Македонија
Во март 2025 година минималната пензија ќе биде 18.192 денара, за дваесет години – петпати се зголемил трошокот на државата за пензиите

Парите со кои државата го помага исплаќањето на пензиите за две децении петкратно се зголемиле. „Макфакс“ направи анализа на трошоците направени од државниот буџет со трансферите кон Фондот за пензиско осигурување од 2004 година до денес. Цели дваесет години расте сумата што државата ја префрла оти собраните средства од уплатите за пензиско осигурување од вработените не се доволни да го покријат трошокот.
Во 2004 година државата го помогнала Фондот со 8,4 милијарди денари. Годинава, оваа сума, според официјалните податоци на Министерството за социјална политика, демографија и млади, се искачи на историско највисоко ниво, односно државата ќе ја помогне исплатата на пензиите со 42,7 милијарди денари.
Исклучок од континуираниот раст на трансферот кон Фондот за пензиско осигурување од централниот буџет се 2019 и 2020 година кога се бележи мало намалување на процентот на префрлени средства, што се должи на зголемувањето на придонесот за пензиско осигурување. Двете години придонесот беше зголемуван 0,4 отсто и достигна до 18,8 отсто. Токму поради ова намалување, иако незначително, експертите предупредија дека покачувањето на пензиите води кон зголемување на старосната граница за пензионирање и кон зголемување на придонесот за пензиско што го одвојуваат работодавците за секој вработен. Фондот, место да се доближува кон финансиска независност, со новите трошоци се оддалечува.
Поранешната директорка на Фондот за пензиско осигурување, Билјана Јовановска, вели дека државата законски е обврзана да го помага Фондот до 2035 година поради реформата направена во 2003 година.
„Трансферот на средства од централниот буџет кон Фондот на ПИОМ е предвиден и планиран уште со воведувањето двостолбен пензиски систем во 2003 година кога државата се обврзала да го дополнува буџетот на Фондот зашто 6 % од пензискиот придонес Фондот на ПИОМ им ги префрла на приватните фондови, а тие сè уште немаат обврска да исплаќаат пензии, односно само државниот фонд врши исплата на пензии“, вели Јовановска.
Министерката за финансии, Гордана Димитриевска-Кочоска, за „Макфакс“ објасни дека линеарното покачување на пензиите од 2.500 денари, кое треба да се реализира следниот месец, ја зголемило сумата што од буџетот се префрла на Фондот за пензиско осигурување, но пари се обезбедени до крајот на годината. Трошокот на државата за линеарното покачување на пензиите до крајот на 2024 година изнесува 2,5 милијарди денари, обезбедени со кратења од проекти во кои немало соодветна динамика и биле помалку приоритетни. Министерката Димитриевска-Кочоска најави дека средства за уште едно линеарно покачување на пензиите од 2.500 денари ќе се обезбедат со следниот буџет и тоа воопшто нема да ѝ претставува проблем оти целиот буџет ќе го планира нејзиниот тим, кој нема да предвиди непродуктивни трошења на државните пари.
Со второто линеарно покачување на пензиите, кое треба да биде во март, минималната пензија, според најавите на Министерството за социјална политика, демографија и млади, ќе се искачи на 18.000 денари. Во јуни годинава, според последните податоци од Фондот за пензиско осигурување, вкупниот број на корисници на пензија во државата е 341.146. Минималната пензија во последните шест месеци изнесува 13.192 денара, а максималната е 80.280 денари.
Повеќе од половина пензионери, односно 209.793, добиле пензија од 13.192 до 22.500 денари. 88.211 пензионери добиле пензии од 22.500 до 36.014 денари, а над оваа сума добиле 43.142 пензионери.
Сојузот на здруженијата на пензионерите на Македонија го поздравува покачувањето на пензиите и смета дека е очекувано, но искажува и загриженост за финансиската стабилност на Фондот за пензиско осигурувања.
„Секое усогласување на пензиите е добредојдено за пензионерите, но ние мора да внимаваме и на финансиската одржливост на Фондот за пензиско осигурување, кој треба да овозможи редовна исплата на пензиите. Покачувањето на пензиите од 2.500 денари сега и 2.500 денари в година е сериозно оптоварување. Очекуваме од надлежните институции да објаснат како финансиски ќе се обезбеди редовната исплата на пензиите, да се дефинира карактерот на покачувањето, сега е линеарно, но како ќе биде во иднина и, се разбира, да се донесат неопходните законски измени, кои ќе ја овозможат исплатата“, вели Станка Трајкова, претседателка на Сојузот на здруженијата на пензионерите на Македонија.
Таа нагласи дека за линеарното покачување Сојузот воопшто не бил консултиран ниту, пак, прашан за предлози и мислење.
Линеарното покачување на пензиите е дел од програмата на Владата во рамките на подобрувањето на стандардот на пензионерите. Во делот „Посветена грижа за пензионерите“ е наведено зголемувањето на пензиите за 5.000 денари во првата година од мандатот.
„Во таа насока веќе во септември пензионерите ќе добијат покачени пензии, со што минималната пензија, која во моментот е 13.192 денара, ќе изнесува 15.692 денара, а со покачувањето во март ќе изнесува 18.192 денара“, велат од Министерството за социјална политика, демографија и млади.
Министерството работи и на воведување нов систем за пензии. Наместо актуелниот систем со девет групи на минимална пензија, работат на воведување единствен износ на минимална пензија.
Растечкиот проблем на депопулација, предизвикана од долготрајниот негативен природен прираст, како и растечкиот број млади и образовани луѓе, кои одлучуваат да ја напуштат Македонија, Владата најавува дека институционално и програмски ќе го решава.
„Министерството за социјална политика, демографија и млади како ресорно министерство упати до Владата поставување нов приоритет – утврдување долгорочна стратешка рамка и политики за демографска обнова, со кои ќе се настојува да се задржи постојното ниво на население, значително да се зголеми неговиот потенцијал и да се обезбеди подобар квалитет на живеење на младите. Притоа поставени се следниве приоритетни цели: унапредување на системот и политиките на заштита на децата и семејството, предучилишно воспитание и образование, намалување на детската сиромаштија, обезбедување загарантиран паричен надомест за социјално ранливи категории семејства, подобрување на младинската инфраструктура, младинско организирање и учество на младите во креирањето на политиките“, велат од Министерството за социјална политика.
Демографската слика на државата најавуваат дека ќе ја подобруваат со поттикнување на наталитетот, намалување и забавување на иселувањето, но и поттикнување повратни миграции преку механизам за нивна поддршка.
Со овој текст „Макфакс“ се приклучува на иницијативата за зголемена транспарентност на институциите што Институтот за комуникациски студии ја спроведува во соработка со медиумите во рамките на проектот „Користи факти“, кој е поддржан од британската амбасада.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Образец за пријавување прекршок во случај кога не е овозможен визуелен пристап до струјомерите

Врз основа на официјалниот одговор добиен од Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини, Инжинери на Република Македонија (ИНРМ) изработи урнек за поднесување на претставка до Државниот инспекторат за енергетика, рударство и минерални суровини, кој може да го користи секој граѓанин што смета дека му е повредено правото на визуелен пристап до сопствениот струјомер.
Министерството потврди дека токму Државниот инспекторат за енергетика е надлежен за спроведување инспекциски надзор во случаите кога операторот на електродистрибутивниот систем (ЕВН Македонија АД) не овозможува пристап до мерниот уред, што претставува повреда на член 164 став (1) точка 19 од Законот за енергетика. Истовремено, овој прекршок е санкциониран со глоба од 1.000 до 3.000 евра во денарска противвредност согласно член 286 од истиот закон.
Со цел да се олесни поднесувањето на пријави од страна на граѓаните, ИНРМ изработи шаблон што секој засегнат корисник може слободно да го преземе, пополни и достави по електронски пат или редовно по пошта.
Претставката е достапна на следните линкови:
🔗 ИНРМ веб-страница (преземање на документи):
https://www.inzenerinarm.com/prevzemanje-dokumenti
🔗 Facebook група на ИНРМ каде е објавен документот:
https://www.facebook.com/share/p/16P8CmATVr/
Ги повикуваат сите граѓани на кои не им е овозможен директен увид во бројките на сопствениот мерен уред, да го искористат правото на пријавување, со цел да се заштитат како потрошувачи.
Македонија
Потпишани договори за 40 научно – истражувачки проекти на универзитетите, научните институти и МАНУ

Министерството за образование и наука потпиша договори за финансирање на 40 научно-истражувачки проекти со државни факултети, научни институти и МАНУ.
Од нив, 15 проекти се од природно-математичките науки, инженерството и технологијата, медицинските и здравствените науки како и од земјоделските и ветеринарните науки.
Исто толку проекти се од општествените и хуманистичките науки.
За прв пат оваа година, се финансираат 10 проекти од областите кои со Стратегијата за паметна специјализација се утврдени дека имаат висок иновациски, истражувачки и економски потенцијал: паметното земјоделство и храна со повисока додадена вредност, ИКТ технологиите, електромашинската индустрија и одржливите материјали и паметни згради.
Проектите беа одбрани на јавен конкурс, вкупниот износ за финансирање по проект изнесува до 8 милиони денари, а истражувачките тимови треба да ги завршат до крајот на октомври 2026 година.
Министерската за образование и наука Весна Јаневска рече дека ова е трет конкурс по кој се одобруваат средства за финансирање на научно-истражувачки проекти, што јасно ја покажува насоката кон која сакаме да ја придвижиме државата.
„За оваа Влада науката е стратешки ресурс за развој. Затоа ги интензивираме вложувањата во научно-истражувачки проекти, врз основа на прецизни критериуми за селекција: поттикнуваме оригинални и иновативни идеи, поддржуваме млади истражувачи и меѓународно конкурентни и релевантни проекти. Наша цел е да создадеме услови за квалитетна наука која носи реални резултати и има потенцијал да го забрза општествено-економскиот развој на државата“, нагласи Јаневска.
Претходно, Министерството за образование и наука одобри и средства за пет научно-истражувачки проекти од посебен научен и јавен интерес кои се резултат на соработката помеѓу академскиот и бизнис секторот во рамки на паметната специјализација на државата, во вкупен износ од 30,4 милиони денари.
Минатата недела беа склучени договори со осум јавни научни установи за финансирање на научно-истражувачки проекти, во вкупен износ од 23,7 милиони денари.
Оваа година Министерството за образование и наука издвои буџет од 680 милиони денари за финансирање на наука, што е речиси двојно зголемување во споредба со Буџетот од 2024 година.
Македонија
Германски државјанин протеран од државата: на натпреварот Шкендија-Карабаг во Скопје веел знаме „Голема Албанија“

По извршена идентификација и поднесена кривична пријава, Основното јавно обвинителство Скопје по итна постапка процесуираше државјанин на Германија за кривично дело – Предизвикување омраза, раздор или нетрпеливост врз национална, расна, верска и друга дискриминаторска основа.
Против него беше поднесено обвинение, бидејќи на 5 август, непосредно пред фудбалскиот натпревар помеѓу ФК „Шкендија“ и ФК „Карабаг“ што се одигра на градскиот стадион во Скопје, со истакнување и веење знаме на „Голема Албанија“ и со натпис „Автохтона“, предизвикал чувство на омраза, раздор и нетрпеливост врз основа на етничка припадност. Тоа го забележале полициски службеници, кои го лишиле од слобода.
Врз основа на обезбедените докази во координација меѓу полицијата и надлежното обвинителство, Основниот кривичен суд Скопје веднаш изрече пресуда со која обвинетиот го огласи за виновен и го осуди на условна казна затвор од две години, која нема да се изврши доколку осудениот не стори ново кривично дело во следните 5 години.
Во исто време, бидејќи станува збор за странски државјанин, Судот донесе одлука да го протера и да му забрани влез во државава во следните пет години.
Од Обвинителството најавија дека тие и МВР продолжуваат да преземаат координирани активности за откривање и идентификување на сторители на кривични дела на ширење на омраза и нетрпеливост поврзани со спортски натпревари. Веднаш по идентификацијата на сторителите, тие ќе бидат процесуирани во согласност со надлежностите на јавното обвинителство.