Македонија
(Видео) Ги снема бомбите, одекнаа лажни вести за киднапирање и труење ученици, казните споро патуваат
Стивнаа бомбите во училиштата, но почнаа да одекнуваат лажни вести, кои еднакво ги вознемирија учениците, наставниците, родителите и јавноста. Казните за лицата што ги раширија сè уште не се извесни иако помина една недела од лажната вест дека киднапер ги демне помалите деца во музичкото училиште во Скопје и две недели по лажната објава за средношколец отруен со дрога во пијалак послужен во кафуле, на која се надоврза и вест за десетмина починати средношколци во Градскиот парк.
Деманти, информативни разговори во полиција со креаторите на вестите и објаснување дека истрагата е во тек е засега институционалниот одговор на лажните вести, кои, за разлика од анонимните дојавувачи за бомбите, имаат конкретни творци. За нив, јавноста на социјалните мрежи, од каде што и излегоа вестите, отиде до таму, па побара и јавен линч, но Обвинителството сè уште не е на чисто дали тие воопшто ќе одговараат за кривично дело или за прекршок.
„Формално-правно во Кривичниот законик не постои експлицитно наведено дело ширење лажна вест онака како што го перципира јавноста тоа. Меѓутоа, законските норми во повеќе области даваат можност за одговорност за јавно изнесени тврдења. Доколку за еден настан постојат елементи што сугерираат дека со јавно изнесените лажни тврдења е извршен некој вид кривично дело, повредени се туѓи права, загрозена е нечија сигурност или е извршен друг вид кривично дело, таквиот настан добива кривично-правен третман. Такви се, на пример, лажните дојави за бомбите со кои се соочувавме во изминатиот период. Во друг сегмент, пак, постои прекршочна одговорност и таа целосно е во надлежност на Министерството за внатрешни работи, кое треба да донесе одлука дали постои таков вид одговорност. За дел од лажните објави, кои се однесуваат на клевета, што исто така е ширење одреден вид лажна информација за некого, постои граѓанска одговорност, односно се упатува на граѓанско-правна заштита“, вели Билјана Арсовска, портпаролка на Јавното обвинителство.

Обвинителите работат на утврдување на последиците што ги предизвикаа лажните вести за да утврдат конкретно за кое дело ќе ги гонат креаторите на последните две лажни вести. Предвид ќе биде земено и тоа што лажната вест дека средношколец од гимназијата „Георги Димитров“ во Скопје бил отруен од дрога ставена во пијалак во кафуле ја рашири пензионираната професорка од Филозофскиот факултет, Виолета Ачкоска. Нејзиното влијание врз јавноста е поголемо во споредба со она за втората лажна вест за киднапер што ги демне помалите деца во музичкото училиште „Илија Николовски-Луј“, што ја рашири Марко Дамевски, кој се претстави како загрижен родител.
„Во секој предмет одделно се цени дали и кои околности се исполнети, каков е ефектот од така изнесената лажна вест, како и последиците од таа лажна вес “, вели портпаролката Арсовска.
Министерството за внатрешни работи смета дека најголемата штета што ја направиле лажните вести е вознемиреноста на граѓаните.
„Штетата, пред сè, е во вознемиреноста на граѓаните, која, за жал, овие неодговорни лица ја создаваат од нив познати причини. Лицата што ги пласираа овие лажни вести подоцна во полициска станица кажуваат дека се каат, дека згрешиле, но ние немаме ништо од тоа каење. Тие мора да сносат одговорност затоа што на тој начин предизвикуваат тревога и вознемиреност кај граѓаните. Веднаш се повикуваат во полициска станица и се преземаат соодветни мерки затоа што, без оглед на тоа што ги избришаа објавите и самите кажаа дека направиле грешка, сепак предизвикаа вознемиреност кај граѓаните и тоа мора да биде како пример и за оние што ќе се обидат и во иднина“, вели Тони Ангеловски, помошник за односи со јавност на министерот за внатрешни работи.
Сега веќе избришаните објави и за лажниот киднапер и за наводното труење со дрога се раширија како експлозија на социјалните мрежи. Објавата на професорката Ачкоска за труењето за неколку часа доби илјадници реакции и стотици коментари, а остана на социјалните мрежи речиси цело деноноќие. Таа објавата ја стави непосредно по вистинскиот погреб на матурант од гимназијата „Георги Димитров“ за кој МВР утврди дека починал по пад од висина.

„Макфакс“ побара објаснување од професорката Ачкоска за причините поради кои се одлучила за објавата, но таа не одговори на пораките. Министерот за внатрешни работи, Оливер Спасовски, извести дека таа во полиција кажала дека нема информации за настанот, но го објавила она што ѝ го пренеле ученици. Сфатила дека направила грешка кога почнале да ја бараат новинарите, па го избришала статусот.
Објавата на Дамевски, пак, за киднапер во музичкото училиште стоеше на „Фејсбук“ само неколку часа. Ја тргна откога дозна дека не се работело за киднапер, туку за крадец, од кој училиштето решило да се одбрани со тоа што ќе стави негова фотографија на влезот со апел, ако некој го забележи, веднаш да пријави во полиција.
За разлика од професорката, Дамевски откога ја тргна објавата, им се извини на сите кај кои предизвикал непријатно чувство и паника. Ги замоли оние што ја споделиле неговата објава за киднаперот да го споделат и извинувањето. Меѓу нив имаше неколкумина пејачи, кои со дополнителни емоции зборуваа за лажниот настан во музичкото училиште, без да проверат дали е вистина.
За „Макфакс“ рече дека сè што имал да каже во врска со објавата, кажал во извинувањето.
И Обвинителството и МВР се едногласни во ставот дека за штетите што ги направија лажните вести креаторите мора да добијат казни како пример за сите што во иднина би имале слични објави.
„Она што би можеле да апелираме е поголема свесност и одговорност при изнесувањето какви било информации, особено преку социјалните мрежи, преку ‘Фејсбук’, поради нивното сè поголемо влијание во изминатиот период, со цел да се спречат ваквите штетни последици, кои може да имаат огромно влијание врз општата популација“, рече портпаролката Арсовска.
МВР, пак, апелира граѓаните да внимаваат кому му веруваат и да ги проверуваат изворите во институциите за да не подлегнат на лажни вести.
Овој текст е изработен во соработка со Институтот за комуникациски студии во рамките на проектот ,,Користи факти”, кој е поддржан од Британската амбасада во Скопје.

©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Свечено менување на државното знаме: децата прашуваа за работата на првата жена-претседателка
Во Кабинетот на претседателката Гордана Сиљановска-Давкова денеска се одржа церемонија на свечено менување на државното знаме на којашто присуствуваа деца од градинките „Весели цветови“ и „Срничка“ од Скопје, ученици од скопските основни училишта „Кузман Шапкарев“ и „Кузман Јосифовски Питу“ и деца и претставници на Здружението за образование и истражување „Несил“.
По завршувањето на свечениот чин, околу 230 деца во придружба на двасетина наставници и претставници, ги разгледаа просториите на Кабинетот. Младите посетители покажаа интерес за работата на претседателката. Ја прашаа: Какво е чувството да се биде првата жена – претседателка на државава? Дали е потешко да се биде претседателка или професорка? Како тече еден нејзин работен ден? Љубопитните гости пројавија желба да ги дознаат нејзините лични афинитети, како и интересните спомени од младоста.



Сиљановска-Давкова им предочи дека вршењето на политичката функција бара знаење, посветеност и култура на дијалог. Ги советуваше да учат, да размислуваат критички и да другаруваат.
Децата ѝ подарија цвеќе, албум на цртежи и благодарница на турски јазик.
Церемонијата на свечено менување на знамето се одржува секој втор петок во месецот, со учество на Баталјонот за почести при македонската армија и ја симболизира почитта кон знамето и државата.
Македонија
Советот го поддржа предлогот на градоначалникот Лукровски за покривање на трошоците за комунални услуги на основните училишта во Општина Карпош
Советот на Општина Карпош одржа вонредна седница на која се разгледуваа четири точки кои се најдоа на денешниот дневен ред. Во таа насока, советниците го поддржаа Планот на Програми за развој на локалната самоуправа за 2026 година. Имено, согласно потребите од областа на комуналните работи и уредување на просторот, ќе бидат преземени одредени активности за подобрување на инфраструктурните капацитети во општина Карпош.
Станува збор за капитални инвестиции во инфраструктурни објекти какви што се реконструкција на повеќе улици, спортски сали во рамки на основните училишта „Братство“ и „Димо Хаџи Димов“, интервенции во фекални и атмосферски канализации, како и изградба на детската градинка „Пролет“ во населбата Козле и „Мајски цвет“ во населбата Тафталиџе.
Потребниот консензус беше постигнат и за Предлог – Одлуката за изменување и дополнување на Општинскиот Буџет, односно ребалансот за 2025 година. Според образложението, потребата за донесување на оваа Одлука произлезе од доделувањето на средства поради зголемен износ на данок на додадена вредност (кој го исплаќа Министерството за финансии) за износ од 2.130.000 денари, како и промени на средствата во приходните и расходните ставки во колоните во косолидираниот Буџет на општината. Поточно, во консолидираниот Општински Буџет за 2025 година има промени во приходниот дел, каде што претходниот износ од 1.853.654.953 денари се зголемува на износ од 1.857.766.953 денари. Во колоната – Буџет на Општина Карпош за 2025 година има промени во приходниот дел, каде што претходниот износ од 1.059.141.953 денари се зголемува на износ од 1.061.771.953 денари. Во рамки на дебатата која се разви по оваа точка, градоначалникот Сотир Лукровски излезе пред советниците со конкретен Предлог – амандман, со кој ќе бидат пренаменети неискористените општински средства за патување во странство и расходи за репрезентација. По предлог на првиот човек на Општината, овие парични средства ќе бидат пренасочени за покривање на трошоци за комунални услуги на основните училишта од Општина Карпош. Во таа насока, мнозинството советници го поддржа предлогот на градоначалникот Лукровски, кој ќе биде составен дел од Предлог – Одлуката за изменување и дополнување на Општинскиот Буџет.
Советниците дадоа „зелено светло“ и за изменување и дополнување на на Програмата за активностите во областа на спортот за 2025 година. Станува збор за измена во проектните активности за Училишните спортски лиги на Карпош за 2025 година, за стипендии за талентираните основци – спортисти од Карпош, како и за еднократна поддршка за спорт и рекреација. За Училишните спортски лиги се менува досегашната финансиска рамка од 2.050.000 на 2.624.000 денари. Фондот за стипендии за талентирани
ученици – спортисти од VIII и IX одделение од 1.100.000 денари се менува на 1.000.000 денари. Во делот за еднократна финансиска поддршка за спорт и рекреација, износот од 1.000.000 денари се менува на 765.000 денари, од каде останатите 235.000 денари се префрлаат во фондот за Училишни спортски лиги на Општина Карпош за 2025 година.
Соодветна корекција претрпе и Програмата во областа на детската, социјалната и здравствената заштита за 2025 година. Имено, советниците ја поддржаа измената во третата точка од оваа Програма, која се однесува на парична помош за лицата односно семејствата кои се наоѓаат во социјален ризик, или пак им се потребни финансиски средства за лекување. За таа намена се зголемува досегашниот износ од 7.000.000 денари на 9.000.000 денари.
Македонија
Град Скопје го усвои ребалансот на Буџетот: предвидена набавка на 80 нови автобуси, реконструкција на улици, паркови
На денешната седница на Советот на Град Скопје беше усвоен ребалансот на Буџетот со еден глас против и еден воздржан. Со ребалансот се обезбедуваат средства за стабилизација на градските финансии, унапредување на инфраструктурата, подобрување на јавниот превоз, инвестирање во образованието и развој на нови зелени површини.
37 советници гласаа ЗА, еден воздржан и еден против.
Градоначалникот истакна дека ребалансот претставува прв значаен чекор кон финансиска консолидација на градот. Со него буџетскиот дефицит се намалува за 928,5 милиони денари, а капиталните инвестиции се зголемуваат за речиси 98,9 милиони денари. Ребалансот ќе овозможи редовна исплата на платите во јавните претпријатија и намалување на непродуктивните трошоци, со цел средствата да бидат насочени кон проекти од директен интерес за граѓаните.

Во делот на јавниот превоз се предвидува враќање на приватните превозници во системот, продолжување на соработката со Министерството за транспорт за повторно активирање на Градскиот воз, како и набавка на 80 нови автобуси што веќе ја спроведува Владата. Започнува и процесот на разгледување на БРТ-системот како современо решение за подигнување на квалитетот на јавниот транспорт.
Во образованието, до крајот на годината, сите училишта ќе добијат нови спортски терени, фитнес-зони, смарт табли, информатички кабинети и лаптоп за секој првенец на генерација, а ќе биде решен и хроничниот недостаток на училишни клупи и столчиња.
Со ребалансот започнува реализацијата на повеќе зелени проекти, меѓу кои парк „Христијан Тодоровски – Карпош“, парк „Лепенец“ и дополнителни 50 мали паркови низ различни делови од градот.
Во делот на инфраструктурата ќе се продолжи со реконструкцијата на улицата „Фрањо Клуз“, изградбата на кружниот тек во Ѓорче Петров, третата лента на булевар „Александар Македонски“, првата фаза на булевар „Хрватска“, булевар „АСНОМ“ и клучката кај „Момин Поток“. Обезбедени се средства и за подготовка на проектна документација за улиците „Шарпланинска“, „Бутелска“, „Радишанска“, за кружниот тек кај „Тобако 2“ и други локации. Предвидени се и средства за експропријација, со што се отвора можност за реализација на големите булеварски решенија, вклучително и продолжувањето на булевар „Борис Трајковски“.
Градоначалникот порача дека со усвојувањето на ребалансот завршува периодот на застој и започнува нова фаза на стабилизација и развој на Град Скопје, со јасна намера градот да се врати на вистинскиот развоен пат.

