Свет
Грузија и Азербејџан бази за напад врз Иран

Се шират шпекулации дека воздушните бази во кавкаските држави Грузија и Азербејџан би можеле да бидат употребени од страна на САД или Израел за воздушни напади врз Иран, се наведува во анализата на институтот СТРАТФОР
Колку што можеше да заклучи СТРАТФОР, трагата на овие гласини може да се проследи новинарскиот извор од Бахреин Акбар ал-Калеј, кој минатата недела тврдеше (цитирајќи само „извор“) дека неодамнешните извештаи за израелски авиони кои оперираат од база во Саудиска Арабија биле обична операција за дезинформирање на јавноста, за да се одвлече вниманието од напорите на САД и Израел на Кавказот.Последниот наплив на извештаи најверојатно потекнува од написот од 18 јуни, од сензационалистичкиот американски новинар Гордон Даф. Како и да е, гласините дека Грузија е можна база за воздушни напади врз Иран датираат барем од 2008 година. Никогаш не се докажа дека гласините се точни, а СТРАТФОР нема веродостојни докази дека тековните гласини се разликуваат од претходните.Теоретски, Кавказот не би бил лоша локација за користење на воздушните сили за напад врз Иран. Според американското сценарио, борбените авиони кои би оперирале од овие бази би служеле како надополнување на оние кои оперираат од другите бази во регионот, како и големиот број на носачи на авиони (најмалку двојно повеќе од бројот кој сега се наоѓа во рамките на 5-та флота, која има два носачи).Поголемиот дел на иранската воздушна одбрана е ориентирана кон Ирак, Персискиот залив и Заливот на Оман, бидејќи е најверојатно американски воздушен напад да се изведе од американските борбени авиони кои оперираат од Ирак, од базите во арапските заливски држави и од носачите на авиони на отворено море. Згора на тоа, базите во Кавказот би биле многу поблиску до некои клучни цели во Иран, како што е Техеран и околината.Можноста да пријдат од Каспиското море на американските авиони ќе им даде можност да минат помалку време над иранска територија, со што ќе се овозможи по0голем број на борбени мисии. Исто така, со бази во Кавказот, САД ќе можат да го нападнат Иран од сите страни , со што уште повеќе ќе ја искомплицираат состојбата со иранската противвоздушна одбрана, која и без тоа се соочува со големи проблеми.Во моментов постојат отприлика по десеттина големи аеродроми и во Џорџија и во Азербејџан. Некои од нив (вклучувајќи гии најголемите) се чини дека се уште се оперативни и можат да понудат задоволителен квалитет за американските воени авиони. Но, ниту еден од најдобрите аеродроми не е изолиран, а повеќето писти се барем изложени на погледите на околните селски заедници, ако не и на цел град. Ова екстремно го отежнува , ако не го прави и невозможно, прикривањето на подготовките, а уште помалку на пристигнувањето на ескадрилите од борбени авиони.Поизолираните писти се главно од советско време и потребно е значително реновирање, кое би вклучило и тешка механизација и цели ридови од материјали, пред да бидат подготвени за употреба од американските борбени авиони. Дури и активните, употребливи аеродроми од советско време, кои се дизајнирани за руските авиони со многу погруба опрема за слетување и не одговараат на американските стандарди за борбените млазњаци. Исто така, најверојатно ќе биде потребно и значителното реновирање, ако не и изградба од корен, на објектите за филтрирање и чување на горивото. А во многу случаи ќе биде потребно и додатно асфалтирање, за да можат авионите ефикасно да се вртат на пистите.Она што сакаме да го кажеме е дека за сета оваа работа ќе биде потребно многу време, а ако се подготвува напад, тогаш работите ќе требало да започнат пред месеци. А, ќе беше многу тешко сета таа работа да се сокрие од мештаните, кои не само што ќе го забележеа зголемениот сообраќај на камиони и другите активности, туку ќе се почувствуваа и ефекти врз локалната економија.Во секој случај, борбените ескадрили и инфраструктурата и поддршката која им е потребна многу тешко може да се сокријат. Доставата на борбени и транспортни авиони дури и во активна воздушна база ќе биде забележано во поширока географска област – доволно широка за да не може да се спроведе цврста контрола на информациите. Ова особено би важело за изолираните и долго занемарувани аеродроми, бидејќи наглото зголемување на бучавата од моторите и бројот на летови веднаш ќе стане очигледно дури и за најнеупатениот набљудувач.Во меѓувреме, сито така ќе почна да се одвива транспорт на материјали и потрепштини и по копно. Сето ова е тешко, ако не и невозможно, да се сокрие од Москва, бидејќи руското ФСБ има силно присуство на теренот и увид во состојбата и во двете држави, а нема да може да се сокрие ниту од руските сателити.Оваа логична реалност ги присили САД сериозно да ги изложат своите намери и во минатото и во операцијата „Пустински штит“ и „Пустинска бура“ во 1990-91 година, како и при операцијата „Слобода за Ирак“ во 2003 година. Неможноста да се сокрие вакво натрупување на материјали и опрема не ја спречува операцијата, но го отежнува криењето на подготовките за неа.А тоа е многу повеќе од обичен технички предизвик.Причините поради кои САД не го напаѓаат Иран – и прават се што е потребно да го спречат Израел да го стори тоа – се јасни. Според проценката на американското разузнавање, Иран се уште не се одлучил дали ќе произведува нуклеарни орудија, а и ако се одлучи да произведе, ќе минат уште најмалку две години да го достигнат тоа ниво. Потоа, тука се предизвиците на тоа да се знае каде точно да се нападне, бидејќи разузнавачките информации за распоред на иранските нуклеарни инсталации се екстремно ограничени. Во меѓувреме, политичката и безбедносната динамика во Ирак се уште е исклучително кршлива, а и глобалната економија се уште се влечка: последно нешто што и е потребно е криза во теснецот Хормуз (од каде што минува поголемиот дел од нафтата која се црпи во регионот).Американското повлекување од Ирак и од Авганистан, како и економското заздравување, едноставно се многу повисоки приоритети за Белата куќа и има многу малку индикации дека дошло до битна промена во овие приоритети. Се додека не се случи нападот, сировата способност на САД да го нападне Иран не е ништо друго, освен алатка за преговори.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Европратеници: Да се забрани користењето на социјалните мрежи за деца под 16 години без согласност од родителите

Членовите на Европскиот парламент предложија да се воведе забрана за користење на социјалните мрежи без согласност од родителите за деца под 16 години во Европската Унија и побараа построги мерки за заштита на малолетниците на Интернет.
Денес беше објавена анкета, според која две третини од младите луѓе на возраст меѓу 15 и 24 години ги користат социјалните мрежи за информации за социјални и политички вести, додека 78 проценти од нив изјавиле дека барем понекогаш се изложени на дезинформации.
Комитетот на Европскиот парламент за внатрешен пазар и заштита на потрошувачите денес усвои извештај во кој се изразува загриженост поради неуспехот на големите онлајн платформи соодветно да ги заштитат малолетниците и се предупредува на ризици поврзани со зависност, ментално здравје и изложеност на нелегална и штетна содржина.
Европратениците предложија минималната возраст за пристап до социјалните мрежи, платформите за споделување видеа и придружниците на вештачката интелигенција во ЕУ да биде 16 години, освен ако родителите не одобрат, и најмалку 13 години за пристап до која било социјална мрежа.
Пратениците исто така бараат забрана за штетни технологии и практики што предизвикуваат зависност или личат на коцкање и други мерки за подобра заштита на децата на интернет.
Европскиот парламент ќе гласа за овие препораки на пленарната седница на крајот на ноември.
Според најновото истражување на Евробарометар објавено денес, младите луѓе се информираат претежно преку социјалните мрежи, а повеќето од нив знаат дека се изложени на дезинформации и лажни вести.
Резултатите покажуваат дека две третини од испитаниците од сите возрасни групи користат традиционални медиуми за секојдневно следење на општествените и политичките актуелности, а 59 проценти од испитаниците користат други дигитални извори како што се социјалните мрежи, онлајн информативните портали, платформите за стриминг, блоговите.
Во однос на изворите на информации, 71 процент изјавиле дека добиваат информации за општествените и политичките прашања преку телевизијата, 43 проценти рекле радио, 41 процент печатени весници и списанија или нивните онлајн верзии, а 40 проценти користат пребарувачи и социјални мрежи.
Анкетата покажа дека 42 проценти од испитаниците веруваат дека телевизијата станала поважна како извор на информации во последната година, додека една четвртина велат дека важноста на социјалните мрежи како што се Фејсбук, Инстаграм, ТикТок, Икс е зголемена.
Две третини од учесниците во истражувањето веруваат дека барем понекогаш биле изложени на дезинформации или лажни вести, но повеќето од нив (61 процент) се убедени дека можат да препознаат дезинформации.
Фото: принтскрин
Свет
Орбан: Европа мора да преговара со Русија, а не да чека на Америка

Унгарскиот премиер Виктор Орбан упати апел до европските лидери, предупредувајќи дека „ризикот Европа да биде вовлечена во конфликтот е поголем денес отколку во кое било време од почетокот на војната во Украина“. Орбан рече дека е крајно време Европската Унија да ја промени својата политика и да започне директни преговори со Русија, наместо да чека исход од американско-руските договори.
„Мирот бара трпение, сила и понизност. Европа мора да го промени својот став“, напиша унгарскиот премиер на социјалната мрежа X, додавајќи дека сегашната политика на Брисел е деструктивна за континентот.
„Наместо ароганција и поттикнување бесконечна војна, ни требаат преговори со Русија. Само дијалогот може да донесе мир на нашиот континент“, рече Орбан, придружувајќи ја својата објава со симболот на мировниот гулаб.
Зборувајќи подоцна на пленарната седница на Унгарската постојана конференција (MAERT) во Будимпешта, Орбан оцени дека прашањето за војната и мирот во Украина е најитното прашање на европската политика, особено за земјите од Карпатскиот басен.
„Европа мора да преговара со Русија за да постигне мирен договор и да изгради нова европска безбедносна архитектура“, рече Орбан. „Тоа не смее да биде прашање што ќе го решат други – Европа мора да преземе одговорност и да зборува со свој глас“.
Според него, унгарскиот предлог за решение е јасен: дипломатски пат, а не ескалација.
„Иако Украина е клучно прашање во секој договор, таа не е најважна. Потребна е поширока европска дискусија за прашањата за оружјето, големината на армиите и безбедносниот систем со механизми за следење“, нагласи Орбан, додавајќи дека некои од претходните договори за контрола на оружјето веќе се грубо прекршени.
Унгарскиот премиер претходно ги критикуваше европските лидери за она што го нарекува „штетна комбинација од ароганција и потчинување на интересите на другите луѓе“, нагласувајќи дека политиката на санкции и поддршка за бесконечна војна мора да се заврши во корист на мирот и стабилноста во Европа.
Фото: принтскрин
Свет
Судот на правдата на ЕУ: Изгубен миленик на лет се смета како изгубен багаж

Судот на правдата на Европската унија донесе одлука дека домашните миленици кои се превезуваат со авион се сметаат за „багаж“, а не за патници.
Одлуката следи по случај во кој куче исчезнало при пренос до авион на лет од Буенос Аирес до Барселона, по што сопственичката побарала 5.000 евра отштета.
Судот оцени дека, според Монреалската конвенција, авиокомпанијата не е должна да исплати поголема отштета од онаа предвидена за изгубен багаж, освен ако патникот претходно не доставил специјална изјава за вредноста на пратката.