Свет
Застрелани три шимпанза во Шведска, излегле од заградениот простор во зоолошката градина

Одлуката на управата на зоолошката градина во Шведска да убие три шимпанза и да повреди уште едно откако тие побегнаа од нивната ограда, предизвика големи критики во оваа скандинавска земја.
Раководството на Зоолошката градина во Фурувик објасни дека еутанизацијата на животните наместо да ги убива, може да претставува опасност за луѓето.
Уште три шимпанза сè уште се надвор од нивното заградување.
Животните беа добро познати во Шведска, а нивната смрт предизвика бес.
Истражувачот Матијас Осват, кој ги следел неколку години, тврди дека шимпанзата не претставувале опасност.
„Ако, на пример, налетав на нив во паркот, ќе ми се зголеми пулсот, но немаше да се плашам за мојот живот. Ова е трагедија“, изјави тој за Би-Би-Си.
„Тие се поздравуваат со бакнежи и прегратки. Исто како и ние. Шимпанзата и луѓето – навистина сме слични. Пет работи што шимпанзата можат да нè научат за политиката. Кога не можете да победите, приспособете се: шимпанзата знаат како да се борат со климатските промени“, вели тој.
Инцидентот се случил кога шимпанзата излегле од нивното заградено место и почнале слободно да шетаат низ зоолошката градина.
Не е познато како избегале шимпанзата.
Зоолошката градина во моментов е затворена за зимската сезона, па нема посетители, но претставниците на зоолошката рекоа дека избеганите животни и понатаму се закана и дека вработените се евакуирани или им е наредено да останат во затворени простории.
„Се смета дека шимпанзата се мирни, но се крајно опасни. Тие се брзи, многу силни и генерално бестрашни“, се вели во објавата на Зоолошката градина на Фејсбук.
Поради оваа причина, управата на паркот соопшти дека била принудена да ги убие животните наместо да ги смирува со седативни, кои се пукаат само од непосредна близина.
„Во комбинација со фактот дека може да потрае и до 10 минути пред да почне да делува анестезијата, ова би претставувало голема опасност за безбедноста на луѓето“, се вели во соопштението.
Но, одлуката да се убијат шимпанзата беше многу критикувана.
Поранешниот чувар, кој работел со животни 30 години, ја обвини зоолошката градина за непрофесионално однесување.
„Мислам дека ги фати паника“, изјави Инг-Мари Персон за јавниот радиодифузен сервис СВТ.
Зоолошката градина го потврди идентитетот на двете мртви шимпанза Линда и Торстен во петокот.
И третото е потврдено дека е мртво, а се стравува дека се убиени уште две шимпанза – Сантино и Манда.
По неколку години поминати во истражување на шимпанзата, когнитивните зоолози од Универзитетот Лунд ја прекинаа соработката со зоолошката градина Фурувик.
„Добро ги познавав. Го прегрнав Манда, ја бакнав Линда и го влечев јажето со Сантина“, изјави Матијас Осват.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
„Биди мирен, мало човече“: Маск и Рубио во кавга со полскиот министер за надворешни работи

Американскиот државен секретар Марко Рубио и советникот на Доналд Трамп, Илон Маск, влегоа во остар конфликт со полскиот министер за надворешни работи, Радослав Сикорски, обвинувајќи го дека треба да биде „тивок и благодарен“ што Русија не е на границите на Полска, објави Вашингтон Тајмс.
Вербалната пресметка започна со објава на Маск на платформата Икс, во која тој нагласи дека неговиот систем „Старлинк“ е од клучно значење за украинската армија.
„Буквално го предизвикав Путин на физичка пресметка еден на еден околу Украина, а мојот систем ‘Старлинк’ е столбот на украинската војска. Целата нивна линија на фронтот ќе колабира ако го исклучам“, напиша Маск.
Полскиот министер Сикорски одговори со тврдење дека Полска плаќа околу 50 милиони долари за пристапот на Украина до „Старлинк“ и дека тие средства може да бидат пренасочени на друго место.
Place sanctions on the top 10 Ukrainian oligarchs, especially the ones with mansions in Monaco, and this will stop immediately.
That is the key to the puzzle. https://t.co/hgw8tQsEs6
— Elon Musk (@elonmusk) March 9, 2025
„Оставајќи ја настрана етиката за заканување на жртвата на агресија, доколку ‘Спејс Икс’ се покаже како несигурен давател на услуги, ќе бидеме принудени да бараме други добавувачи“, напиша Сикорски.
Starlinks for Ukraine are paid for by the Polish Digitization Ministry at the cost of about $50 million per year.
The ethics of threatening the victim of aggression apart, if SpaceX proves to be an unreliable provider we will be forced to look for other suppliers. https://t.co/WaJWCklgPE— Radosław Sikorski 🇵🇱🇪🇺 (@sikorskiradek) March 9, 2025
Рубио веднаш го нападна полскиот министер, обвинувајќи го за фабрикување факти.
„Никој не се закануваше дека ќе го прекине ‘Старлинк’ за Украина. И кажете благодарам, бидејќи без ‘Старлинк’ Украина одамна ќе ја изгубеше оваа војна и Русите сега ќе беа на границата со Полска“, порача Рубио.
На крајот, Маск возврати со уште подиректен одговор:
„Нема замена за ‘Старлинк’… Биди мирен, мало човече. Плаќаш само мал дел од трошоците“, напиша Маск на Икс.
Ситуацијата предизвика бурни реакции на социјалните мрежи, а тензиите околу улогата на „Старлинк“ во украинскиот конфликт продолжуваат да се продлабочуваат.
Свет
Фон дер Лајен: Ќе се сретнам со Трамп кога ќе биде вистинското време

Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен денеска изјави дека ќе се сретне со американскиот претседател Доналд Трамп „кога ќе биде вистинското време“ и најави дека во наредните недели ќе го свика првиот Колеџ за безбедност, кој ќе го сочинуваат сите членови на Европската комисија, со цел редовно да добиваат информации за безбедносните случувања.
На прес-конференција во Брисел, во пресрет на сто дена од нејзиниот втор мандат на чело на Комисијата, Фон дер Лајен најави и презентација на омнибус пакет за поедноставување на правилата и намалување на бирократијата, вклучително и во одбранбениот сектор, како и усвојување законски предлог за враќање на мигрантите.
„Во следните недели ќе го свикам првиот Колеџ за безбедност. Ова ќе обезбеди членовите на Колеџот да добиваат редовни информации за безбедносните случувања, без разлика дали се работи за внатрешна безбедност или надворешна безбедност, но исто така и за енергетика, одбрана, истражување“, рече Фон дер Лајен, додавајќи дека за колективната безбедност може да се придонесе само ако заканите, вклучително и хибридната закана се „јасно и длабоко разбрани“.
На прашањето дали мисли дека ќе мора да работи на деескалација на односите со САД за време на нејзиниот мандат, како што направи со Кина, Фон дер Лајен одговори дека „јасно е дека не“.
„Тоа е сосема поинаков однос со САД од оној што го имаме со Кина“, нагласи претседателката на ЕК.
Прашана дали работи на средба со Трамп и на констатацијата дека се чини дека САД не брзаат да се сретнат со некој од претставниците на ЕУ, Фон дер Лајен потсети дека првпат се сретнала со Трамп кога тој бил во последната година од неговиот прв мандат, а таа била во првата година од нејзиниот прв мандат.
„Постојат контакти, но мислам дека ќе имаме лична средба кога ќе биде вистинскиот момент“, рече Фон дер Лајен.
Одговарајќи на прашањето дали САД се уште се сојузници на ЕУ по одлуката да ја прекине воената помош за Украина и размената на разузнавачки информации со таа земја, таа посочи дека САД се сојузник во трансатлантската алијанса.
„Од гледна точка на ЕУ, мислам дека тоа е многу силен повик за будење и момент за Европа да ја засили својата одбрана сега и да си ја даде позицијата што ни е потребна“, рече Фон дер Лајен.
Свет
Трамп: Нуклеарното оружје е „монструм“, може да доведе до крај на светот

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека нуклеарното оружје е „монструм“ што може да доведе до крај на светот, предупредувајќи уште еднаш на опасноста од залихите на атомско оружје.
Трамп ја даде изјавата во интервју за Фокс, два дена откако рече дека би било одлично ако светот се ослободи од нуклеарното оружје.
„Најдобро е кога различни земји седат на залихи на нешто што се нарекува атомско оружје, што всушност се големи монструми што можат да ви ја разнесат главата“, рече Трамп.
Тој рече дека е огорчен што се издвојуваат огромни суми американски пари за нешто толку монструозно, што може да предизвика неискажливо уништување.
Москва одговори на повикот на Трамп за намалување на нуклеарното оружје, објавувајќи дека е отворена за дијалог со САД за нуклеарниот арсенал.
Портпаролот на Кремљ Дмитриј Песков изјави дека е неопходен дијалог меѓу Русија и САД за контрола на оружјето, особено кога станува збор за стратешка стабилност.
Песков, исто така, рече дека Русија се согласува со изјавата на американскиот државен секретар Марко Рубио дека конфликтот во Украина е прокси војна меѓу две нуклеарни сили, која е дојдена во ќорсокак и мора да биде прекината.