Свет
Турската лира на речиси рекордно ниско ниво по победата на Ердоган

Турската лира ослабе по победата на Реџеп Таип Ердоган во вториот круг од претседателските избори во неделата оставајќи ги инвеститорите да бараат знаци дека тој ќе почне да ја попушта цврстата контрола на државата над пазарите, пренесува „Ал Арабија“.
Вредноста на турската лира падна дури 0,3 отсто, на 20,03 во однос на американскиот долар, блиску до рекордно ниско ниво, пред да закрепне на 20,01 рано утринава во Истанбул.
Волстрит смета дека турската лира допрва ќе паѓа, а од „Морган Стенли“ предупредуваат дека таа може да достигне до 26 во однос на доларот порано од очекуваното и да се лизне на 28 до крајот на годината ако Ердоган продолжи со политиката на држење на каматите на ниско ниво.
„Победата на Ердоган не нуди утеха за ниту еден странски инвеститор. Со многу висока инфлација, многу ниски каматни стапки и без девизни нето-резерви се соочуваме со болна криза, што ќе влијае на сите средства“, вели Хаснаин Малик, стратег во „Телимер“ во Дубаи.
Ердоган лесно обезбеди победа во вториот круг освојувајќи 52 % од гласовите, според неофицијалното пребројување.
Неортодоксниот пристап на Ердоган кон каматните стапки – тој верува дека пониските стапки водат до пониска инфлација – ги остави пазарите во зависни од непредвидливата мешавина на ад хок регулативи и интервенции со новите мерки воведувани неформално и речиси на дневна основа.
Тие исто така избркаа нов бран инвеститори, при што вкупните странски вложувања во турски акции и обврзници се намалија околу 85 %, или 130 милијарди долари, од 2013 година.
„Очигледно е дека сегашниот економски модел не функционира“, истакнува Бурак Четинчекер од „Стратеџи портфој“ во Истанбул.
Скапи беа и државните политики, при што Централната банка потроши речиси 200 милијарди долари во текот на изминатата една и пол година за да ја поддржи лирата, а девизните нето-резерви станаа негативни, па инфлацијата се искачи над 80 % минатата година пред да падне на 44 отсто во април.
Напори на опозицијата во првиот круг од претседателските избори на 14 мај, кои беа послаби од очекуваното, доведоа до нагло растење во промената на кредитните обврски, пад на банкарските акции повеќе од 20 % и повлекување на турската валута.
„Треба да се направат некои корекции за барем да се избегне останувањето без девизни резерви. Ќе се чекаат соопштенија за политики бидејќи сегашните хетеродоксни политики се неодржливи“, рече Виктор Сабо, инвестициски директор во „Абрдн“ во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
ОН го осуди Израел: Изгладнувањето на цивилите во Газа е воено злосторство

Високиот комесар на ОН за човекови права, Волкер Турк, предупреди на целосен колапс на виталната помош во Појасот Газа и рече дека гладувањето на цивилите во енклавата, за која е одговорен Израел, може да се смета за воено злосторство.
„Секоја употреба на гладување на цивилното население како метод на војување претставува воено злосторство, како и сите форми на колективно казнување“, рече Турк.
Тој ја повика меѓународната заедница да преземе мерки против хуманитарната катастрофа. Само судовите можат да утврдат дали се извршени воени злосторства.
Израел ја блокира испораката на помош за Газа од почетокот на март. Пекарите остануваат без брашно и гориво за своите печки, додека болниците веќе останаа без лекови и материјали за лекување на рани.
Израел ја обвинува палестинската милитантна организација Хамас за присвојување на хуманитарната помош со сила и продажба на цивилното население по високи цени.
Израел соопшти дека нема да дозволи никаква испорака на помош сè додека Хамас не ги ослободи сите израелски заложници. Израелски извори наведуваат дека уште 24 заложници, како и телата на 35 киднапирани лица, се држат во крајбрежната област.
Свет
(Видео) Трамп: Златното доба на Америка доаѓа; УПС: Ќе поделиме 20.000 откази поради царините

Американскиот логистички гигант УПС вчера објави отпуштање на околу 20.000 работници и затворање на повеќе од 70 објекти низ САД, како дел од големата реорганизација на бизнисот поради падот на соработката со Амазон и зголемувањето на трошоците поврзани со царините наметнати од администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп.
Компанијата планира да затвори вкупно 73 изнајмени и во сопственост згради оваа година, а можни се и дополнителни рационализации, соопшти УПС.
„Мерките што ги преземаме за реорганизирање на нашата мрежа и намалување на трошоците доаѓаат во критично време“, изјави главниот извршен директор на УПС, Керол Томе. „Макроекономските услови може да бидат неизвесни, но благодарение на нашите потези, UPS ќе излезе од оваа фаза посилна и поагилна.“
Во јануари, УПС објави дека постигнал договор со Амазон, нивниот најголем клиент, со кој се намалува договорениот обем на испораки за повеќе од 50 проценти до втората половина на 2026 година.
За време на презентацијата на резултатите од четвртиот квартал, Томе потоа нагласи дека партнерството со Амазон траело речиси 30 години, но дека тие одлучиле да го преиспитаат односот. „Амазон е нашиот најголем клиент, но не е и најпрофитабилен“, рече Томе. „Неговата маржа е сериозно штетна за профитабилноста на нашиот бизнис во САД.“
Таа додаде дека компанијата разгледала различни опции и заклучила дека намалувањето на обемот на испорака е најдобриот избор. Според податоците од финансиската платформа FactSet, УПС вработува околу 490.000 луѓе ширум светот.
Во својот говор на 2 април 2025 година, кој го нарече „Ден на ослободувањето“, американскиот претседател Доналд Трамп откри нова стратегија за трговска политика, воведувајќи сеопфатни царини за увоз.
Овие мерки, кои тој ги опиша како „декларација за економска независност“, вклучуваа основна царина од 10% за целиот увоз, со дополнителни, повисоки стапки за поединечни земји, како што се 145% за кинески производи.
Трамп тврдеше дека царините ќе го поттикнат домашното производство, ќе создадат нови работни места и ќе генерираат „милијарди долари“ за намалување на даноците и националниот долг. Сепак, овие мерки предизвикаа загриженост за можно зголемување на потрошувачките цени и глобалните трговски тензии.
По победата на претседателските избори, Трамп го објави почетокот на „златното доба на Америка“, ветувајќи економски бум преку политиката „Америка на прво место“.
Неговите мерки, вклучително и воведувањето царини, имаа за цел заштита на американските работници и индустријата. Сепак, економските аналитичари предупредуваат дека овие политики би можеле да доведат до зголемени трошоци за потрошувачите и потенцијално забавување на економскиот раст.
Финансиските пазари реагираа негативно на најавата за царините, а инвеститорите изразија загриженост за можното влијание врз глобалната трговија и економската стабилност.
Регион
Вучиќ: Ќе се сретнам двапати со Трамп во наредните денови

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, синоќа изјави дека во следните три до четири дена ќе се сретне двапати со претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, јавува Анадолу.
„Ќе се сретнам двапати, од различни причини, во следните четири дена. Не ми верувајте на збор, ги измешав датумите и временските зони“, рече Вучиќ за време на обиколката на работите во новата детска клиника „Тиршова 2“, одговарајќи на новинарско прашање за тоа кога ќе се сретне со американскиот претседател, додавајќи дека „сè ќе се случи во следните три или четири дена“.
Тој, исто така, најави дека очекува италијанската премиерка Џорџa Мелони да го посети Белград во август или септември, која ја опиша, заедно со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, како една од најмоќните жени во светот.