети под концептот „Ново читање“ на програмата на 58. МТФ „Војдан Чернодрински“
Единаесет претстави во продукција на националните театри и шест претстави во придружната програма се селектирани на 58. МТФ „Војдан Чернодрински“, што ќе се одржи од 7 до 14 јуни во Прилеп. „Ново читање“ е именувана програмата на уметничкиот директор Ана Стојаноска, која денеска на прес-конференција ја образложи својата селекција во Центарот за култура „Марко Цепенков“ во Прилеп. Иницијалната позиција од која почна селекцијата е да се дефинира сериозна голема театарска претстава која е во контекст или со годинешниот Автор во фокус – Горан Стефановски или во контекст на современиот пристап во третирањето на театарот денес, вели Стојаноска.
Собранието на фестивалот одлучи наградите за животно дело да ги добијат актерите Мими Таневска-Србиновска и Јордан Витанов.
Мотото на фестивалот годинава е „Промени се, промени сè“.
– Се решив да го прикажеме тоа што е современо и актуелно, истовремено во корелација со европските театарски трендови. Она што доминира во програмата е потребата да се најдат нови читања на стари теми, истовремено создавајќи поинаков третман на просторот. Доминантно во продукцијата беа повеќе камерните или „мали“ сцени наспроти големата сцена. Имаше неколку впечатливи камерни претстави работени според домашни автори, но не одговараа на концептот на ова издание на фестивалот. Тоа не значи дека беше естетички ограничена, туку создаде ново гледање и на драмите и на просторот. На македонската театарска продукција како и да ù фали сериозно истражување и на современите театарски тенденции, но и на сопствените театарски капацитети. На нашите театарски сцени им треба промена која се надевам ќе ја иницира фестивалот годинава, рече Стојаноска и додаде дека „промената е најблиската потрага по сопствениот креативен потенцијал. Таа е првата победа во битката со конформизмот, старите навики, инертните или наследени ситуации“.
Концептот „Ново читање“ ги опфаќа двете потпрограми: „Новото читање на драмите од авторот во фокус – Горан Стефановски“ и „Ново читање на класиците“. Во потпрограмата „Новото читање на драмите од авторот на фокус – Горан Стефановски“, селектирани се:
1.„Дупло дно“ во режија на Наташа Поплавска, продукција на Народен театар „Војдан Чернодрински“ – Прилеп; 2.„Диво месо“ во режија на Мартин Кочовски, продукција на Албански театар – Скопје; 3.„Демонот од Дебар Маало“ во режија на Наташа Поплавска, продукција на Центар за култура „Ацо Шопов“ – Штип; 4.„Црна дупка“ во режија на Љупчо Ѓорѓиевски, продукција на ЦК „Антон Панов“ – Струмица. Во „Ново читање на класиците“ го гледаме авангардниот пристап во третманот на драмите што се класични/лектирни, а истовремено и потенцијалниот нов моментум во третирањето на театарот.
Во оваа програма се претставите:
1.„Хеда Габлер“ од Хенрик Ибзен, во режија на Васил Христов, продукција на Драмски театар – Скопје; 2.„Едвард Втори“ според Кристофер Марлоу, во режија на Андриј Жолдак, продукција на Ц.К „Јордан Хаџи Константинов – Џинот“ – Велес; 3.„Иванов“ од Антон П. Чехов, во режија на Зоја Бузалковска, продукција на Македонскиот народен театар; 4.„Домот на куклата“ од Лукас Хнат, во режија на Билге Емин, продукција на Турски театар – Скопје; 5.„На дното“ од Максим Горки, во режија на Ќендрим Ријани, продукција на Народен театар – Битола; 6.„Ало! Ало!“ според Џереми Лојд и Дејвид Крофт, во режија на Синиша Евтимов, продукција на Театар Комедија; 7.„Франкенштајн“ од Мери Шели, во режија на Кокан Младеновиќ, продукција на Театар за деца и младинци – Скопје.
Во придружната програма ќе бидат презентирани неколку претстави кои се во контекст на концептот на комплетната селекција:
1.„Кенди“ од Лук Дејвис, во режија на Тамара Стојаноска, продукција на Театар „Златен Елец“; 2.„Лекција“ од Ежен Јонеско, во режија на Ѓорѓи Ризески, продукција на Motion Network и НТ Штип; 3.„Црна дупка“ од Горан Стефановски, дипломска претстава по театарска режија на Александар Јовановски, во класата на проф. м-р Зоја Бузалковска, ФДУ Скопје; 4.„Натчовек“ од Сашо Димоски, во режија на Васил Зафирчев, продукција на Драмски театар „Стојан Бочваров“ – Варна; 5.„Поол“ од Марк Рејвенхил, во режија на Шенај Мандак, продукција на МКЦ и Хибрид. 6.„Арт“ од Јасмина Реза, дипломска претстава на студентите по актерска игра од класата на проф. Дејан Пројковски, Универзитет „Еуропа Прима“ – Скопје.
Фестивалот ќе биде отворен со настан во чест на добитниците на наградата за животно дело, што ќе се одржи во Центарот за култура, а потоа ќе следува изведбата на претставата „Хеда Габлер“ на Драмски театар.
„И годинава сакаме Прилеп да биде град-театар, ќе има уште фестивалски зони што ќе ги откриваме постепено. Им се заблагодарувам на сите што го помагаат фестивалот“, рече Стојаноска.
За време на фестивалот ќе се одржи еден ден комплетно посветен на Авторот во фокус – Горан Стефановски, на кој ќе се презентираат сите актуелности поврзани со зачувувањето на ликот и делото на Горан Стефановски во македонската култура.
Ќе бидат одржани пет работилници, освен презентацијата на едукативната програма: Работилницата за драмско пишување што ќе ја води Ана Трпеноска, Работилницата за читање на Горан Стефаноски што ќе ја води проф. д-р Јелена Лужина, Работилницата за следење на фестивал што ја води тимот на Умно.мк, Работилница за тело – говор – простор што ја води Искра Шукарова и Работилницата за костимографија што ја води Александар Ношпал. Повиците за учество на овие работилници ќе ги објавиме наскоро.
Ќе бидат одржани промоции на повеќе изданија од театарска и театролошка литература од македонски и странски автори. Ќе бидат активни сите фестивалски зони како минатата година, ќе имаме и некои нови кои ќе ги откриваме постепено во текот на следните денови на фестивалот.
За наградите на фестивалот и годинава ќе одлучува тричлено меѓународно жири, во состав: д-р Марина Миливојевиќ-Маѓарев, театарска критичарка од Србија, д-р Марина Катниќ-Бакаршиќ, драматург од Сараево и актерката Варја Ѓукиќ од Црна Гора.
Култура
Гостување на полски автори по повод Месецот на полската литература во Градската библиотека „Браќа Миладиновци“
По повод Месецот на полската литература, во Градската библиотека „Браќа Миладиновци“ ќе гостува Војќех Јагелски, автор на книгата „Сите војни на Лара“. Разговорот со авторот ќе го води Лидија Танушевска од Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ – Скопје.
На настанот закажан за 13 мај (понеделник) во 19 часот, му претходи (во 18.30 часот) отворањето на изложбата од студентите-учесници на конкурсот „Графика на годината“ организиран од Графичкиот факултет при Академијата за ликовни уметности во Краков.
На 16 мај (четврток) во ГБСК гостува Роксана Јенджејевска-Брубел, авторка на книгата „Расположенијата на Хиполит Колбас“. Оваа писателка за деца ќе одржи и креативна работилница во нашиот Оддел за литература за деца во 17 часот.
Гостувањето на полските автори е дел од проектот „Полска на полица“, во кој партнер на Амбасадата на Р. Полска е токму ЈУ Градска библиотека „Браќа Миладиновци“ – Скопје.
Настаните се со превод на македонски јазик.
Култура
Концерт на Курт Елинг и Националниот џез-оркестар во МНТ
Светската мега-ѕвезда на вокалната џез музика, двократниот добитник на Греми награда, Курт Елинг, доаѓа во Скопје.
За него „Њујорк Тимес“ ќе напише дека токму тој е „извонредниот машки џез-вокал на нашето време.“
Според „Вашингтон Пост,“ „“Од средината на 1990-тите, ниту еден џез-пејач не бил толку смел, динамичен или интересен како Курт Елинг”, додека ББС Артс оценува дека тој „… ја турка напред уметноста на џез пеењето, повеќе од било кој друг машки изведувач од неговата генерација“.
Елинг има вкупно десет номинации за Греми награди, од кои има освоено две награди за најдобар вокален џез албум за изданијата Dedicated to you (2009) и Secrets are the best story (2021).
Во 2012 година е прогласен за прв почесен џез амбасадор на Шлезискиот џез фестивал во Полска, а добитник е и на германската награда Ехо џез и Шкотската награда за џез – меѓународна категорија. Во 2013 година е прогласен за Меѓународен џез -изведувач на годината на доделувањето на наградите Jazz FM Awards.
Во текот на својата кариера соработува и снима со Вејн Шортер, Данило Перез, Дејвид Амрам, Ренди Бахман, Боб Белден, Џоан Бракин, Оскар Браун Џуниор, Џоди Кристијан, Били Корган, Орберт Дејвис, Џорџ Фримен, Бади Гај, Јон Хендрикс, Чарли Хантер, Боб Минцер, Бред Мелдау, Ли Ритенур, Џон Пицарели и Боб Шепард. Покрај неговиот бенд со кој најчесто настапува, Курт Елинг бил и член на Квартетот на Бранфорд Марсалис.
Доколку на првите албуми композициите повеќе наликуваат на класичните џез стандарди, звукот на Елинг во последните години добива димензија плус, внесувајќи екстраваганција во музичкиот израз и експериментирајќи со класичните џез музички форми.
Концертот на Курт Елинг со Националниот џез оркестар ќе се одржи на 15 мај, 2024 година во Македонскиот народен театар, со почеток од 20 часот. Диригент на концертот ќе биде Џијан Емин.