Свет
Примирјето во Сирија се одржува и покрај почетните инциденти

Примирјето меѓу сириската владина армија и бунтовничките рупи кои стапи на полноќ во петокот, во текот на денот се одржува, по претходните изолирани судири, соопштија набљудувачите и бунтовниците.
Прекинот на огнот беше нарушен во неколку покраина во североисточниот дел на Сирија, два часа откако стапи на сила. Меѓутоа, опозициската Сириска опсерваторија за човекови права (SOHR) со седиште во Лондон, повикувајќи се на своите активисти на теренот подоцна објави дека ситуацијата „главно е мирна“.
Претставникот на бунтовничката група Џаиш ал-Наср, за Reuters потврдил дека „во текот на ноќта имаше гранатирања, но денеска престана … ситуацијата засега е добра“.
Националното примирје коешто треба да го запре шестгодишното крвопролевање во четвртокот го објави рускиот претседател Владимир Путин, кој е клучниот сојузник на сирискиот претседател Башар ал-Асад, по договорот со турскиот претседател Реџеп Тајип Ердоган чијашто земја ја поддржува сунитската ткн умерена опозиција, а во договорот е вклучени и Иран, исто така сојузник на сирискиот алавитски (шѓиитски) претседател.
Сириската армија во четвртокот објави дека ги прекинува сите воени операции на територијата на целата земја, а рускиот министер за одбрана Сергеј Шојгу на претседателот Путин му предложи повлекување на значаен дел на руските сили во Сирија, имајќи ја предвид моменталната ситуација.
Од договорот за прекин на огнот се изземени ултрарадикалните сунитски џихадистички групации како Исламска држава и поранешната Џебхат ан-Нусра, сириското крило на Ал Каеда, и бунтовничките групи поврзани со неа.
Портпаролот на бунтовничката групации кои ја сочинуваат Слободната сириска армија (FSA) чијашто командна структура е во егзил во Турција на прес-конференцијата во Анкара изјави дека примирјето не ја опфаќа и курдската милиција Единици за одбрана на народот (YPG), како ниту партијата на Курдите во Сирија (PYD), кои турските власти ги сметаат за блиски на забранетата Работничка партија на Курдистан (PKK), и оти тие нема да учествуваат на мировните преговори.
Бунтовниците се согласија примирјето да го надзираат Русија и Турција, како и во текот на еден месец да започнат политичките преговори, изјавил нивен претставник. Анкара, жесток противник на сирискиот претседател, во меѓувреме го омекна својот став и се согласи на учество на Асад во преодниот период во земјата.
Ова е трето примирје во Сирија постигнато оваа година. Претходните две договорени меѓу САД и Русија пропаднаа по неколку седмици, а страните се обвинуваа дека не ги извршуваат обврските од договорот.
Новиот договор е постигнат без САД и Обединетите нации. Но рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров изјави дека САД можат да се вклучат во мировниот процес откако избраниот претседател Доналд Трамп на 20-ти јануари ќе стапи на должноста. Додаде и дека сака во процесот да се вклучат и Египет заедно со Саудиска Арабија, Катар, Ирак, Јордан и Обединетите нации./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.