Свет
САД ќе спречат Кина да зазема територии во меѓународните води

Новата администрација на американскиот претседател Доналд Трамп вети во понеделникот дека САД ќе спречат Кина да зазема територија во Јужнокинеското Море, за што кинеските медиуми одговорија дека Вашингтон би требало „да води војна“.
„Мислам дека САД ќе осигурат таму да ги заштитиме нашите интереси. Тоа е прашањето дали тие острови се во меѓународни води а не дел од Кина, и тогаш ќе осигуриме меѓународната територија да не ја заземе ниедна земја“, изјави портпаролот на Белата куќа, Шон Спајсер, на брифингот со новинарите.
Кина, којашто не ја признава јуриздикцијата на судот во Хаг и назначи дека неговите пресуди немаат важност за неа, голем дел од Јужнокинеското Море го смета за своја територија. По овој пат се одвива поморската трговија во вредност од 5 билиони долари годишно, а на овие води право полагаат и регионалните сојузници на САД, како Виетнам, Филипини, Малезија, Брунеи, Тајван и Јапонија.
Кина се повикува на разграничувањето кое се појавува во кинеските географски карти од 1940-те години. Меѓутоа, Постојаниот арбитражен суд (PCA) во Хаг оцени во јули минатата 2016 година дека Пекинг нема историско право на природните богатства во рамките на ткн „линија од девет цртички“. Кина уште во 1947 година ја прогласи таканаречената „линија од девет цртички“ која се протега на стотици километри јужно и источно од копнениот дел на најнаселената земја на планетата, како и нејзината островска покраина Хаинан. Линијата опфаќа голема област на којашто Кина полага право врз основа на она што го смета за свои „историска права“
Јужнокинеското Море е една од најважните геостратешки точки на светот за кои неретко се вели дека е вториот Персиски залив, имајќи ги предвид богатите природни ресурси на неговото дно. Кина одамна процени дека таму се кријат повеќе од 18 милијарди тони сирова нафта. Исто така, овие води се едни од најфреквентните поморски рути.
Предмет на меѓудржавните несогласувања се главно и најчесто поморските граници, како и полагањето право на поедини острови, архипелази и гребени, Станува збор за околу 3,5 милиони квадратни километри простор во чија сторија подоцна се вмешуваат и Јапонија и САД, кои им даваат поддршка на сите кои им се спротиставуваат на одлуките и активностите на најголемата регионална сила – Кина.
Спајсер одговори на прашањето дали претседателот Доналд Трамп се согласува со својот кандидат за државен секретар Рекс Тилерсон кој на 11-ти јануари рече дека на Кина не требало да ѝ се дозволи пристап на островите и ртовите кои ги изгради во спорните води на Јужнокинеското Море, на кое право полагаат и повеќе земји од регионот, сојузници на САД.
Изјавите на Тилерсон на сослушувањето во Сенатот ги поттикна кинеските државни медиуми да пишуваат дека САД би требало „да водат војна“ за да ѝ забранат на Кина да им пристапи на вештачките острови на кои изгради авионски писти со воени должини и постави противвоздушни системи.
На споменатото сослушување на прашањето дали поддржува поагресивен став кон Кина одговори дека „Ќе мора на Кина да ѝ испратиме јасен сигнал дека, прво, градењето на островите ќе престане и, второ, вашиот пристап он тие острови, исто така, нема да биде дозволен“.
Поранешен претседател на управниот одбор и извршен директор на „Exxon Mobile Corp“, не навлегуваше во детали за тоа што би можело да стори за на Кина да ѝ се оневозможи пристап до тие острови.
Американските медиуми пишуваат дека Трамп планира големо јанење на морнарицата во источна Азија за да се спротистави на подемот на Кина./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Рекордна суша во Европа и медитеранските земји во август

Европа и медитеранските земји беа погодени од рекордна суша во август, која зафати повеќе од половина од земјиштето, според анализата на АФП на податоците од Европската Унија.
Минатиот месец, 53 проценти од регионот беа погодени од суша, рекорд од почетокот на мерењата во 2012 година, според програмата на ЕУ за климатски промени „Коперникус“.
Бројката е далеку над просекот за август во периодот од 2012 до 2024 година, кој изнесува 30,1 процент.
Источна Европа и Балканот беа силно погодени. Илјадници жители беа евакуирани, а две лица загинаа поради шумски пожари во балканските земји поттикнати од високите температури.
Ситуацијата беше катастрофална и во Западна Европа, при што Португалија забележа намалување на дождовите во 70 проценти од земјата.
Франција, која во август беше погодена од вториот топлотен бран во летото, се соочи со недостиг на вода во две третини од земјата.
Особено тешка ситуација ги зафати неколку земји во Источниот Медитеран, каде што над 90 проценти од Ерменија, Грузија и Либан беа погодени од суша.
Турција, која страдаше од недостиг на вода во 84 проценти од својата територија, се соочи и со бројни пожари.
Коперникус, кој собира податоци од милијарди мерења од сателити, бродови, авиони и метеоролошки станици, регистрираше неуморно зголемување на температурите додека планетата се затоплува поради емисиите на стакленички гасови, за кои е одговорно човештвото.
фото: принтскрин
Регион
Црв од шест сантиметри отстранет од очниот капак на пациент во БиХ

Црв од шест сантиметри е отстранет од постар пациент, а фотографијата ја објави познат доктор од Бања Лука, Бојан Козомара.
„Вака изгледа црв штотуку отстранет од очниот капак на постар пациент. Постапката ја изврши мојата драга колешка Тамара“, напиша тој на X.
Ovako izgleda crv upravo odstranjen iz kapka pacijenta starije životne dobi.
Zahvat izvršila moia draga kolegica Tamara… pic.twitter.com/6EK3CrhCE3
— Bojan Kozomara (@KozomaraBojan) September 17, 2025
Според него, црвот најверојатно потекнува од куче.
„Ќе го помилувате кучето кое има јајца од глисти, а потоа ќе се фатите за окото“, напиша тој во коментар објаснувајќи ја ситуацијата, објавува „Nezavisne.com“.
Фото: принтскрин
Европа
(Видео) Големи протести во Франција: властите стравуваат од немири, Париз под опсада

Денес низ цела Франција се одржува голем синдикален штрајк, а властите очекуваат помеѓу 600.000 и 900.000 луѓе да излезат на улиците. Се очекува протестите, кои се организирани на 250 локации, да предизвикаат значителни нарушувања во клучните сектори низ целата земја, објавува BFMTV.com.
Grève du 18 septembre: le lycée Maurice-Ravel à Paris bloqué par les élèves pic.twitter.com/7H9ZB1RC09
— BFMTV (@BFMTV) September 18, 2025
Најмалку 55 приведени
Според моментално достапните информации, седум лица се приведени во пошироката област на Париз.
Значително поголем број апсења, 48, се регистрирани во остатокот од земјата. Детали за точните градови и региони вклучени сè уште не се објавени.
Се очекува повеќе информации за причините за оваа координирана акција да бидат познати во текот на денот.
Првиот секретар на Француската социјалистичка партија (ПС), Оливие Форе, изјави дека очекува „масовна мобилизација“ на граѓаните, што го смета за знак на „масовно негодување на францускиот народ“.
Апел против насилството
Коментирајќи ги првите судири меѓу демонстрантите и полицијата, Форе рече дека „не е корисно да се блокира“ и изрази надеж дека сè ќе се одвива „во мир и граѓански спокој“. Тој предупреди дека насилните испади им одат во прилог на властите.
„Секој пат кога сме деградирани, секој пат кога оставаме впечаток дека бараме хаос, ѝ помагаме на владата да го презира ова движење“, оцени Оливие Форе.
Париз се плаши од немири
Префектот на париската полиција, Лоран Нуњез, изрази „загриженост“ и ги повика трговците да ги затворат своите продавници од безбедносни причини.
За да се спречи нарушување на јавниот ред, на улиците ќе бидат распоредени речиси 80.000 полицајци. 24 оклопни жандармериски возила „Кентаур“ и 10 водни топови се исто така во состојба на готовност, ниво на безбедносни мерки што не е видено од протестите на „Жолтите елеци“ во 2019 година.
Прекини низ целата земја
Штрајкот најтешко ќе ги погоди јавниот превоз, образованието и здравството. Во железничкиот транспорт се очекува да сообраќа само секој втор воз на Интерситес и секој трет регионален воз (TER). Во Париз, метрото нема да работи надвор од шпицот, со исклучок на линиите 1, 4 и 14.
Секој трет наставник во основните училишта ќе штрајкува, а 98% од аптеките во Франција се придружија на мобилизацијата, што дополнително ќе го комплицира секојдневниот живот на граѓаните.
фото: принтскрин