Русија ќе бара Украина драстично да ги намали воените врски со НАТО и да стане неутрална држава со ограничена армија во какви било преговори со новиот американски претседател Доналд Трамп, јавуваат американските медиуми.

Сè повеќе уверен дека го има главниот збор на бојното поле во Украина, рускиот претседател Владимир Путин е решен да ја постигне својата цел да го држи Киев надвор од НАТО и да ги ограничи неговите воени способности.

Ставот на Кремљ е дека иако некои членки на НАТО може да продолжат да испраќаат оружје во Украина според билатералните безбедносни договори, ниту едно од тие оружја не треба да се користи против Русија или за враќање на територија, пишува Блумберг.

Овие строги првични барања речиси сигурно ќе бидат неприфатливи за украинските лидери бидејќи војната се приближува кон третата година. Ставот на рускиот лидер, исто така, е во спротивност со изјавата на Трамп дека сака да заврши конфликтот што е можно поскоро и дека може да биде дизајниран да и даде простор на Москва за преговори. Во меѓувреме, рускиот напредок во источна Украина е бавен и има голема цена.

Се одржуваат ограничени разговори

Украина и Русија водат ограничени разговори во Катар за правилата за заштита на нуклеарните постројки од напади.

Украинските претставници запознаени со разговорите истакнаа дека единствените преговори меѓу Киев и Москва во моментов се ограничени на размена на затвореници и враќање на депортираните деца.

Условите на Русија, исто така, вклучуваат задржување на барем де факто контрола врз речиси 20 отсто од територијата под контрола на Русија во Украина, вклучувајќи го и полуостровот Крим, кој го анектираше во 2014 година, иако Москва е отворена за некои територијални размени.

Трамп минатата недела изјави дека е планиран состанок со Путин, иако портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, во понеделникот изјави дека сè уште не се направени значителни подготовки за разговорите. Преговорите за прекин на конфликтот се уште не се започнати.

Во ноември, украинскиот претседател Володимир Зеленски го омаловажи можниот прекин на огнот додека Русија сè уште ја окупира територијата, велејќи дека Киев треба да се потпре на дипломатијата за враќање на земјиштето заземено од Москва.

Иако новиот американски лидер и неговите клучни советници покажуваат мал ентузијазам за обврзувачките безбедносни гаранции за Украина, особено преку членството во НАТО, некои од таборот на Трамп го поддржаа обезбедувањето поддршка на Киев доколку се вклучи во дипломатијата за да преговара од позиција на сила.

Од февруари 2022 година, кога руските трупи ја преминаа границата, Украина доби десетици милијарди долари воена помош од САД и Европа.

Најголемата загриженост на Украина е дека прекинот на борбите ќе и овозможи на Русија да се прегрупира и повторно да нападне, поради што Киев вели дека ѝ треба западно оружје и доволно силна армија.

Неутрална и безопасна Украина

Украина „треба да биде неутрална, безопасна и под никакви околности не треба да биде истурена станица на НАТО или на САД. Таа треба да има мала армија, доволна да ги заштити украинските граници од бегалци и да врши полициски функции, но не доволно голема за да се бори против Русија“. Рускиот националистички тајкун и сојузник на Кремљ, Константин Малофеев, рече во интервју минатиот месец.

Неутралниот статус треба да биде вклучен во уставот на Украина, изјави Малофеев во Москва.

Пред нешто повеќе од една година, Путин индиректно им пренесе на високи американски претставници дека потенцијално може да размисли да се откаже од своето инсистирање за неутрален статус на Украина, па дури и против евентуалното членство во НАТО, изјавија тогаш два извори блиски до Кремљ. Путин постојано ја користеше заканата за пристапување на Украина во НАТО како клучна причина за неговата инвазија, а извештаите за можна истрага на терен беа дочекани со скептицизам во САД.

Оттогаш, воената ситуација на Русија е подобрена додека таа напредува на фронтот во источна Украина. Ова го охрабри Путин да заземе поостар став.

Се разбира, Украина сè уште држи територии во руската Курска област по ненадејниот упад минатата година, што може да биде договор за пазарење доколку Киев успее да ја задржи, а во петокот САД ги објавија своите досега најсеопфатни и агресивни санкции за руската трговија со нафта.

Минималните барања на Русија се неутрална Украина, запирање на понатамошното проширување на НАТО во постсоветските држави и строги ограничувања на големината на украинската армија, според Павло Данилин, политички аналитичар кој работи со Кремљ.

Путин рече дека секој мировен договор треба да се заснова на таканаречениот Истанбулски договор. Според последниот нацрт на документот, од пролетта 2022 година, странските трупи во Украина, заедничките вежби и членството на Киев во која било надворешна воена алијанса ќе бидат забранети, изјави рускиот лидер во јуни.

Минатата година американските медиуми објавија детали од документи кои прецизираа дека странско оружје не треба да влезе во Украина, вклучително и проектили. Двете страни останаа во несогласувања околу одредени точки, вклучително и ограничувањата на украинските вооружени сили, се вели во публикациите.

Русија инсистираше на ограничување на украинските вооружени сили на 85.000 луѓе и 342 тенкови и ограничување на дострелот на украинските ракети на 40 километри, додека Украина сакаше армија од 250.000 војници и 800 тенкови и дострел на ракети од 280 километри.

Двете земји, исто така, не можеа да се договорат за безбедносните гаранции што ќе ги добие Украина – веројатно клучен елемент на идните преговори.

Израелскиот претседател Исак Херцог изјави вчера вечер дека постигнатиот договор со палестинскиот Хамас е „важен чекор“ и е неопходен за враќање на заложниците, што беше прва јавна потврда на Израел за договорот. Херцог, исто така, истакна дека спроведувањето на договорот ќе донесе големи предизвици.

„Ова не е едноставна ситуација; ова е еден од најголемите предизвици со кои некогаш сме се соочиле“, рече тој, според Си-ен-ен.

Тој вети дека ќе ги врати сите заложници, велејќи дека Израел „не ја исполнил својата должност“ да ги заштити. Тој ги повика луѓето да покажат чувствителност кон семејствата на заложниците, вклучително и оние кои се „длабоко повредени“ од договорот и се загрижени дека нивните најблиски нема да бидат меѓу 33-те лица што се очекува да бидат вратени во првата од трите фази.

ההחלטה צריכה להיות ברורה וחד משמעית – מצילים אותם. משחררים אותם. מביאים אותם הביתה. בדחיפות. עד האחרון שבהם.

לנאום המלא שנשאתי הערב >> pic.twitter.com/X5eD1wgSv2

— יצחק הרצוג Isaac Herzog (@Isaac_Herzog) January 15, 2025

Израелскиот претседател му се заблагодари на премиерот Бенјамин Нетанјаху и на преговарачкиот тим и ја понуди својата поддршка.

Тој ги повика владата и кабинетот да го одобрат договорот кога ќе им биде претставен и им се заблагодари на посредниците од Катар, Египет и САД, вклучително и новоизбраниот претседател Доналд Трамп и неговиот тим.

Претходно кабинетот на премиерот Нетанјаху соопшти дека тој ќе и се обрати на јавноста само кога договорот ќе биде „запечатен и завршен“.

Договорот прво мора да биде одобрен од кабинетот за безбедност и од целата канцеларија на кабинетот, изјави во понеделникот висок израелски функционер за Си-ен-ен.

Канада ќе ги разгледа сите можни опции, вклучително и контратарифи, доколку новиот американски претседател Доналд Трамп не се откаже од заканите за воведување царини од 25 отсто на канадскиот увоз, изјави синоќа премиерот Џастин Трудо.

Најавите на Трамп претставуваат голем удар за канадската економија, имајќи предвид дека Канада извезува три четвртини од своите стоки и услуги на американскиот пазар.

„Ништо не е надвор од масата ако САД продолжат да се закануваат со царините“, рече Трудо по состанокот со премиерите на сојузните покраини на кој стануваше збор за можните одговори на тарифите доколку се појават.

Трудо не сакаше да открие детали бидејќи се уште не е познато што точно планира Трамп.

„Го поддржувам принципот на пропорционалност, со други зборови, долар за долар“, рече тој.

Трамп најави дека сака да воведе царини за да го принуди својот северен сосед да ги заостри граничните контроли и на тој начин да го запре протокот на мигранти, како и шверцот на синтетичката дрога фентанил. Но, таквиот потег би го прекршил договорот за слободна трговија.