Свет
САД ќе спречат Кина да зазема територии во меѓународните води

Новата администрација на американскиот претседател Доналд Трамп вети во понеделникот дека САД ќе спречат Кина да зазема територија во Јужнокинеското Море, за што кинеските медиуми одговорија дека Вашингтон би требало „да води војна“.
„Мислам дека САД ќе осигурат таму да ги заштитиме нашите интереси. Тоа е прашањето дали тие острови се во меѓународни води а не дел од Кина, и тогаш ќе осигуриме меѓународната територија да не ја заземе ниедна земја“, изјави портпаролот на Белата куќа, Шон Спајсер, на брифингот со новинарите.
Кина, којашто не ја признава јуриздикцијата на судот во Хаг и назначи дека неговите пресуди немаат важност за неа, голем дел од Јужнокинеското Море го смета за своја територија. По овој пат се одвива поморската трговија во вредност од 5 билиони долари годишно, а на овие води право полагаат и регионалните сојузници на САД, како Виетнам, Филипини, Малезија, Брунеи, Тајван и Јапонија.
Кина се повикува на разграничувањето кое се појавува во кинеските географски карти од 1940-те години. Меѓутоа, Постојаниот арбитражен суд (PCA) во Хаг оцени во јули минатата 2016 година дека Пекинг нема историско право на природните богатства во рамките на ткн „линија од девет цртички“. Кина уште во 1947 година ја прогласи таканаречената „линија од девет цртички“ која се протега на стотици километри јужно и источно од копнениот дел на најнаселената земја на планетата, како и нејзината островска покраина Хаинан. Линијата опфаќа голема област на којашто Кина полага право врз основа на она што го смета за свои „историска права“
Јужнокинеското Море е една од најважните геостратешки точки на светот за кои неретко се вели дека е вториот Персиски залив, имајќи ги предвид богатите природни ресурси на неговото дно. Кина одамна процени дека таму се кријат повеќе од 18 милијарди тони сирова нафта. Исто така, овие води се едни од најфреквентните поморски рути.
Предмет на меѓудржавните несогласувања се главно и најчесто поморските граници, како и полагањето право на поедини острови, архипелази и гребени, Станува збор за околу 3,5 милиони квадратни километри простор во чија сторија подоцна се вмешуваат и Јапонија и САД, кои им даваат поддршка на сите кои им се спротиставуваат на одлуките и активностите на најголемата регионална сила – Кина.
Спајсер одговори на прашањето дали претседателот Доналд Трамп се согласува со својот кандидат за државен секретар Рекс Тилерсон кој на 11-ти јануари рече дека на Кина не требало да ѝ се дозволи пристап на островите и ртовите кои ги изгради во спорните води на Јужнокинеското Море, на кое право полагаат и повеќе земји од регионот, сојузници на САД.
Изјавите на Тилерсон на сослушувањето во Сенатот ги поттикна кинеските државни медиуми да пишуваат дека САД би требало „да водат војна“ за да ѝ забранат на Кина да им пристапи на вештачките острови на кои изгради авионски писти со воени должини и постави противвоздушни системи.
На споменатото сослушување на прашањето дали поддржува поагресивен став кон Кина одговори дека „Ќе мора на Кина да ѝ испратиме јасен сигнал дека, прво, градењето на островите ќе престане и, второ, вашиот пристап он тие острови, исто така, нема да биде дозволен“.
Поранешен претседател на управниот одбор и извршен директор на „Exxon Mobile Corp“, не навлегуваше во детали за тоа што би можело да стори за на Кина да ѝ се оневозможи пристап до тие острови.
Американските медиуми пишуваат дека Трамп планира големо јанење на морнарицата во источна Азија за да се спротистави на подемот на Кина./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Објавени сведоштвата на израелските заложници: „Изгубив 30 килограми“

Четворицата заложници, Тал Шохам, Омер Шем Тов, Омар Венкерт и Ели-Хе Коен, кои денеска се вратија во Израел, биле подложени на тортура, физичко насилство, психичко малтретирање и гладување во период од 16 месеци, објави вечерва израелската телевизија Кан 11.
Четворицата изгубиле десетици килограми од својата телесна тежина и биле држени во тунели на различни локации во Појасот Газа, според Кан.
אלי-ה כהן, עומר שם טוב, עומר ונקרט וטל שהם עברו עינויים, התעללות והרעבה; אברה מנגיסטו חזר מהשבי במצב לא טוב ומתקשה לתקשר@ItayBlumental #חדשותהשבת pic.twitter.com/oU3DmMwMOY
— כאן חדשות (@kann_news) February 22, 2025
Сите четворица сведочеа дека речиси воопшто не јаделе. „Не изгладнуваа. Тие рекоа дека сите ги избричиле главите минатата недела, а четворицата дури научиле и арапски за време на нивното заробеништво, се дознава.
Тал Шохам бил држен со други заложници и не знаел дека неговата сопруга Ади била киднапирана заедно со нивните две деца Јахел и Неве и дека сите биле ослободени од заробеништво. Кога израелските сили му покажаа слики од неговите деца, тој рече: „Колку е прекрасно да се биде слободен“.
Омар Венкерт воопшто не бил изложен на медиумите. Дури откако бил ослободен, дознал дека неговата девојка Ким Демати, со која тој отишол на забава во Реим, била убиена на 7 октомври. Венкерт ослабел 30 килограми, а едно од неговите први барања било да испуши цигара: „Јас ја чекав оваа цигара 500 дена“, рече тој. Тој бил држен и со други заложници, пренесува Кан.
Омер Шем Тов бил држен во тунел, каде што поголемиот дел од времето го поминувал сам. Тој имал малку медиумска експонираност и бил свесен за протестите за неговото враќање. Тој сведочеше дека тоа го зајакнало и му давало надеж дека на крајот ќе биде ослободен.
Ели-Ха Коен исто така беше задржан во самица и не беше изложен на медиумите. Дури денеска дозна дека неговата сопруга Жив Абауд го преживеала масакрот. Тој рече дека бил изложен на дневна светлина само во последните неколку дена кога му било дозволено да излезе надвор, објави Кан.
Европа
Ватикан: Папата Франциско и понатаму критично

Состојбата на папата Франциско останува „критична“ откако денеска претрпе „продолжена респираторна криза слична на астма“, соопшти Ватикан. Папата е „полош од вчера“ и доби трансфузија на крв, се вели во соопштението.
Ватикан извести дека 88-годишниот папа бил свесен и се наоѓал во својата фотелја, но му бил потребен „висок проток“ на кислород, а неговата прогноза „останува неизвесна“.
Папата се лекува од билатерална пневмонија во болницата Гемели во Рим.
Трансфузијата на крв била неопходна поради нискиот број на тромбоцити, поврзан со анемија, соопшти Ватикан.
„Состојбата на Светиот Отец останува критична“, се вели во соопштението.
„Папата не е надвор од животна опасност. Светиот Отец останува присебен, но е полошо од вчера“, се додава.
Папата беше примен во болница на 14 февруари, откако неколку дена имаше тешкотии со дишењето.
Европа
Полска ја демантира веста за одземањето на „Старлинк“ од Украина: „Ние им го купивме“

Полска ќе продолжи да плаќа за „Старлинк“ за Украинците, изјави министерот за дигитални прашања Кшиштоф Гавковски по извештаите во медиумите дека САД би можеле да ја исклучат „Старлинк“ од воена Украина, пренесува полската ТВП.
Старлинк е мобилен рутер кој овозможува пристап до сателитски интернет, од кој украинската војска зависи за комуникација на бојното поле. Мрежата е во сопственост на американскиот милијардер Илон Маск, кој моментално го предводи новоформираното американско Министерство за ефикасност на владата.
Тројца извори запознаени со ова прашање денеска изјавија за Ројтерс дека американските претставници кои бараат пристап до клучните минерали во Украина почнале да се закануваат со „неизбежно исклучување“ доколку не се постигне договор.
Таа закана ја упати и Кит Келог, американскиот пратеник за Украина и Русија, за време на разговорите во Киев во четвртокот.
Нацртот на првиот договор бараше Украина да обезбеди на САД 50 отсто од профитот од експлоатацијата на ретки метали и други природни ресурси. Првата верзија на договорот предвидува и сите спорови да се решаваат на суд во Њујорк.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски го отфрли првичниот договор.
Извор на Ројтерс рече дека загубата на „Старлинк“, која обезбедува поврзување за војската и клучната инфраструктура, ќе биде „тежок удар“ за украинската војска.
Гавковски реагираше на извештајот на Ројтерс на социјалната мрежа Икс. Тој напиша дека Полска е таа што ги купила уредите „Старлинк“ и ги предала на Украина.
Polska kupiła Starlinki, które przekazała Ukrainie. Płacimy i dalej będziemy płacić abonament za internet satelitarny dla Ukrainy. Nie wyobrażam sobie, że ktoś może zdecydować się na zerwanie umowy biznesowej za usługę komercyjną, której stroną jest Polska.
— Krzysztof Gawkowski (@KGawkowski) February 22, 2025
„Ние плаќаме и ќе продолжиме да плаќаме претплата за сателитски интернет за Украина. Не можам да замислам дека некој ќе одлучи да го раскине деловен договор за комерцијална услуга во која Полска е страна“, додаде тој.
Во 2024 година, полското Министерство за дигитални прашања изјави дека финансирало 20.000 терминали на „Старлинк“. Исто така, го финансира одржувањето на овие системи на постојана основа.