Свет
Заврши референдумот за независност на јужен Судан

Избирачките места во Џуба, престолнината на полуавтономната покраина на јужен Судан се затворени во саботата навечер а комисијата за спроведување на референдумот објави дека веднаш по затворањето почнува и пребројувањето на гласовите
„Гласањето е завршено, ливчињата ќе бидат чувани на безбедно место, а пребројувањето ќе почне уште вечерва“, изјавил Џозеф Карин, претставник на изборната комисија во Џуба за AFP. Комисијата соопшти дека на референдумот излегле повеќе од 80 отсто од четирите милиони гласачи.„Тоа е извонреден резултат имајќи ги предвид сите меѓународни нормативи. Следев повеќе избори во оваа земја и можам да кажам дека овие беа најмирни и најдобро организирани“, го цитира агенцијата претседателот на комисијата за спроведување на референдумот, Мохамед Ибрахим Калил.Уште во четвртокот беше соопштено дека одѕивот на избирачите во текот на референдумот кој траеше една седмица изнесува повеќе од 60 проценти, што беше доволно за валидност на плебисцитот. Се очекува првите резултати да бидат соопштени во следните неколку денови, а конечниот исход од референдумот треба да биде соопштен во првата половина од февруари. Победата на поддржувачите на независноста на јужните судански покраини според аналитичарите не е доведена во прашање, а како што известуваат и светските агенции таква атмосфера владее и меѓу населението. Единствено се очекува колкав ќе биде процентот на поддршката што ќе ја добијат политичарите коишто се залагаа за отцепувањето на јужните покраини од унитарниот Судан. Инаку централната влада на Судан не водеше никаква кампања за убедување на населението од југот за останување во унитарната заедница. Аналитичарите очекуваат мнозинскиот христијански, со нафта богат јужен Судан да се одвои од претежно муслиманскиот север, а власта на север вети дека доколку референдумот успее, ќе дозволи мирно да се одвои јужниот дел.Во саботата според дописниците на агенциите во Картум, главниот град на Судан, атмосферата не била весела, по се’ поизвесното делење на најфолемата африканска држава, во кој северот има 32 милиона а на југот живеат девет милиони население. Се’ поизвесното изгласување на независноста ќе значи дека ќе биде формирана 193-та држава во светот која според најавите ќе биде втемелен во април, кога според мировниот договор со кој заврши граѓанската војна во југот на Судан, истекува шестгодишниот преоден период. Конфликтите во Судан без прекин траат веќе неколку децении. Граѓанската војна меѓу северот и југот на Судан којашто траеше од 1955 до 1972 г. заврши во обезбедувањето на одреден степен на автономија и внатрешно управување за јужните држави. Примирјето траеше околу десет години, по што вооружениот конфликт ги обнови Народната армија за солободување на Судан.Мировните преговори меѓу бунтовниците од југот и владата во 2003 и 2004 г., дојдоа до посакуваните резултати за мир. Во 2005 г., двете страни потпишаа сеопфатен мировен договор, според кој на 9 јануари 2011 г. ќе се одржи референдум. На плебисцитот населението од јужниот дел на Судан ќе одлучи дали да остане во составот на унитарниот Судан или да ќе формираат независна држава.Покрај Народната армија за ослободување на Судан, во јужниот дел на земјата дејствуваат уште неколку бунтовнички групи, кои истакнуваат свои барања. И покрај мировниот договор од 2005 г., се’ уште има спорадични судири меѓу нив.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Украина е убедена дека го предвидела следниот потег на Путин: „Тоа ќе биде конечен доказ“

Неприсуството на рускиот претседател Владимир Путин на преговорите за завршување на војната во Украина во Истанбул би бил последен сигнал дека Кремљ не сака крај на конфликтот, изјави денес шефот на кабинетот на украинскиот претседател Андриј Јермак.
Шефот на канцеларијата на Володимир Зеленски на безбедносниот форум во данската престолнина изјави дека украинскиот претседател разговарал со својот турски колега Таип Ердоган еден ден претходно, кој потврдил дека Турција е подготвена да биде домаќин на преговори за завршување на војната во Украина.
Киев досега не добил „никаков одговор или потврда“ од Русија дека Путин ќе пристигне во Истанбул, но „важно е да се потврди дека Зеленски е подготвен“ да пристигне во најголемиот град во Турција, рече Јермак за време на панел-дискусија со поранешниот генерален секретар на НАТО, Андерс Фог Расмусен.
Јермак всушност откри дека Украина очекува Путин да не се појави во Турција и дека ова ќе биде конечен доказ дека рускиот претседател не сака мир.
„Ако Путин одбие да дојде во Турција, тоа ќе биде последен сигнал дека не сака да ја заврши војната и дека Русија не е подготвена за преговори“, рече Украинецот.
Ако тоа се случи, „реакцијата на САД и на целиот свет мора да биде силна“, продолжи Јермак, повикувајќи на нови санкции и воена помош за Украина.
Денес во Киев, од кабинетот на Зеленски за Ројтерс појаснија дека украинскиот претседател ќе се сретне само со рускиот претседател во Турција во четврток, а не и со другите членови на руската делегација.
Началникот на кабинетот на Зеленски, Јермак, изјави дека Украина се согласила на прекин на огнот пред два месеци, за време на преговорите со посредство на САД во Џеда, Саудиска Арабија, но дека Русија е таа што го отфрла.
„Украина е подготвена за преговори – но прво примирје, а потоа ќе разговараме“, заклучи Јермак во своето видео обраќање на Copenhagen Democracy Summit.
Свет
Хамас: Израел продолжи со бомбардирањето по ослободувањето на заложникот, убиен е новинар

Израелската армија, според Хамас, продолжи со бомбардирањето на Појасот Газа, напаѓајќи болница во вторник вечерта, убивајќи еден новинар, по паузата да се ослободи израелско-американскиот заложник Еден Александар.
Додека Доналд Трамп денес тргнува на турнеја низ Блискиот Исток, ослободувањето на единствениот жив заложник кој има американско државјанство беше можност за редок одмор за населението на Блискиот Исток.
Но, израелската армија рано утрово објави дека погодила „команден и контролен центар лоциран во болницата Насер во Кан Јунис“, на јужната палестинска територија.
„Високи функционери на Хамас продолжуваат да ја користат болницата за терористички активности, цинично и брутално експлоатирајќи го цивилното население во и околу болницата“, се вели во објавата.
Властите на Хамас подоцна објавија дека загинале неколку пациенти, без да го наведат бројот. Тие го обвинија Израел за убиството на новинарот Хасан Аслих, директор на палестинската новинска агенција Алам24, кој беше на лекување откако беше ранет во претходен напад на 7 април, кога беа убиени уште двајца палестински новинари.
Израелската армија потоа објави дека цел на бомбардирањето бил токму Аслих, наречен „терорист кој дејствува под маската на новинар“ и наводно „учествувал во масакрот на 7 октомври“.
По двомесечно примирје, Израел ја продолжи својата офанзива врз Газа на 18 март, заземајќи големи области од палестинската територија, а на 5 мај објави план за „освојување“ на Газа.
Од 2 март, израелската војска го забрани влезот на хуманитарна помош во Газа, каде што околу 2,4 милиони луѓе живеат под опсада.
Прекинот на огнот што стапи на сила помеѓу 19 јануари и 17 март им овозможи на 33 израелски заложници, вклучувајќи осум тела, да ја напуштат Газа во замена за ослободување на околу 1.800 палестински затвореници.
Нападот на Хамас на 7 октомври 2023 година резултираше со смрт на 1.218 лица на израелска страна, повеќето од нив цивили, според податоците на АФП, базирани на официјални информации.
Од 251 лице киднапирано тој ден во Израел, 57 се уште се во Газа, вклучувајќи 34 кои беа прогласени за мртви од страна на израелската војска.
Израелските одмазди во Газа оставија најмалку 52.862 мртви, повеќето од нив цивили, според бројките објавени во неделата од Министерството за здравство на Хамас, кои Обединетите нации ги оценија како веродостојни.
Свет
Човекот на Трамп: Им поставивме ултиматум и на Путин и на Зеленски – преговарајте или си заминуваме

Американскиот претседател Доналд Трамп им постави ултиматум на Москва и Киев: или наскоро ќе има напредок во мировните преговори, или САД ќе се повлечат од процесот – ова е она што неговиот специјален пратеник Стив Виткоф го изјави во интервју за „Брајтбарт њуз“.
„Претседателот им постави ултиматум на двете страни: ако нема директни преговори, и ако тие не се случат многу наскоро, тој верува дека Соединетите Држави треба да се повлечат од овој конфликт – што и да значи тоа точно – и едноставно да престанат да бидат вклучени“, рече Виткоф во разговор снимен на 8 мај, пред да започнат дискусиите за можни разговори на високо ниво во Турција на 15 мај.
Виткоф е една од клучните фигури во обидите на Трамп да посредува во мировните преговори меѓу Москва и Киев. Тој се сретна лично со рускиот претседател Владимир Путин, како и со украински и европски претставници.
Виткоф минатата недела за „Брајтбарт њуз“ изјави дека средбата меѓу претседателот Володимир Зеленски и Владимир Путин е „целосно можна“. Зеленски предложи средба со Путин на 15 мај во Истанбул – тоа ќе биде нивна прва средба од почетокот на целосната војна – и повика на безусловно примирје што ќе започне на 12 мај. Москва го отфрли предлогот за примирје и средба меѓу двајцата лидери, но го поддржа почетокот на директните преговори оваа недела.
Според Виткоф, клучните теми на дискусија се: судбината на пет делумно или целосно окупирани украински региони, статусот на нуклеарната централа Запорожје и пристапот на Украина до реката Днепар и Црното Море.
Русија моментално окупира околу 20 проценти од територијата на Украина, вклучувајќи го целиот Кримски полуостров, речиси целата Луганска област и големи делови од Донецката, Запорошката и Херсонската област. Кремљ еднострано и нелегално ги прогласи овие територии за дел од Руската Федерација и инсистира на целосно повлекување на украинските сили од овие области како услов за постигнување мировен договор.
„Русија има контрола – огромна контрола – врз два од тие региони. Украинците имаат одреден степен на контрола врз другите три, па прашањето сега е како го проценуваме тоа – постои разлика помеѓу фронтовските линии, каде што се распоредени воените сили и административните граници“, рече Виткоф.
„Нуклеарната централа Запорожје е важен дел од овие разговори бидејќи е еден вид скапоцен камен. Моментално е затворена, но треба повторно да се стави во функција бидејќи произведува голема количина електрична енергија што ги напојува градовите како Киев“, додаде тој.
Според извештаите, САД предложиле преземање на управувањето со нуклеарната централа Запорожје, под услов и Украина и Русија да продолжат да добиваат електрична енергија.