Свет
Турската лира на речиси рекордно ниско ниво по победата на Ердоган

Турската лира ослабе по победата на Реџеп Таип Ердоган во вториот круг од претседателските избори во неделата оставајќи ги инвеститорите да бараат знаци дека тој ќе почне да ја попушта цврстата контрола на државата над пазарите, пренесува „Ал Арабија“.
Вредноста на турската лира падна дури 0,3 отсто, на 20,03 во однос на американскиот долар, блиску до рекордно ниско ниво, пред да закрепне на 20,01 рано утринава во Истанбул.
Волстрит смета дека турската лира допрва ќе паѓа, а од „Морган Стенли“ предупредуваат дека таа може да достигне до 26 во однос на доларот порано од очекуваното и да се лизне на 28 до крајот на годината ако Ердоган продолжи со политиката на држење на каматите на ниско ниво.
„Победата на Ердоган не нуди утеха за ниту еден странски инвеститор. Со многу висока инфлација, многу ниски каматни стапки и без девизни нето-резерви се соочуваме со болна криза, што ќе влијае на сите средства“, вели Хаснаин Малик, стратег во „Телимер“ во Дубаи.
Ердоган лесно обезбеди победа во вториот круг освојувајќи 52 % од гласовите, според неофицијалното пребројување.
Неортодоксниот пристап на Ердоган кон каматните стапки – тој верува дека пониските стапки водат до пониска инфлација – ги остави пазарите во зависни од непредвидливата мешавина на ад хок регулативи и интервенции со новите мерки воведувани неформално и речиси на дневна основа.
Тие исто така избркаа нов бран инвеститори, при што вкупните странски вложувања во турски акции и обврзници се намалија околу 85 %, или 130 милијарди долари, од 2013 година.
„Очигледно е дека сегашниот економски модел не функционира“, истакнува Бурак Четинчекер од „Стратеџи портфој“ во Истанбул.
Скапи беа и државните политики, при што Централната банка потроши речиси 200 милијарди долари во текот на изминатата една и пол година за да ја поддржи лирата, а девизните нето-резерви станаа негативни, па инфлацијата се искачи над 80 % минатата година пред да падне на 44 отсто во април.
Напори на опозицијата во првиот круг од претседателските избори на 14 мај, кои беа послаби од очекуваното, доведоа до нагло растење во промената на кредитните обврски, пад на банкарските акции повеќе од 20 % и повлекување на турската валута.
„Треба да се направат некои корекции за барем да се избегне останувањето без девизни резерви. Ќе се чекаат соопштенија за политики бидејќи сегашните хетеродоксни политики се неодржливи“, рече Виктор Сабо, инвестициски директор во „Абрдн“ во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Германците излегуваат на избори, фаворитот за канцелар вети „поместување на десно“, АфД очекува историски успех

Германските гласачи денеска излегуваат на гласање на општите избори на кои конзервативците се фаворити по кампањата потресена од подемот на екстремната десница и драматичното враќање на американскиот претседател Доналд Трамп.
Гласачките места беа отворени во 8 часот, а право на глас имаат повеќе од 59 милиони Германци. Првите проценки врз основа на излезните анкети се очекуваат по затворањето на гласачките места во 18 часот.
Наводниот нов канцелар Фридрих Мерц вети цврста промена надесно доколку биде избран за повторно да ги придобие гласачите на екстремно десничарската антиимиграциска Алтернатива за Германија (АфД), која очекува рекорден резултат по серијата смртоносни напади за кои се обвинуваат барателите на азил.
Политичката криза во Германија беше активирана кога коалицијата на Шолц се распадна на 6 ноември, денот кога Трамп беше реизбран.
СПД на Шолц, Зелените и либералната ФДП долго се расправаа околу финансиите.
Историски нискиот рејтинг на СПД од околу 15 отсто сугерира дека Шолц ја платил цената и за таквите политики и за лошите економски перформанси на Германија во време кога војната во Украина ги зголеми цените на енергијата.
Фрустрацијата со раководството на земјата го поттикна подемот на АфД, која според анкетите 20 отсто, но се чини дека ќе остане во опозиција бидејќи сите други партии ветија дека ќе ја држат надвор од власта.
Клучното гласање во најголемата економија на Европската унија доаѓа во време на тектонски промени во американско-европските односи предизвикани од директното обраќање на Трамп до рускиот претседател Владимир Путин, заобиколувајќи ја Европа, за да се стави крај на војната во Украина.
Низ Европа, сојузниците на НАТО се загрижени за иднината на алијансата, никаде повеќе како во Германија, која напредуваше под безбедносниот чадор предводен од САД.
Сепак, на Мерц може да му бидат потребни многу недели за да се договори за коалициска влада, што ќе доведе до уште поголема политичка парализа во Берлин во таков тензичен период.
Во необичен развој на настаните во услови на поларизирана кампања, АфД уживаше поддршка од внатрешниот круг на Трамп, при што милијардерот Илон Маск ја пофали како единствената партија што ја „спасува Германија“.
Свет
Се слушнаа Трудо и Трамп, Белата куќа: И двајцата сакаат крај на војната во Украина

Канадскиот премиер Џастин Трудо и американскиот претседател Доналд Трамп разговараа за војната во Украина и напорите за борба против нелегалната трговија со фентанил, се вели во соопштението од канцеларијата на Трудо.
Разговорот дојде додека лидерите на групата земји Г7 планираат утре да одржат повик со генералниот секретар на НАТО, лидерите на Европската унија и лидерите на Романија и Полска за да разговараат за војната во Украина.
Белата куќа соопшти дека и Трамп и Трудо изразиле желба да видат крај на тригодишната војна. „Двајцата лидери рекоа дека очекуваат повик во понеделник“, се вели во соопштението на Белата куќа.
Патем, Трамп ја обвинува Канада за епидемијата на зависност од фентанил во Америка, сметајќи дека таа не се бори ефикасно против шверцот, а тој е незадоволен и од нејзиниот однос кон илегалната имиграција.
Европа
Папата помина мирна ноќ, објави Ватикан

Папата Франциско, кој во болница се бори со пневмонија, помина „мирна“ ноќ одморајќи се, соопшти утрово Ватикан.
Папата беше примен во римската болница Гемели на 14-ти февруари, откако неколку дена имаше тешкотии со дишењето, а подоцна му беше дијагностицирана билатерална пневмонија.
Ватикан вчера за прв пат ја опиша неговата состојба како критична, известувајќи дека тој ден му бил потребен дополнителен кислород и трансфузија на крв.
„Ноќта беше тивка, папата одмараше“, објави Ватикан во најновиот извештај утринава.
Ватикан синоќа соопшти дека здравјето на папата Франциско се влошило во последните 24 часа, додавајќи дека тој претрпел „продолжена респираторна криза слична на астма“ и дека примил трансфузија на крв.