Свет
Како државните пари завршија кај Агрон Бајрами?

Антикорупциската комисија ќе испитува на каков начин и зошто Агрон Бајрами, поранешен сопственик на струшката пилана „Караорман“, пред две недели преку судски извршител наплатил 800.000 евра од буџетот.
АНТИКОРУПЦИСКАТА ЌЕ ИСПИТУВА
Александра К. Мишовска
Антикорупциската комисија ќе испитува на каков начин и зошто Агрон Бајрами, поранешен сопственик на струшката пилана „Караорман“, пред две недели преку судски извршител наплатил 800.000 евра од буџетот. Антикорупционерите ќе треба да утврдат има ли злоупотреба и дали Министерството за економија и Јавното правобранителство направиле се за да ги заштитат државните пари. Бајрами доби 800.000 евра, пари што барал државата да му ги врати бидејќи во 1995 година Агенцијата за приватизација му ја продала „Караорман“ со нерешени имотноправни односи.
– Случајот ќе го испитуваме откако ќе ги комплетираме сите документи од Министерството за економија, од правобранителството и од Народната банка. Првичните наоди можат да се очекуваат многу брзо – изјави Михајло Маневски, претседател на комисијата. Според нашите информации, високи претставници на Министерството за економија веќе контактирале со членови на комисијата. Сите сознанија со документите за случајот веќе се испратени до антикорупционерите. Во Министерството тврдат дека не станува збор за криминал и дека тие не можеле да сторат ништо за да спречат парите од нивната сметка да се префрлат на сметката на бизнисменот.
Извори од Народната банка за „Време“ тврдат дека во случајов најголемата одговорност треба да се бара во Јавното правобранителство. Според нивните изјави, реакцијата на правобранителството била задоцнета и во време кога никој не можел да спречи парите да ги земе Бајрами. Тој уште во јануари годинава писмено се обратил до Министерството за економија (еден од правните наследници на Агенцијата за приватизација) и предложил надлежните доброволно да му ги исплатат парите. Правобранителството испратило реакција за ревизија на случајот до Врховниот суд дури три месеци подоцна, односно на 10 април годинава. Тогаш ниту Народната банка ниту налогот од Основниот суд Скопје 1 не можеле да ја запрат трансакцијата.
Случајот „Караорман“ е еден од трите поголеми во кои огромни суми државни пари се излеаја во касата на едно лице. Иако Бајрами ја купил пиланата во 1996 година, по пет години ја тужел Агенцијата за приватизација оти му продала фабрика на општината Струга. Бајрами тогаш за пиланата платил 1,5 милион германски марки и сега си ги врати парите.
Годинава државата го обесштети и овчарот Иснифарис Џемаили, и тоа со 730.000 евра, а на бизнисменот-сопственик на „Упа ентерпрајс“ му исплати повеќе од милион евра.
Антикорупционерите и бизнисмените веќе се сомневаат дека причината за тоа што државните пари не се заштитени е неажурноста на Јавното правобранителство.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
„Трагедијата можеше да се спречи“: објавен конечниот извештај за имплозијата на подморницата „Титан“

„OceanGate“, чија подморница „Титан“ имплодираше за време на експедицијата кон остатоците од Титаник во 2023 година, имаше „критично недоволни безбедносни практики“ и „токсична работна култура“, се заклучува во официјален извештај на американската крајбрежна стража објавен по двегодишна истрага.
Конечниот извештај за „OceanGate“ беше објавен од страна на американската крајбрежна стража и нејзиниот Одбор за поморски истраги (MBI). Станува збор за компанијата (OceanGate) која е одговорна за подморницата „Титан“, која имплодираше пред две години за време на нуркање кон остатоците од Титаник, при што загинаа сите пет лица.
Во извештајот од 335 страници, објавен во вторникот, се вели дека „OceanGate“ не ги следела инженерските протоколи за безбедност, тестирање и одржување на бродовите. Документот ги истакнува сериозните проблеми во начинот на работење на компанијата, нејзината работна култура и предупредува на потребата од построг регулаторен надзор на „подморници со екипаж и бродови со нов дизајн“.
„Неколку години пред инцидентот, „OceanGate“ користеше тактики на заплашување, дозволи за научни операции и поволна корпоративна репутација за да избегне регулаторен надзор“, се вели во извештајот, пишуваат медиумите.
Понатаму се вели дека компанијата „стратешки создаде и искористи регулаторна конфузија“ успеала да го управува „Титан“ целосно надвор од воспоставените протоколи за длабоко море, што историски придонеле за безбедноста на комерцијалните подморници.
„Трагедијата можеше да се спречи“
„Оваа морска несреќа и загубата на пет животи можеа да се спречат. Двегодишната истрага идентификуваше повеќе фактори што доведоа до трагедијата, давајќи вредни лекции за спречување на идни несреќи. Потребен е посилен надзор и јасни опции за операторите што истражуваат нови концепти надвор од постојната регулаторна рамка“, рече Џејсон Нојбауер, претседател на МБИ на „Титан“.
Критично погрешна безбедносна култура
Во извештајот се наведува дека „примарните фактори што предизвикуваат“ трагедија биле несоодветното справување со инженерските проблеми и недостатокот на разбирање за тоа како трупот би реагирале во „по природа опасна средина“.
И покрај инцидентите што го нарушија интегритетот на трупот,„ OceanGate“ продолжи да го користи „Titan“. MBI, исто така, ја истакнува „критично погрешната“ безбедносна култура и оперативните практики на компанијата.
„Во срцето на овие пропусти беа очигледните несовпаѓања помеѓу пишаните безбедносни протоколи и вистинската пракса“, се вели во извештајот.
Исто така, се истакнува дека напорите на раководителите на „OceanGate“ да го претстават „Titan“ како „неуништлив“ создале „лажно чувство на безбедност“ кај патниците и регулаторите.
Американската крајбрежна стража, исто така, ги наведе неуспесите на државните институции, нагласувајќи дека имало „пропуштена можност“ за интервенција.
„Раната интервенција можеше да резултира со тоа што „OceanGate“ ќе бараше усогласеност со регулативите или ќе ги напушташе плановите за експедициите на Титаник“, се наведува во извештајот.
Фото: принтскрин
Свет
Нов Зеланд воведува даноци за странски туристи на најпознатите природни локации

Нов Зеланд планира да почне да им наплаќа влезници на меѓународните туристи за своите познати природни места и да им го олесни работењето на бизнисите на заштитено земјиште, како дел од контроверзниот предлог за „ослободување“ на растот во еколошки и културно заштитените подрачја.
Посетителите ќе плаќаат до 40 новозеландски долари за пристап до одредени атракции во наредните години, како дел од реформата на законите за заштита на природата.
Владата планира да им наплаќа на странските посетители 20-40 новозеландски долари (12-24 американски долари) по лице за пристап до некои места.
Овие такси би биле воведени од 2027 година, пишуваат медиумите.
Министерката за заштита на природата, Тама Потака, рече дека овие такси би можеле да донесат 62 милиони новозеландски долари годишно, „за да можеме да продолжиме да инвестираме во локациите што ја формираат основата на голем дел од нашиот туристички сектор“.
Најавите на владата се дел од поширока реформа на законите за заштита на природата, што исто така ќе ја олесни продажбата или размената на заштитено земјиште и ќе овозможи спроведување на повеќе активности во заштитените подрачја без потреба од дозвола.
„Во духот на давање зелено светло за повеќе работни места, поголем раст и повисоки плати“, владата ќе „ослободи нов бран концесии“, вклучително и во туризмот, земјоделството и инфраструктурата на одредени локации, изјави премиерот Кристофер Лаксон во саботата.
Заштитеното земјиште е јавна сопственост и сочинува една третина од територијата на Нов Зеланд. Опфаќа области со биодиверзитет, историско или културно значење.
Свет
Почина поранешниот претседател на Романија, Јон Илиеску

Поранешниот претседател на Романија, Јон Илиеску, почина денес на 96-годишна возраст, објави претседателот на Социјалдемократската партија (ПСД), Сорин Гриндану.
На почетокот на јуни, Илиеску беше примен во болница, каде што беше опериран од рак на белите дробови, а во текот на последните неколку дена неговото здравје брзо се влоши. Според медицинските извештаи, неколку органи откажаа, објавува „Аѓерпрес“.
Јон Илиеску беше претседател на Романија двапати од 1990 до 1996 година и повторно од 2000 до 2004 година. Тој беше првиот посткомунистички претседател на Романија по револуцијата во 1989 година, во која одигра водечка улога.
Илиеску беше лидер на Националниот фронт за спас, кој подоцна прерасна во Социјалдемократска партија. За време на неговиот мандат, Романија стана членка на НАТО и започна преговори за пристапување кон Европската унија.
Фото: принтскрин