Македонија
(Видео) Ги снема бомбите, одекнаа лажни вести за киднапирање и труење ученици, казните споро патуваат
Стивнаа бомбите во училиштата, но почнаа да одекнуваат лажни вести, кои еднакво ги вознемирија учениците, наставниците, родителите и јавноста. Казните за лицата што ги раширија сè уште не се извесни иако помина една недела од лажната вест дека киднапер ги демне помалите деца во музичкото училиште во Скопје и две недели по лажната објава за средношколец отруен со дрога во пијалак послужен во кафуле, на која се надоврза и вест за десетмина починати средношколци во Градскиот парк.
Деманти, информативни разговори во полиција со креаторите на вестите и објаснување дека истрагата е во тек е засега институционалниот одговор на лажните вести, кои, за разлика од анонимните дојавувачи за бомбите, имаат конкретни творци. За нив, јавноста на социјалните мрежи, од каде што и излегоа вестите, отиде до таму, па побара и јавен линч, но Обвинителството сè уште не е на чисто дали тие воопшто ќе одговараат за кривично дело или за прекршок.
„Формално-правно во Кривичниот законик не постои експлицитно наведено дело ширење лажна вест онака како што го перципира јавноста тоа. Меѓутоа, законските норми во повеќе области даваат можност за одговорност за јавно изнесени тврдења. Доколку за еден настан постојат елементи што сугерираат дека со јавно изнесените лажни тврдења е извршен некој вид кривично дело, повредени се туѓи права, загрозена е нечија сигурност или е извршен друг вид кривично дело, таквиот настан добива кривично-правен третман. Такви се, на пример, лажните дојави за бомбите со кои се соочувавме во изминатиот период. Во друг сегмент, пак, постои прекршочна одговорност и таа целосно е во надлежност на Министерството за внатрешни работи, кое треба да донесе одлука дали постои таков вид одговорност. За дел од лажните објави, кои се однесуваат на клевета, што исто така е ширење одреден вид лажна информација за некого, постои граѓанска одговорност, односно се упатува на граѓанско-правна заштита“, вели Билјана Арсовска, портпаролка на Јавното обвинителство.

Обвинителите работат на утврдување на последиците што ги предизвикаа лажните вести за да утврдат конкретно за кое дело ќе ги гонат креаторите на последните две лажни вести. Предвид ќе биде земено и тоа што лажната вест дека средношколец од гимназијата „Георги Димитров“ во Скопје бил отруен од дрога ставена во пијалак во кафуле ја рашири пензионираната професорка од Филозофскиот факултет, Виолета Ачкоска. Нејзиното влијание врз јавноста е поголемо во споредба со она за втората лажна вест за киднапер што ги демне помалите деца во музичкото училиште „Илија Николовски-Луј“, што ја рашири Марко Дамевски, кој се претстави како загрижен родител.
„Во секој предмет одделно се цени дали и кои околности се исполнети, каков е ефектот од така изнесената лажна вест, како и последиците од таа лажна вес “, вели портпаролката Арсовска.
Министерството за внатрешни работи смета дека најголемата штета што ја направиле лажните вести е вознемиреноста на граѓаните.
„Штетата, пред сè, е во вознемиреноста на граѓаните, која, за жал, овие неодговорни лица ја создаваат од нив познати причини. Лицата што ги пласираа овие лажни вести подоцна во полициска станица кажуваат дека се каат, дека згрешиле, но ние немаме ништо од тоа каење. Тие мора да сносат одговорност затоа што на тој начин предизвикуваат тревога и вознемиреност кај граѓаните. Веднаш се повикуваат во полициска станица и се преземаат соодветни мерки затоа што, без оглед на тоа што ги избришаа објавите и самите кажаа дека направиле грешка, сепак предизвикаа вознемиреност кај граѓаните и тоа мора да биде како пример и за оние што ќе се обидат и во иднина“, вели Тони Ангеловски, помошник за односи со јавност на министерот за внатрешни работи.
Сега веќе избришаните објави и за лажниот киднапер и за наводното труење со дрога се раширија како експлозија на социјалните мрежи. Објавата на професорката Ачкоска за труењето за неколку часа доби илјадници реакции и стотици коментари, а остана на социјалните мрежи речиси цело деноноќие. Таа објавата ја стави непосредно по вистинскиот погреб на матурант од гимназијата „Георги Димитров“ за кој МВР утврди дека починал по пад од висина.

„Макфакс“ побара објаснување од професорката Ачкоска за причините поради кои се одлучила за објавата, но таа не одговори на пораките. Министерот за внатрешни работи, Оливер Спасовски, извести дека таа во полиција кажала дека нема информации за настанот, но го објавила она што ѝ го пренеле ученици. Сфатила дека направила грешка кога почнале да ја бараат новинарите, па го избришала статусот.
Објавата на Дамевски, пак, за киднапер во музичкото училиште стоеше на „Фејсбук“ само неколку часа. Ја тргна откога дозна дека не се работело за киднапер, туку за крадец, од кој училиштето решило да се одбрани со тоа што ќе стави негова фотографија на влезот со апел, ако некој го забележи, веднаш да пријави во полиција.
За разлика од професорката, Дамевски откога ја тргна објавата, им се извини на сите кај кои предизвикал непријатно чувство и паника. Ги замоли оние што ја споделиле неговата објава за киднаперот да го споделат и извинувањето. Меѓу нив имаше неколкумина пејачи, кои со дополнителни емоции зборуваа за лажниот настан во музичкото училиште, без да проверат дали е вистина.
За „Макфакс“ рече дека сè што имал да каже во врска со објавата, кажал во извинувањето.
И Обвинителството и МВР се едногласни во ставот дека за штетите што ги направија лажните вести креаторите мора да добијат казни како пример за сите што во иднина би имале слични објави.
„Она што би можеле да апелираме е поголема свесност и одговорност при изнесувањето какви било информации, особено преку социјалните мрежи, преку ‘Фејсбук’, поради нивното сè поголемо влијание во изминатиот период, со цел да се спречат ваквите штетни последици, кои може да имаат огромно влијание врз општата популација“, рече портпаролката Арсовска.
МВР, пак, апелира граѓаните да внимаваат кому му веруваат и да ги проверуваат изворите во институциите за да не подлегнат на лажни вести.
Овој текст е изработен во соработка со Институтот за комуникациски студии во рамките на проектот ,,Користи факти”, кој е поддржан од Британската амбасада во Скопје.

©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
„Дава пари за руско железо, за да го препродава“ – Груевски повторно го нападна Заев на социјалните мрежи
Поранешниот премиер Никола Груевски вечерва објави нов статус на „Фејсбук“, во кој повторно го нападна Зоран Заев, обвинувајќи го за дволичност, корупција, политички договори и стекнување богатство преку злоупотреби. Објавата следи по размената на јавни пораки меѓу двајцата поранешни премиери.
Во статусот со наслов „ЧОВЕКОТ КОЈ ПРИФАТИ СЕ ШТО ОДБИВ – ЕДНА ПРИКАЗНА ЗА ЕДНА ‘НАПАТЕНА ДУША’“, Груевски тврди дека Заев бил видно вознемирен по текстот што тој го објави вчера, а во одговорот, стилот на Заев соодвестувал со неговото литературно ниво, додавајќи дека „после лектирата ‘Зоки-Поки’ во трето одделение, не губел многу време на книжевна надградба“.
Груевски повторува дека Заев истовремено политички се претставува како противник на Кремљ, додека во заднина купува железо од Русија.
„На темата дека купува железо од Русија, додека политички е жесток противник на Русија, не се осврна, бидејќи купува и тоа многу. Кажа само дека кога би бил жеден, сметал дека Русија не би му дала капка вода. Но јас не ја лоцирав неговата дволичност во правец дека Русија нешто му дала или би му дала.
Туку дека тој дава. Дава пари за да го купи железото и да го препродаде. Русите кои му продаваат, притиснати од санкциите, не знам дали и воопшто знаат кој стои зад фирмата купувач, со скриен сопственик“, напиша Груевски.
Тој повторно го спомнува тврдењето за „300 милиони евра во криптовалути“, за кои претходно напиша дека биле поврзани со Преспанскиот договор.
„Прифати се што побараа, и што претходно не им беше паднало на памет да побараат. Кој потоа не може да стане успешен бизнисмен во Дубаи? Зар јас не можев да прифатам или побарам такво нешто за трговија со националните интереси? Зарем Глигоров не можеше да ја прифати понудата за саатот, куферот пари и анфората?“, пишува Груевски.
Зборува и за низа други обвинувања: рекет, нелегално стекнати средства, работа со марихуана, злоупотреби со тендери, вклучително и случаи во РЕК Битола.
Во статусот тој наведува дека Заев диктирал казни преку поранешни функционери, барајќи лажни сведочења против него, како и дека влијаел врз предмети кои подоцна паднале во судска постапка. Груевски пишува дека Заев го инсталирале како марионетски премиер и дека му била ветена неказнивост.
„Тој направи зделка, знаеме со кого. Со еден вид државен удар да биде инсталиран за премиер, да му биде ветена неказнивост нему лично, што во превод значи гаранции дека за предавствата, кражбите и злоупотребите кои ќе ги направи за време на мандатот да не биде казнет. Бараше дури и да го наградат со Нобелова награда за мир, но во меѓувреме направи толку рекети и злоупотреби што тоа стана многу ризично за кој и да е. Кога како млад човек тој копал на нивата во близина на родното село Муртино, и сонувал да биде бизнисмен и инвеститор во Дубаи. И стана. Се согласи да си ја продаде нацијата, името, идентитетот и историјата на цел еден народ, на соседите. За 300 милиони исплатени во криптовалути и за не казнивост за се што ќе разграби од фирмите и народот додека е премиер“, напиша Груевски во објавата вечерва.
Во прилог целата објава:
Македонија
Македонија нема, не планира и не преговара за отворање мигрантски кампови, порача ВМРО-ДПМНЕ
Владејачката ВМРО-ДПМНЕ реагира по објавите на британските медиуми и СДСМ дека Владата подготвува договор со Обединетото Кралство за отворање центар за враќање мигранти во Македонија.
Откако Социјалдемократите ја повикаа Владата да ја објави содржината на преговорите со Обединетото Кралство, ВМРО-ДПМНЕ порача: „Криминалците за да се спасат од одговорност се подготвени да измислат колонизација на марсовци во Македонија само за да создадат паника кај народот“. Според владејачката партија, кога СДСМ нема аргументи, бега во фантазии и хорор-сценарија, но, според нив, државата денес е безбедна, стабилна и водена од одговорна Влада.
Партијата категорично негира дека се разговара за отворање било каков центар за мигранти.
„Да бидеме јасни, заради јавноста: Македонија нема, не планира и не преговара за отворање мигрантски кампови. Ова е уште една лага од фабриката на истата партија која пред неколку години молчеше пред најголемиот мигрантски бран и ја претвори државата во транзитна зона без контрола“, се наведува во реакцијата.
ВМРО-ДПМНЕ ги обвини СДСМ за најголемиот распад на институциите и дека ја оставиле државата со нарушена безбедност и ниска доверба во државата. Дополнително, реагираат дека ваквото свесно лажење за да се креира страв покажува дека СДСМ нема што друго да понуди.
Партијата посочи и на изјавата на британскиот амбасадор Лосон, кој во мај одговарајќи на новинарски прашања во врска со објавите дека Македонија ќе треба да прифати мигранти, ги отфрли таквите тврдења.
„Како дел од договорите, земјата се согласи да се приклучи на заедничката мисија во однос на мигрантите. Но, тоа се однесува на соработка на полициските сили, справување со криминални банди и подобро споделување разузнавачки информации, што веќе се прави со неколку други европски земји. Сосема друга приказна е прифаќањето мигранти, не се работи за тоа. Сакам да бидам јасен во тој дел“, посочи тогаш Лосон.
СДСМ ја повика Владата јавно да ги објави разговорите со Британија
Социјалдемократскиот сојуз претходно ја повика Владата итно да ја објави целата содржина од евентуалните разговори со Британија и јавно да одговори дали за неколку милиони евра се подготвува Северна Македонија да стане „најголемиот мигрантски центар на Балканот“.
Повикот следеше по написот на британскиот „Тајмс“, со наслов „Одбиените баратели на азил би можеле да бидат депортирани во Северна Македонија“, во кој беше објавено дека македонската Влада влегла во формални разговори со Лондон за отворање „центар за враќање“ на мигранти.
Од СДСМ тврдат дека премиерот Мицкоски „преговарал да ја направи Македонија депонија за мигранти“, обвинувајќи го за „трговија со суверенитетот, безбедноста и иднината на граѓаните“. Според партијата, ваков центар би овозможил мигрантите да бараат азил или да се вработат во земјата, што тие го оценија како опасно за државата.
Што пишуваат британските медиуми
Според британските медиуми, Обединетото Кралство би ѝ плаќало на Македонија за секој прифатен мигрант, со дополнителни инвестиции и поддршка за безбедноста од Русија. Мигрантите, според предлогот, би можеле да бараат азил во земјата или да добијат работни визи и не би биле задржувани во притвор.
Се додава дека Британија води разговори и со Косово, додека Босна и Херцеговина веќе ја одбила можноста. Портпаролот на Даунинг стрит не ги потврдил ниту демантирал разговорите, повторувајќи: „Постојано нагласуваме дека нема да даваме тековни коментари за центрите за враќање.“
Македонија
Британски медиуми објавија дека се преговара со Македонија за отворање центар за мигранти, СДСМ ја повика Владата да ја објави содржината на разговорите
Социјалдемократскиот сојуз на Македонија ја повика Владата веднаш да ја објави целата содржина на разговорите со Британија и да одговори јавно: дали за неколку милиони евра подготвува да ја претвори Македонија во најголемиот мигрантски центар на Балканот. Ова се случува откако британскиот медиум „Тајмс“, во текст насловен „Одбиените баратели на азил би можеле да бидат депортирани во Северна Македонија“ соопшти дека македонската Влада официјално преговара со Велика Британија за отворање центар за враќање на мигранти.
„Предавникот Мицкоски, кој се колнеше во татковина и викаше дека ‘шанса нема’ да има кампови, преговара да ја направи Македонија депонија за мигранти. Со ова предавство државата станува отпадна периферија на Европа. Според текстот, разговорите почнале уште во раната есен, во период кога Мицкоски во земјата глумеше патриот и уверуваше дека нема да се отвораат кампови. За секој примен мигрант, Мицкоски и владата ќе добиваат пари од Британија. Тоа значи дека Мицкоски ја продава државата, ја претвора во мигрантски логор за ситни пари. Ова е трговија со суверенитетот, со безбедноста и со иднината на нашите граѓани! Уште пострашно е што, според ‘Тајмс’ мигрантите ќе имаат можност да бараат азил и да работат во Македонија. Ова значи дека владата планира трајно населување и отворање на пазарот на труд за мигранти во градежништвото и други гранки“, велат од СДСМ.
Опозициската партија додава дека најостро се спротивставува на ваквите тајни договори и бара премиерот веднаш да ја објави целата содржина на разговорите со Британија и да одговори јавно: дали за неколку милиони евра подготвува да ја претвори Македонија во најголемиот мигрантски центар на Балканот.
Претходно денес, „Дели мејл“ повикувајќи се на „Тајмс“ пренесе дека Британија би можела да депортира одбиени баратели на азил во Северна Македонија според планот за отворање „центри за враќање“ на Балканот. Според извештаите земјата влегла во формални разговори со Обединетото Кралство во текот на есента за да биде домаќин на мигрантски „центар за враќање“.
Според предлогот, за кој јавуваат британските медиуми, Обединетото Кралство би ѝ плаќало на Северна Македонија за секој мигрант што ќе го прифати, заедно со инвестиции во земјата и помош за нејзината безбедност од Русија. Мигрантите потоа би имале можност да бараат азил во Северна Македонија или да добијат работни визи за работа во сектори со недостиг од работна сила. Тие не би биле задржувани во притвор и би имале можност да заминат кога ќе посакаат.
Британија исто така, според весникот, води разговори со Косово за отворање центар за враќање, но други земји – вклучително и Босна и Херцеговина – веќе ја исклучиле можноста да учествуваат.
Користењето трета земја како центар за враќање би му овозможило на Обединетото Кралство да отстранува мигранти кои доаѓаат од држави што се сметаат за небезбедни. Во моментов, мигрантите од овие земји можат да го преминат Ла Манш сигурни дека нема да бидат вратени дома.
На прашањето за извештаите дека министрите водат разговори со Северна Македонија за мигрантски центар за враќање, портпарол на Даунинг стрит рече: „Постојано нагласуваме дека нема да даваме тековни коментари за центрите за враќање. Оваа влада јасно кажа дека нема магично решение. Но, наместо лажни решенија и празни трикови, ги засукуваме ракавите и преземаме сериозни чекори кои се потребни за да се обезбеди граничната безбедност што јавноста ја очекува.“
Досега оваа година 39.292 мигранти со мали чамци пристигнале во Британија преку Ла Манш, што е за 17 проценти повеќе од истиот период лани.
Прочитај и: Македонија нема, не планира и не преговара за отворање мигрантски кампови, порача ВМРО-ДПМНЕ

