Свет
Нехумани услови во македонските затвори
Лебарки шетаат по подот, затворениците спијат по ходници, а на менито само грав, компир и макарони
Лебарки шетаат по подот, затворениците спијат по ходници, а на менито само грав, компир и макарони
Даниела Трпчевска
„Во просториите каде што се сместени осудениците има по седум-осум железни кревети, на кои постелнината е чиста, но стара и дотраена, прозорците се многу стари, но големи и овозможуваат добра светлина и природна вентилација. Ѕидовите во собите, како и во ходниците, се зачадени, бидејќи во зимскиот период за огрев се користат дрва и очигледно е дека повеќе години не се молерисани. Најлоша е состојбата со санитариите кои се дотраени и одвај ги задоволуваат најосновните потреби, поради што е неопходно итно реновирање". Ова е оцената на народниот правобранител по увидот направен во текот на мај и јуни годинава во Отвореното одделение на Казнено-поправната установа „Идризово", како и во другите казнено-поправни установи во земјава.
Општата констатација на омбудсманот е дека затворениците ја издржуваат казната во нехумани услови, со исклучок на затворот во Штип и Отвореното одделение на затворот „Битола" во Прилеп. Како најдобра се посочува и состојбата во Отвореното одделение во Струмица и затворот во Гевгелија, каде што се обезбедени добри услови за престој на затворениците, додека алармантни се условите во затворот во Тетово и ВП Домот за малолетници, кој е сместен во Шуто Оризари, во кругот на затворот „Скопје", поради што се бара негова итна дислокација.
„Лошата состојба поради руинираниот и дотраен мебел, присуството на лебарки, недоволната хигиена, осветлување и свеж воздух, присуството на влага и спиењето по под и ходници го нарушуваат човековото достоинство и се во спротивност со пенолошките стандарди за современи услови за престој", заклучува народниот правобранител. Оваа институција има забелешки и за количината и квалитетот на храната која е недоволна и несоодветна, бидејќи за главните оброци најчесто се приготвуваат грав, компир и макарони. Омбудсманот нема забележано случаи на насилство и тортура врз осудениците, иако во мал обем е забележана употреба на средства за присила во функција на одржување на куќниот ред.
„Некои лица од обезбедувањето се однесуваат некоректно спрема осудениците, ги малтретираат и не им овозможуваат целосно остварување на правата, особено во однос на посетите и слободните викенди, при што селективно и неосновано им се скратуваат тие права", се наведува во извештајот. Сепак, најголемиот број забелешки се однесуваат на просторните услови. Најалармантна е состојбата во затворот „Скопје", каде што во една просторија се сместени многу поголем број лица отколку што е предвидено со законските прописи, а поради недостиг од кревети има осуденици кои ноќеваат на душеци поставени на подот и во ходниците, што, пак, негативно се одразува на нивното здравје. Во затворот во Шуто Оризари, чиј сместувачки капацитет изнесува 226 кревети, престојуваат двојно повеќе, односно 416 лица. Според извештајот, не е задоволителна ниту кадровската состојба, иако во текот на годинава беа преземени лица од АРМ кои се распоредени по установите. Но, се забележува дека тие не поминале никаква обука за работа во казнено-поправна установа или со осудени лица.
„Во трпезариите нема прибор за јадење и инвентар, недостига облека, обувки и постелнина, чие одржување не е на задоволително ниво и најчесто е на товар на затворениците. Одржувањето на личната хигиена на осудените и притворените лица е загрижувачка, а поради неисправност на бојлерите осудениците се принудени да затоплуваат вода на грејни тела во спалните соби. Спортските и забавните активности се сведени на минимум поради недоволниот број спортски реквизити и технички помагала", укажува народниот правобранител.
Во затворите во Тетово, Битола и во „Идризово", поголем број осуденици не се работно ангажирани, а на оние, пак, што работат не им се исплаќа паричен надоместок ниту, пак, им е овозможено дополнително одржување на личната хигиена. Во извештајот се укажува и на проблемот со здравствената заштита, бидејќи некои од затворите немаат вработен медицински персонал. Како особено загрижувачка се посочува состојбата со осудените лица-зависници од опојни дроги, па се поздравуваат напорите на „Идризово" за надминување на овој проблем со отворањето на метадонскиот центар. Народниот правобранител препорачува реорганизација на мрежата на затворите, со што ќе се растоварат од сегашната прекубројност.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Додик шест години не смее да врши јавна функција: бара помош од Трамп, Орбан и руската амбасада се на негова страна
Судот на Босна и Херцеговина соопшти дека претседателот на Република Српска (РС) Милорад Додик нема да може да извршува никаква јавна функција шест години, не само претседателската, според пресудата.
Лидерот на српскиот ентитет во Босна и Херцеговина е осуден на една година затвор и шестгодишна забрана за политичка активност поради неспроведување на одлуките на високиот меѓународен претставник Кристијан Шмит, пресуда што Додик ја отфрла.
Судот на БиХ првично објави дека Додик нема да може да биде претседател на РС шест години, а потоа испрати ново соопштение во кое објаснува дека оваа одлука, со оглед на промените во законот што ги наметна Шмит, вклучува и забрана за вршење на сите други функции што вклучуваат јавни пари.
Буквалното толкување на ова вклучува и забрана за извршување на функцијата претседател на владејачката СНСД ако партијата на Додик се финансира од буџетот.
Додик во меѓувреме побара меѓународна поддршка и го тагираше американскиот претседател Доналд Трамп на профилот на X, цитирајќи ги неговите зборови од 2024 година во кои повика на прекин на прогонот против него во САД. Тој го спореди својот случај со она што го доживеа Трамп, нагласувајќи дека тој, исто како Трамп, е жртва на политички прогон.
Руската амбасада во БиХ ја оцени пресудата како политичка и го нарече високиот меѓународен претставник „узурпер“.
„Затоа сите пресуди засновани на наводи за наводно кршење на одлуката на високиот претставник не се законски, туку чисто политизирани. Целата одговорност за евентуалната дестабилизација на внатрешнополитичката ситуација во земјата е на промоторите на оваа политичка акција“, соопшти амбасадата.
Унгарскиот премиер Виктор Орбан, исто така, го поддржа Додик, велејќи дека треба да се почитува одлуката на народот на РС кој го избра Додик за свој претседател.
It’s time for everyone to respect the decision of the PEOPLE of Republika Srpska, who elected @MiloradDodik as their President.
There is no place for legal witch-hunts in a democracy.
— Orbán Viktor (@PM_ViktorOrban) August 1, 2025
„Нема место за легален лов на вештерки во демократијата“, напиша Орбан на X.
Фото: ЕПА
Свет
Франција почна со достава на хуманитарна помош од воздух во Газа
Франција започна да испушта 40 тони хуманитарна помош од воздух во Газа, повикувајќи го Израел да дозволи целосен пристап до областа.
„Соочени со апсолутна итност, штотуку спроведовме операција на испуштање хуманитарна помош од воздух во Газа. Благодарност до нашите јордански, емиратски и германски партнери за нивната поддршка и до нашиот воен персонал за нивната посветеност“, напиша францускиот претседател Емануел Макрон на социјалната платформа X.
„Испуштањето хуманитарна помош од воздух не е доволно. Израел мора да дозволи целосен хуманитарен пристап за да се намали ризикот од глад“, додаде тој.
Италија, пак, има намера да евакуира болни палестински деца од Појасот Газа за да им обезбеди медицинска помош, изјави министерот за надворешни работи Антонио Тајани.
Тајани рече дека Рим подготвува план за воздушен транспорт на 50 лица, вклучувајќи возрасни кои ќе ги придружуваат децата.
Тој, исто така, објави планови според кои Италија ќе им се придружи на земјите што доставија помош од воздух во Газа, но не прецизираше конкретен датум за нивно спроведување.
Авиони управувани од Израел, Јордан и Обединетите Арапски Емирати од неделата, кога Израел почна да дозволува повеќе помош во затворените територии по месеци речиси целосна блокада, испуштаат палети со хуманитарна помош од воздух.
Германија и Франција, исто така, денесја почнаа да испуштаат помош од воздух, поради предупредувањата за претстојниот глад во Газа, иако Обединетите нации и другите агенции за помош ги критикуваа таквите мерки како во голема мера симболични, тврдејќи дека е многу поевтино и поефикасно да се достави помош по копно.
Покрај тоа што дозволува испуштања од воздух, Израел, исто така, дозволи влез на 200 камиони дневно од ОН и други агенции од неделата.
Фото: ЕПА
Свет
Путин: Првиот сериски ракетен систем „Орешник“ е во рацете на армијата
Рускиот претседател Владимир Путин објави дека првиот сериски произведен ракетен систем со среден дострел, „Орешник“, заедно со првата ракета од оваа серија, официјално е доставен до руските вооружени сили. Станува збор за нов стратешки систем што Москва го претставува како одговор на сè поизразените закани од Западот.
„Го произведовме првиот сериски комплекс ‘Орешник’, првата сериска ракета, и таа веќе е во рацете на армијата“, рече Путин за време на состанокот со белорускиот претседател Александар Лукашенко додавајќи дека се очекува постепено проширување на овој систем, вклучително и распоредување во Белорусија во текот на 2025 година.
Употребата на „Орешник“ првпат беше откриена на 21 ноември 2024 година кога Русија изврши напад врз воениот објект Јужмаш во Днепар (поранешен Днепропетровск) како одговор на нападите на украинските сили со американски ракети ATACMS и британски ракети Storm Shadow. Путин потоа истакна дека ниеден современ противвоздушен систем не може да пресретне ваков тип ракета и најави дека во иднина населението ќе биде однапред информирано за евакуација.
Според достапните информации, „Орешник“ е хиперсоничен ракетен систем со можност за носење повеќе независно водени бојни глави (MIRV), базиран на технологиите на претходниот систем RS-26 „Рубеж“. Ракетата достигнува брзина над 10 маха, што ја прави речиси невидлива од повеќето постојни системи за воздушна одбрана.
Додека официјална Москва истакнува дека станува збор за оружје што ги гарантира безбедноста и територијалниот интегритет на Русија, воените аналитичари истакнуваат дека системот не е наменет за прецизни удари врз тактички цели, туку првенствено има улога на стратешко одвраќање и демонстрација на сила. Сепак, симболичната и психолошката вредност на системот, особено во контекст на сегашните геополитички тензии, останува значајна.
Масовното производство на комплексот „Орешник“ треба да се забрза во текот на 2025 и 2026 година, а најавено е дека значителен број единици ќе бидат оперативно распоредени и во Русија и на територијата на сојузничката Белорусија, според написите во медиумите.
Фото: принтскрин
Меџити во Чаир, Касами во Тетово, Бакиу во Скопје – ВЛЕН ги објави кандидатите за градоначалници
Централното претседателство на ВЛЕН ги избра кандидатите за претстојните локални избори. Во Тетово за нов мандат ќе се бори актуелниот...
Браќа од Струшко нападнале семејство во возило во кое имало и деца, ја удирале жената со боксови и клоци
Основното јавно обвинителство Струга поведе постапка против две лица за кривично дело – Насилство. Двајцата браќа, по потекло од струшко,...
Арсовска до Ганиу: Сакаше да ги видиш сите 150 небезбедни згради, нема проблем, ќе ги видиш и ти и цела Македонија
Висар Ганиу лаже, фалсификува, злоупотребува и им овозможува на трети лица да се богатат преку градење згради сега, а кои...
Разрешувањето на Коцевски ќе продолжи од ноември поради изборите, и да даде оставка, Владата е во лавиринт, вели Мицкоски
Од ноември Владата ќе продолжи со процесот за разрешување на државниот обвинител онаму каде што застана, рече денес премиерот Христијан...
Мицкоски: Им благодарам на САД што ја коригираа тарифата од 33 на 15 проценти, оптимист сум дека ќе одиме уште подолу
Премиерот Христијан Мицкоски е задоволен од новите тарифи на САД кон Македонија од 15 проценти. Одговарајќи на новинарско прашање поврзано...
Маркетите да не прават трикови оти ограничувањата може да бидат годишни, не неделни или месечни, порача Мицкоски
Можни се годишни место неделни или месечни ограничувања на маржите за да се заузда растот на цените во маркетите. Премиерот...
Со ретровизорот ја удрил во главата и починала: обвинение за возач што имал слепило, а управувал товарно возило
Основното јавно обвинителство Кавадарци поднесе Обвинителен акт против едно лице за тешки дела против безбедноста на луѓето и имотот во...
Случајот со претседателката на антикорупциската комисија најматен настан за јули, според „Транспаренси“
„Транспаренси интернешнл – Македонија“ го објави редовниот месечен извештај „Бистро – матно“ за јули 2025 година, во кој се евидентирани...
Трамп ја објави листата на нови царини
Претседателот на САД, Доналд Трамп, потпиша извршна наредба со која се воведуваат повисоки царини за десетици земји во целиот свет...
Македонија со царина од 15 отсто
Американскиот претседател Доналд Трамп рано утрово по македонско време објави нови царински стапки. Македонија, доби стапка од 15 отсто, идентична...
Денес, втора седница на Советот за безбедност
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова ја свика втората седница на Советот за безбедност што ќе се одржи денес, 1 август, со почеток...
Во моментот нема активни пожари, надлежните апелираат да се внимава за Илинденските празници
Според податоците на Центарот за управување со кризи (ЦУК), заклучно со 18:00 часот , нема ниту еден активен пожар. Шест...
Автомобил се судри со автобус кај Тетово – тројца загинати, едно дете е повредено
Три лица го загубија животот, а едно дете е повредено во тешка сообраќајна несреќа што попладнево се случи на автопатот...
Трајно одземање на возилата за пијани и дрогирани возачи кои дивеат низ улиците – нови ригорозни мерки
Со новите измени на Законот за безбедност во сообраќајот, Законот за прекршоци и Кривичниот законик, на најнеодговорните учесници во сообраќајот...
Мицкоски: Eрес беше да се спомене македонски идентитет во време на претходната власт
На денешната седница во Собранието посветена на пратенички прашања премиерот Христијан Мицкоски со свој коментар за актуелните позиции во меѓународните...
Гаши: Одредбите не се докрај прецизни дали можеме со распишани избори да избереме народен правобранител и претседател на ДКСК
Во претстојниот период предизвик за Собранието ќе биде изборот на нов народен правобранител и нов претседател на Државната комисија за...
Салиу се вознемири од прашањето дали ќе си поднесе морална оставка по пожарот во Кочани и ги обвини новинарите дека му судат
Министерот без ресор, Шабан Салиу, кој од 2008 до 2017 година беше директор на Дирекцијата за заштита и спасување и...
Воведени нови летови од скопскиот аеродром до Стокхолм, Мадрид, Бари, Келн и Прага
Скопје се поврзува со уште пет нови дестинации. Од скопскиот аеродром се воведуваат летови до Стокхолм, Мадрид, Бари, Келн и...
Зголемен број туристи во Македонија, земјата станува сѐ поинтересна за Германците, Французите, Британците…
Анализата на туристичкиот тренд во првите пет месеци од 2025 година покажува дека Македонија бележи интензивирање на туристичкиот промет и...
Обезбедени 42,3 милиона денари финансиска поддршка за ранливите потрошувачи на струја
Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини информира дека Владата ја донесе Програмата за заштита на ранливи потрошувачи на енергија...
