Според податоците на Заводот за статистика, третина од населението во земјата не може да си дозволи три оброка дневно, додека голем е процентот на расипништво, односно на оние што фрлаат храна. Од Банката за храна, која е основана во 2011 година, преку 21 организација во 15 града, се обезбедува храна за најранливите социјални групи. Основач и претседател на оваа банка е Душко Христов, кој вели дека од почетокот кога банката успевала да обезбеди 1 тон храна годишно, денес успева да акумулира 200 тони храна, која стигнува таму каде што е најпотребна. Според него, итно треба да се изгласа новиот закон со кој ќе се овозможи компаниите да бидат мотивирани да донираат храна, а со постојната регулатива ним сега повеќе им се исплати храната да ја фрлат на „Дрисла“.

„Додека 30 отсто од населението се справува со глад, во Македонија се фрла храна во количина колку град како Кочани да јаде цела година. Мора да им се подигне свеста и на компаниите и на индивидуалците за да станеме ефикасни во битката со сиромаштијата. Сепак, важно е да се изгласа новиот закон со кој компаниите ќе бидат мотивирани да донираат храна“, вели Христов.

Христов вели дека кај нас нема дефиниција за тоа што е вишок храна и сигурно е дека има доволно производство за да нема гладни, но начинот на донација и редистрибуција треба да стане поефикасен. Тој тврди дека претседателот на државата, Стево Пендаровски, му ветил дека ако е потребно, на располагање ќе биде и војската кога станува збор за организирано разнесување на потребните пакети со храна.

„Се случува да треба да се однесе пакт со храна за едно лице во некое место и излегува дека транспортот до таму чини повеќе отколку целата пратка. Проблемот со вмрежување и дистрибуција на храната е голем, но секако решлив доколку се има слух за проблемот. Има компании што со своите возила со кои разнесуваат производи до маркетите се нудат да превезат и пакети од банкката за храна“, вели Христов.

И натаму е голем проблемот да се стигне до реалните бројки и списоци на луѓето на кои им е потребна помош.

„Се обидуваме преку општините да добиеме точен список на луѓе што се социјално загрозени. Но, овие списоци не се обновени, па се случува да дистрибуираме храна за веќе починати лица. Општините треба повеќе да се ангажираат за да ни помогнат да стигнеме онаму каде што е најпотребно“, вели Христов.

Минатиот месец на тркалезната маса со наслов „Како да го одржиме системот за донација и редистрибуција на вишокот храна“, организирана во рамките на „ВСС ефект проектот“, финансиран од Европска Унија, првпат на Балканот присуствувале претседателот и генералниот секретар на Европската федерација на банките за храна – ФЕБА, г. Жак Мари Ванденшрик и г-ца Ангела Фриго.

„Искуството на ФЕБА и најдобрите европски практики беа претставени пред многуте присутни од речиси сите засегнати страни, кои мораат да одговорат на феноменот и проблемот со расипништвото на храната наспроти сè поголемата сиромаштија и гладoт кои се присутни во нашето општество. Нивното присуство и презентации побудија значајна дискусија во поглед на Законот за донирање вишок храна, на кој се работеше од крајот на февруари до крајот на јули оваа 2019 година, а во која работна група и ние како организација бевме вклучени. Информацијата за законот е закачена на ЕНЕР и очекуваме дека до крајот на годинава ќе биде изгласан“, вели Христов.

Актерката Сања Арсовска, која веќе две години како претседателка на Синдикатот за култура на Македонија гласно зборува за неправдите на вработените во културата, доби ветување од премиерот Зоран Заев дека по 15 години, кончено до крајот на годината, ќе биде потпишан новиот колективен договор.

Многубројни протести на вработените во културата, како и најмасовниот марш што се одржа неодмана, дадоа резултат. Со овој договор треба да се исправат неправдите, како астрономските разлики во платите меѓу дејностите, потоа исплаќање теренски дневници и други надоместоци. Според Арсовска, ова е историска шанса вработените во културата да добијат подостоинствени и поправедно распределени примања. Таа забележува дека во општиот културолошки контекст реформите се движат бавно и без идејна стратегија, но вели дека има подемократска атмосфера, во која барем гласно може да се негодува за проблемите.

„Сакам да бидеме револуционери и да ги туркаме работите напред. Имаме репрезентативен синдикат кој со години беше втурнат на маргините, но со голема упорност и посветеност во последните две години успеавме да дојдеме до договор за нивелација на платите и сега да го потпишеме колективниот договор. Злоупотреби и ставање на личните интереси пред колективните имало и ќе има, но барем да се сведат на минимум“, вели Арсовска, која во интервјуто директно и исцрпно одговори на прашања поврзани со болките во домашната културна политика.

Арсовска е вработена во Драмскиот театар. На пошироката јавност ѝ позната по детското шоу „5+ фамилија“ и по ТВ-серијата „Инсајдер“, но и по впечатливи улоги во театарот.

Пратеничката од партијата ДОМ, Лилјана Поповска, во интервју за „Макфакс“ изјави дека очекува да помине иницијативата за една изборна единица бидејќи, како што вели, има политичка волја од најголем дел од политичките партии, а истото мислење го делат и добар дел од граѓаните, кои се изјасниле во анкетите во нивните истражувања. Поповска вели дека СДСМ треба да си стои на зборот и да ѝ даде поддршка на парламентарната група од 12 пратеници, кои поднесоа иницијатива за промена на Изборниот законик.

„Сметаме дека е дојдено време државата да стане една изборна единица и сметам дека за разлика од пред 4 години, овој пат ќе успееме да добиеме поддршка од сите политички партии бидејќи одлуката за промена на Изборниот законик треба да се донесе со консензус. Го иницираме оваа прашање за да не се доведеме во ситуација пред изборите в година големите партии повторно да се договорат и донесат козметички промени. На 30 септември имаме закажано средба со премиерот и лидер на СДСМ, Зоран Заев, на оваа тема. Сметаме дека СДСМ ќе си стои на ветувањето што го даде пред изборите и ќе ја поддржи иницијативата. Нашиот предлог е испратен до сите политички партии, а средби очекуваме и со лидерите на ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ“, вели Поповска.

Таа вели дека ваков модел на избори имаат повеќето од европските држави, а иницирањето на процесот е во согласност со препораките на ОБСЕ и ОДИХР. Според неа, државата да стане една изборна единица нема да биде придобивка само за малите, туку и за големите партии, кои исто така губат гласови во 6 изборни единици.

„Овој процес е фер и правичен. Малите партии на овој начин не ќе мора да коалираат со големите по секоја цена, односно да се создаваат вештачки коалиции. Имаме партии, како, на пример, ВМРО-НП, која во парламентот нема свој претставник, а имаше повеќе од доволно гласови за пратеничко место. Истото важи и за големите, и тие губат гласови на шест места, а со тоа и мандати. На овој начин ќе добиеме и поголема шареноликост, повеќе демократизација во парламентот, што во секој случај ќе биде најголема придобивка за граѓаните“, додава Поповска.

ДОМ и другите помали партии се залагаат и за отворени листи, но засега, како што рече Поповска, главно се концентрирани да помине измената на Изборниот законик за една изборна единица, па потоа да се лобира за оваа прашање.