Свет
Почна судењето на Војо Михајловски за големите злоупотреби во здравството
Вчера во Основниот суд Скопје 1 на обвинителна клупа седна поранешниот директор на Фондот за здравство
Вчера во Основниот суд Скопје 1 на обвинителна клупа седна поранешниот директор на Фондот за здравство
Шестемина обвинети се товарат дека го оштетиле Фондот за здравство за 240 милиони денари
ЉубиШа СТАНКОВИЌ
Во Основниот суд Скопје 1 вчера почна судењето на поранешниот директор на Фондот за здравствено осигурување, Војо Михајловски (51), на ексдиректорката на Медицинскиот центар во Гевгелија, Слободанка Шуклева (57), браќата Љупче(36) и Звонко Трпковски(39), сопственици на фирмите „Атлантик комерцци и „Атлантикки, поранешниот директор на Медицинскиот центар во Велес, Оливер Зографски(44) и некогашниот заменик-генерален директор на АД „Алуминааи, Илија Јаќовски (56) од Скопје. Сите шестмина се товарат за злоупотреба на службената должност и овластување, а штетата што му е нанесена на Фондот за здравство се проценува на над 240 милиони денари.
Судењето почна со констатација дека сите обвинети се присутни во судницата и со измените на нивните бранители. Адвокатот Саво Коцарев и обвинетиот Љупче Трпковски рекоа дека не примиле обвинителен акт, но Судскиот совет, со кој претседава судијката Гордана Спиркоска, рече дека судот поседува докази според кои сите заинтересирани го примиле обвинението. По овие констатации, судот пристапи кон распит на обвинетите.
Првообвинетиот Војо Михајловски изјави дека го прочитал обвинителниот акт, но дека ќе го користи своето право да се брани со молчење. Поранешната директорка на Медицинскиот центар во Гевгелија, Слободанка Шуклева, изјави дека не се чувствува виновна за делото за кое се товари. Шуклева рече дека никогаш не се сретнала со Војо Михајловски и дека немала намера да го оштети Фондот за здравство, но дека се трудела да ги задоволи потребите на стотиците пациенти и на 500-те вработени. Таа потврди дека Медицинскиот центар во Гевгелија во 1996 година од Фондот добивал средства во висина од 1,6 милиони и дека во периодот, за кој се товари таа, односно цели пет месеци, Михајловски овој износ го намалил на 300.000 денари.
И покрај нејзините реакции, од Фондот не пристигале средства, но следувале упатства дека треба да прифати да работи со фирми, како што се „Атлантикки и „Атлантик комерцци. Набргу потоа во Гевгелија се појавиле сопствениците на спомнатите фирми и тогашниот директор на Медицинскиот центар од Кавадарци, Блашко Клинчарски. Следувале објаснувања дека набавките требало да одат преку скопските фирми и дека тие, по пат на цесии, ќе си ги наплателе побарувањата од Фондот, како и тоа дека на овој начин се работело со сите медицински центри подолго од две години.
Шуклева потврди дека фактурите кои пристигнале по еден месец биле „напумпаниии, но дека храната им била неопходна на пациентите. Таа рече дека медицински материјали не побарувала, бидејќи самата ги обезбедувала преку грчката влада, ЕУ и невладини организации, но дека одредени набавки биле крајно неопходни.
Шуклева рече дека Михајловски с се јавил по телефон, но дека лажно се претставил. Во разговорот с било кажано дека не сака повеќе ургенции за гевгелискиот Медицински центар и оти ќе работи „како што ќе с се каже или може да се сликааи. Михајловски, во разговорот с спомнал и „црна вреќааи во која можела да заврши. Под такви закани Шуклева ги потпишувала договорите.
Обвинетиот Љупче Трпковски одлучи да се брани со молчење, а неговиот брат Звонко Трпковски, со оглед на тоа што не поседува обвинителен акт, изјави дека во оваа фаза од постапката и тој ќе се брани со молчење. Сведочењето на Оливер Зографски, тогашен директор на Медицинскиот центар во Велес, во многу потсетуваше на она на Слободанка Шуклева. И тој потврди дека бил присилен да соработува со фирмите „Атлантикки и „Атлантик комерцци, но се работело и со „Здравецци, „Ветфармми, „Битола прометти и охридски „Виор ростфрајји. Зографски негираше дека препродавал од стоката што и онака била скапо платена. Тој рече дека не продавале, но дека со дел од стоката пребивале долг што го имале спрема „Жито Вардарри. Според Зографски, долгот бил четири милиони денари, а тие имале уште други 140 доверители. И тој реагирал на високите цени, но од стручните служби му било кажано дека цесијата ја затвора Фондот и дека така работеле и другите медицински центри во државава.
Илија Јаќовски пред Судскиот совет пристапи со објаснување дека тој не треба да биде обвинет и оти наместо него треба да дојде некој друг, иако не кажа кој е тоа лице. Иако видно збунет, Јаќовски се обидуваше да го објасни односот што АДДД“Алуминааи го имала со кичевскиот Медицински центар и за набавката на локал во палата „Алуминкааи, а за потребите на сведокот Сашо Андоновски. Јаќовски не беше во состојба да потврди дали предметната фактура била потпишана од него или од некој друг, како и тоа дали има уште една идентична фактура. Нему не му е познато дали Андоновски добил локал во палатата, но е сигурен дека таа била прокнижена.
Судењето продолжува в понеделник со распит на сведоците предложени од Јавното обвинителство на Скопје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Синот на Моамер Гадафи ослободен по 10 години поминати во либански затвор
Најмладиот син на покојниот либиски лидер Моамер Гадафи, Ханибал Гадафи, беше ослободен денеска по речиси една деценија во притвор поради исчезнувањето на шиитски муслимански свештеник, објави либанската национална новинска агенција.
Ханибал Гадафи беше киднапиран од милитанти во Сирија во 2015 година, каде што живееше во егзил со сопругата и децата откако неговиот татко беше убиен во востанието што избувна во Либија во 2011 година.
Либанските власти го притворија истата година и го обвинија за криење информации за судбината на имамот Муса ал-Садр, шиитски муслимански водач кој исчезна со своите придружници за време на патувањето во Либија во 1978 година. Ханибал имал само две години кога Садр исчезнал и немал никаква висока функција во Либија како возрасен.
Организациите за човекови права ги осудија околностите на неговото притворање, нарекувајќи ги обвиненијата лажни. Во 2023 година, Ханибал започна штрајк со глад во знак на протест, а неговото здравје последователно се влоши, што бараше хоспитализација.
Минатиот месец, либанското судство нареди негово ослободување и одреди кауција од 11 милиони долари. Неговите адвокати се жалеа и судот ја намали кауцијата на околу 900.000 долари. Ажурираната одлука, исто така, вклучуваше укинување на забраната за патување.
„Ослободувањето на Гадафи дојде откако неговите адвокати платија кауција“, објави државната новинска агенција.
Мистериозното исчезнување на муслиманскиот свештеник Садр пред речиси половина век предизвика децении обвинувања меѓу Либија и Либан.
Фото: ЕПА
Регион
Италија покренува истрага за „воени туристи“ кои пукале во цивили во Сараево
Обвинителството во Милано покрена истрага за италијански државјани кои наводно платиле огромни суми пари на српските паравоени сили за да пукаат во цивили за забава за време на опсадата на Сараево од 1993 до 1995 година. Таканаречените „викенд снајперисти“ учествувале во брутален „лов на луѓе“ во градот во кој биле убиени 11.000 граѓани, објавија италијанските дневни весници „Ил Џорно“ и „Ла Република“, пренесува „Анса“.
Според италијанските медиуми, станува збор главно за крајно десничарски фанатици и ентузијасти за оружје кои им плаќале на српските војници да учествуваат во опсадата и да пукаат во жителите на главниот град на Босна и Херцеговина. За да се идентификуваат овие „воени туристи“, во Милано е покрената истрага за утврдување на нивниот идентитет.
Случајот го отвори обвинителот Алесандро Гобис под обвинение за убиство со умисла со особено сурови и подмолни мотиви. Истрагата моментално се води против непознати лица, а е покрената врз основа на жалба поднесена од новинарот и писател Ецио Гавацени, со помош на двајца адвокати и поранешниот судија Гвидо Салвини.
Според сведоштва собрани низ цела северна Италија, „викенд снајперистите“ се собирале во Трст, од каде биле однесени во ридовите околу Сараево. Таму, откако им платиле на паравоените сили на босанските Срби предводени од Радован Караџиќ, можеле да пукаат врз жителите на опколениот град. Досието вклучува и извештај за „богати странци кои се занимавале со нехумани активности“, кој до обвинителството го испратила поранешната градоначалничка на Сараево, Бенџамина Кариќ.
Гавацени во својот извештај наведува дека досега има само „траги“, но дека постоел „ценовник“ за убиства: „децата чинат повеќе, отколку мажите (по можност во униформа и вооружени), а старите лица би можеле да бидат убиени бесплатно“. Тој, исто така, се повикува на документарецот од 2022 година „Сараево Сафари“ од режисерот Миран Жупаниќ, во кој се појавува и анонимен сведок.
Во наредните недели, се очекува обвинителот Гобис да спроведе детална истрага и да ги испраша лицата именувани од авторот во извештајот.
Иако истрагата се фокусира на Италијанците, некои извори споменуваат и Американци, Канаѓани и Руси кои биле подготвени да платат за да „играат војна“. Поранешен босански разузнавач изјавил дека клиентите биле „сигурно многу богати луѓе“ кои „можеле да си дозволат таков адреналински наплив“.
Босанското разузнавање веруваше дека зад сето тоа стои Српската служба за државна безбедност, користејќи ја инфраструктурата на поранешната српска чартер компанија „Авиогенекс“. Јовица Станишиќ, кој беше осуден за воени злосторства од Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија, се споменува како клучна фигура во операцијата.
Фото: ЕПА
Свет
Оваа мала ракета ќе ја брани Европа од беспилотни летала
Низ Европа и САД, одбранбените компании се зафатени со производство на мали, евтини ракети. Тие се обидуваат да се справат со предизвикот што го поставува војната во Украина: како да се спречат стотици беспилотни летала без да банкротираат, пишува The Telegraph.
На 9 септември, НАТО беше принуден да испрати авиони Ф-16 за да собори околу дваесетина беспилотни летала што ја преминаа границата со Полска. Ракети во вредност од околу 570.000 евра беа испукани за да се пресретнат беспилотните летала Шахед, секој во вредност од помалку од една десетина од таа сума, а половина од обидите беа неуспешни. Како одговор, европските лидери ветија дека ќе воспостават „ѕид од беспилотни летала“ на источното крило на НАТО, кој би вклучувал разни системи за електронско војување и пресретнување.
Една од компаниите споменати погоре е Франкенбург Технолоџи, чиј извршен директор Кусти Салм ја претстави ракетата Марк 1. Со големина на багет, Марк 1 е дизајниран да биде прва линија на одбрана од руски напади со беспилотни летала. Со должина од само 65 сантиметри, ракетата е помала од просечната човечка рака.
🔴 The size of a baguette, the mass-made Mark 1 will be the front-line of defence against Russian drone attacks
Find out more ⬇️https://t.co/hxVRm4WPo0 pic.twitter.com/7hRZn45DNe
— The Telegraph (@Telegraph) November 10, 2025
Создавањето евтина ракета е предизвик дури и за најдобрите ракетни инженери. Ракетите во западните одбранбени арсенали имаат тенденција да имаат одлични карактеристики, но се скапи, а нивните можности се незамисливи. Спротивно на тоа, креаторите на малиот Марк 1 сакаат тој да биде само „доволно добар“. Може да лета само два километри и би се мачел да функционира во пустинска топлина или арктички студ. Рамнотежата е постигната помеѓу евтините делови и целокупната точност, која компанијата има за цел да ја зголеми на 90 проценти – моментално е околу 56 проценти.
„Не се извинуваме за фактот дека произведуваме оружје“, вели Салм, поранешен висок функционер во естонското Министерство за одбрана. „Не се плашиме да кажеме дека ги произведуваме за да соборуваме руски беспилотни летала со долг дострел. И не се извинуваме за фактот дека ова ќе биде најпотребната способност во западниот свет во следните пет до десет години.“
Фабрики за Mark 1 веќе се основани во две членки на НАТО, со цел да се произведуваат стотици ракети дневно. Иако не сакаше да ја открие цената, Салм вели дека е околу една десетина од цената на постојните системи за воздушна одбрана, како што е ракетата „Стингер“, која чини речиси 500.000 евра.
Постојат уникатни предизвици во обидот да се набие боева глава, сензори и гориво во ракета што не е многу подолга од тастатура. Во толку мала ракета, додека горивото гори, промената на тежината драматично влијае на аголот на наклон. Тимот на Франкенбург експериментирал со „форма, положба на крилото, центар на гравитација, центар на притисок, знаете, сите тие работи“ за да се максимизира точноста, вели Салм. За да го реши овој предизвик со ограничен буџет, Франкенбург ангажираше некои од најголемите умови во оваа област.
Главен инженер е Андреас Баперт, кој го дизајнираше многу бараниот систем за воздушна одбрана Iris-T, кој сега се користи низ НАТО и во Украина. Тие, исто така, донесоа главен инженер кој работеше на проектот за ракети Spear III во MBDA UK, клучен проект за одбраната на Обединетото Кралство. На тимот му се придружија и „латвиски генијалци“, вели Салм.

