Свет
Државата плаќа за неправедно апсење

Над двесте илјади евра по човек, или по 25.000 евра
за секој поминат ден во притвор, плус затезна камата за последните две години,
побарале двајца прилепчани како надомест за нематеријална штета за осумте дена
неосновано задржување во притвор.
Министерството за правда преплавено со барања за
надомест на штета за незаконско лишување од слобода
Над двесте илјади евра по човек, или по 25.000 евра
за секој поминат ден во притвор, плус затезна камата за последните две години,
побарале двајца прилепчани како надомест за нематеријална штета за осумте дена
неосновано задржување во притвор. Поранешниот генерален директор на прилепскиот
Мермерен комбинат, Никола Стефков, и финансиската раководителка Лидија
Младеновиќ во пролетта 2000 година, само една недела по притворањето биле
пуштени на слобода и против нив била запрена истрагата за даночно затајување.
Оттогаш, па сў досега, значи цели пет години, трае нивната правна битка против
државата, во кои тие се обидуваат да добијат надомест за предизвиканите душевни
болки, страдање, како и повредата на угледот и честа. Со пресудата на
највисокиот судска инстанција, Врховниот суд, која е донесена на 26 ноември,
случајот со двајцата прилепчани конечно доби судски епилог
Гордана Дувњак
Над двесте илјади евра по човек, или по 25.000
евра за секој поминат ден во притвор, плус затезна камата за последните две
години, побарале двајца прилепчани како надомест за нематеријална штета за
осумте дена неосновано задржување во притвор. Поранешниот генерален директор на
прилепскиот Мермерен комбинат, Никола Стефков, и финансиската раководителкаиnbsp;
Лидија Младеновиќ во пролетта 2000 година, само една недела по притворањето
билеиnbsp; пуштени на слобода и против нив била запрена истрагата за даночно
затајување. Оттогаш, па сў досега, значи цели пет години, трае нивната правна
битка против државата, во кои тие се обидуваат да добијат надомест за
предизвиканите душевни болки, страдање, како ииnbsp; повредата на угледот и
честа.
Со пресудата на највисокиот судска инстанција,
Врховниот суд, која е донесенаиnbsp; на 26 ноември, случајот со двајцата
прилепчанииnbsp; конечно доби судски епилог. Државата, поточно Министерството
за правда е должно да им исплати по 200.000, односно 150.000; но не евра,
туку денари, бидејќи Врховниот суд проценил дека побараниот износ е енормно
висок. Претходно, и Апелациониот суд во Скопје ја преполовил првобитната сума
на четири милиони денари за Стефков, а 3 милиони денари за Милутиновиќ. Но,
врховните судии сметале дека второстепениот судиnbsp; направил погрешна процена
и оти претрпениот страв не може да биде посебна основа за утврдување надомест
на нематеријална штета.
Во образложението на тужбеното барање надомест,
двајцата невино притворени ги навеле околностите под кои биле лишени од
слобода, а особено условите во кои биле држени во истражен затвор.
Ексдиректорот Стефков на 14 април 2000 година бил на службено патување во
Скопје, кога пред наплатната рампа во Петровец било сопрено неговото возило од
службени лица на МВР, кои му ставиле лисици и го спровеле во СВР-Прилеп. Истиот
ден во канцеларијата на Милутиновиќ, како што се наведува во тужбата, насилно
влегле службени лица на МВР, кои со полициско возило ја однеле во полиција.
Тужителите сметаат дека поминатите 8 дена во притвор биле крајно недолични и
понижувачки, а дополнителен стрес за Милутиновиќ било и тоа што се наоѓала во
иста ќелија со женско лице притворено за дрога. Нивниот случај добил огромен
публицитет во медиумите, а во написите тие биле прикажани како криминалци, што
според нив, влијаело на целиот нивен натамошен живот, бидејќи им предизвикал
огромни проблеми, губење на работното место, како и големи непријатности за
семејствата.
Случајот со прилепските директори, за жал, не е
осамен.
Во Министерството за правда информираатиnbsp; дека
само по основа на неоправдано осудени лица, неосновано или незаконито
лишени од слобода, оваа година имаат добиено 63 барања. Во 2001 година тој број
изнесувал 49, во 2002 – 78,иnbsp; во 2003 биле поднесени 85 барања, а минатата
година била рекордна со 110 поднесоци за надомест на нематеријална штета.
Во ресорното министерствоиnbsp; нагласуваат дека до
лани предвидениот Буџет за оваа намена изнесувал само два милиона денари, што е
недоволно за надоместување на штетата на еден тужител, бидејќи има и такви кои
побаруваат и по пет милиони денари. Оваа година, износот во Буџетот за оваа
намена е зголемен на пет милиони денари, но иако вредноста е двојно зголемена,
средствата се недоволни.
"Министерството за правда не сака да прави
селективен пристап и доколку не се постигне спогодба со оштетната страна, тие
се упатуваат правдата да ја бараат пред надлежен суд", вели портпаролката
на Министерството за правда, Убавка Матовска. Таа нагласува дека стасуваат и
судски пресуди, но поради немање доволно средства доаѓа до присилна наплата од
сметката на Министерството, поради што се принудени да прават пренамени на
средства. Таму очекуваат дека до крајот на годинава ќе им бидат симнати од
сметка уште девет милиони денари.
Анализата на Министерството за правда покажала дека
постои голема неусогласеност во судската практика во поглед на пресудените
износи на средства. Во Основниот суд Скопје 1, најниско досудениот износ
изнесува 500.000 денари за 101 ден во притвор, а највисоко досудена сума
еиnbsp; 1.200.000 денари за 23 дена, што во првиот случај изнесува 4.950иnbsp;
денари за еден ден, а 52.173 денари во вториот случај. Во Гевгелија,
најнизокиnbsp; пресуден износ е 30.000 денари, а највисок 236.111 денари за
еден ден затвор. Во Струмица тој сооднос варира од 5.500иnbsp; до 58 139
денари, во Битола од 9.090 до 29.850; денари, во Основниот суд Скопје 2
најниско пресуден ден изнесува 598 денари, а најскапо платен ден е 12.121
денар.
Поради ваквите проблеми со неуедначената судска
практика, Министерството за правда веќе остварило контакти со првите луѓе на
Врховниот суд, како и со трите апелациони суда. Наедно, Министерството за
правда побарало од Министерството за финансии повторна корекција во буџетската
ставка за оваа намена.
Судиите се категорични дека е тешко да се
воспостави некаква судска практика, бидејќи, како што велат, секој предмет е
различен и треба да се разгледува од случај до случај. Но, не е ли време,
подобро да се направи процена пред некој да се упати во притвор, зашто која е
таа цена што може да надомести баремиnbsp; еден ден поминат зад решетки на
невин човек?
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Фото+видео) Над 10.000 Романци протестираа за да покажат поддршка за Европа во услови на изборни тензии

Повеќе од 10 илјадни Романци излегоа во саботата на улиците на Букурешт за да ја покажат својата поддршка за Европската унија, во услови на политички спорови околу повторувањето на претседателските избори закажани за мај.
Романија треба да ги повтори претседателските избори во два круга на 4 и 18 мај, откако Уставниот суд го поништи првичното гласање во декември по обвинувањата за руско мешање во корист на Калин Џорџеску, кој водеше во анкетите.
Thousands of people are flooding Bucharest tonight with Romanian and EU flags, with the crowd surging in size every few minutes, to chant and tell the world that Russian attempts be damned, Romania is Europe, now & always! pic.twitter.com/fVn1Q7Qg32
— Daractenus (@Daractenus) March 15, 2025
На Џорџеску, кој заедно со Москва го негираше руското мешање, му е забрането да учествува во повторувањето.
Во саботата, проевропските Романци формираа море од сини знамиња на ЕУ и тробојни романски знамиња, некои извикуваа антируски слогани и носеа транспаренти на кои пишуваше „Единство и почит – Европа ни дава права“ или „Ослободете го вашиот ум – Не на руската мудрост“.
🇷🇴 In the Romanian capital Bucharest, tens of thousands of people took to the streets in a rally in support of the European Union and NATO pic.twitter.com/N3RKCxMTvO
— Visioner (@visionergeo) March 15, 2025
Европа
(Фото+видео) Повеќе од 50.000 луѓе излегоа на улиците на Будимпешта да протестираат против Орбан

Над 50 илјади луѓе се собраа денеска во Будимпешта да го изразат своето незадоволство против унгарскиот премиер Виктор Орбан, додека лидерот на се помоќната опозициска партија Тиса вети дека Унгарија ќе ја направи дел од силна Европа и ќе стави крај на 15-годишното владеење на Виктор Орбан.
– Оние кои ја предаваат сопствената нација треба да завршат во корпата на историјата. Нашето време дојде – рече Петер Маџар, поранешен владин функционер кој започна сопствено движење пред една година.
Thousands took to the streets of Hungary’s capital, Budapest, today in a massive opposition protest, demanding the resignation of pro-Russian PM Orbán.
Opposition leader Péter Magyar declared that those who betray their own nation “should end up in the dustbin of history.” pic.twitter.com/kogHOIEvHE
— KyivPost (@KyivPost) March 15, 2025
Some pictures from the massive anti-government protest today in Budapest, Hungary!
This is why Orban suddenly wants to change the law of public gatherings.
Because the people have taken back the streets.
The spirit of 1848 marches on! pic.twitter.com/HgWPQ8lTGi
— Europa Project 🇪🇺🇭🇺 (@Noirsoldat_) March 15, 2025
На митингот по повод националниот празник на Унгарија, Виктор Орбан изјави дека е време да се елиминира она што тој го нарече „армија во сенка“ – невладини организации, новинари, судии и политичари кои, според него, се платени од Соединетите Американски Држави и Брисел, мислејќи на неговите планови за сузбивање на невладините организации и медиумите кои добиваат средства од УСАИД.
– По денешната прослава доаѓа големото велигденско расчистување бидејќи инсектите ја преживеаја зимата. Ќе ја елиминираме целата армија во сенка“, нагласи Орбан. Одлуката на американскиот претседател Доналд Трамп да го прекине УСАИД го охрабри неговиот сојузник Орбан.
Минатиот месец тој најави дека Унгарија ќе усвои закон за заштита на националниот суверенитет и за разоткривање на странски фондови кои ги финансираат унгарските медиуми и, како што ги нарече, квази невладините организации.
Оваа недела, неговата партија Фидес поднесе предлог за уставни измени кои ќе овозможат исклучување на двојните државјани за кои се смета дека го загрозуваат унгарскиот суверенитет.
Европа
(Фото+видео) Повеќе од 30.000 луѓе на проевропски демонстрации во Рим

Најмалку 30.000 Италијанци се приклучија на проевропскиот митинг во центарот на Рим, веејќи сини знамиња на Европската унија во знак на поддршка и единство во услови на европски притисок за повторно вооружување што ја подели земјата.
На демонстрациите се собраа луѓе за да изразат „заеднички европски идентитет“ и да повикаат на мир, и покрај идеолошките разлики.
VIDEO | Roma, la manifestazione per l'Europa in piazza del Popolo. Ideata dal giornalista Michele Serra. Sventolano bandiere arcobaleno, di Ue e Ucraina #ANSA pic.twitter.com/Dja08A9n6k
— Agenzia ANSA (@Agenzia_Ansa) March 15, 2025
Иницијативата, поддржана од повеќето опозициски партии на левиот центар, беше покрената од италијанскиот новинар Микеле Сера на крајот на февруари, со уреднички текст во италијанскиот дневен весник „Ла Република“ со наслов: „Ајде да кажеме нешто европско“.
„Сакав да организирам голема демонстрација на граѓани кои ја поддржуваат Европа, нејзиното единство и нејзината слобода, без партиски знамиња, само европски знамиња“, рече Сера.
E’ stata una Piazza del Popolo per l’Europa davvero stupenda, con più di 50 mila persone!
Ringrazio Michele Serra che ha lanciato l’appello e i tanti Sindaci venuti a Roma da molte città del nostro Paese. Come cittadini italiani ci sentiamo cittadini europei. E sentiamo con il… pic.twitter.com/qsqDalGHTi— Roberto Gualtieri (@gualtierieurope) March 15, 2025
Иницијативата е родена како одговор на дестабилизирачката политика на американскиот претседател Доналд Трамп , која создаде невиден јаз меѓу Европа и САД, затегнат поради војната во Украина и тековната тарифна битка.
Италијанскaта премиерка Џорџија Мелони неволно го поддржа планот на ЕУ за повторно вооружување на Европа поради загриженоста дека предлогот на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, може да влијае на огромниот долг на Италија, пренасочувајќи ги многу потребните средства кон трошењето на оружје.
Планот на ЕУ има за цел да генерира околу 800 милијарди евра во следните четири години, од кои најголемиот дел ќе дојде од земјите-членки што ги зголемуваат своите национални трошоци за одбрана и безбедност.