Менталното здравје на младите станува сè поважно прашање во македонското општество. Според Светската здравствена организација, здравјето не значи само отсуство на болест, туку состојба на физичка, ментална и социјална благосостојба. Денес, младите се соочуваат со бројни притисоци – училишни обврски, очекувања, социјални мрежи, економска несигурност и потребата да се пронајдат себеси во свет кој брзо се менува.

Сите овие фактори често предизвикуваат емотивни состојби кои младите не секогаш знаат како да ги препознаат, именуваат или изразат. Тагата, стравот, вознемиреноста, лутина­та или чувството на празнина се појавуваат како тивки знаци дека нешто не е во ред. Наместо да бидат слушнати и разбрани, тие чувства често се потиснуваат – што со време може да доведе до анксиозност, депресија или самоповлекување.

Факти што не смееме да ги игнорираме

Според истражувања на UNICEF и Националната стратегија за млади:

29% од младите имаат умерени до потешки симптоми на депресија;

42% доживуваат симптоми на анксиозност;

57% од девојчињата на 15 години често чувствуваат тага или вознемиреност;

Половина од младите имаат емоционална чувствителност и чувство на плашливост,

а 44% избегнуваат непријатни спомени и чувства.

Овие бројки се повик на итна реакција – не само на здравствените институции, туку и на училиштата, семејствата и општеството во целина.

Емоциите како прв сигнал

Препознавањето на емоциите е првиот чекор кон заштита на менталното здравје. Младите треба да научат дека секоја емоција има своја порака:

Тагата зборува дека нешто ни недостасува;

Лутина­та дека нешто ни е неправедно;

Стравот дека ни треба сигурност;

Срамот дека сакаме да бидеме прифатени;

Радоста дека нешто е вредно да се сподели.

Учењето да ги именуваме и изразиме чувствата е основа на емоционалната писменост – вештина која се стекнува низ разговор, доверба и поддршка, а не со казна, споредба или омаловажување.

Семејството – најважниот простор за разбирање

Родителите се првата линија на поддршка, но често се чувствуваат беспомошно. Тинејџерските години носат бурни промени – и физички и психолошки – а многу родители не се подготвени да ги препознаат сигналите зад повлеченоста, раздразливоста или бунтовноста на своето дете.

Наместо осуда, младите имаат потреба од слушање, смирување и разговор. Семејството мора да биде место каде е дозволено да се каже „ми е тешко“, „ми е страв“ или „не се снаоѓам“.
Затоа е неопходно да се вложи во едукација и поддршка за родителите – советувалишта, програми за развивање емпатична комуникација и разбирање на адолесцентната психа. Родителите треба да знаат дека не мора да имаат одговор на сè – доволно е да бидат присутни, трпеливи и отворени.

Во нашето општество сè уште постои стигма поврзана со менталното здравје. Младите се плашат дека ќе бидат „осудени“ или „неразбрани“. Но секое дете и секој млад човек има право на разбирање, поддршка и безбедност.

Потребно е училиштата и заедниците да станат место каде е нормално да се зборува за чувства, а не да се кријат зад исмејување и осуди. Преку разговори, уметност, групни активности и едукативни програми, младите можат да научат како да се справуваат со емоциите, наместо да се борат против нив.

Менталното здравје не е привилегија – тоа е право.
Емоциите не се слабост – тие се јазикот на нашата внатрешна сила.
Секој млад човек заслужува да биде слушнат, разбран и поддржан.

Здружението „Биди Човек“ ќе продолжи да работи на создавање култура на разбирање и грижа – каде што менталното здравје се негува, а емоциите се прифаќаат како дел од човечкото искуство.

ЈП Паркинзи на Општина Центар во соработка со Сообраќајната полиција-Скопје во периодот од 03.11. до 09.11.2025 година, со помош на специјалните возила „Пајак“ отстранија 134 непрописно паркирани возила кои го попречувале нормалното и безбедно одвивање на сообраќајот, извести ПОЦ.

„За трајно решение на сообраќајниот метеж и проблемот со неправилното паркирање неопходна е поголема сообраќајна култура, затоа ЈП ПОЦ и СВР Скопје во наредниот период ќе продолжат со секојдневно отстранување на сите непрописно и несовесно паркирани автомобили во Општина Центар со цел да се подигне сообраќајната свест на повисоко ниво и да се зголеми безбедноста во сообраќајот“, соопшти ПОЦ.

За време на изминатиот викенд како резултат на редовните сообраќајни контроли што ги реализираат полициските службеници од сите сектори за внатрешни работи на патиштата низ земјава, од вкупно 1466 издадени платни налози, 786 прекршоци се однесува на возачи кои не ја почитувале пропишаната брзина на движење, извести МВР.

„Лишени од слобода за безобзирно управување на возило согласно член 297-а од Кривичниот законик биле 14 лица, од кои 11 за возење под дејство на алкохол, двајца за возење со брзина поголема од дозволената во населено место, еден за возење со брзина поголема од дозволената надвор од населено место.

Понатаму, според статистичкиот преглед од полициските активности, во текот на изминатиот викенд евидентирани се 174 прекршоци за неправилно паркирање, 132 мерки се изречени за возачи што управувале возило без возачка дозвола, како и 91 санкција за возење под дејство на алкохол.
Од друга страна пак, а согласно одредбите од Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата санкционирани биле 60 учесници во сообраќајот кои што не користеле сигурносен појас. Согласно Законот за возила, 20 возила биле отстранети од сообраќај заради тоа што биле нерегистрирани, а пет заради техничка неисправност“, соопшти МВР.

Од Министерството додаваат дека сообраќајните контроли продолжуваат и во наредните денови и апелираат до сите учесници во сообраќајот да ги почитуваат сообраќајните правила.