Спорт
Вимблдон зад сцената: Сенката на Орвел над тениските терени

Безбедоносните анализи за Лондон говорат дека од моментот кога ќе го напуштите својот дом, во наредните 15 минути ќе бидете уснимени најмалку осум пати од различни сигурносни камери (ЦЦТВ). Практично, ако се упатите од дома до најблиската автобуска или метро станица, за целиот пат ќе бидете следени и снимани од камери поставени на отворено.
Во моментот кога ќе влезете во автобус, метро или воз, снимањето со камери ќе биде превземено од нивна страна. Во една прилика изброив дека во еден дабл декер има околу петнаесет камери, кои се така поставени да почнуваат да ве снимаат уште додека чекате да влезете во автобусот, за цело време додека сте внатре, па до моментот кога ќе го напуштите автобусот.
Дополнително, електронски траг за своето движење ќе оставите со тоа што во автобус или во метро станица можете да влезете само доколку платите со електронска картичка, со што се регистрирате во колку часот на која станица сте влегле, и со кој број на автобус или метро линија сте се возеле, односно во кој правец сте патувале. Мобилниот телефон во џеп и неговото ловење сигнал и прикачување од еден предавател на друг, е секундарниот тракинг за вашето движење.
Во моментот кога ќе излезете од автобусот или ќе ја напуштите метро станицата, повторно вашето движење превземаат да го снимаат “осумте камери од 15-те минути”. И така сте следени од ЦЦТВ сè додека сте на отворено, односно не стигнете до крајната дестинација. Нормално, во случај ако таа не е приватен стан, туку работна просторија, ресторант, шопинг центар, јавна установа, болница, тогаш снимањето продолжува и понатаму.
Истиот воајеризам на Големиот брат ве чека и при враќање назат: кога од точката Б ќе тргнете кон точката А (дома).
2.
Дневно во Лондон со јавен транспорт се превезуваат повеќе милиони луѓе. На Гугул може да се пронајде податокот дека секој ден со автобус се возат шест милиони Лондончани, додека услугите на подземната железница ги користат пет милиони патници. Тој човечки метеж, можеби највпечатливо го има опишано српскиот писател Милош Црњански, во романот Роман за Лондон, опишувајќи ја лондонската подземна станица како челуст од аждаја која секое сабајле (во таканаречениот rush hour) проголтува неколку милиони Лондончани, за повторно да ги изблуе на крајот од работниот ден.
Бројката од неколкуте милиони луѓе кои дневно се движат по лондонските улици и се возат во јавниот транспорт, значи дека секој ден за милиони луѓе постои видео запис и електронски траг каде сè се движеле откако го напуштиле својот дом и во кој час, минута и секунда каде се наоѓале. И така секој божји ден сите 365 дена во годината. Во секој момент, секој чекор на секој Лондончанец или турист е следен и снимен и во некои супер компјутери складиран и чуван.
3.
Меѓутоа, можностите кои ги пружа современата технологија за контрола не застануваат тука. Секој кој патувал од Скопје за Лондон веќе навикнал дека на аеродромот во Лутон повеќе не го пречекува сомничав полициски службеник за да му го провери пасошот. На аеродромот постојат десетина метални порти, пред кои во ред, еден по еден, застануваат патниците кои штотуку слетале.
Процедурата за проверка е едноставна: со едната рака го ставате пасошот на скенер, додека со очите гледате во камерата пред вас. Таканаречената технологија optical recognise во секунда ги скенира вашите зеници, и ги споредува со скенираната фотографија од вашиот пасош. Доколку биометритските податоци се идентични, дебелата метална порта се отвара и со зелено светло ви посакува дека сте добредојдени во Велика Британија. Во случај да постои колизија помеѓу камерата и скенираниот пасош добивате известување со црвено светло дека треба да се јавите на шалтер каде полициски службеник ќе ја изврши проверката рачно.
Освен на аеродромите, ова оптичко препознавање е инсталирано и на некои ЦЦТВ камери кои го следат вашето движење низ градот. Тоа значи дека не само што вашата силуета или физикус се гледаат на мониторот додека сте на јавен простор, туку со зумирање на лицето, очите и зениците во секој момент може да биде откриен и вашиот идентитет (име и презиме, дата на раѓање, адреса на живеење, матичен број).
Ако кон тоа се додаде и доброволната масовна опсесија на луѓето за тетовирање, која е добро осмислен дел од социјалниот инженеринг, а не спонтана трендсетерска појава, со која трајно го обележувате сопствениот изглед да биде уникатен и различен од другите, тоа е опција плус за уште полесно да бидете препознани на камерите. Само една мала тетоважа на солза под окото, или крст на вратот, се непроценлиливи податоци во разоткривање на вашиот идентитет, ништо помалку драгоцени од отисоците на прстите од рацете.
Меѓутоа, доброволното изложување на личниот идентитет продолжува во уште еден интимен сегмент: на социјалните мрежи, со само еден лајк, емотикон или збор трајно се демаскирате каков став имате за одредена општествена појава, а со тоа Големиот брат не само што знае каде се движите, туку и како размислувате. Сето ова води до заклучок дека веќе никаква индивидуалност и субјективност на човекот не постои, а за која не знае Големиот брат т.е. државниот апарат.
4.
Зошто сето ова го пишувам и каква врска има ова со Вимблдон и тенисот?
Сè она што ви се случува во градот Лондон, истото тоа ве очекува и на Вимблдон, но на микро ниво. На мал простор, секој ден густо се збиени и до 50.000 посетители, кои делуваат како неконтролирана хаотична маса кој се движи стихијно меѓу тениските игралишта. По истите траси, по кои се движат и најголемите ѕвезди на тенисот: Ѓоковиќ, Синер, Алкараз, а до пред некоја година и Федерер и Надал. Вистински ноќен кошмар за службите кои се задолжени за безбедноста на турнирот, а особено за оние кои се грижат за безбедноста на тенисерите.
Кошмар?! Можеби – но, до пред некој Вимблдон од минатото. Денес, секој посетител се следи на камерите додека остава електронски траг на своето движење во тенискиот комплекс, било преку мобилниот апарат, електронски чекираниот билет при влез на тениското игралиште, или електронски платената поло маичка во шопинг трафиките распоредени во целиот комплекс.
Звучи застрашувачки оваа тотална контрола? Зависи како за кого. Сепак, иднината и не мора да биде толку опскурна доколку системот е демократски и е во сервис на граѓаните. Напротив, како ме убедуваше синот на писателот Џорџ Орвел, Ричард Блер, во интервјуто од 2019., многуте ЦЦТВ дури и се позитивни ако се искористат за борба против криминалот.
За секој лојален граѓанин ваквата целосна контрола може и да му влева сигурност дека Големиот брат може да биде и неговиот Ангел чувар, кој во секој момент му дава спокојство дека некој друг се грижи за неговата безбедност и е гаранција дека секој напад на неговиот интегритет многу полесно и побрзо ќе биде разрешен отколку поранешните долги и заплеткани истраги на инспекторот Поаро и Шерлок Холмс.
Затоа, ако нема злоупотреба на технологијата, тогаш освен криминалците, други најголеми жртви од новата реалност би биле писателите на криминалните романи. Во новото време, „Убиството во Ориент Експрес“, наместо да се истражува на 250 страни, ќе биде разрешено со само еден „фреим“ од надзорната камера.
За среќа, фреимовите на Вимблдон се само во функција на соколовото око, а за тоа главен инспектор на турнирот е нашиот Блаже Трифуновски.
Од специјалниот известувач на Макфакс
Ненад Живановски
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Спорт
(Видео) ПСЖ лесно против Атлетико на стартот клупскиот Мундијал

Актуелниот европски шампион ПСЖ го победи Атлетико Мадрид во првото коло од Групата Б со резултат од 4:0. Натпреварот се одигра во Лос Анџелес.
Парижаните сè уште не ги „исклучиле моторите“ и очигледно намерата им е да го освојат клупскиот Мундијал, откако ја освоија Лигата на шампионите, прва во историјата на клубот.
ПСЖ влезе во натпреварот поконкретно и посигурно, а веќе во 19-та минута Фабијан Руиз го искористи тоа. Неодбранливо биеше од 17 метри.
ПСЖ имаше речиси 80 проценти од топката во своите нозе, а Атлетико се закани во судиското продолжение од првото полувреме кога голема шанса не реализира Гризман, ударот го одбрани Донарума.
Во следната акција, ПСЖ ја зголеми предноста. Витиња го искористи просторот пред себе и им донесе предност од два гола на Парижаните.
ПСЖ можеше да го потврди триумфот веќе во 50-та минута, но Облак ја одби топката во стативата по ударот на Кварацхелијаа. Атлетико постигна гол во 57-та минута кој беше поништен поради фаул на почетокот на акцијата.
Сè беше јасно во 78-та минута. Облак направи грешка, Мајулу се протна и имаше шанса која ја промаши. После тоа, Облак и Ленгле го нападнаа судијата Ковач, кој му покажа на Французинот втор жолт картон, па Атлетико остана со играч помалку.
ПСЖ го приведе натпреварот кон крај, но Сорлот промаши празен гол од три метри во 83-та минута. Тоа беше шанса за Атлетико да се врати во натпреварот.
LO QUE ACABA DE FALLAR SORLOTH. 💀💀💀 pic.twitter.com/lm8TqX01Wi
— MT2 (@madrid_total2) June 15, 2025
Кога Атлетико не го реализираше тоа, Мбаје постигна гол по центаршутот на Хакими во 87-та минута за да го зголеми резултатот на 3:0, а Кангин Ли постигна гол од пенал во 97.минута.
Спорт
(Видео) Дуплантис 12-ти пат во кариерата го сруши светскиот рекорд

Шведскиот атлетичар Арманд Дуплантис го собори светскиот рекорд по 12-ти пат во кариерата.
Најдобриот скокач со стап на сите времиња повторно се надмина себеси, овој пат на митингот во Дијамантската лига на домашен терен во Стокхолм.
Дуплантис повторно, како и секогаш, се натпреваруваше сам со себе, и успеа да прескокне рекордни 6,28 метри. Светскиот рекорд го постави од првиот обид.
Надмоќта на Дуплантис во однос на конкуренцијата најдобро го отсликува податокот дека втор беше Маршал Куртис со скок од 5,90, дури 38 сантиметри помалку од Швеѓанецот.
Поради победата на митингот во Стокхолм, Дуплантис ќе добие награда од 20.000 долари, а светската атлетика го наградува секој соборен светски рекорд со 100.000 долари, што значи дека досега заработил 1,2 милиони долари само од соборувањето на рекордот.
Watch Mondo Duplantis 🇸🇪 as he soars over a World Record of 6.28m in the men's Pole Vault in Stockholm!🤯🔥
The 12th World Record of his career.pic.twitter.com/MrrBgCxIJd
— Track & Field Gazette (@TrackGazette) June 15, 2025
Спорт
(Видео) Расел победи во Канада, судар меѓу Норис и Пјастри

Џорџ Расел победи на трката за Големата награда на Канада. Британецот во Мерцедес победи пред актуелниот светски првак, Макс Ферстапен (Ред Бул) и тимскиот колега Андреа Кими Антонели, за кого ова е прв пласман на подиумот. Расел на патеката „Жил Вилнев“ во Монтреал, ја забележа четвртата победа во кариерата, прва по Лас Вегас минатата година.
Поради инцидентот меѓу возачите на Мекларен, Ландо Норис и Оскар Пјастри, трката заврши зад безбедносното возило, па разликата меѓу Расел и Верстапен беше минимална, нешто над две десетинки од секундата.
Десеттата рунда од сезоната, покрај победата на Расел, беше обележана и со првиот дуел меѓу возачите на Мекларен, во кој Норис по своја вина го извлече „подебелиот крај“.
Британецот постојано го следеше својот тимски колега, во 66.круг, во еден момент го престигна, Пјастри возврати и кога беа на стартно-целната линија, тој ја „затвори вратата“.
Норис нападна одвнатре, иако немаше простор, дојде до контакт меѓу болидите и мораше да го паркира крај патеката својот Мекларен. Пјастри остана на патеката и ја заврши трката на четвртото место.
Така, за прв пат оваа сезона, ниту еден од возачите на Мекларен не стигна до подиумот.
Бодови во Монтреал освоија возачите на Ферари Шарл Леклер и Луис Хамилтон, Ферандо Алонсо (Астон Мартин), Нико Хилкенберг (Кик Заубер), Естебан Окон (Хас) и Карлос Саинц (Вилијамс).
Овогодинешното првенство во Формула 1 продолжува со Големата награда на Австрија на Ред Бул Ринг од 27 до 29 јуни.
Así ha sido el toque de Norris y Piastri
Error de Norrispic.twitter.com/rll7bXbn1m
— ElReyGuiri (@ElReyGuiri) June 15, 2025