Свет
Иран и „шестката“ го завршија првиот ден од разговорите во Истанбул

Во петокот околу пладне заврши првиот ден од редовните состаноци на претставници на Иран и шесте меѓународни посредници за решавање на иранската нуклеарна програма (Русија, Кина, САД, Франција, Велика Британија и Германија), кој се одржува во Турција
Како што извести иранската новинска агенција IRNA која се повикува на Врховниот совет за национална безбедност на Иран, средбата во Истанбул во рамките на дводневните разговори била одржана во пријателска атмосфера, којашто им дозволила на сите страни да ја потврдат својата позиција утврдена на претходната средба во декември во Женева. На разговорите учествуваат: од страна на Европската унија, Високиот претставник за надворешна и безбедносна политика, Катрин Ештон, замениците министри за надворешни работи на државите од „шестката“ а иранската делегација е предводена од секретарот на Врховниот совет за национална безбедност, Саид Џалили. Високиот претставник на ЕУ за надворешна и безбедносна политика Кетрин Ештон ги потврдила заложбите за продолжување на преговорите „за да се изнајдат заемно прифатливи решенија“, се наведува меѓу другото во информацијата на иранската новинска агенција. Како што е договорено, продолжението на средбата на претставници на Иран и шесте земји, во петокот и саботата (22-ти јануари) до попладневните часови. Претходниот круг од разговорите за иранското нуклеарно прашање, што се одржаа по едногодишна пауза во процесот на преговори меѓу иранскиот страна и „шестката“, заврши на 7-ми декември 2010 г. во Женева. Средбата резултираше со согласноста на Иран да се одржи уште една средба во Турција за да се разледаат прашањата поврзани не само за нуклеарната програма на Техеран, туку и за изнаоѓање начини за поблиска соработка на меѓународен план, и покрај тоа што иранската страна тврдоглаво продолжува да одбива да разговара само за иранската нуклеарна програма, сметајќи го тоа за нивно неоттуѓиво право. Рускиот министер за надворешни рабооти Срергеј Лавров, кој во четвртокот во Истанбул присуствуваше на состанокот на турско-рускиот комитет за соработка на највиско ниво, изјави дека нуклеарната програма на Иран не треба да биде единствената точка на дневниот ред на оваа средба. Според Лавров, во Истанбул теба да се разговара и за други прашања, вклучувајќи ја и можноста за укинување на санкциите доколку Иран поефикасно соработува со Меѓународната агенција за нуклеарна енергија – ИАЕА, за темите од областа на економската соработка и заемните настапи на регионално ниво. „Шестката “ во 2003 г. заедно со ИАЕА побара од Иран да го суспендира збогатувањето на ураниумот, што може да претставува закана за нераспространувањето на нуклеарното оружје. Разговорите беа прекинати во 2009 г., кога Одборот на гувернери на ИАЕА го осуди Иран за изградба на втората фабрика за збогатување на ураниум и го повика Техеран да докаже дека „нема донесено решение за изградба на други нуклеарни објекти, кои не се пријавени до Агенцијата.“ САД и другите западни земји го обвинуваат Иран дека развива нуклеарно оружје под маската на цивилна програма за нуклеарна енергија. Техеран ги негира обвиненијата, велејќи дека неговата нуклеарна програма е насочена кон исполнување на потребите за електрична енергија на земјата, како и за медицински цели. Советот за безбедност на ОН во јуни 2010 г. донесе уште една резолуција, која предвидува построги санкции против Иран. Ова е четврта резолуција усвоени од страна на Советот за безбедност на ОН како одговор на неподготвеноста на Техеран за усогласување со меѓународните барања и давањето одговор на прашањата за иранската нуклеарна програма, вклучувајќи го и ота за наводниот воена компонента на програмата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Орбан: Западната стратегија за уништување на Русија не успеа

Доколку Украина биде примена во Европската Унија, војната што се води таму исто така ќе биде прифатена, изјави унгарскиот премиер Виктор Орбан на конференцијата на претседателите на парламентите, што се одржа во Будимпешта на почетокот на оваа недела. Тој посочи дека неколку членки на ЕУ се за продолжување на поддршката на Украина, за да може земјата да ги продолжи своите воени операции.
„Имаме различно мислење. Колку подолго трае војната, толку повеќе луѓе ќе умираат, а ситуацијата на бојното поле ќе биде полоша“, рече тој.
Во врска со предлогот на Европската комисија за воведување обврска за земјите-членки да се откажат од руските енергетски испораки, Орбан рече дека тоа ќе ја уништи унгарската економија.
„Замислете само ако цената на енергијата одеднаш се удвои за домаќинствата и бизнисите. Унгарските семејства нема да можат да се справат со тоа. Унгарците сакаат мир и би сакале што поскоро да се ослободат од политиката на економски санкции“, рече Орбан, додавајќи дека земјите-членки нема да можат да го поднесат економскиот товар што би го претставувало членството на Украина во ЕУ.
Според него, раното пристапување на земјите од Централна и Источна Европа и користело на заедницата, но истакна дека ситуацијата со Украина е поинаква. Тоа би бил лош договор, што би резултирало со земјоделска криза, невработеност, задолженост и влошување на условите за живот, смета тој.
Тој ја гледа Европа како богата и слаба, што, според него, е најопасната комбинација, поради што повика на зајакнување на заедницата.
„Европа може да биде зајакната од националните држави. Таа стана успешна токму благодарение на соработката меѓу националните држави, односно силните лидери на силните национални демократии. ЕУ им должи сè на националните парламенти и ако сака да биде успешна, мора повеќе да ги почитува парламентите, кои не се вештачки институции создадени со договори, туку вистински тела на национално претставување“, рече унгарскиот премиер.
Тој, исто така, посочи на заканите од Брисел за намалување на финансирањето на оние кои ги штитат границите на националните држави. Ако тоа не успее, тие ќе ги соборат националните влади и ќе им помогнат на партиите кои се подготвени да се откажат од националниот суверенитет, рече Орбан.
„Светот се реорганизира, идеологијата на западниот свет се менува и ние Европејците мора да реагираме на тоа“, рече Орбан и ги замоли учесниците да се фокусираат на прашањата за националниот суверенитет и аспирациите на Украина за членство во ЕУ.
Свет
(Видео) На Бајден му било толку лошо што се размислувало за инвалидска количка, Белата куќа криела

Здравјето на американскиот претседател Џо Бајден беше толку нарушено во 2023 и 2024 година што неговите најблиски советници ја разгледаа можноста тој, во случај на реизбор, да почне да користи инвалидска количка, пишува во новата книга „Оригинален грев“ на Џејк Тапер од „Си-ен-ен“ и Алекс Томпсон од американскиот портал „Аксиос“. Книгата ќе биде објавена на 20 мај.
Разговорите во тимот на Бајден го откриваат степенот на физичкото влошување на претседателот, со акцент на влошената состојба на ‘рбетот, но и загриженоста на советниците кои ја подготвуваа неговата кандидатура за уште еден мандат во позадина, на возраст од 81 година. Во исто време, според авторот, Белата куќа активно се обидувала да ја скрие вистинската состојба, дури и по цена на здравјето на Бајден.
„Физичкото влошување на Бајден, што најјасно се гледаше во неговото отежнато одење, беше толку изразено што во тимот имаше сериозни дискусии за можноста тој да користи инвалидска количка. Но, одлуката беше одложена за по изборите“, пишуваат авторите.
Неговите советници заклучиле дека јавната употреба на количката за време на кампањата би била политички неодржлива. Личниот лекар на претседателот, Кевин О’Конор, приватно предупредил, според книгата, дека по уште еден сериозен пад, Бајден може да биде принуден да закрепне со помош на инвалидска количка. Тие биле особено загрижени од инцидентот во јуни 2023 година, кога Бајден се сопна за време на говорот во Академијата за воздухопловни сили на САД.
По тој пад, тимот вовел дополнителни мерки: ја скратил патеката по која требал Бајден да оди на настаните, инсистирале секогаш да ги користи оградите кога се качува на сцената, ги менувале визуелните подготовки за јавни настапи за да го знае точниот редослед на движењата и физички го воделе сè почесто.
О’Конор, пишуваат авторите, долго приватно изразувал загриженост за ефектите од претседателското темпо врз здравјето на Бајден. Тој често се судирал со политичките кадри кои не сакале да му олеснат на распоредот. Понекогаш на шега велел дека додека се обидувале да го убијат претседателот, а тој се обидувал да го одржи во живот.
Во јавноста, сепак, тимот на Бајден ја минимизираше сериозноста на ситуацијата. Во текот на 2024 година, тие упорно тврдеа дека тешкотијата во одењето може да се објасни со повредата на стапалото од ноември 2020 година и фактот дека тој постојано не носел ортоза во тоа време. Извори им рекоа на новинарите дека Бајден е „жртва на сопствената виталност“.
Но, тоа не се совпаѓа со претходниот извештај на О’Конор. Лекарот уште во 2021 година изјавил дека двете скршеници на стапалото се целосно излечени. Иако спомна „благ артритис“ на стапалото по фрактурата, тој се фокусираше на „значајниот спинален артритис“ како главна причина за промените во одењето.
И покрај се поизразените физички и ментални знаци на стареење, Бајден, неговото семејство и највисоките функционери на Белата куќа продолжија со кампањата. Но, неговиот катастрофален настап во телевизиската дебата против Трамп во јуни 2024 година ги шокираше водечките демократски лидери, кои потоа почнаа да го повикуваат да се повлече од трката.
Три недели по дебатата, Бајден се повлече од претседателската кампања и ја поддржа потпретседателката Камала Харис како нов кандидат на Демократската партија.
На прашањето на Аксиос за наводите во книгата, неименуван портпарол Бајден одговори дека „медицинскиот преглед на претседателот јасно покажал вкочането одење предизвикано, меѓу другото, од дегенеративни промени во ‘рбетот, но без потреба од посебен третман и без влошување“.
„Претседателот беше транспарентен во врска со тоа, а ситуацијата не беше ни приближно „тешка““, се вели во соопштението.
„Да, имаше физички промени со возраста, но тоа не е доказ за ментална неспособност“.
„До денес, никој не посочил момент во кој претседателот Бајден не можел да донесе одлука или да ја заврши својата работа поради ментален пад. Всушност, доказите го кажуваат спротивното – тој бил многу ефикасен претседател“, заклучуваат тие.
Свет
Зеленски бара директни преговори со Путин, Кремљ одговори

На полноќ истече ултиматумот на Европската унија до Путин и Русија да се согласат на 30-дневно примирје или да се соочат со значително поголеми санкции. Во неделата Путин предложи преговори меѓу Украина и Русија, кои треба да се одржат утре во Истанбул.
„Зеленски нема да се сретне со никој од Русија освен со Путин во Истанбул“, изјави Михајло Подољак, советник на украинскиот претседател Володимир Зеленски.
„Руската делегација се подготвува за преговори во Турција. Ќе објавиме кој ќе ја претставува Русија на тие преговори кога претседателот Путин ќе оцени дека тоа е соодветно“, одговори Кремљ.
Кремљ одби да коментира дополнително за предлогот на Володимир Зеленски, Путин лично да учествува во разговорите во Турција.
Во меѓувреме, непотврдени информации од руски извори наведуваат дека рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров ќе ја предводи руската делегација на разговорите во Истанбул на 15 мај. Според овие извори, во делегацијата ќе учествува и помошникот на претседателот Јуриј Ушаков.