Британските ловци Тајфун полетале двапати за помалку од 48 часа за да пресретнат руски воени авиони и да го заштитат воздушниот простор на НАТО, пишува Телеграф. Ловците на британското кралско воздухопловство (РАФ) беа активирани во две ситуации оваа недела, откако руските воени авиони се приближија премногу до границите на НАТО, предизвикувајќи тревога.

Пресретнувањето се случи во време кога американскиот претседател Доналд Трамп покажа знаци на нетрпеливост кон Владимир Путин и се закани дека ќе се повлече од мировните преговори во Украина. Британската влада планира да ги нагласи овие инциденти како дополнителен доказ за растечката руска закана во обид да ги убеди САД да не го намалуваат своето воено присуство во Европа.

RAF Typhoons have landed in Poland for @NATO‘s Air Policing mission, Op Chessman, showing our continued contribution to safeguarding NATO airspace. It takes a whole team to #FlyAndFight, together with our Polish Air Force & Swedish @flygvapnet partners we are #SecuringTheSkies. pic.twitter.com/Go6PTTRqix

— Royal Air Force (@RoyalAirForce) March 29, 2025

„Со оглед на растечката руска агресија и зголемената безбедносна закана, ние ги интензивираме нашите активности“

Ова е првпат воздушните сили да се активираат како дел од операцијата Шаховски, нова мисија на НАТО чија цел е зајакнување на воздушната одбрана на Европа. Министрите рекоа дека последните инциденти на небото го покажуваат сè поагресивното однесување на Русија во тестирањето на границите на западната воена алијанса.

Во вторникот, два британски ловци, кои се стационирани во воздушната база Малборк во Полска, полетаа за да пресретнат руски извидувачки авион над Балтичкото Море.

Помалку од 48 часа подоцна, уште еден пар британски ловци мораше да полета за да се пресретне неидентификуван авион што полета од руската ексклава Калининград, лоцирана меѓу Полска и Литванија.

The RAF and @armeedelair showcase their ability to seamlessly work together to conduct joint surveillance missions in Eastern Europe and over the Black Sea. 🇫🇷 🇬🇧

These missions are crucial for European security and testing our ability to work with our @NATO partners. pic.twitter.com/Z0Fnmzb1xk

— Royal Air Force (@RoyalAirForce) April 19, 2025

Секретарот за одбрана Лук Полард изјави за Телеграф: „Велика Британија е непоколеблива во својата посветеност на НАТО. Соочени со растечката руска агресија и растечката безбедносна закана, ние ги засилуваме нашите активности за да обезбедиме безбедност на сојузниците, да ги одвратиме противниците и да ја заштитиме нашата национална безбедност преку агенда за промени“.

„Оваа мисија ја покажува нашата способност да работиме рамо до рамо со најновата членка на НАТО, Шведска, и да го браниме воздушниот простор на Алијансата каде и секогаш кога е потребно, заштитувајќи ја безбедноста дома и зајакнувајќи ја нашата позиција во странство“, додаде тој.

Пукањето, кое се случило во крајбрежната провинција Манаби во четвртокот вечерта, било снимено на камера. Застрашувачката снимка покажува група од најмалку пет мажи во воена униформа како влегуваат во арената пред да отворат оган со автоматски пушки. Може да се видат десетици луѓе како се сокриваат.

Локалните медиуми објавија дека напаѓачите избегале со 20.000 долари во кеш. Полицијата соопшти дека има и повредени лица кои се пренесени во локалните болници, но не прецизираше колку.

Полицијата уапси четворица осомничени и официјални лица велат дека припаѓаат на организирана криминална група наречена Лос Р7. Полицајците рекоа дека нашле фрлени воени униформи и два автомобили напуштени на блискиот автопат. Едниот бил запален, а другиот се превртел.

Еквадор е дом на околу 20 криминални групи вклучени во трговија со дрога, киднапирање, изнуда…

Компанијата на Илон Маск, заедно со партнерите „Palantir“ и „Anduril“, моментално е еден од главните кандидати за развој на клучните делови на новиот американски противракетен одбранбен штит „Златна купола“.

Компанијата на Илон Маск, позната по своите ракети и сателити, соработуваше со софтверскиот гигант „Palantir“ и производителот на дронови „Anduril“ за да понуди решение кое вклучува сателитска мрежа за рано откривање и следење на проектили. Проектот предизвика голем интерес кај растечката база на технолошки стартапи кои влегуваат во одбранбениот сектор.

На 27 јануари, претседателот Доналд Трамп, потпишувајќи извршна наредба, ги означи ракетните напади како „најкатастрофалната закана со која се соочуваат Соединетите држави“.

Сите три компании се основани од претприемачи познати по поддршката на Трамп. Маск наводно донирал повеќе од 250 милиони долари за својата политичка кампања и сега служи како специјален советник на претседателот за намалување на владините трошоци, преку новосоздадената Канцеларија за владина ефикасност. Иако досега сигналите од Пентагон се позитивни за конзорциумот „SpaceX“, изворите предупредуваат дека целиот процес сѐ уште е во рана фаза и дека конечните одлуки би можеле значително да го променат текот на проектот во наредните месеци.

Повеќе од 1000 сателити

Според планот неодамна претставен од „SpaceX“, „Palantir“ и „Anduril“ на претставниците на Белата куќа и Пентагон, проектот предвидува лансирање помеѓу 400 и повеќе од 1.000 сателити кои ќе детектираат проектили и ќе го следат нивниот лет, велат изворите. Покрај тоа, планирана е и специјална флота од околу 200 сателити опремени со проектили или ласери кои би можеле да соборат непријателски проектили. Според упатените, „SpaceX“ нема да биде директно вклучен во вооружувањето на сателитите.

Еден извор ги опиша овие преговори како „отстапување од стандардните процедури“, истакнувајќи дека постои чувствителен однос со Маск поради неговата советничка позиција во владата. „SpaceX“ и Илон Маск одбија да коментираат дали учествуваат во разговорите за владиниот договор, а Пентагон одговори на истрагата на Ројтерс само дека „ќе му ги претстави опциите на претседателот во согласност со извршната наредба и упатствата на Белата куќа“.

Ниту „SpaceX“, „Palantir“, ниту „Anduril“ не одговорија на прашањата за проектот. Откако беше објавена веста на Ројтерс, Маск на својата социјална мрежа Х кратко коментираше со порака: „Тоа не е точно“, без дополнително објаснување.

Претплата наместо традиционално купување?

„SpaceX“ предложи владата да не го купува системот за купола, туку да го користи преку модел на претплата – плаќајќи за пристап до технологијата наместо сопственост на неа. Овој модел, досега непознат за јавноста, може да овозможи побрза имплементација бидејќи ги заобиколува класичните и често долги процедури за воени набавки, велат два извора. Но, во исто време, владата би била врзана за долгорочна претплата, губејќи одредена контрола врз развојот на системот и трошоците.

Некои претставници на Пентагон веќе изразија загриженост за таквиот пристап, што е невообичаено за проекти од оваа големина и стратешко значење. Генералот на американските вселенски сили Мајкл Гетлин, според изворите, размислува за опција во која „SpaceX“ би поседувал и би управувал со сопствен дел од системот. Алтернативите вклучуваат целосна државна контрола врз системот или државна сопственост со оперативно управување од приватни изведувачи.

Пентагон доби повеќе од 180 понуди од компании кои сакаат да учествуваат во изградбата на „Златната купола“, вклучително и стартапи како „Epirus“, „Ursa Major“ и „Armada“. Некои понуди веќе се претставени пред членовите на Советот за национална безбедност во Белата куќа.

Заменик-секретарот за одбрана Стив Фајнберг, поранешен инвеститор во приватниот сектор, ќе има клучна улога во процесот на донесување одлуки. Проценките покажуваат дека цената на целиот систем би можела да достигне стотици милијарди долари, а првата функционална фаза е планирана за почетокот на 2026 година, додека полн капацитет се очекува по 2030 година.

Ќе видиме дали „SpaceX“ и партнерите ќе успеат

Лаура Грего од Сојузот на научници предупредува дека таков систем би бил скап, ранлив и би можел да биде совладан од повеќекратни истовремени напади, за кои би биле потребни десетици илјади сателити.

„SpaceX“ се стреми кон таканаречениот „надзорен слој“ – мрежа од сателити кои ќе детектираат лансирање ракети и ќе одредат дали тие претставуваат закана за САД. Прелиминарната проценка на трошоците за инженерство и дизајн е помеѓу 6 и 10 милијарди долари.

„SpaceX“ во последните години лансираше стотици шпионски сателити и прототипови кои би можеле брзо да се прилагодат за потребите на „Златната купола“. Според внатрешен меморандум на американскиот секретар за одбрана Питер Хегсет, Пентагон го забрзал барањето за предлози за лансирање сателитски соѕвездија што е можно поскоро.

Иако „SpaceX“ ја има предноста на постоечката флота на ракети и сателити, експертите предупредуваат дека сè уште не е сигурно дали компаниите на Маск можат да испорачаат целосен систем на кој би можела да се потпре националната одбрана.

„Ќе видиме дали компанијата на Маск и нејзините партнери ќе можат да го извлечат. Ова е многу покомплексно од кој било проект што тие го воделе досега“, рече еден од изворите.

Во меѓувреме, некои демократски конгресмени изразуваат загриженост за двојната улога на Маск.

„Кога најбогатиот човек во светот станува специјален државен функционер и може да влијае на протокот на милијарди долари државни пари во неговите компании, тоа е сериозен проблем“, рече сенаторот Жан Шин, кој предложи закон со кој ќе се забрани доделување владини договори на компании во сопственост на такви функционери. Конгресменот Доналд Баер, исто така, изрази загриженост, нагласувајќи дека Маск има „невиден пристап до доверливи информации“ и дека сите потенцијални договори со неговите компании се „сомнителни“.