Свет
Таен проект на власта за обработка на новинари

Десетина новинари, вработени во новински куќи, без знаење на нивните редакции, тајно работат за Владата и ги подготвуваат говорите на премиерот Владо Бучковски, прес-конференциите на неколку министри, како и нивните изјави и брифинзи со новинарите, дознава „Време“.
Десетина новинари, вработени во новински куќи, без знаење на нивните редакции, тајно работат за Владата и ги подготвуваат говорите на премиерот Владо Бучковски, прес-конференциите на неколку министри, како и нивните изјави и брифинзи со новинарите, дознава „Време“.
Сите тие работат за агенцијата за односи со јавност „Фабрика“, чиј управител и основач е Петар Арсовски, директор на агенцијата „Имиџ ПР“.
Групата, за која знаат само најтесен круг луѓе од власта, ја предводи Зоран Јачев, претседател на невладината организација „Транспарентност Македонија“. Јачев во изјава за „Време“ тоа категорично го негира, иако нашите извори го потврдуваат спротивното.
Новинарите, заедно со Јачев, во „Фабрика“ работат под строга тајност откако ќе заврши нивното работно време во редакциите, од 18 часот натаму. Нив ги плаќа Владата, која пред неколку месеци склучила договор со „Фабрика“. Како што дознаваме, почетната месечна плата за вработените во „Фабрика“ е од 300 до 400 евра, кои се издвојуваат од буџетот на сметката на агенцијата. Новинарите, како и другите вработени, добиваат бонуси доколку успешно ја завршат работата. Тие прават анализи за премиерот и за неколку министерства.
Основна цел на агенцијата е да ги креира имиџот и рејтингот на премиерот Бучковски и на министрите непосредно пред изборите, а истовремено е начин да се има увид во работата на новинските куќи, во нивната агенда и планови за работа.
Освен Јачев, за владината агенција работат и новинарите Ристе Недановски и Виолета Цветановска од весникот „Вечер“, Горан Теменугов од Македонското радио, Борјан Јовановски како надворешен соработник, неколку новинари од неделникот „Форум“, надворешни соработници се и Сабина Факиќ и Герман Филков, поранешни новинари од А1-телевизија. Како што дознаваме, имињата на сите ангажирани новинари се држат во најстрога тајност и не стојат во ниту еден документ што се доставува до Владата. За тоа каде и што работат не смее да знае никој од другите колеги во медиумот, ниту пак нивните блиски, за што тие потпишуваат посебни договори. Нашите извори велат дека како надворешни соработници се ангажирани уште голем број други активни новинари, кои парите ги добиваат на рака.
Задачата на новинарите е да ги следат дневниот печат и вестите на телевизиите. Потоа, тие препорачуваат што треба премиерот и министрите да сторат утредента: дали да одржат прес-конференција, како да настапат, кои ќе бидат можните замки од новинарите, како да одговорат на новинарските прашања. Тие ги подготвуваат прес-конференциите и изјавите што треба да ги дадат премиерот и министрите пред новинарите.
За секоја афера што ќе ја обелоденат медиумите, хонорарците во „Фабрика“ во текот на вечерта смислуваат начин како Владата да ја оправда и советуваат како да се настапи пред јавноста. Материјалот го испраќаат директно до министерствата или до премиерот. За тоа дали постои конфликт на интереси во функцијата на Јачев ја консултиравме и невладината „Транспаренси интернешнл“. Кетрин Вулард, програмски координатор за Европа и за Централна Азија од „Транспаренси интернешнл“, вели дека тие веднаш ќе испитаат дали Зоран Јачев навистина работи за Владата и дали тука постои конфликт на интереси.
– „Транспарентност“ има многу строга политика во врска со конфликтот на интереси. Овој случај ќе биде на прво место на нашата следна седница. Детално ќе испитаме за што станува збор и дали постои конфликт на интереси – ни изјави Вулард. И покрај тоа што голем број луѓе во новинарските кругови знаат дека Зоран Јачев работат за „Фабрика“, а воедно и за Владата, тој вчера ги демантира информациите.
– Никогаш не сум бил ангажиран во „Фабрика“. Што ќе прават новинарите во нивното приватно време е нивна работа и тие можат да го користат како што сакаат. Меѓутоа, доколку тоа што го работат влијае врз нивната работа како објективни новинари, тогаш има етички проблем – вели Јачев.
И Петар Арсовски, основачот на „Фабрика“, демантира дека агенцијата е негова, и покрај тоа што во судскиот регистар тој е заведен како нејзин основач и управител, заедно со Александар Поповски.
– „Фабрика“ не е моја. Јас сум во „Имиџ ПР“, а единствената соработка со таа фирма е што еднаш ни порачаа клипинг-материјал – вели Арсовски.
Сашо Чолаковски, портпарол на Владата, и Борис Кондарко, портпарол на СДСМ, вчера рекоа дека првпат слушаат за „Фабрика“. Портпаролот на СДСМ вели дека неговата партија не склучила и нема намера да склучува договор со ниту една агенција за односи со јавноста се до почетокот на предизборната кампања. Од материјалите до кои дојде „Време“ се гледа дека тие се испраќаат и до СДСМ, со назнака за Борис Кондарко.
„Фабрика“ се наоѓа во куќа во близината на Владата, но никаде нема натпис ниту лого на фирмата.
Екипа на „Време“
ЗНМ: Неетички!
Првпат слушам за вакво нешто, но ако навистина новинарите работат за Владата, тоа е чист конфликт на интереси, вели Иван Андреевски, претседател на Здружението на новинарите на Македонија (ЗНМ).
Тој вели дека новинарите навистина имаат ниски плати, но не смеат да си дозволат да работат за владини агенции, бидејќи тоа е спротивно на новинарската етика.
– Редакциите мора да поведат сметка за тоа каде им работат новинарите. Навистина ми е непријатно што го чув тоа – вели Андреевски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Португалија се откажа од планот да купи американски Ф-35

Министерот за национална одбрана на Португалија, Нуно Мело, објави дека неговата земја нема да набавува борбени авиони Ф-35 од САД, имајќи го предвид актуелниот геополитички контекст и непредвидливоста на американската политика, пишува португалскиот Подер Аеро.
Мело нагласи дека, иако Ф-16 на португалските воздухопловни сили се приближуваат кон крајот на работниот век, неопходно е да се проценат опциите кои обезбедуваат поголема предвидливост и оперативна безбедност.
Тој напомена дека се разгледуваат европски производствени алтернативи, исто така со цел да се генерираат економски придобивки за Португалија.
Министерот нагласи дека неодамнешната позиција на САД во контекст на НАТО и меѓународното геостратешко сценарио бара длабоко размислување за најдобрите опции за национална одбрана. Предвидливоста на сојузниците е клучен фактор во одлуката за замена на борбени авиони.
Иако не ги прецизираше моделите, Мело сугерираше дека француските алтернативи, како што е Dassault Rafale, би можеле да бидат меѓу опциите што ги разгледува португалската влада. Понатаму, министерот не ја исклучи можноста за испраќање на португалски воен персонал во Украина, под услов тие да бидат во мировни мисии и во сценарио за прекин на огнот.
Овие изјави одразуваат стратешка преоценка на сојузите и воените набавки на Португалија, со цел да се обезбеди националниот суверенитет и ефикасноста на вооружените сили во меѓународното сценарио кое постојано се менува.
Свет
(Видео) Најмалку 150 демонстранти упаднаа во кулата Трамп во Менхетен

Еврејските демонстранти упаднаа во кулата Трамп во Њујорк, барајќи ослободување на пропалестинскиот активист кој беше уапсен од претставници на имиграцијата.
Најмалку 150 луѓе се собраа во фоајето на зграда во центарот на Менхетен за да протестираат против приведувањето на Махмуд Калил, кој ги предводеше протестите против израелската војна во Газа на Универзитетот Колумбија минатата година, пишува „Скај Њуз“.
BREAKING: Hundreds of Jews and allies have taken over Trump Tower chanting “We want justice, you say how. Bring Mahmoud home now!” and “Fight Nazis, not students.”
The civil disobedience is spawned by the ICE arrest of Palestinian student Mahmoud Khalil. pic.twitter.com/eQLLfhrfmU
— Talia Jane ❤️🔥 (@taliaotg) March 13, 2025
Членовите на еврејскиот глас за мир вчера носеа транспаренти и црвени маици со натпис „Евреите велат престанете да го вооружувате Израел“ и извикуваа „донесете го Махмуд дома сега“. Локалната полиција соопшти дека 98 лица се уапсени под обвинение за неовластено преминување, опструкција и отпор при апсењето.
Американскиот претседател го опиша 30-годишниот Калил, кој доби постојан престој во САД, како „анти-Американец“. Калил се оженил со американски државјанин. Оваа недела, неговата депортација беше ставена на чекање бидејќи адвокатите го оспорија неговиот притвор во имиграцискиот притвор во Луизијана.
Looks like a tour of Trump Tower.
Not a protest according to Trump.
— Dean Blundell🇨🇦 (@ItsDeanBlundell) March 13, 2025
Калил беше уапсен во саботата, но не е обвинет за кривично дело. Сепак, американскиот државен секретар Марко Рубио тврди дека има разумна основа да верува дека активностите или присуството на Калил во земјата може да има „сериозни негативни надворешнополитички последици“.
Вчера адвокатите на Калил побараа од федералниот судија да го ослободи нивниот клиент од имиграцискиот притвор. Тие предупредија дека неговото притворање е кршење на заштитата на слободата на говор со Првиот амандман.
Трамп вети дека ќе депортира некои активисти кои учествуваа во бранот протести во кампусите на американските колеџи против воениот напад на Израел врз Газа. Администрацијата на Трамп посочува дека пропалестинските протести во колеџите, вклучително и Колумбија, вклучиле поддршка за Хамас и антисемитско вознемирување на еврејските студенти.
Свет
Кина, Иран и Русија започнаа разговори за иранските нуклеарни прашања

Високи дипломати од Иран, Русија и Кина се собраа денеска во Пекинг на разговори за нуклеарните прашања на Техеран, објави кинеската државна телевизија CCTV, неколку дена откако Иран одби да го продолжи дијалогот со САД за неговата нуклеарна програма.
Во 2015 година, Иран постигна договор со САД, Русија, Кина, Велика Британија, Франција и Германија и се согласи да ја ограничи својата нуклеарна програма во замена за укинување на меѓународните санкции. Но, во 2018 година, по една година во неговиот прв мандат во Белата куќа, Доналд Трамп се повлече од пактот.
Минатата недела Трамп рече дека испратил писмо до раководството на Иран во кое сугерира преговори со Исламската Република, за која Западот стравува дека брзо се приближува до способноста за производство на нуклеарно оружје. Но, иранскиот претседател Масуд Пезешкијан рече дека нема да преговара со САД додека се „загрозени“ и дека Иран нема да ги почитува американските „наредби“ за разговор.